DAGBLAD VOOR AMERSFOORT EN OMSTREKEN.
Uit de Pers.
No. 181.
VRIJDAG 4 AUGUSTUS 1911.
8e JAARGANG.
BUITENLAND.
DE EEMLANDER.
Hootrlredacteur: Mr. D. J. van Schaardenburg.
Abonnementsprijs:
Per jaar4.Franco per
post id. [5,60. Per 3 maanden id. 11.Franco per post
id. [1.40. Afzonderlijke nummers f0.05.
Bnrean: KÏ.KIJfK Hil(< O. Telef. Interc. 18%.
Prijs der Advertentiën:
Van 1 tot 5 regels f 0.40. Voor iederen regel meer 1 0.08.
Buiten het Kanton Amersfoort per regel fO.10. (Bij
abonnement belangrijke_korting).
Tot plaatsing vanadvert. en reel, van bniten bet kanton Amersfoort in dit blad ia .uitsluitend" gerechtigd het Alg. Biuneii-en Baiteulandseh Advert.-bureau D. Y. ALTA, Warmoesstr. 76-78 Amsterdam
Stemplicht.
Wy lezen in Het Nieuwsblad tooi- Ne
derland een artikel van de hand vau den
beer A. Roodhuyzen, waarin deze naast
algemeen kiesrecht en evenredige vertegen
woordiging nog de invoering van stemplicht
verlangt.
Wij geven het volgende uit ziju artikel
weer:
Zeker, evenredige Vertegenwoordiging,
waarvan ook wij groote voorstanders zijn,
zal de stemmen der minderheid niet meer
waardeloos doen wezen, en dus de verte
genwoordigende lichamen tot heel wat ge
trouwer afspiegeling maken van de inzich
ten en denkbeelden der vertegenwoordigden,
dan than9 het geval is. Maar er is nog een
andere en zeker niet minder groote oor
zaak, waarom we die gewenschte afspiege
ling nog niet hebbeu, dan het gemis van
evenredige Vertegenwoordiging; en dat is
bet absenteisme der Kiezers. Iedere stem
busstrijd, hetzij die om Kamor, Staten ot
Raad wordt gestreden en de pas achter
ons liggende Raadsverkiezingen hebben
het ook weer aan het licht gebracht
leert ons dat duizeudeD kiezers van hun
kiesrecht geen gebruik maken, dat voor
hen Kiesrecht allerminst Kiesplicht is.
Dit nu is ten eenenniale in strijd met
hetgeen de wetgever heeft gewild. Deze
heeft in art. 109 van de Grondwet neer
geschreven, dat ten onzent de wetgeveude
Macht gezamenlijk door den Koning en de
Staten Generaal wordt uitgeoefend; iu art.
134, dat aan de Provinciale Staten de
regeling en het bestuur van de huishouding
der provincie wordt overgelaten; in art. 143
dat de Gemeenteraad staat aan het hoofd
der gemeente, er moeten dus de wet
eischt het Staten-Generaal, Provinciale
Staten en Gemeenteraden zijn. Als de kie
zers nu eena en corps wegbleven; en als
50 percent daarvan het recht daartoe zou
hebben, hebben toch zeker allen dit, kun
nen ze het land laten zonder de vertegen
woordigende lichamen, die de wetgever
heeft gewild, en aldus een toestand van
anarchie in'het leven roepen. En al zal
het wel nooit zoo ver komen, het enkele
feit, dat het zou kunnen gebeuren, geeft
o.i. den wetgever de bevoegdheid „stem
plicht" in de wet neer te schrijven; het
steeds toenemend absenteisme der kiezers
is zeker een aanleiding om daarmede niet
te lang te wachten.
Of het helpen zou? Zeker eene vraag,
die bij eene zoo bij uitstek practische zaak
het eerst moest gesteld worden. Wij mee-
nen van ja, als de zaak behoorlijk gere
geld wordt. Er zou boete opgelegd moeten
worden aan hem, die zijn gang naar de
stembuB verzuimt. Die boete moet niet to
hoog zijn, maar toch, om gelijk te drukkeu,
progressief, rekening houdende mot het
inkomen van den overtreder, en moet hoog
worden, als een verzuim door een ander
verzuim wordt gevolgd.
Maar toch, hoog behoeft de boete niet
te zijn; de Nederlander betaalt nu eenmaal
niet gaarne boete; wie wel eena in Am
sterdam heeft bijgewoond, hoe daar de
beursbezoekers zonder onderscheid van
rang, leeftijd en corpulentie, het op een
drafje zetten, als de langzaam dichtgaande
deuren der Beurs bet schrikbeeld van een
kwartje boete voor hun oogen tooveren,
zal dit met ons eens zyn. Maar, zoo zal
men zeggen, wat zullen wij aan die on
verschilligen, tot stembusgang gedwongen
kiezers hebben; den waarborg zelfs missen
wij; dat ze, in het hokje komende, hun
plicht zullen vervullen; de mogelijkheid is
zelfs niet uitgesloten dat zij uit wrevel
over den hun opgelegden dwang sabotage
plegen, en het stembiljet waardeloos maken.
Die mogelijkheid bestaat zeker; en het
dunkt ons, gegeven de ons Nederlanders
ingeschapen geneigdheid, om dwars tegen
de bevelen der Overheid in te gaan, laug
niet onwaarschijnlijk, dat velen van die
gedwongenen den eersten keer dat ze ter
stembus opgaan op den een of andere
manier do bedoeling van den wetgever
zullen verijdelen. Maar dat zal niet
lang duren. Weinig zaken hebben zooveel
opvoedende kracht als het stembiljet. De
kiezer in het hokje wordt gesteld voor de
vraag: Waaram A. wel en B. niet, en
deze vraag leidt tot andere vragen, die
slechts beantwoord kunnen worden door
hem, dio onze staatsorganisatie tenminste
in groote trekken kent; en dit is reeds
enorm voel gewonnen. Naar de onder
vinding toch, die wij iu deze materie
hebben opgedaan, is onverschilligheid voor
het stembiljet in verreweg de meeste ge
vallen het gevolg van gemis aan kennis
van onze Staatsinrichting. En slechts die
kennis kan ons een volkje geven, dat met
zijne regeering meeleeft, dat medegevoelt
de verantwoordelijkheid voor den gang
van zaken in Land, Provincie en Gemeente.
de opstand der MaLISSOREN.
Do leiders der Malissoren hebben ten
slotte alle door de Turkscho Regeering
gestelde voorwaarden aangenomen.
Volgens dit verdrag wordt aan de Malis
soren algebeele amnestie verleend. Zij wor
den niet vrijgesteld van dienstplicht, doch
krijgen de keuze hun tijd uit te dienen,
hetzy te ConstaDtinopel, hetzjj in het Wila-
jet Skoetari. Verder zal er voor worden
gezorgd, dat de burgerlijke ambtenaren zoo
veel mogelijk worden gekozen uit personen,
die niet land en volk in Albanië bekend
zijn.
Gedurende de twee jaren zullen de Malis
soren zijn vrijgesteld van het betalen van
belasting; de „agnam" echapenbelastiug
zal door een byzondcre wet worden ge
regeld. Aan geudariflen en houtvesters
wordt het dragen vau wapenen toegestaan,
maar de wapenen der overige bevolkiug
zullen in een regeoringsdepót worden be
waard.
Verder gelooft de Turksche Regeering,
dat zoo spoedig mogelijk een aanvang zal
worden gemaakt met den aanleg van straat
wegen. In andere punton van het verdrag
wordt hot schoolwezen geregeld. De Turk
sche Regeering blijft bij haar weigering om
bijzondere waarborgen te geven. Daarente
gen heeft zy zich bereid verklaard om tot
aaD het binnenhalen van den eerslvolgen-
den oogst, levensmiddelen rond te deelen.
Naar gemeld wordt keeren reeds een
groot aantal opstandelingen naar hun haard
steden terug. De leider Isa Boijetinaz heeft
zich met drie zijner aanhangers te Uskub
onderworpen.
Ook Montenegro schijnt voorloopig do
ophitsing der Malissoren tegen Turkije te
zullen staken. Misschien is dit wel te dan
ken aan het krachtige vertoog dat door de
Oostenryksche en de Russische gezant te
Cettinje is gehouden.
De Neuo Freie Prosse had een paar
dagen geleden een hoofdartikel tegon Ko
ning Nikita gehad, waarin hem oorlogs
zuchtige neigiugen werden toegeschreven.
De Koning laat uu door middel van zijn
persbureau te Cettinje een autwoord aan
de Neue Freie seinen waarin zijn vrede
lievendheid teu zeerste wordt geroomd. Het
slot vau dit betoog luidt: „De Koning van
Moutenegro wenscht geen oorlog. Indien
echter de JongTurken, die voor hnn moei
lijkheden in het binnenland eeo afleiding
naar buiten zoeken, hem den krijg aan
bieden, dan zullen zij don ouden leeuw
aau den ingang van zijn hol vinden
den ouden leeuw, die niemand te hulp
roepen zal, ootk zija dochters niet, van
wie hij slechts de vervulling van do heiligo
moederplicht der kinderopvoeding verwacht.
De Koning rekent slechts op Gods hulp".
Intusschen is de bewakiug derTurksch
Montonegrijnschc grenzen naar hot heet
wegens de in Tuikije hecrsclioude cholera
weer zeer versterkt.
De Marokko-Quaestie.
Het valt niet te ontkennen dat het over-
drovon optimisme waaraan de bladen zich
overgaven na minister Asquilh's, do atmos
feer zuiverende, verklaring, na volloop van
een week plaats heeft gemaakt voor een
zekere neerslachtigheid, een nervositeit,
welke zich uit in de beschouwingen dor
groote Fransche, Engelsche en Duitsoho
bladen en ook iu de stemming op de beurs.
De oorzaken van dit alles is het ontbreken
van elke officieele of officieuze mededeeling,
of aanduiding zelfs maar, omtrent den stand
der onderhandelingen tusschen de heeren
Camhon en Kideiien. Dit ongestoorde
stilzwijgeu der autoriteiten en iugewijden
in Berlijn maakt de belangstellenden in
Marokkaansche zaken zenuwachtig, doet
hen vreezen dat het niet goed gaat, en er
zal weer eens een verklaring van een
staatsman noodig zijn om den bodrukten
gemoederen wat lucht te geven. De Temps
die zich tijdens de onderhandelingen tot
dusver voortdurend ouledig heeft gehouden
met al wat er bij geruchte werd medege
deeld omtrent de Borlijusche onderhande
lingen, op hoogst geirriteerden toon to
bespreken, wordt, nu or niets meer uitlekt,
zoo nerveus dat het blad roept om een
nieuwe Marokko-conferentie tussohen alle
Algcciras-mogendhedeu, een denkbeeld,
waarvan de Tcmps tot dusver niet heeft
willen hooren, maar dat het blad thanB
meteen scherpzinnige redeneering verdedigt.
Ook de Londensche Times wordt on
rustig door het zwijgen in Berlijn, en zegt
dat men door die methode op menige
plaats ongeduldig zal worden. liet publiek
heeft toch eenig recht om ingelicht te
worden, en de menschen zullen zelf hun
conclusies, gaan trekkeu uit dit stilzwijgen,
conclusies die niet gunstig zullen zijn voor
den uitslag der onderhandelingen. De Times
zou een nieuwe confereutie over Marokko
niet gaarne zieu, maar wanneer er geen
enkel ander middel beslaat, dan moet het
maar.
Zoo komt in de geirriteerde stemming
der groote pers de reactie uit die op het
overdreven optimisme van de vorige week
gevolgd is, en dat nog wel terwijl er niet
eens iets den toestand in ongunstigen zin
veranderd hoeft, maar eenvoudig doordat
J er in het geheel niete is geschied.
Frankrijk.
Iu de eerste zitting van het congres van
het nationale spoorwegsyndirjaat kwam het
over de sabotage tot heftigo toouoelen.
Eenigo revolutiounairen trachtten de
sabotage te verontschuldigen on wilden
verhinderen, dat het congres zich met deze
aangelegenheid zou bezighouden. De ge-
matigde elementon daarentegen spraken
hun verontwaardiging over de wandaden uit.
Het congres behandelde ook het anti-
militarisme. Bidegarray, een vertegen
woordiger der confódération générale du
travail, vorklaarde, dat hij een antimilitairist
was, doch daarom nog geen vijand vau
zijn vaderland. Men moest de vrijheid
van het land bij een vijaudelijken inval
verdedigen.
Rusland.
Do Russische rijksbank verzoudj.on-
langs een half millioen roebel in goud
en bankpapier aan het filiaal Chabarofsk.
Het gold werd iu leuren zakken genaaid
on verzegeld, door hooggeplaatste amb
tenaren persoonlijk. Toen de zending to
Chabarotsk aankwam, vond men iu de
verzegelde zakken slechtspapieren
snippers en steenen. De dader iB niet
govonden.
Portugal.
Uit woede over de prysstijging van do
olyfolie in Portugal een gevolg van
de machiuatics der opkoopers hebben
een honderdtal kerels, waarvan sommigen
gewapend, gepoogd tweo petroleum-dephts
to vernietigen. De republikeinsche garde
heeft het weten te verhinderen en heeft
zes mcnscben in hechtenis genomen.
Hot eigenaardige Portugeosohe munt
stelsel gaat veranderd worden. Do munt
eenheid (real, ongeveer cent) vervalt.
Het goudstuk milreis (f 2.70) wordt her
doopt in escudo en dat wordt de nieuwe
munt-ecuheid.
Turkije.
De cqrrespoudent van de Lokalauzeiger
heeft Ilamid bey, die belast was met de
opsporing vau den ontvoerden üuitschen
ingenieur Richter, op diens tochten begeleid.
De correspondent verklaart met beslist
heid, dat Richter zich niet meer op Turksch
gebied bevindt. Hij had het geheele gebied
in alle hoeken doorzocht en de 6poren van
de roovers vrij nauwkeurig kunnen nagaan.
Door de fout der autoriteiten een 'out, die
thans helaas niet meer goed te maken is
om zich in den beginne te verzetten tegen
een energir ke vervolging der roovers, zyn
deze laatsten er iu geslaagd om Richter
over Elassona en Caricani naar Tirnavos
te voeren.
De correspondent was in hot huis van
den onderwijzer van de school te Caricani,
waar Richter een nacht had doorgebracht.
De onderwijzer verdient 24 gulden per
maand, maar desniettemin weigerde hy
de groote geldsommen die hem weiden
aaugebodeu, indien hij eenige inlichtingen
wilde geven; hij liet niets los.
Toen zond men een spion naar Grieken-
laud. De e keerde terug en deelde mede, dat
hij Stradi met een aautal zijner roovers te
Tirnavos had gezien.
Een andere spion meldde, dat Richter
zich te Dsjereli een Grieksch dorp aan de
