WEERBERICHT.
Thermometerstand
BINNENLAND.
Schoolnieuws.
STADSNIEUWS.
Uit de Omgeving.
ALLERLEI-
MEDEDEELINGEN YAN HET
KONINKL. EED. MET. INSTITUUT.
Opgemaakt voorm. 10.50 unr.
De Bilt, 12 October 1911.
Hoogste barometerstand 772.6 m.M. te
Mttnchen, laagste 759.4 te Riga.
Verwachting tot den avond van 13 October
1911. Zwakke tot matige Z.O.-ljjke tot
Zuidelijke wind.
Gesteldheid van de lucht: Lichte, latei-
toenemende bewolking, later mogelijk regen.
Temperatuur: Waarschijnlijk nachtvorst,
overdag iets koeler.
Ikfometerstand te AMERSFOORT
768 m.M.
Vorige stand te 12 uur 776 m.M.
te Amersfoort.
Hoogste gisteren F. 56
Laagste hedennachtF. 39
Hedenmiddag 12 uurF. 54
afstand van een stuk van het Frausche
Congogebied Fransch grondgebied
dat goedschiks wordt afgestaan aan den
erfvjjand! wil gebruikeQ om het tegen
woordige Ministerie ten val te brengen.
De contra-revolutie in Portugal.
Uit de nog altijd niei overeenstemmende
berichten omtrent het verloop van de
monarchistische contra-revolutie, kan thans
wel zooveel met eenige waarschijnlijkheid
worden gezegd, dat Paiva Couceiro en do
zijnen, wel is waar sterk genoeg zijn ge
bleken om de orde in het Noorden van
Portugal to verstoren, doch niet om het
nieuwe régime ernsug in gevaar te brengen,
indien ten minste do regeeriogstroepen
trouw aan de Republiek blijven en niet
uaar de monarchisten overloopen.
Intusschen is de stemming te Lissabon
iotwat angstig en zenuwachtig, hetgeen te
begrijpen is, bjj de groote onzekerheid,
die ulom heerscht en bij de grooto tegen
strijdigheid in de berichten van het terrein
van den strijd.
Wat do plattelandsbevolking in het
Noorden betreft, hoewel deze niet bijzonder
dweept met de monarchie, aarzelt zjj toch
voorahuog om gemeene zaak te maken
inet de monarchisten. Men vreest de weer
wraak der Republikeinen indien dezen
overwinnaars blijven.
Door de Portugeesche bladen wordt hot
bericht verspreid, dat een paar honderd
vrouwen, gewapend met alle mogelijke
wapenen en onder aanvoering van priesters
de dorpen in het noorden afloopen om de
bewoners tegen de republikeinen op te
zetten, unaar dezen weigeren de wapenen
op te nemen; wel zijn zij bereid den
Konicgsgezinden proviand te verschaffen.
Uit den Duitschen Rijksdag.
In naam der sociaal-democratische Rijks
dagfractie heeft Bebel de volgende inter-
pellaties aangekondigd:
1. De ondergeteekenden richtan tot den
Rijkskanselier de vraag, hoe thans de stand
van zaken by de onderhandelingen met
Frankrijk betreffende het Marokko-vraag-
stuk is.
2. Wrat denkt de Rijkskanselier te doen,
om de algemeene duurte der noodzakelijk
ste levens- en voedingsmiddelen, welke thans
tot een ramp voor het grootste deel van
het Duitsche volk geworden is, tegen te
gaan?
Is het den Rijkskanselier bekend, dat
door een reeks overheden grovelijk in
strijd gohandeld is met den duidelykon
tekst van de wet op het recht van ver-
eeniging en vergadering voor het Duitsche
Rijk? en wat denkt de Rijkskanselier te
doen, om de wet door de overheid he doen
eerbiedigen?
De Internationale Toestand.
Lord Haldane, de Britsche minister van
oorlog, heeft in een redevoering te Aber
deen den internationalen toestand besproken.
Hy zeide, dat er aan alle kanten reden
is om bekommerd te zyn over de toekomst.
„Maar de Britsche minister van buiten-
landsche zaken heeft zes jaren lang den
vrede bewaard en hy zal al het mogelyke
doen, om dén vrede in stand te houden".
„Wij verkeeren," zoo vervolgde hy,
„wat de buitenlandsche aangelegenheden
betreft, in een tjjd zoo moeilyk als zelden
te voren. Laat ons andere natiën niet te
streng beoordeelen en veeleer haar sym
pathie betoonen. Wij zyn de eersten
geweest in hot veld. Wij hebben een
groot deel der bewoonbare landen der
wereld verworven. Duitschland en Italië
zijn oen eeuw te laat geboren. Zy hebben
niet dezelfde voordeelen gehad als wij.
Hot staat aan hen alleen te beoordeelen,
of zij hun gebied al dan niet willen uit
breiden",
Van een moraiiteitsstaudpunt is er tegen
deze redeneering nog al een en ander in
te brengen.
De Vrijzinnige Zweedsche Regeering.
Over de nederlaag van de conservatieve
regeering.Lindman bij de jongste verkie
zingen voor Eerste en Tweede Kamer, die
na vijftig jaar van conservatief regime ein
delijk weer een liberale regeering in Zwe
den aan het roer bracht, hebben wy reeds
bericht. Wy laten hier thans nog enkele
bijzonderheden over het nieuwe Kabinet
volgen.
In het Ministerie-Staaf! hebbeD o.a. zit
ting een onderwijzer en een boer. De
Miuisters van Oorlog en van Marine zijn
beiden niet militairen. De nieuwe Minister
van Buitenlandsche Zaken, graaf Ehrens-
vard heeft zich op zyn gezantschapspost
te Washington don roep verworven een
der uitnemeudste Zweedsche diplomaten te
zyn. De nieuwe Minister van Oorlog, David
Bergström is liberaal journalist, de Minister
van Marine, Jacob Larson bekleedde een
rechterlijk ambt; hij geldt als een rnaD van
zeer radicale opvattingen.
De vooruitzichten van het nieuwe Kabinet
worden over 't algemeen zeer gunstig ge
acht, omdat het over een zeer sterke
liberaal-sociaal democratische meerdorheid
in de Tweede, eD een krachtig liberaal-
sociaal-democratisch bloc in de EerBte
Kamer beschikt. De conservatieve macht
acht men dan ook waarschijnlijk voor
langen tijd gebroken. Wel is waar hebben
de liberalen in de Eerste Kamer niet op
zichzelf de meerderheid, zoodat een toe
vallige oombinatie van conservatieven en
sociaal democraten niet uitgesloten is. Doch
deze laatsten hebben, na by de verkiezin
gen broederlijk met de liberalen laaoge-
werkt te hebben, officieel de verzekering
gegeven, dat zy tegonover het nieuwe
Kabinet waarin geen sociaal-democraat
zitting heeft een afwachtende, welwil
lende houding zullen aannemen.
Tweede Kamer.
Nu de socialistische Kamerfractie genoe
gen genomen heeft met de verklaring van
den heer Nolens namen» de geheele
rechterzyde en de obstructie gestaakt
heeft, is door den heer Troelstra c.6. 't
volgend voorstel ingediend:
,De ondergeteekenden hebben de eer,
ingevolge art. 96 van het Reglement van
Orde, voor te stellen, een adres te ont
werpen aan de Koningin, waarin wordt
aangedrongen op indiening van vooratellen
tot Grondwetsherziening door de Regeering
in den loop dezer legislatieve periode,
wegens de urgentie van het kiesrecht-
vraagstuk."
De stormschade in den Haag.
Naar het Vad. verneemt zal het herstel
van de schade door den storm van 30
Sept. aan de boomen en gebouwen der
gemeente veroorzaakt (het Bosch is Rijks
domein en staat dus hier buiten) niet
f 20 000 kosten, zooals werd gemeld, maar
f 50.000. Naar verluidt, zouden B. en W.
voornemens zijn daarvan f 20.000 aan te
vragen voor dit jaar, en f 30.000 op de
begrooting voor 1912.
De dure tijd.
Door B. en W. te Utrecht is aan eenige
lichamen aldaar het verzoek gericht, een
ondeizoek te willen instellen naar de juist
heid der klachten over abnormale stijging
der prijzen van de levensmiddelen.
Yan het te ontvangen antwoord zal af
hangen of B. en W. stappen zullen doen,
om daaraan zooveel doenlyk tegemoet te
komen.
Geneeskundig onderzoek voor
het huwelijk.
De centrale commissie der Rein-Leven-
beweging heeft zich opnieuw tot H. M.
de Koningin gericht met een adres betref
fende geneeskundig onderzoek voor het
huwelyk. Adressante verzocht een wets
ontwerp naar den geest van een voerstel
van prof. dr. H. Treub, luidende:
„Do maatregel zou moeten bestaan in
het voorschrift, dat geen huwelijk voltrok
ken zou mogen worden, zonder dat beide
partijen overlegden een verklaring vaneen
geneeskundig onderzoek hoogstens veertien
dagen vóór hel huwelijk verricht. Elke ver
klaring zou voor „gezien" geteekend'moetcn
zijn door de andere partij en door hen,
die krachtens het Burgerlyk Wetboek toe
stemming hebben te verleenen, en eindelijk
door een anderen geneesheer dan dengene,
die het onderzoek gedaan heeft".
De hoofdelooze school.
In Indië is zonder eenigen ophef een
paar jaren een ernstige proef genomen
met de republikeinsche school, lezen wij in
Het Onderwijs. Aan de gereorganiseerde
iclandsche scholen le klasse n.l. met meer
dan één Europeeschen onderwijzer, was
niet bepaald, wie de leiding der school
zou hebben voor zoover dit het onderwijs
in het Nederlandsch betrof. De departe
mentschef ging vau het denkbeeld uit,
dat de twee of drie Europeesche onderwij
zers in gemeen overleg de zaken wel zoo
zouden regelen, dat de school marcheerde.
Een prachtige gelegenheid dus om de
groote voordeelen van de veel genoemde
democratische school te demonstrcereu. De
practyk heeft evenwel die schoone ver
wachtingen niet wezenlykt.
In plaats van gemeen overleg heerschte
op vele scholen bewoon anarchie en was
ieder zyn „eigen baas", niot tot voordeel
van het onderwijs. Thans heeft de directeur
aan de republikeinsche school een einde
gemaakt en de bovenmeesters-tyrannie ook
voor de gereorganiseerde inlandscho scholen
weer ingevoerd, zij het ook, dat de boven
meester hier Leider genoemd wordt.
Bij Kou. besluit van 10 dezer is, uiet
ingang van 1 Norember 1911 aan den
reserve luitenant kolonel D. J. Heinsius.
commandant in bet 18de landweerdistrict
op zijn aanvrage eervol ontslag uit den
militairen dienst verleend.
Men verzoekt ons opname van het
volgende:
Het afdeelingsbestuur van den Neder-
landschen Protestanten Bood alhier heeft
het genoegen Uw aandacht te vestigeu op
haar openingsavond van het nieuwe honds
jaar, Yrydag den 13den October zal Dr.
C. E. Hooykaas, predikant te Ylaardingen,
de eerste lezing geven en wel des avonds
ten 8 ure in de groote zaal van Amicitia,
Het onderwerp, dat hy behandelen wil,
laidt: „Hoe zyn wij aan onzen Bijbei
gekomen?"
Gedeeltelijk is dit de altijd merkwaardige
geschiedenis van het beek in het algemeen
met lichtbecldeu naar sleeninschnften,
Babylonische kleitafels, schrift op papyrus,
op perkament, maar reeds heel spoedig
wordt het de geschiedenis van den Bijbel
zelf. Deze staat niet alleen afzonderlijk,
omdat do Bijbel nu eenmaal het boek der
boekon is, maar ook omdat er zooveel
zorg, zooveel liefde aan gegeven is en wij
zoo uitvoerig met al dat werk bekend zijn.
Van alles, wat hij bespreekt, vertoont
Dr. Ilooykaas uit zijn particuliere, ryk
voorziene verzameling lichtbeelden; b. v.
de handschriften, die onder de kostbaarste
schatten van het "Vaticaan, 't Britsche
Museum en St. Petersburg worden gerekend,
laten zich in afbeelding op bet doek zien.
De moeilykheden om ze te ontcijferen
worden op een ander beeld in Hullandsch
schrift duidelijk gemaakt. Naievo en zeer
mooie bijbelhandschriften uit de Midden-
Eeuwen, de eerste Protestantsche bybels
passeeren de revue en worden deskundig
toegelicht.
Men heeft dus te wachten een lezing,
die als een zeer rijk en merkwaardig
geïllustreerd boek is te beschouwen, waar
van de tekst allerbelangrijkst en boeiend
is, al maakt Dr Hooykaas vermoedelijk
geen aanspraak op eenig wetenschappelijk
nieuwtje.
Integendeel wat gegeven wordt is weten
schappelijk gemeengoed by recht- en
vryzinnigen, by Roomsch en Onroomsch.
Wij openenen dus niet met een propa-
gandaavond voor onze vrijzinnig-godsdien
stige beginselen, maar veeleer mot een
onderwerp, dat ons Christenen van allerlei
schakeering belang inboezemt en niemand
aanstoot geeft.
Gaarne opent dan ook de afdeeling,
ditmaal zonder propagandabedoeling haar
gelederen om andersdenkende bijbelvrien
den mede te laten genieten van dezen
veelbelovenden avond.
Door het hoofdbestuur van de Ned.
Voetbalbond is in Yelp een commissie be
noemd, welke bela6t is met een onderzoek
naar de oorzaken van het ongeval op den
voetbalsvedstrijd V.Y.O.H.V.C. op jongst
leden Zondag.
AGENDA
12 Oct. Handel en Nijverheid in de Zwaan.-
13 Oct. Lezing met lichtbeelden Ned. Protest.
Bond in Amicitia.
17 Oct Verg. Openb. Leeszalen,
18 Oct. Amicitia. Bond voor Vrouwenkies
recht. Mej. v. Bemmelen, met lichtbeelden.
19 Oct. Openbare Vergadering afd. Amers
foort v. d. Ned. Vereen, tot afschaffing van
aicoh. dranken in Ons Qnis.
20 Oct. Openb. Verg. der Vereen, voor Vrou
wenkiesrecht, in Amicitia. Spr. Prof dr. Eerd-
mans uit Leiden.
21 Oct. Vergadering tot oprichting eener
afd. van de Ned, Natuurhist, Vereeuiging.
23 —24 Oct. Operette-avonden in Amicitia.
2526 Oct. Solser en Hesse in Amioitla.
27 Oct. Tooneelvoorst. jRoyaardslin Amicitia.
28 Oct. Speenhoff en de ïa Mar in Amicitia.
3C Oct. Concert in Amicitia.
10 Nov. Pisuisse en Blokzijl in Amicitia.
16 Nov. Concert voor de Kiuderherstellings-
en Vacantiekolonies in Amicitia.
27 Nov. Tooneelvoorst. (Rooyaardsj in Ami
citia.
30 Nov. Concert in Amicitia.
8 Dec. Concert in Amicitia.
11 Dec. Repetitie Toonkunst.
12 Dec. Uitvoering Toonkunst.
17—18 Dec. Uitvoering Nut in Amicitia.
9 Jan. Concert in Amicitia.
BAARN. B. en W. hebben den gemeen-
teraad voorgesteld de loonen van alle vaste
gemeente werklieden, met uitzondering van
den gemeente timmerman en schilder en van
de werklieden van de gemeente-gasfabriek,
te vorhoogen met 50 et. per week en
alzoo vast te stellen op f 10.50.
Eveneens wordt voorgesteld het uurloon
der losse worklieden te brongen van 16
op 17 ct.
YEENENDAAL. Bij de gehouden ver
kiezing voor twee leden van den raad der
gemeente Yeenendaal werdon uitgebracht
594 stemmen, van onwaarde 8. Hiervan
verkregen J. van Leeuwen Hz. (Anti-rev.)
307, A. van der Poel (Soc.-Dem.), 20S,
E. de Ruiter (Christ-Hist.) 287, L. van
Silfhout (gesteld door een groep kiezers)
186, W. van Son 79 stemmen, zoodat
gekozen is de heer J. van Leeuwen Hzn,
en herstemming moet plaatshebben tusschen
de heeren R. van der Poel en E. de Ruiter.
Het proces tegen een gift-
me n g e t o r. Te Chemnitz is een procea
begonnen, zooals het in de geschiedenis
der Duitsche rechtspraak slechts zelden
voorkomt, namelijk tor zake van de aan
klacht tegen een moedor, die haar eigen
dochter van 13 jaar met vergift om het
leven heeft gebracht, teneinde in het
bezit te komen van de verzekeringssom
ten bedrage van f 20,000 mark, die op het
hoofd van haar kind wa« gesteld.
De beklaagde, Magdalena MarthajVoigt,
een donkerblonde vrouw van omstreoks40
jaar, houdt stijf en «terk haar onschuld
staande, zoodat de rechtbank genoodzaakt
vai, een buitengewoon groote menigte
getuigen op te roepen.
Duizenden verdrongen zich op den
eersten zittingsdag voor het gerechtsgebouw
en de ruime zittingzaal was in een oog
wenk overvuld met publiek, waaronder
dames.
Uit het eerste verhoor van de beklaagde
bleek, dat haar man in 1907 is gestorven
en dat uit haar huwelyk behalve het
gestorven 13jarige meisje Liddy Hertha
