DAGBLAD VOOR AMERSFOORT EN OMSTREKEN.
No. 134.
ZATERDAG 10 JUNI 1911.
8e JAARGANG
Uit de Pers.
BUITENLAND":
NABETRACHTING
OVER DEN GEMEENTERAAD.
Omtrent ons dagelijksch brood.
DE EEMLAHDER.
Hoofdredacteur: Mr. I>. J. rail Schaardenburg.
Abonnementsprijs
Per jaar14-~Franco Per
post id. f5.60. Per 3 maanden id. f 1.—Franco per post
id. f 1.40. Afzonderlijke nummers f 0.05.
Kureau: KI.KINH H.1.44J G. Telel. latere. IS».
Prijs der Advertentii'n:
Van 1 tot 5 regels f 0.40. Voor iederen regel meer f 0.08.
Buiten het Kanton Amersfoort per regel f 0.10. (By
abonnement belangrijke korting).
Tot plaatsing vanadvert. en reel, van buiten het kanton Amersfoort in dit blad is „uitsluitend" gerechtigd het Alg. Binnen-on Buitenlandsch Advert -bureau D, Y. ALTA, Warmoesstr. 78-78 Amsterdam
Korter raadszitting dan dio van gisteren
laat zich moeielijk denken. Modedeeling
van ingekomen stukken, ziedaar de geheele
agenda 1 En 't waren er heel weinig,
slechts 5, waarvan wo slechts dat releveeren,
waarin do heor Sanders ontslag vroeg als
lid van de Commissie van Toezicht op 't
Middelbaar Onderwijs.
We mogen inderdaad den heer Geriitsen
dankbaar zyn, dat hij by de rondvraag 't
woord vroeg; want in plaats van na 5,
gouden we reeds binnen 2 minuten alweer
op straat gestaan hebben, zoo dit lid,
nieuwsgierig als altijd, niet ereis geïnfor
meerd had, hoe 't toch stond met de
plaDnen tot 't bouwen van 'n nieuwen
H. B. S.
Reeds menigeen hoorden we vragon
„hoe staat 't toch met die nieuwe H. B.
S.; daar hoor je maar niks meer van."
B. en W. hebben waarschijnlijk tot
zichzelf gezegd: bezint eer gy begint. Nu,
dat ia 'n bijzonder goede stelregel, maar
als men reeds 'n jaai bezig is met bezin
nen, wordt 't langzamerhand wel eens tyd
om te beginucn.
Do wothouder Kam joeg ons de schrik
op 't lijf door zinspeling op de mogelijkheid
om II. B. S., Gymnasium en Lyceum
onder één dak te brengen. Op zich zelf
zou dit plan zeer zeker overweging ver
dienen, maar dan zullon wo heel wat langer
dan tot Sept. 1912 geduld moeten oefenen.
Gelukkig gaf de burgemeester ons hoop,
dat nog dezen zomer de beslissing gono-
men zal worden.
De heer Kam wilde niet verklappen,
welk terrein B. en W. op 't oog hadden.
Laat ons hopou, dat 't niet in 'n uithoek
van de stad zal ziju, al is 't niet te ver
wachten, dat er 'n terrain gevonden zal
worden, even gunstig gelegen als dat waar
de H. B. S. thans gevestigd is.
In fijn Gezelschap.
De Limburgsche klerikalen hebben weer
eeus katholiekendag gehouden. Zo deden
dat te Sittard, het beroemde stadje, gele
gen waar Limburg op zijn smalst is, wat
voor effekt schijnt te hebbeD dat te Sittard
de Limburger gewoonlijk op zijn smalst is.
Wy laten natuurlijk dien katholiekendag
voor 't geen hij geweest is. Het is slechts
één niting die onze aandacht trok. Dc rest
was gewoner dan gewoon
Die ééno uiting is doze. Do hoer Karei
Beyaert, van Brugge, speechte, vertelde
vau alles en Dog wat. Dat Pius IX het
liberalisme heeft afgerukt, Leo XIII het
individualisme heeft afgesneden en Pius X
het modernisme in do pan gehakt. En zoo
voort.
Daarua echtor had meneor Beyaert 't
over de pers, cn toen vertelde hij, volgons
't verslag in „Do Tijd":
„Ook de slechte pers uit het Noorden
is als die uit 'l Zuiden: 't Zijn smeer
lappen die smoerlapperjj schrijven voor
smeerlappen! (Hilariteit.)"
Na dezen spreker volgde de bisschop van
Roermond, die o.a. uitsprak:
„neu woord van hulde voor den wak
keren redeuaar die daaroveu gebeiaard
heeft de eeuwige waarheden onder u en
zo voor onze geestdrift hooger heeft doen
oplaaien'.
Men ziet, dc hooge autoriteit had plezier
in deu fijnen Vlaamschen klerikaal, met
zjjn gekuischte taal.
Kommeutaar is wol overbodig, 't Was 'n
fijn gezelschap! (Het Yolk).
Op één lijn hiermee kan gesteld worden
dc volgende uitlating vau den Brussolscheu
correspondent van „de Tijd" over 'n anti-
clcricale meeting Zondag 1.1. gehouden:
„Gedurende de meeting waren de ge
leerde raddraaiers aan hot woord geweest,
dc députés (Kamerleden) hadden zich
uitgesloofd cn de gemoederen voldoende
opgehitst. Nu, na do meeting was het
woord aan het gespuis, dat altijd te vinden
is in hot anti klerikale kamp. Ik druk op
deze omstandigheid, want hot geeft oen
zeker cachot aan het anti-klerikalismo.
Waar zult ge de oud-veroordeelden, do
dronkaards, do vorloopeD sujotten vin
don, in één woord het Janhagel der maat
schappij? In het antiklerikale kamp! en
in een strijd als deze vormen zij de in
fanterie van de aangevoerde troepen.
Een deugniet is altijd anti-klerikaal, al
is hij van huis uit soins katholiek. Noom
my uwe vrienden en ik zal zeggen, wie
gij zijt. Welnu do roode en blauwe in
fanterie heeft zich dan ook weer uitge
sloofd"
IIoo heeft iemand den moed aldus te
schrijven in het katholieke hoofdblad van
eon land, dat door de gruwelyko misdadig-
lioidscyfers zijner katholieke provinciën
onteerd wordt!
Belqie.
Thans blijkt, dat reeds Woensdag besloten
was tot do ontslagaanvrage van het
Kabinet; waarschynlyk wel ton govolge
van de tnsschenkomst van den Koniug, die,
naar wij reods gisteren mededeelden, den
premier heeft gewezen op don ernstigen
aard van het verzet, waarop het school-
wetsontwerp gestootcn was, zoodat Z. M. in
overweging gaf de behandeling daarvau
uit te stellcu.
De vereenigde liukerzijdo (liberalen on
sociaal-democraton) heeft du het volgende
manifest uitgevaardigd, waarvan wy den
Vlaamschen tekst geven:
„Hot Ministerie Schollaert is ontslaggever.
„Het dweepziek en ongrondwettelijk
wetsvoorstel, waaraan hij zijn bestaan
en dit van zyn partij had gehecht, is
veroordeeld.
„Het is een schitterende overwinning,
vooral te wijten aan arbeiders en burgers,
die in de openbare vergaderingen en do
drukpers de parlementaire kracht der
linkerzijdon hobben ondersteund en dio
nauw verbonden zijn voor de verdediging
der gewetensvrijheid.
„Hot is noodig in de bras te staan!
„Het vonnis der openbare denkwyze moet
gewaarborgd zyn door een beslissing van
het gansch kiezerskorps, geraadpleegd na
de vermeerdering der bevolking en zulks
na eenige maanden.
Deze oproep is ondertoekend door allo
liberale en socialistische Kamerleden.
De heor de Broqueville, minister van
Spoorwegen, Post en Telegrafie heeft thans
de opdracht tot Kabinctsformatio aange
nomen.
Fbanksije.
Eon telegram uit Bar-sur-Aube meldt,
dat de opwinding aldaar nog onverminderd
voortduurt. Te Liguol hebben dc gendar
men eeu roodo vlag waarnaast een opschrift
prijkte, moeten verwijderen. Het opschrift
was overigens cuiieus genoeg: „aan u,
Het is moeilijk om een artikel te noemen
hetgeen van grooter waarde is voor de voeding
van den menseh dan brood. Er is geen voe
dingsmiddel, dat meer algemeen wordt gebruikt
en grooter deel uitmaakt vau uw diëet. Omdat
brood zoo'n belangrijke rol in uwe voeding
speelt, is het duidelijk, dat het van deu
grootslen invloed is op uw gezondheid. Zonder
te overdrijven, kan men zeggen, dat.de gezond
heid rechtstreeks afhankelijk is van de kwali
teit van het brood, dat men eet. Het is dus van het
grootste bélang om brood te eten van de beste
hoedanigheid. Van dit standpunt uitgaande, is
het doel onzer inrichting om brood te ver
schaffen, dat aan de hoogsto eischen voldoet,
die men aan dit voedingsmiddel Kan stellen,
zooals hierna wordt verklaard. In de eerste
plaats is het noodig om de tarwe en de rogge
te ontdoen van vreemde en schadelijke bijge
wassen, steentjes, enz., vooral voor ongebuild
brood, waarvoor echter voor audere inrichtin
gen het graan niet of alleen door eenharpzift
wordt gereinigd, die alloen de grofste
onreinheden verwijdert. In onze inrichting zijn
daarentegen vele moderne graanieiniging-
machiues welke als volgt automatisch werken.
In een zift- en zuigmachine worden eerst de
grootere en daarna de kleinere vreemde
bestanddeelen uitgezift, terwijl tijdens het
vallen in en het verlaten van die machine
door een sterken exhauster, do soortelijk
lichtere bostanddeelen worden weggezogen,
waarna bet graan in een raspmach ine valt, die
de basten afraspt en dat afraspel door eon
sterken exhauster er uit zuigt. Vervolgens
wordt de- tarwe door een tweevoudige»
yerdeelcylinder gescheiden in kleine tarwe en
in groote tarwe, terwijl de nog grootere erwten
en boonen tot het einde van dien cylinder rollen
®n afzonderlijk in een zak vallen, ondertusschen
de kleine tarwe door zaadtrieurs gaat welke
de zaden er uit worpen, en de groote tai we
door gerst- en havertrieurs wordt bewogen, die
deze groote tarwe uit do gerst en haver
werpen, welke groote tarwe door een koker
rolt bij de van zaden ontdane kleine tarwe,
waarna tleze weder vereenigde tarwe valt in
ecne waschinachino tegen een onder sterken
druk uit een hoog J gelegen dicht waterreser
voir opgestuwde waterstroom, welke het graan
terug werpt in een bassiu, doch steentjes, door
hun meerder soortelijk gewicht, door zich laat
zakken, die zich in eon trechter verzamelen
en daaronder nu en dan door een klep op een
zift worden geloosd. Onderwijl zakt de tarwe
in het bassin en vloeit in een stel van twee
droogtromrnels welke met centrifugale kracht
door middel van snel ronddraaiende armen,
het graan tegen de van gaatjes voorziene
wanden werpen, waardoor het water met
afgeschuurde buitenste tarwebasljes vliedt. In
het bassin zyn intusschon vole strootjes, door
insecten uitgegeten graankorrels, enz., boven
komen drijven, die door oene opening er uit
vloeien en op een zifr in een bak blijven
liggen. Vervolgens komt do tarwe of de|iogge
in een der 6 silo voorraadmimtcn om maalkiaar
te verharden, waaruit het door 1 tot en met 6
schuiven, al naar de beste verhouding wordt
verkregen, tegelijk met het zelfde soort graan,
doch van andere noodige eigenschappen, uil 1
of meer der andere silo-voorruimten, komt in
een vermengcylinder, welke de vermengde
tarwe of rogge uitlaat naar eene schuier- en
zuigmachine met 3 schuier étages van borstels,
welke er alle door de droogtromrnels aan ge
wreven bastvezels afschuieren, terwijl een
sterke exhauster die bastvezels er uitzuigt, waar
na het graan eindelijk door eene machine met
een sterke magneet gaat, die eventueele ijzer-
deelen vasthoudt, welke door een schrapper naar
een niet magnetisch gedeelte worden geschoven
en van daar in een aizonderlijke bakje vallen.
Hierna wordt de tarwe of de rogge door
eene automatisch werkende weegmachine
gewogen die teveus het door haar gewogen
gewicht optelt en aldus na elke weging door
cijfers aanwijst. Thans is het graan gereed om
te worden vermalen, hetgeen geleidelik ge
schied door 4 stollen vau goriöelde stalen
walsen, om 't tot de juiste fijnte te kunnen
verkrijgen, daar, bij voorbeeld, bij ongebuild
brood, te grove zemels de darmboweging te
veel versnellen en te fijne zemels tot verstop
ping aan'eiding kuuneri goven. Tevens wordt
daardoor vermeden, dat alslijpsel van maal-
steenen onze zoo doelmatig gereinigde tarwe
of rogge weder verontreinigt. Al deze machines
werken geheel van zelf, evenals tusschon hen
het transport van dit graan, verticaal door
elevatoren, horizontaal door irausportschrooven,
en hellend door kokers. Zelfs het meel wordt
door oene machine opgezakt en nauwkeurig
tot een bepaald gewicht afgewogen, terwijl zij
tijdens haar wegen, een anderen zak *-ult. Slechts
één werkman houdt toezicht, alleen voor het
juist gesteld zijn van de geheele inrichting,
zoiidei do tarwe of de rogge aan te raken,
en bedient dan tevens eeu der stoomketels en
stoommachines, welk economisch bedrijf zeer
veel medewerkt tot onze billijke prijzen. Al het
in onze inrichting verwerkte water welt op
uit ouze diepe Artesische pijpwellen iu een
ondeigrondsch reservoir en wordt van daaruit
gepompt door een dubbel werkende zuig- en
perswaterpomp, een en ander zooals door de
moderne waterleiding-maatschappijen het water
wordt verkregen en geleverd. De bereiding
van het meel tot brood geschiedt in onze
inrichting volgens een verbeterd systeem,
hetwelk berust op een groot aantal door ons
systematisch verrichte vergelijkende proefne
mingen» Door deze bereiding komen de voedende
bestauddeelen, welke in het meel opgeborgen
liggen, zoo goed als geheel vrij eu maken
dit brood gemakkelijker verteerbaar en dus
opneembaar voor het bloed, waardoor 't een
krachtiger voedsel is, en speciaal voor hen die
aan de maag lijden, een heilzaam levensmiddel
mag worden genoemd, daar dit breod, als ware
het reeds gedeeltelijk verteerd, voor het de
maag heeti bereikt. Dit brood is tevens lijn
van smaak en heeft een aangenamen geur,
hetgeen de eetlust bevordert en het daarom iu
het bijzonder tot een uitstekend vcedsel maakt
voor kinderen, welke nog in den groei zijn.
De vermenging »-an het deeg geschiedt door
machines in stalen kuipen, in elk waarvan een
stalen arm mot klauw het deeg vermengt en
kneedt zooals met de hand, doch veel beteren
zindelijker dan door vermoeiend handwerk kan
geschieden. In onze modorno ovens me' door
dringender hitte, wordt ous brood meer
doorgebakken, tengevolge waarvan het zijn
moeilijk verteerbare kleverigheid geheel ver
liest, waardoor het bezwaar tegen versch brood
is opgeheven, en ons brood tevens zeer
smakelijke croquante korsten krijgt. Daar wij
geregeld de beste grondstoffen vorwerkeu, is
't, na kennisneming van het voorgaande,
duidelijk, dat de zuivere en echte nootzoete
tarwesmaak eu roggesmaak onzer grooto ver
scheidenheid van soorten brood, door geen
nder fabrikaat wordt geëvenaard. Ouze geheele
inrichting kan in werking worden bezichtigd,
welke bezoeken ons zeer aangenaam zullen
zijn. Telkens in Februari wordt het lOpCt.
divideud van het voor ons brood, beschuit en
koek in het vorige kalondcrjaai betaalde
bedrag, uitgekeerd; voor eene juiste opmaking
dezer bedragen der vele duizenden dividend
boekjes, is zulks uiot eerder mogelijk. Ous
dividend vormt een jaarlijksche spaarpot voor
het huishouden en is geene denkbeeldige, doch
eene werkelijke besparing, omdat ouze artike-
keleu voor hunne prijzen supérieur en daarom
zeer billijk ziju. Bedragen tot ongeveer f30.—
werden als dividend per gezin door one
uitgekeerd. Eventueele aanmerkingen eu
verzoeken ora nadere inlichtingen zullen met
de meeste zorg worden behandeld on gelieve
men te richten aan de afdeeling Broodfabriek*
van Meursing's Machinale Fabrokon van
Gebak, Amersfoort. (Adv,^
