DAGBLAD VOOR AMERSFOORT EN OMSTREKEN. No. 192. DONDERDAG 17 AUGUSTUS 1911. 8e JAARGANG. BUITENLAND. DE EEMLANDER. Hoofdredacteur: Hr. B. J. vnu Scbnnrdeuburg. Abonnementsprijs: Per jaarf 4.—. Franco per post id. f5,60. Per 3 maanden id. f 1.Franco per post id. f 1.40. Afzonderlijke nummers f 0.05. Kureuu: KLKIKtl lltlt: 6. Telef. Interc. 18». Prijs tier Advertentiön: Van 1 tot 5 regels f 0.40. Voor iederen regel meer f 0.08. Buiten liet Kanton Amersfoort per regel f 0.10. (B;j abonnement belangrijke korting). Tot plaatsing van advert, eu reel, van buiten bet kanton Amersfoort in dit blad is .uitsluitend" gerechtigd het Alg. Binnen-en Buiteulandseh Advert.-bureau D. Y. ALTA, Warmoesstr. 71-78 Amsterdam Frankrijk sn Duitschland. Eon der redenon waarom Duitschland het Keizerrijk Marokko niet zonder beperkende bepalingen aan Fraukrijk wil overlaten, ligt in de geweldige toename van Duitschland's industrie en handel, vooral na den FranBch- Duitschen oorlog. Duitschland is tegenwoor dig op 't gebied der industrie de meerdere niet alleen van Frankrijk, doch zelfs van Engeland. Mot den Engelsohe» handel kan het zich nog niet meten, doch dien van Frankrijk heeft het reedB sedert jaren in gehaald. Niet dat do Duitschers de vrachtvaarders van een deel der andere volkeren zijn, zoo- als wij dit geruinten tijd waren, neen, de Duitsche handel is voor een groot deel het gevolg van de Duitsche industrie. En daar om is Duitschland vóór alles om z'n indus trie beducht. Beducht in den waren zin van het woord, want naar menachelijke berekening zullen de eigen ertsmijnen over dertig jareu uit geput zi,n. Vanaf dat oogenblik is Duitsch land geheel van hot buitenland afhankelijk, zooals het thans reeds ten deele ten op zichte van enkele ertssoorten is. Vreemde Staten neigen er al spoedig toe om óf door het heffen van uitvoerpremiên óf door het ei8chen van voordeelen op ander gebied de industrie der concurrenten te benadeelen. Zoo is het bij het afsluiten van een nieuw handelsverdrag met Zweden aan Duitsch land voor ditmaal nog gelukt de Zweedscho ertsen vrij uitgevoerd te krijgen, doch oer Zweden daartoe bereid was, u.oest Duitsch land het allerlei concessies toestaan. Nu heet het, dat Marokko rijk aan ertsen is, ofschoon zij, die dit beweren, misschien wat al te bout optreden. Zeker, er wordt in Marokko ijzet- en kopererts gevonden, maar over do uitgestrektheid der mijnen blijft het tot heden nog slechts gissen. Volgens het lid van den Duitschen Rijks dag, dl'. Ai ning, vroeger officier van gezond heid in Duitsch Oost-Afrikr, is Marokko in staat om naast de zoo begeerde ertsen ook nog katoen en koren iD overvloed te leveren. Voor Duitschland zijn dit twee hoogst belangrijke invoerartikelen en van 't groot ste gewicht, dat het dit betrekken kan uit streken niet al te ver verwijderd, zoodat de transportkosten niet hoog worden. Ook aan dezen wensch voldoet Marokko. De alge- meene Duitsche tendenz eischt absolute handelsvrijheid in Marokko en vrije be schikking van den wereldhandel over de mijnbouwproducten, zoDtler monopolies en chicanes van Franscbe zyde. Zal men de bevolking van Marokko zoo spoedig doenlijk kunnen bewegen zich met erust op het verbouwen van katoen toe te leggen, des te beter; want dan wordt de katoenmarkt weder iets onafhaukolijker van Amerika, dat op dit gebied de meest willekeurige eischen kao stellen. 't Is zeer zeker teekenend dat Duitschers van elke partij, van af van Bötlendorff (uiterste rechtervleugel) tot B.rnstein (soe.- deniocraat), er op wijzen hoe Marokko een uitstekend afzetgebied voor de Duitsche industrie kan vormen. Bernstein zegt dat de Marokko-quaestie er dan ook een is, die wel degeljjk de belangstelling van het Duitsche arbeiderspubliek verdient. De be weging der Pangermani8ten ze doen bun stem 't meest in de Rheinisch-Westfiilische en in den Scherschen Tag hooien laten we voor hetgeen ze zijn, doch indien mannen als Bornstein op 't belang van Marokko voor de Duitsche bevolking wijzen, dan ligt hierin oen bewijs dat bijna het gehcelo Duitsche volk zich in beginsel achter v. Kiderlen-Wachter schaart. Het is te hopeu dat men dit in Frankrijk, doch vooral in Engeland zal inzien. De Duitsche fabrieken zijn er nu een maal, haar schoorsteenen willen ronken; en daar ze niet meer zooals Amerika ai het bcnoodigdo in 't eigen land vinden eu Duitschland zelf al het geproduceerde niet meer kan verbruiker,, is het naar moer dan ééu richting op het buitenland aau- gewezen. Wil men het daar den toegang weigeren of de concurrentie onmogelijk maken, dan kunnen botsingen niet uitblijven. Want het tegenwoordige Duitschland is bewust van z'n kracht eu macht en zal zich niet klakkeloos aan den, dikwijls wille- keurigen, wil van andereu onderwerpen. De Stakingen in Engeland. In de gister gehouden zitting van het Lagerhuis heeft Lloyd George medegedeeld, dat het vraagstuk van verbetering der middelen, welke zich eigenen tot voorko ming of verkorting van den strijd in de industrie, ernstig de aandacht der Regecring getrokken heeft, waarbij overleg gepleegd zal worden met de vertegenwoordigers van do werkgevers on van de werklieden. Churchill gaf vervolgens een algemeen over zicht van den stand der werkstaking, doch liet zich niet uit over de dreigende spoor wegstaking. Hij deelde mede, dat te Liver pool geen verdere ongeregeldheden hebben plaats gehad; de handel te Manchester was tot stilstand gebracht, wanordelijkheden kwamen echter niet voor. Lansbury (van de arbeikerspartij) protesteerde heftig tegen het gebruik maken van troepen te Liverpool. Lloyd Georgo deed een beroep op de werkgevers om geduld te oefenen en niet hun toevlucht te nemen tot hulp middelen, welke de stakers zouden kunnen verbitteren en de onlusten doen toenemen. De Minister deed eveneens een beroep op de spoorwegbeambten, om niet te volharden bij hun dreigement, om binnen 24 uur tot staking over te gaan. Deze bedreiging wa3 oen fout, omdat ze goon tijd overlaat om tot verzoouing te komen. Indien do staking uitbreekt, zal het de plicht der Regeeriug zijn om zoowel de Bpoorwegen tegen alle gebeurlijkheden, als de rechten der werk lieden te beschermen. Ofschoon de toestand ernstig is, is hij nochtans niet verontrustend; de toestand eischt echter, dat vastberaden en omzichtig gehandeld worde, op zulk een wijze, dat aan de gemeenschap vertrouwen wordt ingeboezemd Evenwel is de Regecring voornemens rechtvaardigheid te betrachten zoowel tegonover de werklieaen als tegen over de werkgevers. Churchill deelde mede, dat op de Re- gcering de plicht rU6t, voor het geval het groote spoorwegbedrijf verlamd wordt, waarvan het voik afhangt voor den aanvoer zijner levensmiddelen, aan per90 nen, welke met don dienst worden belast, ton volle een wettige bescherming te ver zekeren (toejuichingen) en te voorkomeu, dat geen groote ramp of catastrophe op de bevolking zal neerkomen wegens de storing in een bedrijf, waarvan haar loven afhangt en waarop zjj moet kunnen ver trouwen. Niemand zal ooit mogen veronder stellen, dat indien de nood aan den man komt, de Regeering zou terugdeinzen voor het volbrengen vau deze taak. (Bijval). Uitgebreide maatregelon zijn in de groote j militaire legerplaats van Aldershot geno men, ten einde den dieust der spoorwogon to verzekeren, voor het geval een Btaking uitbreekt. Elke beschikbare soldaat is ge consigncerd voor onmiddcllijkeu spoorweg dienst en uaar schatting staan reeds 25.0U0 man gereed, om in weinige uren te worden te werk gesteld. Overoenkouisiige voorbe reidendc maatregelen zijn in allo militaire legerplaatsen in Eugelaud, Schotland eu Wales genomen. Bklgie. De klerikalen willen eenige dageu na de monsterbetooging der liberalen en socialis ten ook hun policiekc kracht toonen en eveneens manifesteeren. Zij zijn echter zoo weinig zeker van hun inaebt, dat zij het niet meer wagen, hun partijgangers naar de hoofdstad te roepen. Zoo wordt do kle rikale meeting naar Leuveu, het centrum der kerkelijke bewegiog, verlegd, en is zjj gedacht als een huldiging van den gevallen minister-president Schollaert. Geen natio nale botooging dus met algomeene doel- eiuden, doch een persoonlijk eerbewijs. Het ministerie vertoont overigens meet en meer neiging in het spoor van Schol laert terug te komen on de betooging van gisteren kan ook ah protest tegen de kle rikale onderwijspolitiek blijven gelden, al belooft de heer De Broqueville den school- boc te laten vervallen. De premier toch en de minister van Onderwijs hebben in hun persorganen verklaard, dat zij zich als getrouwe erfgenamen der denkbeelden van Schollaert beschouwen. Voor de betooging der linkerzijde had de minister van Oorlog in alle deelen des lands treinen onder stoom staan om onmid dellijk troopen naar de hoofdstad te ver voeren, voor 't geval het bij de betooging tot onlusten zou komen. Bovendien waren 2000 gendarmes te Brussel samengetrok ken. Zooals wij echter reeds meldden, is alles zonder rustverstoringen afgeloopen. Frankrijk. In een verslag over de werkzaamheid der Parijscho nachtasylen in het laatste jaar wordt medegedeeld, aat 53.890 man nen, vrouwen en kiudeien in 't geheel 178.980 maal den nacht in de slaapzalen hebben doorgebracht. Interessant is echter een statistiek der beroepen, waartoe de nachtelijke zwervers behoorden. Er waren d. o. 24.570 grond werkers, 19 089 arbeiders van verschillende beroepen, 1327 huisbedienden, 770 arbei ders in kuustvakken, '-108 beambten, 137 artiesten, 23 onderwijzers, 31 studenten, 3 schrijvers en jourualis'en, 3 architecten en 25 apothekers. In den vooigaaiidnn nacht zjjn te Parijs tal van manifesten aangeplakt, door 120 leden van den Bond van arbeiders in bel bouwbedrijf onderteekend. Daarin wordt op heftige wijze geprotesteord tegen het strafproces, ingespannen naar aanleiding van de verspreiding van de Sou dn Soldat. In het manifest wordt tot dc soldaten do op roeping gericht, om, wanneer de militairen gebruikt worden in arbeidersstakingen, de gehoorzaamheid te weigeren. De oproeping eindigt met de mededecliug, dat al de on- derteekeDaarB hun adressen voor den rech ter van instructie beschikbaar 6tellen. Noorwegen. In het vorige jaar heeft het Noorsche Storthing besloten, het tot dusver beperkte vrouwenkiesrecht voor de gemeenten, door een algemeen te vervangen. Niets scheen natuurlijker, dan dat nu ook het vrouwen kiesrecht voor het Storthing eveneens in een algemeen werd omgezet, en dat zoo- vcol te meer, daar de meerderheid van do grondwetscommissie en ook dc regeering er vooi waren. Echter heeft de conserva tieve paitij haar verwachtingen in do uitwerking van het vrouwenkiesrecht niet verwezenlijkt gezien eu is de party der halve tegen elke verdere uitbreiding. Evenwel verbergt de partij haar oogmerk onder het voorwendsel, dat eerst in 1906 de vrouwen het, aan een census gebonden, kiesrecht verkregen hebben en dat het nu nog te vroeg is, om bovendien aan 250.000 vrouwen het stemrecht te verleecen. By do behandeling in het Storthing stemden de radicaleu, sociaal-democraten, eenige liberalen en een stuk of wat conservatieven voor het voorstel; het verwierf daarmede 73 st. voor en 43 st tegen. Derhalve 6 stemmen minder dan de noodige twoederden- van de meerderheid. Portugal. Men hoopt in Portugal, dat de Consti tuante heden, Donderdag, gereed zal komen met de nieuwe grondwet. Dan zal Zaterdag worden overgegaan tot verkiezing vau een President der Portugeesche Republiek. Turkije. Do Kreta-beschermende mogendheden zyn weder eens door Turkije aangesproken over hun lastigen pupil. Op Kreta worden, zoo betoogt de Porte, aanstalten gemaakt om in September, bij hot afloopen van den ambtstermiju van den Gouverneur Zaimis, een nieuwe schennis van Turkye's souvereiniteitsrechten voor te bereiden. Die kan dc Porte niet dulden. Zij dringt daar om bij de mogendheden er op aan, dat de Krctenzer-quaestie eindelijk definitief zal worden opgelost. Dat is echter gemakkelijker gezegd dan gedaan. Amerika. Het comité voor buiteulandsche zaken van den Senaat der Ycreeuigde Staten heeft nu verklaard, dat du voorgestelde scheidsgercchtsverdragen met Frankrijk eu Groot-Britannia in strijd zijn met do grond wet, omdat daardoor aan den Senaat de macht, om in scheidsgerechtsvragen de beslissing te vellen, worde ontuomon. De regcering te Washington heeft nu van den Duitschen gezant, graaf v. Bern- slorff, Duitsciilands antwoord op het scheids- gerechts-voorstel der VereeDigdc Staten ontvangen. Het antwoord is in beginsel gunstig, en men hoopt nu op aanstaande ondei handelingen over een scheidsgcrechts- verdrag met Duitschland. De Senaat zou daarby waarschynlyk handelbaarder blijken dan tegenover de andere verdragen; want in het Duitsche verdrag zou worden bepaald, dat het recht tot bekrachtiging voor elk bijzonder geval aan den Duitschen Koizer en den Ameri- kaanschen Senaat zal blyven.

Historische kranten - Archief Eemland

De Eemlander | 1911 | | pagina 1