DAGBLAD VOOR AMERSFOORT EN OMSTREKEN.
No. 139,
VRIJDAG 16 JUNI 1911.
8e JAARGANG.
Uit de Pers.
BUITENLAND.
DE EEMLANDER.
Hoofdredacteur: Mr. D. J. van Schaardenburg.
Abonnementsprijs:
Per jaarf 4.—. Franco per
post id. 15,60. Per 3 maanden id. f 1.—Franco per post
id. 11.40. Afzonderlijke nummers 10.05.
SSureau: KLEINt: H liu Telet. Iuterc. I8Ï.
Prijs der Advertentiën
Van 1 tot 5 regels f 0.40. Voor iederen regel meer 1 0.08.
Buiten het Kanton Amersfoort per regel f0.10. (Bij
abonnement belangrijke korting).
Tot plaatsing van advei-Men reel, van buiten het kanton Amersfoort in dit blad is .uitsluitend" gerechtigd het Alg. Binnen- en Buitcnlandsch Advert.- bureau D. Y. ALTA, Warmoesstr. 74- 78 Amsterdam
'n Steentje losgeraakt.
Onder het opschrift: Scheur? schrijft „De
Standaard" o.ut. het volgende:
Fr zijn er nu reeds, die duchten, dat hot
gebeurde ;mct de Militiewet een scheur itt
de Coalitie zal trokken. Dit nu is stellig
overdreven. Maar toch zou hot onvoorzich
tig zijn, te ontkennen, dat er een steentje
los is geraakt. Aanvankelijk zwegen we
over dit punt, dlu eerst te zien hoe do
Roomsch-Kathoiieke pers zich zou uitlaten.
Nu bleek dat deze, evenals wij, de zaak
ernstig opvatte, en ten dcele zelfs den
moed had, om niet onvoorwaardelijk de
houding van de Roomsch Katholieke Ka
merclub goed te keureu, zy er ook onzer
zijds een kort woord over gezegd.
Tusschcn 'ooudgeuooten moet overleg
bestaan. Bondgenoot te zijn. onderstelt,
dat men mei een vijand te rekenen heeft,
en tegenover dezen vijand gemeenschappc
lijk oen zeker goed in casu het Kabinet,
tc verdedigen heeft. Dit sluit critiek aller
minst buiten, en belet evonmin, dat elk der
bondgenooten nu of dan voor eigeD beginsel
of eigen belaug opkomt; maar zoolaDg er
van een Coalitie sprake zal zyu, blijft het
eisch, dat mon met elkander spreke, en
overlcgge, en saam gang in de zaken pogo
te houden. Bij elke Coalitio delegeert men
dan ook feitelijk iemand van elke fractie,
om saam hierop het oog te houdeu. Een
delegatie, die, zoo wo ons niet vergissen,
ook tusscben de drie fracties van Rechts
bestaat.
Nu is de Roomsch Kath. Kamerclub,
naar men thanB met zekerheid weet, eerst
den eigen morgen bgeengekomen, en heeft
vlak vóór de Kamerzitting begOD, haar
besluit genomen. Dit gebeurde, zonder dat
er met de Antirevolutionnaire club ook
maar één woord over gewisseld was. Eu
zelfs toen de Kamer begon, en de Roomsch-
Kath. club op het punt stond haar voorstel
tc doen, is van dat voornemen aan de
Antirevolutionnaire club met geen woord
kennis gegeven. Er heeft dus noch overleg
vooraf, noch zelfs mcdedeeling daarna
plaat6 gehad. Men is geheel zijn eigen weg
gegaan, en heeft zonder ons en geheel
buiten ons om gehandeld, en dat niette
genstaande men zeer wel vermoeden kon,
dat het voorstel dat men ging indienen,
ons zeer leed zou zijn.
Dat nu zulk een houding en handeling
noodzakelijk kan zijn, erkennen we, en we
kunnen ons ook in het onderhavig geval
zeer wel de casuspositie denken, die de
Roomsch-Kathoiieke club alzoo handelen
deed, en die naderhand in schrijven van
Club aan Club kon zijn toegelicht. Maar
dit geval is dan altoos aan één stellige
voorwaarde gebonden, en dit beding is,
dat de handeling niet kon worden uitge
steld, en dat er geen tijd voor overleg was
te vinden.
Juist dit geval echter deed zich hier
niet voor.
Volgens de orde der werkzaamheden
behoefde er over de Militiewet dien dag
geen beslissing te vallen. Sterker nog,
naar goede orde mocht die beslissing dien
morgen niet vallen. Over het al of niet
aan de orde stellen van wetsontwerpen
beslist toch de Kamer niet voordat het
eindverslag is uitgebracht. Dan eerBt. Niet
eer. Zeer juist had de Voorzitter dan ook
met gezegd, dat hij de Militiewet nu reeds
op de lijst wilde zetten, maar heel auders,
en zeer juist, dat hy het voornenion J
hiertoe had, en hot doen zou zoodra het j
Eindverslag er was.
Poriculum in mora bestond er alzoo voor
de R Kath. Kamerclub in het minst niet.
Integendeel, ook voor haar was de tijd om
te spreken, nog niet gekomen. Dat zo nu
sprak, was geheel voorbarig. Ze sprak vóór
baar tijd.
Wel had ze lang oer het eindvoralag
komt een voorstel kunnen doen, maar dan
had het vroeger moeten komen, eer het
V. V. naar de Regeeriog ging. Nu toch
wist ze, dat do Regeering met inspanning
van alle kracht spoed niet de zaak zou
maken, en zoo laat men geen Minister zich
half-dood werken, als men toch van plan
is, zijn Memorie voor maandon te. laten
liggen. Hierin ligt zelfs iets onbarmhar
tigs.
Was er du geen periculum in mora, en
ware hot zelfs en règle geweest, dat de
beslissing, over de Militiewet niet voor
20 Juni viel, dan treedt uiteraard het
zich onthouden van alle overleg in nog
raadselachtiger licht.
In de (r.-k.) „Nieuwe Venlosche Crt."
verdedigt Dr. Nolens het besluit der
Kamer, de Militiewet dit zittingjaar niet
meer in de behandeling te nemeu op de
gronden, door hem in do Kamer bij de
toelichting van zijn-ioorstel aangevoerd
Hij voegt hieraan toe:
Alle omstandigheden in aaomerking
neuiondc, moest men wel tot besluit komen,
dat. wil uien geen onbekwauion, maar
bekwamen spood beuachieo, do openbare
behandeling tot het volgende zittingjaar
moost worden uitgesteld.
Maar dan bestaat er ook geeu enkele
reden meer om die behaudeling zoo spoedig
mogelijk, stel begin October, te doen plaats
hebben.
Slechts voor hen die niet op de hoogte
zyn van alle omstandigheden, kan het be
sluit der Kamer den schijn hebben van
gebrek aan medewerking harerzijds aan
afdoening der zaken.
Niet het gevoel, maar het verstand moet
in deze dingen beslissen.
Voor een geregelde behandeling en een
in alle opzichten te rechtvaardigen tot
standkoniing der militiewet kan het besluit
der Kamer in.i. niet anders dan bevorder
lijk zijn.
Kiesrecht voor Vrouwen
Het' centraal bureau voor statistiek pu
bliceert eenige interessante gegevens betref
fendo deelname der vrouwen aan de laatste
verkiezingen voor de Noorweegsche Ge
meenteraden en voor bet Storthing.
Door de wot van 29 Mei 1901 kregen
de vrouwen een beperkt kiesrecht. Ora
kiezer tc zijn moest een vrouw een eigen
inkomen hebben van 300 kronen op het
platteland en 400 kronen in de steden;
was dat niet het geval, dan moe9t ten min
ste haar man een dergelijke som als.inko
men kunnen aangeven en tevens moest hy
in de belasting zyn aangeslagen.
Onder dit beperkte kiesrecht was het
geheel aantal kiesgerechtigden op het plat
teland 179.771, waarvan 316.578 maunelijke
en 163.193 vrouwelyke. Bij de verkiezingen
werden in het geheel 140.466 geldige
stemmen uitgebracht en wel 125.148 door
mannen en 15.318 door vrouwen. Van de
mannolijke kiezers hadden dus 41 procent
en van de vrouwen slecht9 91/2 procent
gestemd.
Iu de steden telde men 106.507 stem
gerechtigde mannen en 7o 153 stemgerech
tigde vrouwen. Iiier stemde van de mannen
60 en van de vrouwen 48 procent. Gekozen
worden 98 vrouwen.
Bij de verkiezingen in 1907 steeg op het
platteland het aantal kiesgerechtigde man
nen, dat aan do stemming deelnam van 41
op 49 proc., dat der vrouwen vau 9ya op
19 procent.
In de steden stegen deze cijfers respec
tievelijk van 60 op 70'A, en van 48 op 621/,
procent. Gekozen werden in alle gemeenten
142 vrouwen en 12.712 manueu.
Op 7 Juni 1910 kregen de vrouwen het
algemeen kiesrecht voor de Gemeenteraden
Toen vormden dc vrouwen de meerderheid
der kiezers: op hot platteland 355.766
vrouwen tegen 344.453 mannen, in de ste
den 163.954 vrouwen tegen 120.733
mannen.
Bij de eerstvolgende verkiezingen in het
zelfdo jaar steeg nu het percentage manne
lijke kiezers, dat op het platteland aau de
stemming deelnam van 49 op 55, dat dor
vrouwen van 19 op 26 proc.; in de steden
steeg het percentage der mannelijke kiezers
van 70' 3 op 73, terwijl dat der vrouweu
tot 61 procent daalde. Het bleek, dat het
deelnemen der vrouwen aan de verkiezin
gen ook de deelneming der mannelijke
kiezers deed toenemen.
By de verkiezingen voor het Storthing
in 1909 gold voor do vrouwen nog het
beperkte kiesrecht. Hier namen 60.39 pro
cent der stemgerechtigd vrouwen tegen 70
proceut der mannelijke kiezers aan de
stemming deel Bij de volgende verkiezin
gen voor het Storthing zullen ook de vrou
wen algemeen kiesrecht hebben.
1)k Zeeligdenstaking.
Omtrent do zeelicdenslaking luiden do
laatste berichten uit Engeland als volgt:
Dc staking heeft nog zeer weinig ver
andering gebracht in de scheepvaart en den
handel in hel algemeen, ofschoon in enkele
opzich zelfstaande gevallen gewag wordt
gemaakt van scheepsbemanningen die ge
weigerd hebben op den monstorrol te tee
kenen Hieronder zijn dc beaiauningen van
een drietal schepen begrepeu, welke van
Rotterdam te Leith zijn aangekomen. Twee
schepen varende op Liverpool zijn zonder
bemanning.
De White Star Line eu de Canadian
Pacific Line hebben een loonsverhooging
van 10 sh. per maand toegestaan, voor alle
categorieën van hare bemanningen.
De firma's Lamport Holt en A. Holt and
Cie hebben eveneens een loonsverhooging
van 10 sh. toegestaan. De bemanningen
van verschillende schepen in verscheidene
Londensche dokken hebben gister gewei
gerd aan het werk te gaan, zoolang de
wonen niet verhoogd waren. Dit is ge-
loeigerd.
Uit Antwerpen meldt men:
Indien mon nog twijfel kon hebben over
het onvermijdelijke mislukkeu der staking
in de Antwcrpsche haven, dan moet, schrijft
het H, v. A., die twijfel nu wel opgeheven
zijn. Giste it. a middag, te 2 uur, moest de
stoomboot Marquette van de Red Star Liue
vertrekken. Men vroeg zich af of de bcot
bemanning zou hebben om te kunnen af
varen.
Welnu, hare bemanning was compleet op
6 man na en om die 6 tc vervangen, waren
er wel 100 bereid hunue plaats in te ncincn.
De reederij had maar to kiczon en op
het gestelde uur stak de Marquette van wal.
België.
Het ministerio de Broqucville is er dau
eindelijk, na een moeilijke bevalling van
zes dageu ou heel veel vrees tot op 't
laatste toe, dat het toch op niets zou uit-
loopen. De reden van dezen tegonspood,
reeds ïóórdat het ministerieel leven een
aanvang zou nemen, was hierin te zoeken,
dat mot den heer Woeste en zijn oud-
clericalen rekening moest gehouden worden.
Nu is dan alles overwonnen; doch of deze
rogeering meer dan een vluchtig iets zal
ziju, het wordt door weinigen geloofd.
Zooveel is zeker, dat het 9choolwetsontwerp
in de secties een zomer- en waarschijnlijk
ook wel zijn winterslaap zal kunnen houdeu.
Het ministerie zal intusschen de begrooting
doen afhaudelen, kalm de resultaten der
volkstelling afwachten en op grond daarvan
een wetsontwerp indienen, dat in de ver
meerdering van het aantal Kamerleden
voorziet. Het is. mogelijk, dat dan nog
vóór Moi 1912, wanneer de gewone twec-
jaarlijksclie veruieuwiug van de halve Kamer
mec9t plaats hebben, algemeene verkiezingen
een meer stcvigen gang in het parlementaire
leven zullen brengen Tot zoolang kunnen
de ministers het zich in de officieele hotels
van de rue de la Loi bchagelyk maken.
Frankrijk.
Bij de behaudeliug van een interpellatie
over de arbeiderspensioenen nam de Kamer
een motie-Dalimier aan, waarin het ver
trouwen wordt uitgesproken, dat de re-
gcering de wet zal verbeteren en ten
spoedigste eeu ontwerp zal indienen, waar
bij dc leeftijd, waarop het pensioen zal
ingaan, gebracht wordt op 60 jaar en de
bijdrage van den staat voor personen boven
dien leeftijd op 100 fres.
Het eerste gedeelte van de motie werd
aangenomen met 348 stemmen tegen 143,
het tweede gedeollc, betreffende dc ver
betering der wot, met 362 tegen 150.
Het derde gedeelte werd aangenomen
met 550 stemmen togen 1 en daarop de
geheelc motie met 356 tegen 64 stemmen.
Bij den Franschcn Senaat is het
rapport ingekomen van de commissie,
belast met het onderzoek vau het wets
voorstel, houdende het verbod van fabri
catie on verkoop van absint. Bij het rapport
is een belaugrijkc statistiek gevoegd,
waaruit blijkt, dat de hoeveelheden alcohol
voor de fabricatio van absint jaarlijks be-
noodigd, groot verschil aantoonen. Iu 1873
werden voor de fabricatie 6713 hectoliter
hebruikt, in 1880 18 000 hectoliter, in
1890 105.25S hectoliter, terwijl in 1900
dit cijfer zelfs toe 238.467 hectoliter is
gestegen. Sedert dat jaar echter is een
vermindering ingetreden, en daalde de
consumptio tot 172.116 hectoliter in 1910.
Oostenrijk- Hongarije
De indruk, dien alle berichten uit Wec-
neu geven is, dat de dictatuur der chris-
ten-socialisteu gebroken is. De „Frankfurter
Ztg." zegt zelfs: De christelijk-socialo par
tij is op het hoofd geslagen, in Weeneu