DAGBLAD VOOR AMERSFOORT EN OMSTREKEN.
mrn
No. 199.
VRIJDAG 25 AUGUSTUS 1911.
8e JAARGANG.
BUITENLAND.
BINNENLAND.
DE EEMLANDER.
Hoofdredacteur: Mr. D. J. vau Schaardenburg.
*E3olsr-3
Bureau: KLBIKf! HitU Telet. Iuterc. 183.
Abonnementsprijs:
Per jaarf 4.Franco per
post id. f5.60. Per 3 maanden id. f 1.Franco per post
id. f 1.40. Afzonderlijke nummers f 0.05.
Prijs der Advertentiën:
Van 1 tot 5 regels f 0.40. Voor iederen regel meer f 0.08.
Buiten het Kanton Amersfoort per regel f 0.10. (Bij
abonnement belangrijke korting).
Tot plaatsing-van advert, en reel, van buiten het kanton Amersfoort in dit blad is „uitsluitend" gerechtigd het Alg. Binnen-en Buitenlandsch Advert.-bureau D, Y. ALTA, Warmoesstr. 76-78 Amsterdam
Presidentskeuze in Portugal.
Do heer Arriaga is met 121 stemmen
gekozen tot president van de republiek.
Op Machado werden 88 stemmen uitge
bracht.
Nadat do uitslag der stemming bekend
was gemaakt, legde Arriaga den door de
grondwet voorgeschreven eed af.
De president hield daarna een toespraak
waarin hij den raad gaf de dwalingen van
vorige geslachten te vergoten, waarna hy
wees op het hooge belang vau eenheid in
de republikeinschc partij in het belang vau
het welzijn van hot vaderland en de hand
having van het nieuwe régime.
Toen hij daarna op het balcou verscheen,
werd hy door dc menigte langdurig toege
juicht. In zijn particuliere woning terugge
keerd, ODtving de president dou heer Braga,
president van het voorloopig bewind, die
hem het ontslag van het ministerie aan
bood.
Arriaga verzocht het Kabinet de zaken
gaande te houden tot na de vorming zan
een nieuw ministerie.
De reeds bejaarde dr. De Arriaga heeft
derhalve ziju mcde-candidaten naar den
presidentszetel verslagen, en hij zal dus
als eerste de ry der Portugeesche presi
denten openen. Blijkens zijn beloften vóór
de ^verkiezing afgelegd, zal Arriaga voor
alles een parlementair president zijn. Geen
andere motieven, dan de aanwijzingen der
Kamer zullen zyn politieke gedragslija be
palen. Arriaga, die een der oudste Portu-
gceache democraten is, wordt door zijn
hoogstaand karakter algemeen gewaardeerd
en hoezeer zija radicale denkbeelden nimmer
door hem en of zijn partijgenooten zijn
achtergehouden, intogendeel luide en overal
verkondigd, heeft zulks uiet kunnen be
letten, dat zijn party een eeuigermate
conservatieve tint wordt aangewreven.
Inzonderheid wordt president Arriaga,
onder wiens politieke medestanders de
Ministers vau Biunenlandsche Zaken, van
Financiën en van Opeubare Werken ge
rekeud moeten worden, gedoodverfd aau
de wet op de scheiding een aanmerkelijk
verzachtende wijziging te zullen geveu.
Evonwel heeft dr. Arriaga reeds bij voor
baat verklaard, dat de evcntueele wyzi-
gingen in deze wet slechts van zeer ge-
ringen aard zullen zijn.
Het tractemeut van president Arriaga
zal 18 coutos-dc-reis bedragen, ongeveer
overeenkomend met 45-000 gld., terwijl
hem tevens ongeveer 15.000 gld. voor
bestrijding van gewone representatiekosten
worden toegelegd. De Portugeesche presi
dent noch zijn familie zal een der paleizen
aan den Staat toebehoorend, metterwoon
mogen betrekken.
Jodenvervolging in Engeland.
Zooals wij reeds mededeelden, staan de
Joden te Tredegar sedert eenige dagen
bloot aan heftige vervolgingen, vaD welke
helaas het einde nog niet te voorzien is.
„De uitbarsting", zegt de berichtgever
van de „Daily Mail" te Tredegar, „was
even onverwacht als geheimzinnig. Zater
dagavond heerschte op straat de gewone
drukte, toen plotseling een troep van
ongeveer 200 jongelieden uit zystraten
kwam opduiken, zich verspreidde langs de
hoofdstraten on stilhield voor lederen win
kel, die aan een Jood toebehoorde. Daar
werd alles medegenomen, wat van hun
gading was en de rest kort en klein ge
slagen. Hadden zy hun lafhartig werk in
de eene straat ten einde gebracht, dan
kwam dadelijk een andere aan de beurt.
En het geringe aantal politieagenten in
het plaatsje stond machteloos tegenover
deze woeste bende.
Maar dit was slechts hot begin. Toen
Zaterdagavond de verschillende kerken leeg
liepen en duizendeu zich langs de straten
bewogen, bleven hier en daai, ondanks de
aansporing van de politie om door te
loopen, troepen volk staan om te zien wat
er wel gebeuren zou, terwijl anderen zich
aansloten bij het gepeupel. Dit begon op
nieuw met het rooverswerk en zetto het
voort tot middernacht, toen eindelijk mili
tairen kwamen opdagen, die dreigdeu vuur
te geven, zoo het gepeupel zich niet ten
spoedigste verspreidde.
Maandag was de plunderwoede reeds
overgeslagen naar Rhymney, Ebbw Vale
eu andere dorpen, daar echter bepaalde
de menigte zich niet tot de Joodsche win
kels, maar plunderde overal, waar maar
wat te halen viel.
Vrouwen droegen horloges weg in hare
omslagdoeken, de dieven reden met gesto
len fietsen, zoo snel als ze kouden, naar
de achterbuurten om ze daar voorloopig
op te bergen, kostbaar vaatwerk werd suel
naar een veilige plaats gebracht en was
de eerste buit geborgen, dan keerdeu dc
plunderaars terug om nieuwe te halen. En
het was hun totaal onverschillig wien zij
brandschatten, de meest geziene koopliedeu,
hadden evenveel te lijden als hun slechter
befaamdo collega's.
Vijf, zes maal werd de „Riot Act* voor
gelezen, de soldaten maakten charges met
het bajonet op het geweer, geschoteu werd
er echter niet, wat door een deel van het
goedgezinde publiek alles behalve goedge
keurd werd.
Als redeu van deze plotselinge uitbar
sting van haat wordt opgegeven, dat de
Joden vele perceelen in eigendom hebben,
waarvan zij veel te hooge huur eischen,
terwijl zij de huurders bovendien dwingen
in hunne winkels te koopen.
De Joden zelf echter verklaarden den
correspondent van do „Daily Mail", dat
slechte cukelc hunner geloofsgenooteu huis
eigenaren zijn en dat deze geen hoogere
huur maken dan de christelijke huisbezit
ters. De beschuldiging dat zij de huurders
zouden noodzaken bij hen te koopen,
noemen zy gewoonweg belachelijk.
Hoeveel schade er reeds is toegebracht
is Dog niet bekend, zeker is het echter
dat zij in de duizenden loopt en dat geen
enkel Joodsche handelaar gespaard is ge
bleven.
De Staking in Engeland.
Op de spoorwegeu in Engeland wordt
het laugzamerhand weder normaal. Te
Manchester is de toestand verbeterd. Maar
te Liverpool zyn nog duizenden stakers.
De toestand is daar meer ingewikkeld dan
elders, door ernstige moeilijkheden over het
weder indicnststellen van de mannen van
het trampersoneel, die staakten en tegen
wier terugkeer de 1500 anderen, die niet
gestaakt hadden, zich verzetten. Er zijn uog
35,000 havenarbeiders, voerlieden en an
dere arbeiders in stakiug en het stakings-
comitó verbood hun het werk te hervatten.
Gisterenavond ik een deputatie van het
stakingscomité uit Liverpool te Londen aan
gekomen, om met de besturen vau de ver-
eenigingen van spoorwegpersoneel en den
nationalen vei voerarbcidersboud te beraad
slagen over een algemeene staking, inge
val de stakers of uitgeslotenen te Liverpool
niet onmiddellijk weder in dienst gesteld
worden.
De commissie van onderzoek is nu ijve
rig aan het werk getogen. Dè namen der
lcdeD zijn in hot Parlement bekend ge
maakt. Het zijn andere dan men verwacht
had; maar de sameustelling wekt algemeen
vertrouwen Voorzitter is de 70 jarige Sir
David Harrel, gewezen onderstaatssecretaris
van Ierland, die meermalen namens de
regeering in echeid-igcrechtsaaugelegeuhe-
den optrad. De vertegenwoordigers der
spoorwegbesturen zijn Sir Thomas, R.
Ratcliffe Ellis, secretaris van den algeuiee-
nen meincigenaarsbond, eu Charles Gabriël'
Beale, en die van het personeel, het par
lementslid Arthur Henderson en John Bur
nett. 4
Groot- Britannik.
Honderd vier-en twintig leden van het
Lagerhuis hebben een schryven over het
vrouwenkiesrecht gericht aan den eersten-
minister en hem verzocht, te zorgen dat
eerst aan het volk gelegenheid zal worden
gegeven om zich omtrent die quacstie uit
te spreken, vóór het ontwerp tot verleenen
van stemrecht aau vrouwen wet wordt.
Turkije.
De Duitsche ingenieur Richter is door
de Turksche roovers vrijgelaten tegen een
losprijs van 4000 Turksche pondeu en
vier gouden horloges met ketting.
De roovers hebben dagen lang door
tusschenkomst van een vertrouwd persoon,
achter de Turksche autoriteiten ora, in
alle stilte onderhandeld met den Duitschen
consul te Saloniki- De roovers gaven
quitantie voor het geld en leverden Richter
uit in den omtrek van den Miloene-pas,
waar hij de Turksche wacht tegenkwam,
die hem naar Elassona bracht.
Richter meldde zelf dcu Duitschen consul
te Saloniki zijn aankomst te Elassona en
verzocht hem, bericht aan zijn familie te
zenden. Hij wordt beden te Saloniki
verwacht.
Amerika.
Te New-York zal dezer dagen een bij
zondere commissie uit den Senaat bijeen
komen om een grondig onderzoek in te
stellen naar de betrekkingen tusschen
kapitaal en arbeid, producent en consument,
ten einde op grond van dc verkregen
gegevens nieuwe wetten te kunnen voor
stellen op den grondslag van de huidige
economische toestanden.
Men zal trachten zich zoo onpartijdig
mogelijk een algemeen denkbeeld te vormen
vau de inzichten van Araerika's voornaamste
kapitalisten en arbeidursleidprs. Te dien
einde zullen gehoord worden Pierpont
Morgan, Rookefeller, eu Gary als vertegen
woordigers van het grootkapitaal, Gompers,
president van den Amerikaanschcn Arbeids-
bond, Mitchell, bekend als stakingsleider
en andere in het economisch leven op deD
voorgrond tredende personen.
Het lichten van brievknbussen.
De wel primitieve manier van buslichting
waarbij eeu eenvoudige postbeambte
zonder eenige contrble met zijn handen de
brieven ui: de bussen in een zak overbrent
schijnt vervangen te zullen worden door
een automatische, waarbjj de brieven in de
zak zullen vallen door ooikantcliog van den
brieveubak binneu in de bus. Zeker zullen
proeven genomen zijn om uit to maken
oi bij deze nieuwe inrichting kloine of dun
ne blieven nergens kunnen blijven steken.
Het groenloopen.
Door de hecren A. G. Elias, dr. J. J.
M. De Groot, jlir. mr. R. O. Yan Holthe
tot Echteo, mr. S. Vao Houten, mr. J. A.
Loeft, jhr. mr. A E. De Savornin Lobman,
mr. T. G. H. Reitsuia, dr. D. L. Roosen
burg, R. A. Viid Sandick en dr J. \V.
Wicherink is do volgende circulaire ver
spreid:
Do beweging, die in den lando tegen
bet groenwezen aau onze HoogescholeD is
ont6taau, kan u niet onbekend zjjn gebleven.
Veel is reeds door diebewogiug bereikt.
Het groenwezen is daardoor publiek be
sproken en outleed, vóór- en tegenstanders
ziju aau liet woord geweest en in verschil
lende geschriften zijn dc uitkomsten vau
onderzoek en besprekingen in het licht
gesteld. Men kan zich thans ook buiten
de studentenwereld een beeld van dit
instituut vormen.
Ten gevolge der onthullingen zijn nu
reeds veler oogen open gegaan. Zonneklaar
toch is het, voor wie onbevangen oordeelt,
dat die instelling Diet met onze beden-
daagscbe ontwikkeling in overeenstemming
is. En het feit dat zjj in bnitenlandBcbe
Universiteiten niet bestaat, is een bewijs
dat zij voor een gezond studentenleven
geenszins onontbeerlijk is
Het spreekt vanzelf dat de studenten
corpsen zich naar eigen inzicht hebben te
organisoeren. Een beweging om het groen
wezen als verouderde, uuttelooze en vaak
verkeerd werkende instelling af te schaffen,
dient uit te gaan van de studenten zelve;
zooals dan ook uituemend begrepen is door
do Amsterdamsche studenten, die, mede
onder don invloed van de door ons in gang
gebrachte beweging den 21n Eebruari jl.
een vereeniging, die reeds 75 leden telt,
hebben opgericht: Unitas Studiosorum
Amstelodaoiensium.
Blijkens art. 2 dier statuten stelt die
vcrcenigiDg zich ten doel het bevorderen
a. van het gezellig verkeer der studenten
van het Amst. studenten-corps, b. van de
corpsrechterlijke belangen der leden van
dat corps.
Dit doel tracht zij tc bereiken door het
opricbtcu eener sociëteit; zij onderscheidt
zich echter hierin van de meeste andore
studenten-socictciten, dat zij den groentijd
vervaugt door een tjjd van verplichte
kennismaking op voet van volstrekte gelijk
heid tusscbeu lid en novitius. Aan die be
palingen zal door een streng geregelde
rechtspraak do hand worden gehouden.
Dit scbijnt ons de goede weg.
Het is ons bekend, dat ook op andere
wijze nog de instelling van het groenwezen
zal worden bestreden, die, du eenmaal op
de feiten de algemeene aandacht is geves-
vestigd, voor hen, die zich daaraan onder-
