DAGBLAD VOOR AMERSFOORT EN
No. 249.
WOENSDAG 26 OCTOBER 1911.
8e JAARGANG.
Uit de Pers.
BUITENLAND.
BINNENLAND.
Hoofdredacteur: Mr. D. J. van Schaardenburg.
Abonnementsprijs:
Per jaarf4.Franco per
post id. (5,60. Per 3 maanden id. II.Franco per post
id. f 1.40. Afzonderlijke nummers f 0.05.
Bureau: KI.KINI1 HlAO 6. Telet. Iuterc. 183.
Prijs der Advertentiën:
Van 1 tot 5 regols f 0.40. Voor iederen regel meer f 0.08.
Buiten het Kanton Amersfoort per regel f 0.10. (Bij
abonnement belangrijke korting).
Tot plaatsing van advert, en reel, van buiten het kanton Amersfoort iu dit blad is „uiislnitend" gerechtigd het Alg. Binnen, en Buiteulandsch Advert.-bureau D, Y. ALTA, Warmoesstr. 76- 78 Amsterdam
Bescherming ex de Politieke Zeden.
De Veroeniging Het Vrije Ruilverkeer"
behandelt in nummer 113 bovenstaaud on
derwerp, daar ze »an oordeel is, dat er
samenhang tusschon Bescherming en Po
litieke Zeden bestaat. Dit kan niet anders,
waar de tariefwetgever het fiscale terrein
verlaat en aan zekere iDdustriên roordee-
len wil verschaffen. Dc samensteller van
een beschermend tarief staat altijd bloot
aan het gevaar onder bijzondere invloeden
te geraken. Die invloeden organiseeren
zich en zijn er op uit een plooibaren wet
gever, in casu Regeering en Volksvertegen
woordigiDg to krijgen. Dit streven wekt
politiek verderf. Beschermende landeo le
veren, volgens het blad, het bewijs van
het bovenstaande. De heer A. Dcakin,
premier van Australië, zeide, dat invoer
rechten daar aldus tot staud kwamen: Een
fabrikant bezoekt den afgevaardigde van
zijn district en zegt tot hem: «r moet 30
pCt. invoerrecht op mijn fabricaat worden
gelegd of myn industrie gaat te gronde.
Het parlementslid antwoordt: schrijf mij
een brief daarover en zet daarin: 50 pCt.l
In het Parlement toont het lid den brief
van den fabrikant aan den Minister; deze
gaat daarmee accoord: in het Parlement
verbinden allerlei afgevaardigden zich om
elkanders wenschen goed te keuren en de
50 perc. wordt zegevierend in de wet
vastgesteld.
Ha nog eenige staaltjes te hebben aan
gehaald, constateert het blad, dat door de
jongste tariefwijziging d» eerbied voor
Parlement en Regeering in Anstralië niet
vooruitgingen.
In Canada hetzelfde verschijnsel, sinds
men de vrghandelsbanen verliet. De politie
ke dampkring werd zoo onzuiver dat Sir
Wilfrid Laurier in 18S3 o.a. zeide: „Ik
gewaag van dit onderwerp meer met ver
driet dan met toorn, maar er is wel geen
goed vaderlander, die niet met schaamte
het aanziet, dat onder de beschaafde vol
keren der aarde de naam Canada gelijk
luidend is geworden met corruptie". In
1908 werd openlijk door een Canadees te
Londeu gezegd: „Onze Ministers worden
tijdens hun ambtsbediening schatrijk zonder
dat daarvoor eenige bron is aan te wijzen
dan de macht, die zij als Ministers be
zitten".
Verder wordt gewezen op de corruptie in
Amerika als vrucht van de bescherming.
De trusts betalen schatten, om de verkie
zingen in hun voordeel te doen uitvallen.
De fabrikanten gaven in 1896 voor de
presidentsverkiezing 5.000.000 'dollar uit.
Harriman, de spoorwegmagnaat, gaf in
1904 260.000 dollar om den Staat New
York te „bewerken". Na nog eenige,
trouwens bekende, feiten uit Amerika te
hebben aangehaald, besluit de anti-protec-
tionistisohe Cassandra, in dit geval „Het
Vrjje Ruilverkeer" aldus:
Australië, Canada, Amerika... men zal
misschien zeggen, dat dit alles wel ver van
ons af ligt en dat de daar voorkomende
misbruiken voor ons niet genoeg bewijzen.
Maar dan moet men toch niet voorbijzien
dat feiten als de hier meegedeelde ook wel
uit naderbij gelegen landen zouden zijn bij
te brengen. Niet voorbijzien ook, dat Mi
nister PiersoD, die als vrijhandelaar zeker
met meer schroom dan een beschermings-
gezind Minister zal zijn genaderd door
gegadigdou voor tariefgunsten, na ziju
aftreden schreef, dat hij het hierbedoelde
dingen naar zulke gunsten reeds „ad
nuseam" d.i. tot walgens toe, had ervaren
En voorbijzien moet men ten slotte ook
niet dat de boven weergegeven toestanden
voortvloeien uit bet stelsel zelf en zich dus
in meerdere of mindere mate zullen
voordoen overal, waar dat stelsel zijn
intrede doet. Zooveel verschillen do men-
schen op de beide halfronden niet, dat één
doel sterk zal staan voor de verleiding,
waarvoor het andere deel bezwijkt.
„Verleiding" dat is het wat dit stelsel
meebrengt. Wanneer de wetgever het in zijn
macht heeft recbtstreeksche voordcelen aan
dezen en genen uit te deelen, dan ligt het
immers voor de hand dat voor belangheb
benden de verleiding te 6terk wordt om
middelen aan te wenden die er toe leiden
zullen dat hun een deel der buit toevallc!
De fout ligt in het stelsel en komt daarom
overal on altijd uit het stelsel voort.
De Oorlog.
Van Turksche zijde wordt melding ge
maakt van een ernstige nederlaag, die de
Italianen bij Benghasi zouden hebben
geleden. 8000 Italianen zouden in een
hinderlaag zjjn overvallen en 800 man aan
dooden en gewondon hebben verloren, en
met achterlating van veel wapens en
eenige munitie op de vlucht zijn geslagen.
De Turken en Arabieren zouden slechts
15 man hebben verloren. Van Italinansche
zijde word» 't bericht met beslistheid
tegengesproken.
Constantinopolitaansche bladen vernemen
uit Tripoli dat in gevolge de oproepiDg
van den Sjeich der Senoessi de stammen
der Kibboes en Toearegs zich beicid
hebben verklaard tot den heiligen oorlog.
Over 't algemeen zullen trouwons de
Italianen langzamerhand de illusie als
zouden de Arabierenstammen, uit haat
tegen de Turken, zich zonder verzet bij
het Italiaansche regime neerleggen, wel
verliezen.
Uit Koustantinopel wordt naar Weenen
geseind: Bij de ontvangst der diplomaten,
deelde de minister van buitenlandsche
zaken mede, dat 2000 Italianen bij Benghazi
gesneuveld zijn.
De Italianen beantwoorden dit bericht
met de mededeeling uit Tripoli, als volgt:
„Naar het heet, zouden in 't jongste
gevecht houderden Turken gesneuveld en
een nog grooter aantal gekwetst ziju
Misschien liegen allebei.
Generaal Caueva heeft naar Rome ge
seind, dat het gedurende den nacht rustig
is geweest. Hoe groot de verliezen waren
kon nog niet vastgesteld worden.
De vijand werd met belangrijko Terliezen
teruggeslagen.
Verscheiden oproerige Arabieren ziju
gefusilleerd; een groot aantal gevangenen
zullen voor een krijgsraad terecht slaan,
andere worden ingescheept.
De mededeeling van den Turkschen mi
nister van buitenlandsche zaken, dat 2000
Italianen te Benghasi gesneuveld zouden
zijn, is onjuist; men weet, dat honderd
man gedood of gewond zijn.
De correspondent van het Berliner Tage-
blatt seint uit Oeskjoeb: „Het bericht
wordt bevestigd, dat aanzienlijke hoeveel
heden wapens en ammunitie naar Albanië
gezonden zijn om daar door de regeering
verdeeld te worden".
De Italiaansche regeering heeft zich te
Kaïro beklaagd, dat zooveel Turksche offi
cieren over Egypte naar Benghazi gaan.
De Egyptische regeering heeft geantwoord,
dat zij den overtocht van enkele personen
niet kan verhinderen en dat de officieren
de reis niet in troepen en niet in uniform
ondernamen.
De komende Rijksdagverkiezingen.
net gister door ons meegedeelde ant
woord vau den Rijkskanselier op de duurte-
inrorpellatie is van beslissende beteekenis
voor het verder verloop van den nu komen
den verkiezingsstrijd. Von Bethmann Holl-
weg en de Regeering hebben zich, zooals
het nationaal-liberalé orgaan, de Köln. Ztg.
overigens toch niet van él te sterke
regeeriDgsvijandigheid te verdenken het
uitdrukt, het systeem om eiken eisch, die
de groot-agrarische portemonDaie raakt als
een groot nationaal gevaar te brandmerken,
overgenomen.
Von Bethmann heeft zich solidair ver
klaard met het blauw zwarte blok: de
levendige toejuichingen, die hij met ziju
besliste afwijzing van rechts oogstte, het
gesis en gefluit, dat na zijn rede uit de
linksche banken werd gehoord, bewezen,
dat ook in den Rijksdag dit als do groote
beteekenis van 's Rijkskanseliers antwoord
werd gevoeld.
Von Bethmann Hollwcg heeft met zijn
rede klaarheid gebracht. Hij heeft, en met
een scherpte, die aan 't bedoelen geen
twijfel meer mogelijk laat, het stembus
parool aangegeven, zóó als de conservatie
ven en agrariërs dit wilden, en zooals ook
het Centrum, zij het wat aarzelendor, het
zal aanheffen.
De verkiezings-campagne is begonnen-
De Franscii-Duitsche
Onderhandelingen.
Men verzekert dat Frankrijk en Duitsch-
land het zeer spoedig eens zullen zijn over
de compensaties in den Congo, Maar hoe
de puzzle zal wordeu opgelost om Duitsch-
laud toegang te geven tot de Oebangi en
Fransch-Congo toch niet middendoor te
deelen, daarover leest men wel veel, maar
duidelijk wordt het niet. Geen wonder
trouwens, want een blik op de kaart bewijst
dat het volstrekt onmogelijk is.
Een aanslag op koking Ferdinand?
Uit Sophia wordt aan de Duitsche Reiche-
post geseind:
„De zood van prins Alexander van
Battenberg, den voorganger van den koning
van Bulgarije, wordt beschuldigd van het
smeden van een complot tegen den koniug.
Hij zon zfch op in 't oog loopende wijze
in verbinding hebben gesteld met officieren
en ambtenaren.
Een bijzondere bewnkiugsdienst is geor
ganiseerd.".
De toestand in Portugal.
Wij deelden gistereu mee, dat de Spaan-
sche Regeering thans besloten heeft om
mot kracht tegen de Portugeesche royalisten
op te treden. Er ziju thans reeds 400
royalisten op Spaansch gebied ontwapend.
Men zou zeggen, dat dit besluit om
correct tegenover eon bevriende Rogeering
te haudelen, wel wat laat komt.
jiiEii men schijnt dit iu Spaüje zelf ook
te gevoelen. Er wordt tou minste, als
verklaring van de tot dusver betoonde
welwillendheid tegenover de royalisten,
betoogd, dat deze veroorzaakt word dooi
de omstandigheid, dat do Portugeesche
Republiek in verstandhouding stond tot de
Spaausche Republikeiueu, hetgeen de
Spaansche Reg. natuurlijk onaangenaam
moest zijn.
Als dit laatste werkelijk de oorzaak is,
dan mag men vrageu in welk opzicht er
dan verandering is gekomen in de ver
houding tusschcu de Portugeesche Ropubliek
en de Spaansche Republiekeinen.
Ecu aannemelijker reden zal wel deze
zijn, dat het thaus, nu er blijkbaar weinig
hoop meer ia om do contra revolutie te
doeu slagen, voor de Spaansche Regeering
verstandiger lijkt, zich niet laoger te com-
promitteeren met de vijanden der Portu
geesche Republiek.
De opstand in China.
Do berichten over den toestand in
China zijn al even verward als die over
den Turksch-Italiaanschen oorlog. Alleen
blijkt er ten duidelijkste dit uit: de revo-
lutionnairen zijn aan de winnende hand en
de regeering staat er, vooral na Joean Sji
Kai's uitvlucht, slécht voor,
Wij laten hier enkele van do berichten
volgen, zonder van hun juistheid overtuigd
te zijn.
Over San Francisco komt een telegram,
dat 20,000 man der keizerlijke troepen
zijn aangevallen door 16,000 opstandelin
gen, bij Kwangsjoei (ten noorden van
Hankou). De regeeringsoldaten werden
overwonnen en velen hunner neergeveld,
terwij) de revolutionnairen gioote voorraden
munitie en vele stukken geschut veroverden.
In PekiDg moet de angst zeer groot zijn.
Wie kan, stuurt zjju gezin de stad uit
naar buiten, waar men het veiliger acht,
en er is zelfs een gerucht gegaan, dat de
kleine Keizer, Poe Ji, uit Peking waB
vervoerd. Maar dat schijnt niet waar te
zijn.
De vloot op de Jangtse heeft gebrek
aan munitie, petroleum en rijst, en de
admiraal heeft geseind, dat hij en zijn
manschappen op den dood zitten te wachten.
Uit de nadere berichten die er komen
over het gevecht in Hankou-Woetsjang-
Iiangjaug, blijkt, dat de regeeringstroepen
door de opstandelingen werden aangevallen,
toen zij nog nauwelijks uit den trein ge
klommen waren.
Eerst werden de rebellen teruggeslagen,
maar zij kregen versterking en hadden
toeu spoedig hun vijand onder de knie.
De torpedobooten op de rivier koudcu
weinig helpen, uit vrees dat de regeerings
troepen zelf zouden worden getroffen.
Een Pantserschip naar China.
Wegens de in China uitgebroken revo-
lutio is, vernemen wij, besloten tot uitzen
ding van Ilr. Ms. psatserschip Holland,
van do zeemacht in Ned. IndiJ, uit Batavia
naar Shanghai, ten einde aldaar gestation-
neerd te worden ter bescherming van de
belangen van Nederland^che onderdanen.