DAGBLAD VOOR AMERSFOORT EN OMSTREKEN.
No. 248
DINSDAG 24 OCTOBER 1911.
8e JAARGANG.
Gehuwde Onderwijzeressen.
BUITENLAND.
Hoofdredacteur: Mr. D. J. vau Schaardenburg.
Abonnementsprijs
Per jaarI 4.Franco per
post id. f5,60. Per 3 maanden id. f 1.Franco per post
id. f 1.40. Afzonderlijke nummers f0.05.
Bureau: KLEINE H AO 6. Xelet. Intcrc. 188.
Prijs der Advertentiën:
Van 1 tot 5 regels f 0.40. Voor iederen regel meer f 0.08.
Buiten het Kanton Amersfoort per regel f 0.10. (Bij
abonnement belangrijke korting).
Tot plaatsing van advert, en reel, van buiten het kantoc Amersfoort in dit blad is „uitsluitend" gerechtigd het Alg. Sinuen-eo Buitenlaudsch Advert.- bureau D. Y. ALTA, Warmoesstr. 75. 78 Amsterdam
De Amsterdamsche Gemeenteraad heeft
Terleden week 'n belangrijke beslissing
genomen.
B. en W. hadden voorgesteld eervol
ontslag te verleenen aan eene ouderwijzere»,
die de vermetelheid had gehad in het
huwelijk te treden. Met groote meerderheid
(25 tegen 16 stemmen) heeft de raad dit
voorstel afgestemd.
Alweer 'n échec dus voor don wethouder
van onderwijs, Mr. de Vries, die zoo lang
zamerhand wel zal inzien, dat 'n anti rev
wethouder voor onderwijs in Amsterdam,
waar de 3 rechtsche partijen sleohts 12
Tan de 45 raadszetels innemen, niet op
z'n plaats is.
't Is echter niet zoozeer over den neder
laag van Mr. de Vries, dat wy ons ver
heugen; evenmin over 't feit, dat de be
wuste onderwijzeres voor 't onderwys be
houden is maar 't;schenkt on6 voldoening,
dat de gemeenteraad van Amsterdam thans
getoond hoeft ook met de humaniteit re
kening te houden.
Het is 'n moeilijk vraagstuk, dat van de
gehuwde onderwijzeressen. Wij willen
ronduit verklaren geen voorstanders te zijn
van gehuwde onderwijzeressen.
't Ouderwijs eischt. de heele mensch;
het huishouden en de opvoeding der
kinderen eischen de heele vrouw. De
vereeniging van onderwijzeres, huisvrouw
en moeder in één persoon lijkt ons dns
zeer ongewenscht, zoo niet onmogelijk.
Daarom zou 'c onze volkomen instemming
hebben, indien, eens voor altijd, vastgelegd
werd, dat 'n onderwijzeres, die in het
huwelijk treedt, geacht wordt haar ontslag
te vragen.
Nu dit nog niet voorgeschreven is, zou
den wij het in hooge mate onrechtvaardig
vinden, 'n onderwijzeres, die, misschien na
veel overleg en berekeningen, waarbij haar
„vast" tractement 'n groote rol gespeeld
kan hebben, getrouwd is, in de wittebroods
weken haar ongevraagd ontslag als huwe
lijksgeschenk thuis te stureD.
De Amsterdamsche onderwijzeres, mevr.
Lub-Kooiman, die in eens in heol Neder
land bekend geworden is, heeft niet ge
weten, wat haar boven 't hoofd hing en
aan welk ernstig feit zij zich schuldig
maakte.
Ontslag ware ongetwijfeld 'n te zware
„straf" geweest voor hare onbewuste
overtreding.
Men zal ons misschien tegenwerpen, dat
't voorschrift volgens 't welk 'u onderwij
zeres die in 't huwelijk treedt, geacht
wordt haar ontslag te vragen, bevorderlijk
zal zijn voor de samenleving in vrije liefde.
Wij zijn hier niet heel erg bevreesd
voor. \eilig mogen we aannemen, dat
onderwijzeressen op 'n dergolijk punt 'u
gevestigde opinie zullen hebben. Zij, dio
't vrije huwelijk afkeuren, zullon onder
geen omstandigheden zich er toe laten
vinden. Zjj, die er niets inzien, zullen
ook thans reeds haar gang gaan.
En mogo er al 'n dood enkele door
den veranderden stand van zaken gedwon
gen, tot 'n vrij huwelijk ovorgaau, welnu
de maatschappelijke orde zal daardooi
niet verstoord of in gevaar gebracht worden.
Tegenover die enkele „vorlorene" 6taan
honderd geredden, de kinderen die hun
moeder teruggekregen hebben. To groot
is reeds 't aantal moeders, dat door de
maatschappelijke verhoudingen genoodzaakt
is, haar kinderen 'n goed deel van den
dag aan hun oigen lot over te laten. Elke
uitbreiding van dezen misstand is misdadig,
olke inperking plicht.
De Oorlog.
De laatsto berichten omtrent de krijgs
verrichtingen wijzen er nu wel duidelijk
op, dat de Turken en Arabieren niet ge
zind zijn, om Italië zoo maar zonder slag
of Btoot in het bezit te laten van het ge
roofde gebied.
Langzamerhand begint men zich in Tur
kije te herstellen van den eersten schrik
over do plotseling overval; en uit alles
blijkt, dat men zich dan op een hardnek
kige guerilla voorbereidt.
Ook in Italië schijnt men dit te gaan
begrijpen. Hoe langer hoe meer stemmen
worden er vernomen die betoogen, dat het
thans gemobiliseerde expeditieleger onvol
doende is om het doel te bereiken. En
men begint zich reeds vertrouwd te maken
met de gedachte, dat er een 100.000 man
zullen noodig zijn om het geheele gebied
van Tripoli te veroveren.
Dit kan voor Italië groote nadeelen
medebrengen; te grooter naarmate men er
daar minder op heeft gerekend bij de
voorbereiding dezer „militaire wandeling".
Zoowel de groote kosten van een eenigs-
zins lacgdurigen oorlog, als een hardnekkig
volgehouden boycot van Italiaansche pro
ducten door de Turken, kunnen het Itali
aansche volk onberekenbare schade be
rokkenen.
Dit onaangename vooruitzicht heeft roods
aanleiding gegeven tot het plen om het
terrein van do krijgsverrichtingen der Ita
liaansche strijdmacht uit te breiden tot de
Eoode Zee en de Aegeische Zee, ten einde
Turkije spoediger ie dwingen. Maar ook
dit is niet zonder gevaar. In de eerste
plaats zal het gelijk uit de jongste ge
vechten reeds bleek voor de Italianen
niet zoo gemakkelijk zijn, de strijdmacht
in een gevecht te land te overwinnen. En
in do tweede plaatb wordt do kans dat
plotseling de geheele Balkan en daarmede
ook Europa in vuur en vlam staat daardoor
zeer vergroot.
Do Italianen hebben by Benghasi erva
ren, dat bij proclamatie annexeeren nog
geheel iets anders is dan werkelijk in be
zit nemen. De druppelsgewijs toevloeiende
nadere bijzonderheden wijzen uit, dat hier
do eerste cigenlyke slag is geleverd,
waarbij de bezetting van Tripoli vredeswerk
was. Het blijkt een hardnekkig en bloedig
treffen te zyn geweest, waarbij ongetwijfeld
de Italiaansche soldaten den lof van „be-
wonderingswaardige dapperheid" hebben
verdiend, dien de Italiaansche pers hun
toezwaait, doch waarbij de Turken van
zeker uiet minder moed en doodsverachting
hebben blijk gegeven. Eer van soeer, zouden
wij zeggen, omdat zij zich machteloos
konden weten tegenover de vijandelijke
overmacht en de verdragende scheeps-
kanonnen.
Hoe fel het Turksche verweer bij Beng
hasi is geweest over dat te Derna ont
breken nog ook uiaar eeuigszins betrouw
bare blijkt uit het aauiai dooden en
gewonden aan Italiaanschen kant. Yolgens
de jongste olficieele opgaven er zal nog
wel een aanvullingslijst komen! was dit
getal resp. 22 en 74. Vrij wat hooger dus
dan de eerste opgave. Het blijkt thans,
dat deze cijfers alleen betrekking haddeu
op de marine soldaten „om de bittere pil
niet dadelijk opeens in zijn geheel te ge
ven", zooals de Avanti het uitdrukt.
Over den indruk, dien deze verliescijfers
in Italië hebben gewekt, bericht de Mila-
neesche corresdondent der Frankf. Ztg.:
„Zij hebben een diepen indruk gemaakt.
Dat blijkt uit alle artikelen, die do Itali
aansche bladen aaD de Benghasi's bezetting
wijden. De overwinningsvreugde komt door
de droefheid over de geleden verliezen
niet recht tot uitdrukking. Tegelijk klinkt
uit den toon dier artikelen een zekere
vrees, dat de volksstemming nu wellicht
zal omslaan. De Tripoli-affaire blijkt toch
in werkelijkheid geheel anders te zyn, dhn
men verwachtte. De inneming van Tripoli
was kinderspel vergoleken bij den slag van
Benghasi en men kan veilig zeggen, dat
de Italianen, althans de minder ondei lichte
Italianen en in 't bijzonder de groote massa
des volks zulk een ernstig tl effen nauwe
lijks hadden verwacht".
De toestand in Portugal.
De Spaansche regeering heeft thans be
sloten krachtig op te treden tegen de Por-
tugeesche royalisten. In de laatste 48 uur
zijn reeds 400 huuncr ontwapend. De
royalisten hebben hun troepen gesplitst in
drie afdeelingen die elk 15 K.M. van el
kaar verwijderd liggen en als guerillaben-
den opgesteld zijn. Van deze drie troepen
staan 450 man onder kapitein Coucciro in
do buurt van Portello Homen, 800 onder
kapitein Camacho bij Lindoso en 250 on
der majoor Chagas bij Pitoes. lu een dezer
afdeelingen zijn 150 priesters, die, in gees
telijk gewaad, met hooge laarzen aan, in
de lederen gordels groote messen en pis
tolen en om den hals een groot zwart cru
cifix, ten strijde trekken. De royalisten
zijn van plan Portello Homen, Lindoso en
Pitoes aan te vallen, een gebied dus, dat
als neutraal bekend staat. Daar de grens
lijn tusschen Spanje en Portugal in het
Noorden nooit behoorlijk is vastgesteld,
bestaat er langs de grens een strook land,
die beide landen stilzwijgend als neutraal
beschouwen. De royalisten hebben een
grooten voorraad levensmiddelen ingeslagen
en wachtten op de amunitie, revolvers, ge
weren en 8 veldkanonnen, dio zij in het
binnenland gekocht hebben.
Naar het blad Novidades bericht, wachten
de royalisten af, dat het water in de rivieren
valt. Dan zal hun kruiser Oporto aanval
len. Men zegt, dat de Portugeesche re
geering hiervan inododeeling kreeg door
de Spaansche.
De autoriteiten legden beslag op een
brief van Couceiro aan den ex koning
Manuel, waarin hij mededeelt, dat hij gaarne
nog oen inval zou doen in het belang van
de monarchie, doch dat hy vreesde geen
6ueces te zullen hebben, daar de bevolking
in het Noorden reeds genoeg heeft van de
royalistische beweging. Het leger blijft
het nieuwe régime trouw en hij had geen
hoop, hot Noorden te veroveren met zijn
eigen zwakke krijgsmacht. Toch zal hij
nog zjjn best doen. Een gelykluidendcn
brief zond Couceiro aan don troon-preten-
dent Dom Miguel.
De opstand in China.
Er is thans geen twijfel meer aan, dat
de regeeringstroepen te Hankow bij het
voorpostengevecht want meer dan een
voorpostengevecht schijnt het niet geweest
te zijn de nodorlaag hebben geleden.
Vioensdag jl. werd don geheelen dag
gevochten zonder dat men tot een be
slissing kwam. 's Nachts .voerden de op
standelingen eon omtrekkende beweging
uit, waarna zjj Donderdag weer tot den
aanval overgingen. De Keizerlijke troepen
trokken terug, 's Avonds bombardeerden
de opstandelingen, in wier gelederen een
uitstekende orde heerschte, een papiermolen,
waar de Keizerlijken zich hadden ver
schanst. Ten slotte maakten zy het leger
kamp der Keizerlijken met drie locomo
tieven, tien vrachtwagens en zeven machine
geweren buit.
Tot overmaat van ramp hebben de
opstandelingen, naar Keuter meldde zich
ook Énog meester gemaakt van Itsjang en
van de plaatsen in het Oosten der provincie
Hoenan. Vrijdag had de Peking een bij
eenkomst plaats van buitenlandsche idiplo-
maten, ten einde te beraadslagen over de
financieele verplichtingen van China tegen
over het buitenland.
Namens de Chineesche Regeering werd
daar verzocht, dat men haar uitstel zou
verleenen van de betaling van de vervallen
termijnen der schadevergoeding, welke aan
China naar aanleiding van den bokser
opstand zijn opgelegd.
Gevaarlijk Goedje.
De betrokken autoriteiten van de oorlogs-
havon Toulon hebben bevel gekregen 71
ton van het gevaarlijke kruit B. in volle
zeo, op een diepte van 100 meter, te
„verdrinken". Tezamen voor een waarde
van 500.000 francs.
De Enqelsche Spoorweqcomuissie.
Het rapport der Engelsche Spoorweg-
commissie, de staatscommissie die belast
was met een onderzoek omtrent de wer
king van de verzoeningsiaden en de scheids
gerechtsbepalingen, is met gemengde
gevoelens ontvangen en wordt druk be
sproken.
Er zal eerlang een byeenkomst van
spoorwegdirecteuren worden samongeroopen
om er over tc beraadslagen en hot bestuur
van den bond van spoorwegpersoneel heeft
het rapport naar de verschillende bondtaf-
deelingeu gezonden om het oordeel van
dezen te vernemen en daarna een ver-