DAGBLAD VOOR AMERSFOORT EN OMSTREKEN. Uit de Pers. No. 138. DONDERDAG 15 JUNI 1911. 8e JAARGANG BUITENLAND. DE EEMLANDER. Hoofdredacteur: Mr. I». J. van Schaardenburg. Abonnementsprijs: Per jaarf4.—. Franco per post id. f5,60. Per 3 maanden id. fl.Franco pur post id. f 1.40. Afzonderlijke nummers f 0.05. Bureau: KLEINE HiltJ 6. Telef. Intere. IS». Prijs der Advertentiün Van 1 tot 5 regels f 0.40. Voor iedoren regel meer f 0.08. Buiten het Kanton Amersfoort per regel f 0.10. (By abonnement belangrijke korting). Tot plaatsing van advert, en reel, van buiten het kanton Amersfoort in dit blad is „uitsluitend" gerechtigd het Alg. Binnen-en Buitenlandsch Advert.- bureau D. Y. ALTA, Warmoesstr. 7'J- 73 Amsterdam subsidie-hong ek. Hot Schoolblad, het wetsontwerp tot verhooging vau de subsidies voor school- bouw aan het bijzonder ouderwijs bespre kende, heiinnert dat dr. Kuyper in 1901 by bet indienen van zijn wetsontwerp zelf erkende, dat opheffing van de ongelijkheid tusschen het openbaar en het bijzonder onderwijs zou kunnen verkregen worden, óf door aan de gemeenten op voet van gelijkheid beide voor het jjopenbaar en bijzonder onderwijs te doen bijdragen, óf wel door allo kosten voor bet lagerionder- wijs te brengen ten laste van het 'Kijk. Eerstgenoemde oplossing nam hij echter niet in overweging, zelfs niet als overgangs maatregel, omdat het Unie-rapport, waar van de denkbeelden eerst voor verwezen lijking vatbaar zijn, als dat door een grond wetsherziening mogelijk zal ziju gemaakt, principieel gekozen had voor een ander stelsel. Al is het waar, gelijk de Minister in zijn Memorie |van antwoord bij het aanhangige wetsontwerp opmerkt, dat iedere bijzondere school offers vergt van haar voorstanders, die aan de publieke kassen kan worden bespaard, niet waar is zijn andere opmer king, dat in het algemeen uit een finan cieel oogpunt de uitbreiding van het bij zonder onderwijs niet anders dan als een welkom verschynsel ie begroeten is. Daar voor vergt het door de duurmakende ver snippering van scholen, offers van de tegenstanders van de bijzondere school, die bij een verstandiger wetgeving, niet noodig waren geweest. De invoering der wet van 1905 ging gepaard met een achterstelling van de ge meentebesturen bij de schoolbesturen, dewijl den gemeenten ontnomen werd, wat baar in 1897 voor andere doeleinden was toe gestaan, terwijl den schoolbesturen, ook die, welke alle uitgaven voor onderwijs uit go- schonken gelden konden betalen, gegeven werd boven dat voldoende. Was die verkeerde weg niet ingeslagen, hadden de gemeenten haar aandeel in de kosten voor het byzonder onderwijs wel moeten dragen, was het stelsel ingevoerd, waarvan sommige Kamerleden zich nu voorstander verklaren, dan waren al deze ongerechtigheden niet g. beurd, al bad de regeering zich wellicht ten plattelaude wat minder vereerders gemaakt, omdat dezen dan zelf de gevolgen vau hun splitslust op hun aanslagbiljet voor de gemeentebelasting teruggevonden hadden. Dan hadden zeker do groote gemeenten bezwaar gemaakt tegen subsidiön aan voor haar inwonerslal belachelijk kleine, totaal overbodige school tjes van 40, 50 of 60 leerlingen. En ware in 1905 den gemeenten de plicht opgelegd te zorgen voor een geschikt gebouw voor de bijzondere school, tegen een huur gelijkstaand met 't Rijkssubsidie voor scholenbouw, dan had het thans in gediende ontwerp achterwege kunnen blij ven op een oogenblik, dat er millioenen tekort komen op den gewonen dienst van den staat. Wij hopen, dat de Tweede Kamer de Regeering een krachtig halt! zal toeroepen op den ingeslagen weg. Goede voorlichting. In het Centrum lezen wy: „De Residentiebode wijst terecht op de inconsequente houding der liberale pers, die, in verhand met de stemming over hot voorstel-Nolens, tegen de katholieken en de coalitie toornt". In De Standaard het volgende: „Links één gejuich, dat de Militiewet van de baan is." Beide bladeu redeneeren op hun grond stelling door. Wie gelijk heeft, behoeft niet te worden onderzocht. Als men het er maar over eens is dat links en de liberale pers verschrikkelyk slecht zyn, en dat de onpartijdige goedo voorlichting alleen in de clericalo bladen is te vindon. N.R.C. De Vrede in Albanië Gisteren hebben wij hot verrassende bericht gemeld, dat de opstand in Albanië geëindigd is, althans dat de Porto hem als geëindigd beschouwd! Verrassend, omdat eergisteren nog een ieder waande, dat het voornaamste werk nog gedaan moest worden! De toestand 6chijnt onge veer aldus te zijn: Torgoet Sjefket Pasja, de aanvoerder der Turksche troepen, heeft het leger der opstandelingen weten to splitsen en daarmee feitelijk allen tegenstand onmogelijk gemaakt. Hij heeft een deel der mannen teruggedrongen tot aan do Montenegrijnsche grens, zoodat ze slechts de keus hebben, zich gewonnen te geven, of naar Montenegro te vluchten, en hun land voor altijd den rug toe te kecren. En het andere deel der opstandelingeu heeft hij opgejaagd naar de onherbergzame bergen van het zuiden, waar zij zich in kleine groepen veldecld hebben, met hot doel een guerilla tc blijven voeren. Zoover gekomen zynde, wil de regeeiing de gewelddadige onderdrukking der Alba neezen staken. Zij heeft Torgoet P.iaji bevel gegeven, de stamhoofden hij zich te nooden om besprekingen te houden over een schikking in verzocneudeu geest. De Porto, zoo wordt officieus gezegd, heeft de Albaneezen nimmer willen vernietigen, maar alleen onderwerpen, en daarom is thans de tijd gekomen voor een algeinfene amnestie, gepaard aan de invoering van hervormingen. Bij gelegenheid van de troepenrevue, die de Sultan dezer dagen op het vermaarde Amseiveld zal lioudeD, zal naar alle waarschijnlijkheid die amnestio afgekondigd worden. Wij behoeven nauwelijks to zeggen dat deze zoo zoor gewijzigde houding der Porte tegenover dc Albaneezen bijna zeker samen hangt met de vaderlijke raadgevingeu uit Weenen tot de Turksche regeering gericht: om clement te zijn jegens do Albaneescho bergbewoners. Zij kon aan dio raadgevingen thans gehoor geveo, zonder haar prestige jegeDS de Albaneezen te schaden, omdat juist thans bericht kwam van Torgoet Pasja's succes. Het heeft er wel den schijn van, of de berichten van eokele dagen geleden omtrent de moeilijkheden, dio de onderdrukking der Albaneezen boden, iotwat overdreven waren. De Int. Zeeliedenstaking. Gisteravond is de staking officieel be gonnen te Soiithfields, Glasgow en in audere havens. Berichten uit Dublin, Newcastle, Sunderland en Grimsby melden, dat de staking aldaar slechts wciuig effect heeft. Te Liverpool hobbon zeshonderd matro zen en stokers, behoorendo tot de beman ning van de „Teutonic" van dc „White Star Line" en die van de „Etnpress of Ireland", van de „Canadian Parcific", die respectievelijk 17 en 16 dezer moesten uitvaren geweigerd de monsterrollen te teekenen. De recders nemen de staking zeer kalm op en toonen niet dc minste ongerustheid betreffende de aanmonstering van benianningon voor de schepen. De „Shipping Federation" heeft officieel verklaard, dat, terwyl de staking bij de groote lijnen zich belangrijk kan uitbrcideu, de kleine reeders 6lechts weinig tc lijden zullen hebben van de stakinj, die vermoe delijk niet langer dan twee of drie dagen zal duren. Op dc monster-meeting to Liver pool, waarop de staking der zeelieden werd afgekondigd, werd medegedeeld, dat dc directies, zoowel van do Cunard Lino als van de Elder Denster cn de Holt lijnen er in hebben toegestemd te onderhandelen mei de vertegenwoordigers der zeelieden. De kolendragersstaking te Southampton is geëindigd. De werklieden hebben de dooi de reeders aangeboden voorwaarden aan vaard cn zullen waarschynlijk morgen reeds het work hervatten. Ook to Antwerpen is de staking gister morgen begonnen. Het syndicaat van den Belgischen ZoeliedeDbond trachtte de be manning van de „Finland", de Marquette", de „Tigris" en de „Chesler" tot slaking te overreden, doch de daartoe aangewende pogingen slaagdon slechts voor de „Fin land", waar het do aanmonstering der sto kers en trommers wist te beletten, en voor de „Marquette", waar een twintigtal Duit scho zeelieden waren weggebleven, die ver vangen werden door Belgische. Dit schip zal morgen vertrekken. De „Chester" lichtte weer het anker en begaf zich naar Austru- weel, om aan de acte van het syudicaal to ontkomen. Gistermorgen had eeö conferentie plaats tusschcD den burgemeester en den secre tarissen van de reeders- en zeemansbonden. De reeders houden zich persoonlijk bozig met de aangelegenheden, die hunne belan gen raken. In het algemeen ontmoet het stakings-denkbecld niet veel sympathie on der dc matrozen. Het tegeudcel is echter het geval met dc Belgische stokers en trein mors. De bond van reeders weigert beslist met de stakingleiders te onderhandelen. Frankrijk en Spanje in Marokko. Volgens een bericht van de Pol. Kor- resp. uit Weeneo, bestaat Frankrijk's eenige actie tegeu het optrreden van Sanjc in Marokko daarin, dat 't zijn diploma- iieken vertegenwoordigers bij de mogend heden die de Algecirasacte onderteekenden, bevolen heeft het Fransche standpunt te genover Spanje's maatregelen kenbaar te maken om vast te stellen, dat Frankrijk Spanje's optreden als niet gerechtvaardigd en niet in overeenstemming met de Alge ciraeacte beschouwt. Dc beteckenis van een protest of uitnoodiging, om verkla ringen van de betrokken mogendheden te Madrid uit te lokkon, komt aan dezen di- plomatieken stap nog niet toe. Men wacht veeleer op het verloop der ondoi handelin gen tusschen Spanje en Frankrijk, en die tusschen Spanje en den Sultan, van welke besprekingen een vergelijk als resultaat niet tot de onmogelijkheden behoort. Frankrijk. Het personeel van drie groote socialis tische arbeidersverbruiksvercenigingen te Parijs, dat een minimumloon van 50 francs in de week verlangt, is wegens niet vor- vulling van dezen eisch in staking gegaan. Het bestuur der vcreeningen verklaarde, dat het den eisch van het personeel slechts dan zou kunnen inwilligen, wanDcer de Parijsche kooplieden door hun onderge schikten gedwongen zouden worden, een even groote loonsverhooging toe te staan. Do onlusten in het Aube-departeuiont beginnen een ietwat ernstiger karakter aan to nemen: men bepaalt zich niet meer tot weinig fijne opschriften aan het adres van minister Moois cn het uithangen van Duitsche vlaggen, maar gaat over tot daad werkelijkheden van grooter belang. Zoo heeft men een brug over den spoorweg van Bar-Sur-Aube naar Belfort in brand gestoken, en nog allerlei daden van „sabo tage" gepleegd. Vandaar dat do regeering overgegaan is tot de militaire bezetting van verschillende plaatsen. Do boeren zijn nu ook met een nieuw middel begonnen tot tegenwerking vau het gezag: alle hotels of particuliere huizen, die officieren of andere ambtenaren her bergen worden door de bevolking goboycot. Verscheidene hotelliors hebben den offi cieren daarom reeds de kamer opgezegd. Het zal er nog van moeten komen dat de troepen geapproviandeerd worden als waren zy in een vyandclyk land! Zweden. Gister is te Stockholm de Europeesche conferentie tot vaststelling van vertrek en aankomst der treinen begonnen. Do confe- rente zal vier dagen duren. 104 spoorweg directies uit zevenliou landen, hebben 280 afgevaardigden gezonden. De heoren zullen een aantal uitstapjes maken o. a. per extratrein naar de Troll- hatteu-watervallen. Portugal. Do Regcering heeft besloten om op advies van den procureur-generaal der Republiek die in ernstige gevallen als hoogslo juridische adviseur der Regeering optreedt op het jongste bisschoppelijke rondschrijven te antwoorden inct de ge rechtelijke vervolging der bisschoppen. Zij zullen terechtstaan wegeus hoogverraad alsmede wegens opruiing dor geestelijkheid eu van het Katholieke deel der bovolking tegen hel nieuwo régime. De Regeering hoeft verder een dekreet uitgevaardigd waarin de lagere geestelijk heid woidt uitgenoodigd, aan de autoritei ten opgave te doen van de hoegrootheid hunner iukomsten, opdat het salaris dat de Rogeering hun voortaan zal uitbetalen kan worden vastgesteld. De patriarch van Lissabon heeft uit Rome van den kardinaal-staatssecretaris Merry del Val, een medcdeeling ontvangen, waar in aan de geestelijken verboden wordt, de Regeering de gevraagde inlichtingen te verschaffen. Do groote meerderheid der lagere geestelijkheid heeft echter, volgens het blad „O Mundo" besloten, zich io dezen aau het Vaticaau niet te storen. China. De „Daily News" ontving uit Sjanghai eene beschrijving van den toeBtand in de

Historische kranten - Archief Eemland

De Eemlander | 1911 | | pagina 1