DAGBLAD VOOR AMERSFOORT EN OMSTREKEN.
Uit de Pers.
No. 124.
MAANDAG 29 MEI 1911.
8e JAARGANG.
BUITENLAND.
DE EEMLANDER.
Hoofdredacteurs Mr. D. J. van Schaardenburg.
Abonnementsprijs:
Per jaar f 4-—PrHnco Pcr
post id. f5.60. Per 3 maanden id. f 1.—Franco per post
id. f 1.40. Afzonderlijke nummers f 0.05.
Siureuu: H(.KIWK 1I.-1.AG C. Telet. Iuterc. 183.
Prijs der Advertentiën:
Van 1 tot 5 regels f 0.40. "Voor iederen regel meer f 0.08.
Iluitcn liet Kanton Amersfoort per regel 10.10. (Bij
abonnement belangrijke korting).
Tot plaatsing van advert, dn reel, van buiten het kanton Amersfoort in dit blad is „uitsluitend" gereehtigd het Alg. Binnen- en Buitenlandsch Advert.- bureau D. Y. ALTA, Warmoesstr. 74- 78 Amsterdam
DOORJAKKEREN!
De Vaderlander schrijft:
Op de vergadering van den Algeineenen
Bond van Roomscli-Katholieke Kiesvereni
gingen heeft de voorzitter, het Kamerlid
Kooien, een zeer behartigenswaardig woord
gesproken. Na wat van zijn standpunt vol
komen begrijpelijk is, groote hulde aan
Talma's wetgevenden arbeid gebracht te
hebben, gmg hij aldus voort:
„Hier vereunue men mij in paren-
thesi eene opmerking. In onderscheiden
organen der Recht6che pers las ik, dat bet
nu maar van de Tweede Kamer afhangt,
of deze den weg naar „Het Staatsblad"
zullen vinden. Eene volkomen juiste op
merking, Mjjne Heeren, mits men daarin
maar niet leze, dat de Volksvertegenwoor
diging niets beters te doen heeft dan die
wetten onmiddellijk aan te nemen. Dat
zoude eene misvatting zijn. Men kan de
meest mogelijke sympathie hebben voor
het aanzijod kabinet, en toch van oordeel
zijn, dat een of ander product van den
wetgever den arbeid van een Departement
niet voldoet aan rechtmatige eischen dezer
zijds. De volkevertegenwoordiging zoude
haren plicht schonden, indien zij niet zelf
standig, al wat aangeboden wordt, beoor
deelde. Zij komt op voor de belangen van
heel 't volk en zij kan van oordeel zjjn,
dat een aangeboden outwerp den jui8ton
kijk daarop mist.
Daarom kunnen bolangrijke wetsont
werpen maar niet als aangenomen werk
worden behandeld. Overweging kost tijd;
overleg moet geschieden en met de Recht
scbo partijen, en met de Regeering. Alleen
bij het opvolgen van alle waarborgen voor
een goede behandeling, bestaat de kan- op
vruchtbare nieuwe wetten. De totstandko
ming eener wet moge dan wat langer
duren: zij kan er to beter om zijn".
Natuurlijk moet hier niet uit hot oog
worden verloren, dat hier een man van
Rechts voor Rechtschc kiezers aan hot
woord is, die de zaken niet in de eerste
plaats uit het lands belang, maar uit bet
coalitiebelang beziet. Maar de raad, die hier
gegeven wordt, is goed, en dient zeker in
de eer6te plaats door do Rechterzijde tor
harte genomen te worden.
Want ouder den schrik, die haar be
vangen heeft, over het weinige dat totnog
toe tot stand kwam, is het parool: door
jakkeren; doorjakkeren met de militicwet,
doorjakkeren met de Turiefwet, d. w. z.
met wetten, die op de meest krachtige
wyze ingrijpen in de belangen van geheel
het Nederlaudsche volk.
En de Regeering doet daaraan mee.
Wie b.v. van de Tariefwet als belangheb
bende behoorlijk op de hoogte wil komen,
wordt voor een voerder van obstructie
aangezien, en daarin bemoeilijkt. Daarvan
hebben wij dezer dagen een zeer sprekend
staaltje gezien.
De Kamer van Koophandel te Amster
dam, dat is een publiekrechterlijk lichaam,
waaraan de belangen van den Amsterdam-
schen handel in de eerste plaats zijn toe
vertrouwd, vroeg op 6 April 1.1. aan den
Minister van Financiën eenige exemplaren
van het ontwerp-Tariefwet, ter bestudeering
aan. Het duurde tot 18 April, eer de mi
nister tot antwoord gaf, dat de exemplaren,
die aan zijn departement voorhanden waren,
daar gereserveerd moesten blijven, maar
dat de verlangde exemplaren te verkrijgen
waren op de landsdrukkerij, togen betaling
van f 1.02(Leve die 2cent, o heilige
Bureaucratic!)
De Amsterdamsche Kamer van Koop
handel vraagt toen aan do laudsdrukkcrij
10 exemplaren aan; ze ontvangt er echter
maar één (misschien had ook de landsdruk
kerij ze noodig voor eigen studie) met be
licht, dat de rest volgen zal. En die rest
kwam op den lOden Mei! De Kamer van
Koophandel heeft dus 34 dagen noodig ge
had om do gevraagde exemplaren te krij
gen. Commentaar overbodig.
Uit het Czarenrijk.
Men ziet op het oogeDblik in Rusland
het eigenaardige verschijnsel, dat eon
minister blijft, terwjjl toch de Doema en
de Rijksdag beide hem hebben te kennen
gegeven, dat hij hun vertrouwen niet bezit.
De Czaar haudhaaft den heer Siolypin
Men zegt dat deze ook ten hove niet goed
aangeschreven staat. Men beweert dat do
Czaar hem slechts behoudt omdat geen
ander te vinden is, dio den regeeringslast
zou willen dragon.
Het is bekend, dat een ernstig geBchil
is ontstaan tusschen den minister en de
Doema, die door den Rijksdag werd
gesteund, over de quaestie van de Zemstwo's.
Men weet dat de Zemstwo's zoo iets zijn
als onze Provinciale Staten, hoowel hunne
bevoegdheid niet zoover gaat. De rcgecring
wilde de westelijke gouvernementen die
nog goene Zemstwo's hebben, daarmede
begunstigen. Zy of liever de heer Stolypin
wilde dat, niet omdat het onrechtvaardig
en onbillijk was het Westen te weigeren
wat het Oosten bezit. Er was eeno bij
zondere reden voor het bij de Doema
iogedieude voorstel.
De gouvernementen, hier bedoeld, zjjn
Podolie. Yolhynie,"Minsk, Moguilef, Vitebsk,
Grodno, Wilna en Kowno. De bevolking
van doze gouvernemonteu is zeer gemengd.
Zij bestaat uit Klein-Russen en Wit-Russeu,
nit Lithauers en lieden van de Oekraiue.
Maar bovendien heeft men er vele Joden
en Polen. Deze gewesten behooren nl. tot
die waarin de Joden zich mogen vestigeh
en wonen. Zij zijo onderworpen aan vele
uitzonderingswetten eo aan dwang. Maar
zij nemen toe in aantal. In sommige dor
pen vormeu zy de helft en meer vau de
bevolking, in sommige steden twintig per
cent. Hun staatkundigen invloed beteekent
niets maar zij vermogen toch iets als zij
de Polen steunen.
De PoIod zijn veel minder talrijk dan de
Joden in deze gouvernementen. Maar zij
zijn de groote grondbezitters. Zij staan
geestelijk ver boven de Russen. Zy zijn,
het is bekend, want iedereen spreekt bij
gelegenheid van de Poolsche Landdagen,
die in herinnering gebleven zjjn, gewoon
aan polilieken strijd. Zoo hebben zij
niettegenstaande zij eene kleine iniuderheid
uitmaken een zeer wezenleken invloed.
Daarom juist heeft de wetgever tot nu toe
aan de Westelijke gouvernementen geeu
Zemstwo's willen toestaan; hij vreesde den
invloed der Polen. Maar wat gebeurdeP
De Russische Rijksraad wordt samenge
steld door de Zemstwo's waar die instellingen
bestaan. Ieder gouveruemeut is door een
lid vertegenwoordigd Waar geen Zemstwo
is, kiezen de groote landeigenaren den
afgevaardigde naar den Rijksdag. En daar
de Polen liet moeste land bezitten in het
Westen, waren de gonoemdegouvernementen
in den Rijksraad uitsluitend door Polen
vertegenwoordigd. Dat beviel do regeeiing
niet en zij deed het voorstel om to bepalen
dat het Westen tenminste door zos Russen
en hoogstens drie Polen zou vertegenwoor
digd zijn in het hooge college. Maar de
Doema wilde er niet van weten. De
Octobristen, die een vlaag van liberalisme
hadden, vonden dat de regeering liover de
westelijke gouvernementen zegenen moest
met de instelling der Zemstwo's. Do heer
Stolypin trok zijn eerste voorstel in en
kwam met een tweede. Het bepaalde dat,
om te beginuen, in zes gouvernementen
van de negen Zemstwo's zouden worden
benoemd. De Doema was het weer niet
eens met dat voorstel, of liever met de wijze
waarop de minister het had ingekleed.
Het word verworpen en nu maakte de
heer Stolypin gebruik van een uiterst
midddel, dat de grondwot hem aan de
hand gaf, maar dat h(j volgens de Doema oiet
had mogen gebruiken, Hij verdaagde de
Doema en wist intusacheu de keizerlijke
toestomming te verkrijgen voor de invoe
ring van den door hem voorgestanon
maatregel. De tzaar had gesproken, maar
de Doema cu ook de Rijksraad waren
niet tevreden. Het kwam vooral in de
Doema tot hooge woorden tegen den mi
nister. Ten slotte werd een votum van
.vantrouwen aangenomen. En hetzelfde
gebeurde in den Rijksraad. Toen ging de heer
Stolypin naar Tsurskoje Selo en bood zijn
ontslag aan. Het werd geweigerd en hij
regeert verder. Maar de toestand is zeer
gespannen.
De Doema en de Rijksraad schijnen
echter oiet zoo zeker te zijn van hunne
zaak als men te oordeelen naai hun dapper
votum van wautrouwen zou meenen. De
Russische wet schrijft voor, dat indien
zulk oen votum is gevallen do .Doema of
de Rijksraad een beroep kunnen doen op
den tzaar, om hom te bewegen een anderen
minister te benoemen. Zij behooren dat
eigenlijk te doen indien de motie van
afkeuring is aangenomen met tweederde
van het aantal der uitgebrachte stemmen.
Dat tweederde werd in de Doema ruim
bereikt. Maar men heeft zich niet tot den
tzaar geiicht en de Rijksraad zorgde dat
het tweederde niet bereikt werd.
Men valt den lieer Stolypin aau. Men
spreekt veel kwaad van lieui. Maar als
bet er op aankomt durft men toch niet
tot het uiterste te gaan. En do tzaar die
geen vertoog van de Doema en den
Rijksdag ontvangen heeft, doet alsof het
gekibbel in het Parlement hem volstrekt
niet aangaat en handhaaft den minister.
De Marokko-quaestik.
Marokko vangt aan Fransch te worden,
klaagt het Madriloensch regeeringsorgaan,
de Minana, Fransch in wezen en gedachte.
Genesteld te Oudjda, te Casablanca en nu
te Fez zullen do Franschen er op uit zijn,
duurzame verbindingen tusschen deze drie
punten tot stand te brengen, waardoor de
comeiunicatie van het biuneuland met Al
giers en den Atlantischen Oceaan, verzekerd
wordt. De sultau zal leven omringd vau
Franschen, door hen beschermd en geleid
worden, Spanje daarentegen moet zich
maar met Ceuta en Melilla blqven bezig
houden. Welnu, elke dag, olk uur, dat
verloopt, kan een geheel auder aspect
geven aan het Marokkmtnscho vraagstuk.
Daarom moet Spanje van hot historisch
oogenblik gebruik maken, want elke
minuut die hel verloren doet gaan, zal een
ernstige verantwoordelijkheid laden op deze
generatie, waarvan zij voor de toekomst
rekening zal moeten afleggen.
Onomwonden zegt de conservatieve A.
B. C. waar het op aan komt: De bezetting
van Fez. moet voor ons hot teeken zijn,
om Tetouan, Larache, El-Ksor en don
rechter oever van de Seboe to bezetton.
Spanje wil wel met Engeland on Frankrijk
in vriendschap blijven verkeeren, doch dan
moeten beide landen deze vriendschap
met dezelfde loyauteit en hartelijkheid
beantwoorden.
Met de occupatie van Fez, schrijft de
nationale Tagliche Rundschau wordt oen
belangrijke nieuwe phase in het Marokko-
vraagstuk ingeluid: zij bevestigt Frankrijks
biunonlandsche politiek, doch compromit
teert tegelijkertijd haar buitenlandsche. Ten
slotte de vr'ij-conservatiove Post, welke
schryft, dat het voor Frankrijk tjjd wordt,
zich de internationale overeenkomsten te
herinneren en zyn belofte na te komen. Voor
bet oogenblik scbijut Frankrijk daar niet
aan te denken, en cr zullen meer dan
6 weken verloopen, vooraleer de troepen
zich uit Fez terug zullen trekken. Hoe is
dat alles in overeenstemming to brengen
met de souvcrciniteit van den sultan en de
integiiteit van Marokko?
Dï zeeliedenstaking.
Do bemanning van het transatlantische
stoomschip Kroonland van de Red Star
Lino, welk schip Zaterdag van Antwerpon
naar Southampton vertrekken moest, wei
gerde, naar men uit Brussel meldt, de
contracten te teekeneu. De matrozen zeiden
niet te weten of de internationale zeelieden
staking niet zon zijn uitgeroepen op het
oogenblik, dat het schip de terugreis doen
moest. De Kroonland is daarop met
plaatsvervangers vertrokken.
Duitschland.
De in de Duilschc bladen verspreide
berichten, als zou pastor Fischer v n de
Markuskerk te Berlijn zich eeu vervolging
vauwege zijne overheden op den hals heb
ben gehaald, worden door een schrijven
van den geestelijke aan het Berliner
Tageblatt bevestigd. Fischer zegt daarin,
dat de vervolging is ingesteld, omdat hy
in de jongste Paasch-prediking do opstan
ding van Christus had verloochend. Hot
consistorie heeft Fiecbcr nu tot verant
woording geroepen.
Te Berlijn is in een tweetal groote
vergaderingen van bakkersgezellen besloten
tol staking over te gaan. De eerste ver
gadering was belegd voor bij den Centralen
Bond aangeslotenen en werd door ruim
2000 leden bezocht. De motie om tot
staking over te gaan, werd aangenomen
met bijna 2000 stemmen voor, en 65 st.
tegen. De tweede vergadering was belegd
voor de niet georganiseorden; ongeveer
4000 gezellen waren aanwezig. Hier wórd
tot de staking met nlgemeene stemmen
besloten. Vervolgens werd bekend gemaakt,
dat bij alle bakkerspatroons die de eischen
omtrent het nieuwe loontarief niet hadden
