Uit de Pers.
WEERBERICHT.
Thermometerstand
BINNENLAND.
STADSNIEUWS.
Uit de Omgeving.
ALLERLEI.
MEDEDEELINGEN VAN HET
KONINKL. NEP. MET. INSTITUUT.
Opgemaakt voorm. 10.50 unr.
De Bilt, 19 September 1911.
Hoogste barometerstand 768.6 m.M. te
Clermont, laagste 745.8 te Seydisfjord.
Verwachting tot den avond van 20 Sep
tember 1911. Matige tot krachtige Z.W.-
lyke tot Westelijke wind.
Gesteldheid van de lucht: Zwaarbewolkt
tot betrokken, waarschijnlijk regenbuien.
Temperatuur: Dezelfde.
/barometerstand le AMERSFOCPX
764 m.M.
Vorige stand te 12 uur 769 m.M.
te Amersfoort.
Hoogste gisterenF. 64
Laagste hedennachtF. 50
Hedenmiddag 12 uurF. 63
AMERSFOORTSCHE
BAD- EN ZWEMINRICHTING.
TIMPERATUUR van het water op Dins
dag 19 Sept. des 's morgens 7 uur ie 60' F.
gewonden bij de politie en de betoogers.
Zich terugtrekkend wierpen de betoogers
de ruiten in van verschillende handels
huizen en van de straatlantaarns in eooigo
straten van de wyk Ottakring. Zij plun
derden een school en deden aanvallen op
tramwagens, die zy trachtten in brand te
steken. De troepen moesten tusschenbeide
komen en van de wapens gebruik maken.
In den avond namen de onlusten in de
arbeiderswijk Ottakring een ernstig karakter
aan. De betoogers sloegen de lantaarns
:n de voornaamste straten Btuk en richtten
barricades op, om de troepen te beletten
verder te rukken. Er werd met projec
tielen naar de troepen en de politie ge
worpen.
De troepen maakten gebruik van hun
wapeDS. Het gerucht loopt dat er één doode,
4 ernstig gewonden en 80 meer of minder
ernstig gekwetsten zijn. Aan de zijde van
de troepen en de politie wei den verscheiden
manschappen ernstig gewond. In den loop
van den dag werden 70 arrestaties gedaan
in de binnenstad en 100 in de wijk Otta
kring.
Tegen 11 uur in den avond was in
Ottakring de rust hersteld. Het bestuur van
de sociaal-democratische partij sprak afkeu
ring uit over de ongedisciplineerde elemen
ten, die met de troepen en de politie voch
ten, en verzocht de arbeiders Maandagmor
gen gewoon den arbeid te hervatten.
Het is gebleken dat een persoon gedood
werd, velen ernstig gewond, en 58 min of
meer ernstig werden gekwetst; hieronder
zijn begrepen de gewonden bij de politie
en de troepen.
Aan de „Berliner Anzeigcr" word
uit Weenen geseind: De straat, waarin
zich gisteren de ongeregeldheden afspeelden,
is een tooneel van verwoesting en nog
steeds door militairen bezet, daar men voor
herhaling vreest. Voor de wijk Uttakring
iB de kleine staat van beleg afgekondigd.
De huisdeuren moeten te 8 uur gesloten
worden, de koffiehuizen te 9 uur.
Niemand mag zondi r gegronde redenen
zijn woning verlaten. De huisvadcre zijn
in dit opzicht voor het gezin verantwoor
delijk.
Tegen den morgen begon het hard te
regenen, hetgeen de politie het schoonvegen
van de straten gemakkelijk maakte.
Later klaarde het weer echter op en
men vreest nu voor ongeregeldheden, wan
neer de arbeiders van het werk terugkeeren.
Tusschen den minister van binnenland-
sche zaken en den politie-president, die
versterking wcnscht te hebben, vinden be
sprekingen plaats. Reeds zijn troepen van
buiten de stad ontboden.
Uit Praag wordt geseind, dat de sociaal
democratische party tegen Woensdag, wan
neer de Landdag geopend wordt, de alge-
moene staking zal proclameeren. Men
vreest, dat er groote demonstraties zullen
plaatB hebben.
Vrijzinnig-Democratische Bond.
Deze Bond houdt Zaterdag 4 en Zondag
5 November te Zutphen zijn algemeene
vergadering.
Daarin zal worden voorzien in de vaca
tures vau leden van het hoofdbestuur we
gens periodieke aftreding der heeren
Welleman, Nolting en Ketelaar en in de
vacature-Visser.
Verder komen aan de orde een regle
mentswijziging en het rapport der commis
sie voor de ouderdomsverzekering.
Naar aanleiding daarvan stelt het hoofd
bestuur voor, dat de Bond als zijn mee
ning uitspreke:
a. Invaliditeits- en ouderdomsverzorging
behooren gelijktijdig en in onderling ver
band te worden geregeld; aangezien de
omvang en de beteekonis van invaliditeit
veel grooter is dan die van ouderdom en
de nooden dooi invaliditeit teweeggebracht,
in veel ruimer kring en in den regel
zeker niet minder zwaar worden gevoeld,
dan die welke uit ouderdom voortvloeien.
Invaliditeitsvoorziening moot dus stellig
niet minder urgent worden geacht dan
ouderdomsvoorziening.
b. De vorm van deze invaliditeits- en
ouderdoms-verzorging zij een combinatie
van verplichtte verzekering en Staatspen-
sioneeriDg; zoodauig, dat voor loontrekken-
den de verzekeringspremie voor de helft
wordt betaald door de werkgevers en voor
de helft door de werklieden, met dien
verstande, dat de betaling van de premie
voor de werklieden met lage loonen door
den Staat wordt overgenomen.
Voor niet-looutrekkenden met geringe
inkomens gelde hetzelfde beginsel.
o. Het bedrag van de wekelijksche in
komens, waarvoor de premiebetaling door
den Staat wordt overgenomen, wordo in
verband niet plaatselijke omstandigheden
zoo mogelijk op 16 tot f 10 bepaald.
d. De leeftijd voor de ouderdomsrente
worde gesteld op 65 jaar
e. De organisatie dezer verzekering be
ruste op het beginsel van zoo sterk moge
lijke decentralisatie en zoo groot mogelijke
medewerking van belanghebbenden.
f. Do noodige middelen ter voorziening
in de kosten dezer verzekering mogen in
geen geval worden gevonden door verhoo-
ging van invoerrechten, maar door toe
passing van do beginselen omtrent het
belastingwezen, opgenomen in het werk
program van den V. D. Bond.
Onafgedaan werk.
Het Wbld. van hot Recht «chrijftj
.Verleden jaar gaven wij een lijst van
wetsontwerpen, welke bij het uiteengaan
der Kamers in behandeling waren en on
afgedaan waren gebleven. Van de acht
daarop vermelde ontwerpen heeft Blechts
één het Staatsblad kunnen bereiken, dat
ter bestrijding van de zedeloosheid. Al het
andere bleef rusten. Ook de ontwerpen tot
herziening van de militaire rechtspleging,
van welke de regeeiing uitdrukkelijk een
spoedige behandeling had wenschelijk ver
klaard, ook het ontwerp tot herziening
van bet burgerlijk bewijsrecht, sinds 1907
in staat van wijzen. Misschieu heeft het
nog eenig nut, op een en ander nog eens
de aandacht te vestigen. Men kan nooit
weten. Mogen wij er dan tevens de her
innering aan toevoegen, dat het nieuwe
Wetboek van Militair Strafrecht werd vast
gesteld bij de wet van 27 April 1903 en
nog steeds op invoering wacht."
Gisterenavond werd in de sociëteit
„VerecDiging" een openbare vergadering
gehouden, uitgeschreven door de afdeeling
Amersfoort van de Soc. Dem. Arb. Partij,
waarin de heer J. van den Tempel van
Amsterdam de beteekeuis van „Roode
Dinsdag" uiteenzette.
Spreker wees er op hoe het algemeen
kiesrecht meer en meer wordt het middel
punt van het politieke leven, hetgeen blijkt
uit de steeds toenemende belangstelling
daarvoor bij de politieke partyen en be
sprak, als noodzakelijk gevolg van het
algemeen kiesrecht, de sociale hervormin
gen. Staatspensionneering, ziekteverzeke
ring, invaliditeits- en ouderdomsverzekering,
winnen dan ook voortdurend meer voor
standers. Wel bestaan er wetsontwerpen
daarvoor, maar onze Christelijke regeering
zorgt er niet voor, dat de ontwerpen ook
wetten worden. En daartegenover legt ze
met haar belastingwetgeving steeds meer
lasten op de arbeiderB. De indirecte belas
tingen, in hoofdzaak opgebracht door de
arbeidende klasse, zijn onevenredig hoog,
en dreigen thans weer verzwaard te wor
den docr de beschermende rechten. En dat
er voor de sociale wetten geen geld zou
zijn, kan spr. niet inzien. Van 1S96 tot
1907 toch steeg het totaal der aanslag in
de vermogensbelasting van 5516 millioen
tot 6534 millioen, waaruit blijkt, dat er
geld genoeg is, als men het maar haalt
waar het is.
Verbetering is slechts te brengen door
een krachtigen kiesrechtstrijd. De groote
voordeelen komen eeist als de arbeiders
het kiesrecht ook goed leeren gebruiken,
maar de ervaring leert, dat er ook directe
voordeelen door dien stryd worden verkre
gen. Alles wat op het gebied van sociale
wetgeving in ons land bestaat is gekomen
na een opflikkering van het Nederlandsche
proletariaat. Zoo in 1874 de Kinderwet-
Van Houten, in 1889 de Arbeidswet, in
1897 de ougevallenwet. En Sprekers vaste
overtuiging is het, dat het nu evenzoo zal
gaan.
Ten slotte bespreekt de heer van den
Tempel de aktie voor het volkspetitionne-
raent. In weerwil van do ondervonden te
genwerking telt het adres 318.808 hand-
teekeningen. Dit cijfer wordt nog iets
hooger, daar er nog steeds lijsten inkomen
Uit het district Amersfoort kwamen 3688
handteekeniogen; uit de stad Amersfoort
1459, waaronder 417 van vrouwen. Na de
beteekenis van de betooging in den Haag
te hebben uiteengezet, eindigde Spr. met
een opwekking mede te strijden voor het
algemeen kiesrecht.
Bij besluit van den Minister van Finan
ciën is de 398ste Staatsloterij vastgesteld,
welke aanvangt 20 November 1911 en
eindigt 9 Februari 1912.
De verkoop van de loten zal aanvangen
op den 30 October 1911.
Onderscheidene studenten van ver
schillende Universiteitssteden hebben een
korpB opgericht, met het doel allen, die de
Gereformeerdo beginselen zijn toegedaan,
te vereenigon en zich bij de Unie aan te
sluiten.
Voor de Utrechtsche universiteit treedt
op de heer J. Donnor te Amersfoort.
De le luitenant H. J. Ruempol Ha
mer van het 5e regiment infanterie wordt
van 13 Oct. tot 2 Nov. a.s. bij de werk
plaatsen voor draagbare wapenen aan de
Hcmbrug gedetacheerd tot het Tolgen van
een cursus ter opleiding tot officier van
wapening.
De rechtbank te Utrecht heeft gis
teren, overeenkomstig het verzoek van den
verdediger, Mr. M. Mendels, vrijgesproken
C. A. II. sigarenmaker te Amersfoort, be
klaagd van mishandeling (hot gooien met
een steen) van een werkwillige tijdens do
staking by den sigarenfabrikant G. van
Dors8en alhier.
De cisch was 1 maand gevangenisstraf.
Verschenen is de Gemeentebegroo-
ting voor 1912 welke sluit in ontvangsten
uitgaaf mot een bedrag van f747 746.15.
In de Nota van B. en W. zeggen zij:
De gewone ontvangsten en uitgaven
voor het dienstjaar 1911 werden geraamd
op f651 941.24, terwijl die voor 1912 ge
raamd worden op f489 746.15.
Deze vermindering is toe te schrijven
aan de door U vastgestelde bedrijfsveror-
dening voor de gasfabriek, tengevolge
waarvan de uitgaven en ontvangsten voor
deze inrichtingen niet meer op de Ge
meente begrooting voorkomen. Slechts zijn
thans iu de begrooting opgenomen de
terugbetaling van rente en aflossing door
de fabriek aaD de Gemeente, benevens een
geraamd batig saldo.
In de Momoriën van toelichting op de
Gemeente begrootingen der laatste jaren
is meermalen door ons gewezen op de
wenschelijkheid het beschikbare gedeelte
van het saldo van een afgesloten dienstjaar
voor gewone uitgaven niet te verhoogen.
Indien toch een beschikbaar saldo geheel
aangewezen wordt voor betaling van jaar
lijks terugkeerende uitgaven en over een
dienstjaar een lager saldo verkregen wordt,
dan zullen zich moeilijkheden kunnen
voordoen, die ernstiger zijn naar mate het
verkregen saldo kleiner is dan het saldo
van een vorig dienstjaar.
Dat dit eevaar geenszins denkbeeldig is,
blykt uit de rekeningen over de jaren
1909 en 1910. Over 1909 bedroeg het
beschikbare saldo der gewone middelen
f42 393.88s, over 1910 f29 324 01 (zie
voor de bestanddeelen van deze saldo's
de toelichting op art. 1 der begrootingen).
Was destijds het geheele bedrag van
f 42 393 8S5 aangewezen voor jaarlijks
terug keerende uitgaven, dan zoude,
tengevolge van het lagere saldo over
1910, een belangryk tekort op andere
wyze gedekt moeten worden.
By de vaststelling der Begrooting voor
1911 is evenwel besloten f29 259 11' te
gebruiken voor gewone doeleinden (waar
onder daD nog f 8000.begrepen waren
voor bijzondere opeubare werken en f 1000
voor de landbouw-tentoou6telling) en de
rest, ad f 13 134 77, voor buitengewone
doeleinden.
Trekt men de genoemde f 8000 en
f 1000 =f9000.af van het beschikbaar
gestelde bedrag, dan zoude dus een saldo
van 20.259 IIs aangenomen moeten worden
voor de dekking van de gewone uitgaven
aaaugezien immers de resteerende f 9000.
bestemd waren voor niet-torugkeerende
uitgaven.
Evenwel is het niet mogelijk geweest,
deze begrootiög sluitende te maken indien
van het batig saldo over 1910 geen hooger
bedrag dan f 20,259,11s beschikbaar werd
gesteld. Dit bedrag moet gebracht worden
op f 25,500zoodat het nog blyft onder
het werkelijk verkregen saldo, hetgeen
f 29,324,01 bedraagt. Wordt dus een be
drag van f 25.500 beschikbaar gesteld voor
de gewone middelen, daD kan voorloopig
voor buitengewone doeleinden gereserveerd
blijven f 29,324,01—f 25,500 zz f 3,824,01.
Dat met een saldo van f 20,259,11s niet
kan volstaan worden, moet hoofdzakelijk
worden toegeschreven aan de Hoogere Bur
gerschool. Terwijl voor 1911 de school
gelden, tengevolge van de nieuwe school
geldregeling, f8403 hooger kondeD geraamd
worden, moet deze opbrengst, vergeleken
bij 1911, f9553 lager worden geraamd. In
verband met het aantal klassen moet do
Rijks-subsidie f 3U00 lager worden geraamd.
Tegenover deze mindere ontvangsten staat
een bedrag van f 6586,22, waarmede do
uitgaven verminderd kunnen worden. Ook
andere posten eischen belangryk hoogere
uitgaven (byv. subsidie Armbestuur f2567,32
tractemeuten Lager onderwijs f2231,25).
Daartegenover staat, dat ook verscheidene
artikelen in uitgaaf lager geraamd zijn eD
dat meerdere ontvangslartikelen een stijging
aanwijzen.
ZFIST. Zaterdagavond laat kwam de
auto van baron Zuijlen van Nijevelt, be
woner van het kasteal Haarzuilen te Vleu
ten uit de richting Woudenberg, met groote
vaart Zeist inryden. Bij den ingang van
het bosch, niet ver van de kom van het
dorp, alwaar de weg een vrij scherpe boebt
maakt, kon de auto door haar groote vaart
deze bocht niet nemen, zoodat zij met
groote kracht tegen een boom reed. De
inzittendeu, de heeren baron Van Zuylen,
dr. Bouvé uit Oosterbeek, en de chauffeur,
werden uit het voertuig geslingerd en
kwamen eenige meters verder iu het
kreupelhout terecht.
Alleen de chauffeur bekwam vrij ernstige
wonden aan het hoofd, men vreesde voor
hersenschudding.
Toen men even later een onderzoek
wilde instellen naar den toestand van het
beschadigde voertuig, kwam het licht, dat
men daarbij gebruikte, te dicht bij het
benzine-reservoir, waardoor de auto vlam
vatte en bijna geheel werd vornield. Alleen
de motor bleef ongeschonden.
Cadetten en burgers. Zondag
avond zaten in het café „de Burg'' op 't
Hofplein te Alkmaar een veertigtal cadetten
van het eerste en het tweede studiejaar,
om buiten de school met elkaar kennis te
maken.
De op het Hof spelende jeugd vond
daarin aanleiding om voor de open rameD,
