DAGBLAD VOOR AMERSFOORT EN OMSTREKEN.
j in district I.
A. M. Trom,» van Holst)
No. 152.
ZATERDAG 1 JULI 1911.
8e JAARGANG.
Bij dit nummer behoort 'n
BIJVOEGSEL.
Moet de Raad „om"?
Omtrent ons dagelijksch brood.
DE EEMLANDER.
Hoofdredacteur: Mr. 1>. J. van Schaardenburg.
Abonnementsprijs
Per jaarf 4.Franco per
post id. f 5.60. Per 3 maanden id. f 1.—. Franco per post
id. 1.40. Afzonderlijke nummers f 0.05.
Bureau: HIiKISK Htid 6. Telef. Intere. 183.
Prijs der Advertentiën:
Van 1 tot 5 regels f 0.40. Voor ioderen rcgol meer f 0.08.
Buiten het Kanton Amersfoort per regel f 0.10. (Bij
abonnement belangrijke korting).
Tot plaatsing van advert, en reel, van buiten het kanton Amersfoort in dit blad is „uitsluitend" gerechtigd het Alg. Biuneii- en Bniteulandsch Advert.-buroau D. Y. ALTA, Warmoesstr. 76« 78 Amsterdam
Met meer aandrang dan ooit te voren,
wekken wjj de kiezers op, a.s. Donderdag
ter stembus te gaan.
Er zijn twee omstandigheden, die de
aanstaande gemeenteraadsverkiezing zoo
uiterst spannend maken.
Kunnen verkiezingen steede verrassingen
bieden, ditmaal zyn we al in bizondere
onzekerheid wegens de wijziging van de
grenzen der kiesdistricten, zooals dezo van
rechtsche zjjde doorgedreven is.
Vroeger kon men vrijwel aan do hand
van de cijfers der vorige stemmingen, met
meerdere of mindere zekerheid den uitslag
berekenen.
In district I was men er bijna zeker van,
dat de vryzinnigen 't zouden winneD; in II
kon men zonder profetischo gaven te
bezitten, de zege der clericalen wel voor
spellen; slechts in III wist men, dat de strijd
heet zou zijn; ,vandaar steeds de groote
opkomst der kiezers in dit district, dat
vogels van diverse pluimago in den Raad
gebracht heeft.
Thans is de toestand in alle 3 districten
onzeker geworden. Men kan wel gissingen
maken maar 'n vaste maatstaf ontbreekt
en gissen doet missen. Eerst de komende
verkiezingen zullen ons leeren, welken
invloed de grenswijziging gehad heeft.
Daarom kan a.s. Donderdag geen kiezer
z'u thuisblijven verontschuldigen, 'n Vrijzin
nige, die in I redeneert: .waarom zou 'k gaan
stemmen, onze candidaten komen er toch?",
biedt den clericalen de gelegenheid in 't
tot dusverre bomvrije, thans misschien iets
verzwakte district 'n bros te schieten.
'n Vrijzinnige, die in district II niet ter
stembus gaat, omdat bij meeDt dat onze
candidaten toch geen kans hebben, vergeet
dat door de grenswijziging district II ver
sterkt geworden is, vergemakkelijkt de
verovering van den nieuwen zetel voor de
clericalen en verhindert dat de Raad, zoo
de uitslag in III guustig uitvalt, van
doode punt, waarop hij thans vrijwel staat,
afgebracht wordt.
Maar 'n vrijzinnige die in district III
thuis blijft, ja 't kan niet anders of die
man moet doodziek zijn, want zoolang hij
nog in staat zou zyn van z'n stoep in 't
rijtuig te stappeD, zou hij ter stembus gaan,
daar hij weet, dat in zijn handen de toe
komst ligt. Als in zyu district een dei-
vrijzinnige candidaten sneuvelt, is de
Raad „om".
En hier treft ons de 2e omstandigheid,
die de a.s. verkiezing zoo spannend maakt.
Wanneer in I of III een der rechtsche
candidaten ook maar met één stem meer
derheid gekozen wordt, is 't met Amors-
fooit's vrijzinnig gemeentebestuur gedaan
en komt onze stad onder clericaal bewind.
Al wat in den loop der jaren en met
veel moeite en zorg opgebouwd weid, is
dan tevergeefs geweest. De gewichtige
plannen, die thans nog in voorbereiding
j zijn en die biuncn kortgn tijd ten uitvoer
gobiacht zouden worden, zijn dan van de
baan en 'n nieuw régime staat ons te
wachten, dat bezwaarlijk voor den bloei
onzer gemeente bevorderlijk kan heeten.
De Raad is thans vrijwel op 't doode
punt; 'n krachtige vrijzinnige meerderheid,
niet alleen in qnaiiteit die is er thans
reeds maar ook in quantiteil is 'n
dringende eisch voor de verdere ontwik
keling van Amersfoort.
Die meerderheid zal, moet ongetwijfeld
eenmaal komen.
't Begin der 20e eeuw moge in 't teeken
van 't cloricalismo staan, de toekomst is
aan de vrijzinnigheid, de partij vau vrijheid
en geleidelijken vooruitgang.
Yoor 't oogenblik is de kans om die
krachtige meerderheid te krijgen, helaas,
nog niet groot. De strijd gaat in de eerste
plaats om te behouden, wat wij reeds
hebben en te verdedigen wat bedreigd
wordt.
Dit dringt tot groote waakzaamheid en
en strijd tot zelfbehoud bezielt met heilig
vnur.
Reeds meermalen hebben wjj 'n zwaren
strijd moeten voeren om oos to handhaven.
Vast aaneengesloten viel do tegenpartij
ons aan, speouloerend op ontevredenheid
of gebrek aan eensgezinshoid in onze ge
lederen. Vaak hebben wij 'n harden
dobber gehad en meermaleu 'n veer moeten
laten.
Eén oogenblik verflauwing, de laksbeid
van 'n paar kiezers, 'n onvergefelijk op
timisme van enkele anderen, kan 't werk
van jaren doen ineenstorten.
Als 't ons mocht gelukken ditmaal on
gedeerd uit den stiijd te komen, dan zal
de 1 a a t s t o ernstige aanval van de cleri
calen afgeslagen zjjn.
De laatste. Immers bij de volgende
periodieke verkiezingen zullen zjj 't zijn,
die zich bedreigd zien.
Daarom moeten wij ons voor deze
laatste maal nog eens de uiterste inspanning
getroosten. En dan behoeven wij niet te
wanhopen.
Onze candidatenoch vraagt onze
tegenstanders in gemoede, of zij dezen
niet verro do voorkeur zouden geven boven
hun eigen uitverkorenen, indicu ze geen
rekening behoefden te houdeu met gods
dienstige overtuiging.
Do eensgezindheid, onder onze kiezers
oogenblik misschien in gevaar, is na
wijs overleg weer tijdig hersteld, zoodat
alle vrjjzinnigc cu hunne medestanders
als één man zullen optrekken, om bun stem
uit te brengen op de heeien
A. Ejrslnh
F. M. van Veen
Ds. F. O. Lagers
H. W. van Fsveld
J. C. Itolaudus Hage-
«looru
A. M. Tromp yan
Holst
in district II.
in district III.
Het bestuur der KiesvoreeDiging
„Gemeentebelang."
Het is moeilijk om een artikel te noemen
hetgeen van grooter waarde is voor de voeding
van den mensch dan brood. Er is geen voe
dingsmiddel, dat meer algemeen wordt gebruikt
en grooter deel uitmaakt van uw diëet. Omdat
brood zoo'n belangrijke rol in uwe voeding
speelt, is het duidelyk, dat het van den
grootsten invloed is op nw gezondheid. Zonder
te overdrijven, kan men zeggen, datjde gezond
heid reehtsrreeks afhankelijk is van de kwali
teit van het brood, dat men eet. Het is dus van het
grootste belang om brood te eten van de beste
hoedanigheid. Van dit standpunt uitgaande, is
het doel onzer inrichting om brood te ver
schaffen, dat aan de hoogste eischen voldoet,
die men aan dit voedingsmiddel kan stellen,
zooals hierna wordt verklaard; In de eersto
plaats is het noodig om de tarwe en de rogge
te ontdoen van vreemde en schadelijke bijge
wassen, steentjes, enz., vooral voor ougebuild
brood, waarvoor echter voor andere inrichtin
gen het graan niet of alleen door een harpzifc
wordt gereinigd, die alleen de grofste
onreinheden verwijdert. In onze inrichting zijn
daarentegen vele moderne graanieiniging-
machines welke als volgt automatisch werken.
In een zift- en zuigmachine worden eerst de
grootere en daarna de kleinere vreemde
bestanddeelen uitgezift, terwijl tijdens het
vallen in en het verlaten van die machine
door een sterkeu exhauster, de soortelijk
lichtere bostanddeelen worden weggezogen,
waarna het graan in een raspmachine valt, die
de basten afraspt en dat afraspel door een
sterken exhauster er uit zuigt. Vervolgens
wordt de tarwe door een tweevoudigen
verdeelcylinder gescheiden in kleine tarwe en
in groote tarwe, terwijl de uog grootere erwten
en booneu tot het einde van dien cylinder rollen
en afzonderlijk in een zak vallen, ondertusschen
de kleine tarwe door zaadtrieurs gaat welke
de zaden er uit werpen, en de groote tarwe
door gerst- eD havertrieurs wordt bewogen, die
deze groote tarwe uit de gerst en haver
werpen, welke groote tarwe door een koker
rolt bij de van zaden ontdane kleine tarwe,
waarna deze weder vereeuigde tarwe valt in
eeue waschmachine tegen een onder sterken
druk uit een hoog J gelegen dicht waterreser
voir opgestuwde waterstroom, welke het graan
terug werpt in een bassin, doch steentjes, door
hun meerder soortelijk gewicht, door zich laat
zakken, die zich in een trechter verzamelen
en daaronder nu en dan door een klep op een
zift worden geloosd. Onderwijl znkt de tarwe
in het bassin en vloeit in een stel van twee
droogtrommols welke- met centrifugale kracht
door middel \an snel ronddraaiende armen,
het graan tegen de van gaatjes voorziene
wanden werpen, waardoor hot water met
afgeschuurde buitenste tarwebastjes vliegt. In
het bassin zijn intusschen vele strootjes, door
insecten uitgegeten graankorrels, enz., boven
komen drijven, die door eene opening er uit
vloeien en op een zift in een bak blijven
liggen. Vervolgens komt de tarwe of deliogge
in een der 6 silo voorraadruimten om maalklaar
te verharden, waaruit het door 1 tot en met 6
schuiven, al naar de beste verhouding wordt
verkregen, tegelijk met het zelfde soort graan,
doch van andere noodige eigenschappen, uit 1
of meer der andore silo-voorruimten, komt in
een vormengcylinder, welke de vermengde
tarwe of rogge uitlaat uaar oene schuier- en
zuigmachine met 3 schuier étages van borstels,
welke er alle door de droog trommels aan ge
wreven bastvezels afschuieren, terwijl een
sterke exhauster die bastvezels er uit zuigt, waar
na het graan eindelijk door eene machine met
een sterke magneet gaat, die eventueele ijzer-
deelen vasthoudt, welke door een schrapper naar
een niet magnetisch gedeelte worden geschoven
eD van daar in een alzonderlijke bakje vallen.
Hierna wordt de tarwe of de rogge door
eene automatisch werkende weegmachine
gewogen die tevens het door haar gewogen
gewicht optelt en aldus na elke weging door
cijfers aanwijst. Thans is het graan gereed om
te worden vermalen, hetgeen geleidelijk ge
schied door 4 stellen van goriflelde stalen
walsen, om 't tot de juiste fijnte te kunnen
verkrijgen, daar, bij voorbeeld, bij ongebuild
brood, te grove zemels de darmboweging te
veel versnellen en te fijne zemels tot verstop
ping aanleiding kunnen geven. Tevens wordt
daardoor verin eden, dat a/slijpsel van maal-
steenen onze zoo doelmatig gereinigde tarwe
of rogge weder verontreinigt. Al dezo machines
werken geheel van zelf, evenals tussehen hen
het transport van dit graan, verticaal door
elevatoren, horizontaal door transportschroeven,
en hellend door kokers. Zelfs het meel wordt
door eene machine opgezakt en nauwkeurig
tot een bepaald gewicht afgewogen, terwijl zij
tijdens haar wegen, een andoren zak ^ult. Slechts
één werkman houdt toezicht, alleen voor het
juist gesteld zijn van de gehcele'inrichting,
zonder do tarwe of de rogge aan re raken,
en bedient dan tevens een der stoomketels en
stoommachines, wolk economisch bedrijf zeer
veel medewerkt tot onze billijke prijzen. Al het
in. onze inrichting verwerkte water welt op
uit onze diepe Artesische pijpwellen in een
ondergrondsch reservoir en wordt van daaruit
gepompt door een dubbel werkende zuig- en
perswaterpomp, een en ander zooals door do
moderne waterleiding maatschappijen het water
wordt verkregen en geleverd. De bereiding
van het meel tot brood geschiedt in onze
inrichting volgens een verbeterd systoc-m,
hetwelk berust op een groot aai.tal door ons
systematisch verrichte vergelijkende proefne
mingen. Door dezebereidiug komen de voedende
bestanddeelen, welke in het meel opgeborgen
liggen, zoo goed als geheel vrij eu maken
dit brood gemakkelijker verteerbaar en dus
opneembaar voor het bloed, waardoor 't een
krachtiger voedsel is, en speciaal voor hen die
aan de maag lijden, een heilzaam levensmiddel
mag worden genoemd, daar dit brood, als ware
het reeds gedeeltelijk verteerd, voor het de
maag heelt boreikt. Dit brood is tevens fijn
van smaak en heeft een aangenamen geur,
hetgpen de eetlust bevordert on het daarom in
het bijzonder tot een uitstekend voedsel maakt
voor kinderen, welke nog in den groei zijn.
De vermenging ^an het deeg geschiedt door
machines in stalen kuipen, in elk waarvan een
stalen arm mot klauw het deeg vermengt en
kneedt zooals met de hand, doch veel beter en
zindelijlcer dan door vermoeiend handwerk kan
geschieden. In onze moderne ovens me' door
dringender hitte, wordt ons brood meer
doorgebakken, tengevolge waarvan het zijn
moeilijk verteerbare kleverigheid geheel ver
liest, waardoor het bezwaar tegen verscli brood
is opgeheven, en ons brood tevens zeer
smakelijke croquante korsten krijgt. Daar wij
geregeld de beste grondstoffen verwerken, is
!t, na kennisneming van het voorgaande,
duidelijk, dat de zuivere en echte nootzoete
tarwesmaak en roggesmaak onzer grooto ver
scheidenhoid van soorten brood, door geen
-Mider fabrikaat wordt geëvenaard. Onze goheele
inrichting kan in werking worden bezichtigd,
welke bezoeken ons zeer aangenaam zullen
zijn. Telkens in Februari wordt het lOpCt.
dividend van het voor ons brood, beschuit en
koek in het vorige kalenderjaai betaalde
bedrag, uitgekeerd; voor eene juiste opmaking
dezer bedragen der vele duizenden dividend
boekjes, is zulks niet eerder mogelijk. Ons
dividend vormt een jaarlijksche spaarpot voor
het huishouden en is geenc donk beeldige, doch
eene werkelijke besparing, omdat onze artike-
kolen voor hunne prijzen supérieur eu daarom
zeer billijk zijn. Bodragen tot ongeveer f30.—
werden als dividend per gezin door ons
uitgekeerd. Eventueele aanmerkingen en
verzoeken om nadere inlichtingen zullen met
de meeste zorg worden behandeld en gelieve
men te richten aan de afdeeling „Broodfabriek4*
vau Meursiug's Machinale Fabri.iken_ van
Gebak, Amersfoort. (AdvJ