DAGBLAD VOOR AMERSFOORT EN OMSTREKEN.
No. 229.
MAANDAG 2 OCTOBER 1911.
8e JAARGANG
BUITENLAND.
BINNENLAND
DE EEMLANDER.
Hooldredacteur: 91r. 1). J. van Schaardenburg.
Abounementsprijs:
Per jaarf 4.Franco per
post id. f5.60. Per 3 maanden id. f 1.Franco por post
id. f 1.40. Afzonderlijke nummers f 0.05.
Bureau: KLUIS»: If a.MJ G. Telet. Iuterc. 188.
Prijs der Advertentifin
Van 1 tot 5 regels f 0.40. Voor iederen regel meer f 0.08.
Buiten liet Kanton Amersfoort per regel fO.10. (Bij
abonnement belangrijke korting).
Tot plaatsing van advert, en reel, van buiten het kanton Amersfoort in dit blad is .uitsluitend" gerechtigd het Alg. Binnen-en Buitenlandsch Adrert.- bureau D. Y. ALTA, Wnrmoesstr. 74-78 Amsterdam
De Oorlog.
Uit den tekst van het antwoord der
Porte op het ultimatum van Italië kau men
zien, dat dit antwoord zoo kalm en bezadigd
mogelijk is geweest, en dat het aan de
Ituhaan8che Regeermg alle mogelijke ge
legenheid gaf, om onderhandelingen te
openen.
Naar aanleiding van het antwoord heeft
de Turksche Rogeeriug nog een nota ge
zonden aan de mogendheden, luidende
als volgt:
.Ondanks den korten termijn, in het
ultimatum gesteld, hebben v.y ons gehaast
lang voor de termijn verstreken was, te
antwoorden, dat Italië niet tot een militaire
bezetting behoefde over to gaan voor waar
borgen omtrent zijn economische uitbreiding
te verkrijgen. Wij wdden die waarborgen
toestaan, voor zoover wij onze territoriale
integriteit niet schonden.
Desondanks zendt Italië ons een oorlogs
verklaring. Onze vredelievendheid noopt
ons om een beroep te doen op de vreed
zame en menschlievende opvallingen en de
vriendschap der andere regeeringen, opdat
zij Italië een protest zullen doen hooren
en dit land overtuigen van onzen oprechten
wensch om in onderhandelingen te treden,
teneinde noodeloos bloedvergieten te voor
komen."
De Turksche Regeering heeft zich dus
ook in dat opzicht niets te verwaten. Zy
heeft getoond, dat zij zich bewust was van
de zware verantwoordelijkheid, die in dat
historisch joogeublik op haar rustte, en zy
is kalm en vastberaden den weg gegaan,
dien zij gaau moest.
Hoezeer de Mohammedanen in alle deelen
dei wereld op dit oogenblik door eenzelfde
gevoel worden bezield, blijkt wel uit oen
mededeeling van deu Turkschen consul-
generaal te New-York, die verklaarde, dat
de 400.000 Turken, die in de Ver. Staten
verblijf houden een bijzondei korps zullcu
uitrusten. De vroegere gezant van de Ver.
Staten te Constautiuopel, de heer Oscar
Straus, richtte telegraphiscli een verzoek
tot het Departement vau Buitenlandsche
Zaken om terstoud bemiddeling aan te
bicden. En de Evening Post begon een
hoofdartikel als volgt.De overval van
Itslië is buitengewoon schaamteloos, zelfs
als men de meest bezoedelde bladzijde in
de annalen van den internationalen landroof
naslaat. (Dit blad schijnt de geschiedenis
met Transvaal eu Vrijstaat geheel te zijn
vergeten.)
De ernst van den toestand komt zelfs in
de Russische pers tot uiting. Zoowel het
Novoje Wreuiia als de Retsj vreczen ecu
uitbarsting van het „Mohamniedaansch
fanatisme" na de bezetting van Tripoli,
een uitbarsting, die ook aan het Russische
Rijk niet zou voorbijgaan zonder daar ziju
sporen na te laten. En beide bladen eischen,
dat de mogendheden, dieltalië's veroverings-
lust jniet betoomen konden, ten minste de
uitbreiding van het onheil zullen voorkomen.
Het feitelijke oorlogsnieuws is nog inaar
weinig en wat er is, kan men nog niet
onvoorwaardelijk gelooven.
Er zijn geruchten van een zeeslag bij
Preresa aan de Europee6che kust van
Turkije, vlak bij Griekenland.
Volgens de eene lezing zouden twee
I
Turksche transportschepen door Italiaanscho
oorlogsschepen beschoten zijn, volgens de
andere lezing liet geen transportschepen,
doch torpedojagers of torpedobootou.
Dan weer heet het, dat de Turksche
schepen tot wrakken geschoten zijr. en
nog gekaapt werden, terwijl andere be
richtgevers woer zeggen, dat het eene
schip gestrand en het andere outkomen is.
En om de kroon op dat alles te zetten,
wordt ook beweerd dat de Italianen in de
haven 7an Prevesa troepen aan wal gezet
zouden bobben, terwijl ook nog van andere
zijde wordt bericht, dat de overwinning
aan de Turksche zyde was.
Het bericht klinkt niet heel waarschijn!yk,
doch wanneer het toch waar mocht zijn
dan zou Italië binnen vier en twintig uren
zijn belofte om Europeesch Turkije met
rust te laten, verbroken en den oorloge
fakkel ook ontstoken hebben in een gebied
waar nog grooter schade zal worden
aangericht dan in Tripoli.
Een Reutertelegram uit Rome meldt
het volgende, dat misschien de juiste
lezing van het gebeurde zal zijn.
„Het ministerie van marine heeft een
telegram ontvangen va i Kaap Santa Maria
di Leuca, mededoclende dat de torpedo-
vernielers „Artigliere" en Corazziere"
gisterochtend bij Prevesa een Turkschen
torpcdovernieler en een Turksche torpedo
boot in den grond hebben geboord. De
„Corazziere" is met een genomen jacht op
weg naar Tarente.
De „Albino" heeft een stoomschip met
een Grieksche bemanning, dat van 't
noorden kwam en 5 Turksche officieren
en 272 soldaten aan boord had, genomen
op het oogenblik, dat het de haven van
Prevesa binnenkwam. Het schip had ook
een groote hoeveelheid munitie co graan
geladen.
Aan Italiaanscho zijde waren geen ge
wonden en was ook geen nadeel toe
gebracht.
Het ontschepen van Italianen te Prevesa
wordt echter uit Rome tegengesproken.
Ook wordt tegengesproken een bericht, dat
Griekenland zijn leger zou hebben ge
mobiliseerd.
Wat de krijgsverrichtingen in Tripoli zelf
betreft het volgende:
Zaterdagmorgen stoomde een Italiaansche
torpedoboot met een witte vlag naar de
kust van Tripoli. Eenige marine-officieren,
die °de witte vlag voor zich uit lieten
dragen, overhandigden de Turksche
autoriteit liet ultimatum, niededeelende dat
de Italiaansche vloot bevel gekregen had,
de stad te bezetten.
De Turksche commandant antwoordde
dat hij aan dat verzoek niet kon voldoen
en dus de overgave weigerde. Daarop
verklaarden de officieren, dat zij den uiet-
combattanten een termijn van 24 uur
toestonden om de stad te verlaten en
nadat men van 'oeide zijden elkaar beleefd
gegroet had, was het onderhoud afgeloopen.
Het Italiaansche eskader heeft daarop
te 10 uur 30 hedenochtend het vuur
geopend op do forten rondom de 6tad.
Het vuur dor forten hield spoedig op.
De Turksche troepen ontruimden de stad.
Het schijnt dat ze zich op verzet in het
binnenland voorbereiden
De Italiaansche marine heeft reeds een
ongeval te betreuren.
Uit Konstantinopel wordt namelijk ge
seind, dat de Italiaansche kruiser „Pisa"
vóór Tripoli aan den grond geloopen is.
De „Pisa" is een pantserkruiser van 10.000
ton, in 1907 gebouwd, eeu der modernste
schepen dus vau de Italiaauschc marine.
Op verzoek van de Turksche regeering
heeft Duitschland de beschorming der
Turkscho onderdanen in Italië op zich
genomen.
Ook over den toestaud der Italianen in
Turkije is men meer gerustgesteld, wijl
volgens de laatste berichten uit Konstanti
nopel, hun leveu geen gevaar loopt en
Duitschland hen zal beschermen.
Turkije doet nog alle mogelijke moeite
om den ramp af to wenden. Het vroeg
aan Duitschland en Engeland bij de regee
ring te Rome te willen optreden, opdat
Italië do vijandelijkheden zou staken.
Duitschland antwoordde reeds tweemaal
zonder succes stappen te hebben gedaan.
Een derde poging zou Italië slechts kunnen
kwetsen, en wellicht tot ontbinding van
het Drievoudig Verbond leiden, wat niet
in het voordeel "an Turkije zou zyn.
Sir Edward Grey antwoordde, dat het
hem wat laat voorkwam, om nu nog tus-
schenbeide te komen.
Dit geschiedde Yrydag, doch gisteren
deed de Porte eeu nieuw beroep op de
mogendheden, hopend dat het nog tijd is
een oorlog te voorkomen en verklarend
aat zij in afwachting van hot antwoord alle
maatregelen zal schorsen, die zij na Italiö's
oorlogsverklaring gerechtigd is te nemen.
Eveneens deed de Porte aan do bladen
een mededeeling toekomen, meldend dat
geen maatregelen tegen de Italianen en
hun belangen zullen worden genomen, zoo
lang het resultaat van het nieuwe beroep
op de mogendheden niet bekend is.
Drc Marokko Quaestie.
In een officipuse Berlijnsche correspon
dentie aan de Köln. Zeitung wordt ge
meld: Hedenmiddag is door den Franschen
gezant Cambon het antwoord der Fransehe
regeeriug overhandigd.
Op eeuige punten wijkt het af van het
standpunt der Duitsche regeeting. De
beginsel vragen worden daarin echter niet
betrokken en in gezaghebbende kringen
is uien overtuigd, dat een mislukking der
onderhandelingen uitgesloten is.
Weer een samenzwering in Portugal.
De regecring heeft in het uooideu van
het land een wijdvertakte samenzwering
ontdekt tot herstel vau de monarchie.
Nadat eeuige kleine botsingen hadden
plaats gehad, werd het complot onderdrukt.
In geheel Portugal is het rustig.
Het ongeluk met de Lieert».
Volgeus een telegram uit Toulon zou
men daar voor een nieuwe optploffing op
de Liberté vreczen. Er is in het achter
schip nog een munitie-magazijn. Voorloopig
mogen geen schepen de haven vanToulon
inkomen, omdat men bang is, dat do gol
ving achter hen do munitie in liet wrak
door schudding zou kunnen doen ontploffen.
Intusscheu is men nog altijd bezig met
den luguberen arbeid, de gruwclyk ver
minkte lijken uit het wrak der Liberté te
verwijdeien. Gisteien weer 31. Sommigen
hielden nog do armen voor het hoofd ge
bogen, als in afwering, om zich het hoofd
te beschermen. Uit de plaats en positie
waarin zij werden gevonden, blijkt dat zij
naar het achterdek snelden op het trompet
signaal, dat alle manschappen bijeen riep,
en toon door de catastrofe worden getroffen.
Volgens do laat9te opgave is hot totaal
aantal slachtoffers der Libertó-ramp 198
dooden (w. o. 126 van de Liberté en 142
gewonden, waarvan Gr slechts enkelen in
doodsgevaar verkeeren. De begrafenis zal
nu waarschijnlijk Dinsdag a s. plaats hebben.
Zij zal bijgewoond worden door president
Fallières, deu Miuister-presideut, den Mi
nister van Marine en uog eenige andere
Ministers.
Steeds meer socialisten
in den Rijksdag.
Te Dusseldorf is de sociaal democraat
Haberland in deu Duitscheu Rijksdag ge
kozen. Dusseldorf gold tot dusver voor
'n vast bolwerk van het Centrum.
Do symptomatische boteekenis van deze
verkiezing wordt door een Dussoldorfschen
correspondent aldus aangogoven: „Steeds
meerder kringen van het Duitsche volk
beginnen in de blauw zwarten den vijand
te zien, eu trokken daaruit de noodzake
lijke conclusie.
Men verwacht nu stellig, dat bij de
eerstvolgende algemeene verkieziugen do
overmacht van het zwart blauwe blok zal
worden verbroken.
Merkwaardig is in deze omstandigheden
een in de „Vorwëits gepubliceerde brief
wisseling door den Centrumsafgevaardigde
Milller in 1907 gevoerd met Bebel en
Singer blijkt, dat het aanbod betreffende
een samengaan van Centrum en sociaal-
democratie bij de Rijksdag-herstemmingen
in 1907 is uitgegaan van het Centrum en
uiet omgekeerd, zooals de Centrumsafge-
vaardigdc Bell te Aken had beweerd.
Gouy.-Skcr. Suriname.
Naar De Ned. verneemt, is de heer tnr.
L. J. Rietberg, griffier dei Staten van
Utrecht, bestemd om to worden benoemd
tot gouverucmcnts secretaris van Suriname.
De Obstructie.
Omtrent de obstructie dor soc. democraten
in de Tweede Kamer schrijft da Haagscho
Kouter in de Prov. Gr. Ct. het volgende:
„Wie, uit 't feit dat het ouderzock der
Indische bcgrooting in do afa'eelingcn der
Tweede Kamer in een paar dagen is afge
loopen, zoodal, overeenkomstig het geno
men besluit, aanstaanden Dinsdag met de
8taatsbegrooting in de secties een begin kan
worden gemaakt, zou willeu opmaken dat
de socialisten hun obstructie reeds hebben
laten varen, zal bedrogen uitkomen. Na de
protestmeetiug te Amsterdam en de daar
aangenomen en ter kennis van de Tweede
Kamer te brengen motie, zou een derge
lijke houding niot wel te verklaren en
tegenover de partijgenooten moeilijk te
verdedigen zijn. De socialistische fractie
moet dan ook in een opzettelijk voor dit
doel gehouden nadere vergadering, haar
gedragslijn in dien zin hebben vastgesleld
dat, eerst na afloop van de fractie-werk
zaamheden, maar dan ook pas met ernst
en volharding, de taktiek van rekken en
belemmeren van de afdoening van zaken
zul worden toegepast. Voor het afdeclings-
werk had dit minder zin. De socialistische
Kamerleden overwogen dat daarvan immers
toch weiuig of niets naar buiten doordringt.
