DAGBLAD VOOR AMERSFOORT EN OMSTREKEN. No. 253. MAANDAG 30 OCTOBER 1911. 8e JAARGANG. Na den „roodsn" Dinsdag. BUITENLAND. DE EEMLANDER. Hoofdredacteur: Mr. D. J. van Schaardenburg. Abonnementsprijs Per jaarf 4.Franco per post id. f5.60. Per 3 maanden id. 11.Franco per post id. f 1.40. Afzonderlijke nummers f 0.05. Bureau: KIjKIWK Htifl 6. Tclct. lutcrc. 1S3. Prijs der AdvertentiCn Van 1 tot 5 regels f 0.4Ö. "Voor icderen regel meer f 0.08. Buiten het Kanton Amersfoort per regel f 0.10. (Bij abonnement belangrijke korting). Tot plaatsing van advert, en reel, van buiten het kanton Amersfoort in dit blad is „uitsluitend" gerechtigd het Alg. Binnen-en Buitenlandsch Advert.- bureau D. Y. ALTA, Warmoesstr. 7S- 78 Arasterdam Er zal wel geen enkel onbevooroordeeld beschouwer van den politiekon strijd in ons land zijn, die het kiesrechtpetitionne ment van de sociaal-democraten met de daaraan verbonden betooging op den der den Dinsdag van September, niet van zeer hoog gewicht acht voor den strijd om het Algemeen Kiesrecht. Waarlijk, wie weet wat het zeggen wil 317.000 handteekenin- gen te verzamelen op een adres, zal even min kunnen als willen ontkennen, dat hier sprake is van de uiting van een wenscb, die leeft in een zeer groot deel van ons volk, dat het geen leege woordklauk is hier te spreken van volkswil. En wie uit eigen ervaring weet wat eeu werkkracht en offervaardigheid er moet getoond zijn om dit resultaat te bereiken zal des te eerder en te liever tot deze erkenning komen. Maar naaBt deze erkenning dringt zich teleurstelling op over het feit, dat deze adresbeweging niet is geweest een alge- meene, dat niet, los van alle partij-politiek, in dit petitionnement tot woord is gewor den de wensch, het ideaal van alle voor standers van de zuivere leus: algemeen kiesrecht voor mannen en vrouwen! Hoe veel grooter zou dan het aantal mannen en vrouwen zijn geweest, die mede hun stem verhieven vragende om recht, maar bovenal welk een geheel anderen indruk zou de beweging in den lande hebben gewekt. Waar nu door opzet en gedeelte lijk ook door uitvoering der actie een specifiek „rood" stempel is gedrukt op dit kiesrechtadres en als gevolg bij velen eeD soms beredeneerden, maar vaker instinct- matigen alkeer is gegroed tegen algemeen kiesrecht, daar zou dan belangstelling en warmte zijn gewekt by de vele onverschil ligen en lauwen, zou de geheele beweging een middel zijn geweest om de groote massa duidelijk te maken, dat het kies- rechtvraagstuk staat ver boven alle party- politiek, dat het hier geldt in den mooi- sten zin van het woord een vraag om recht voor allen. Zoo opgeval had de be weging kunnen worden een machtig, ja een beslissend wapen in den kiesrecht- ■irijd. Nu is het petitionnement geworden een middel om de S. D. A. P. groot te maken met behulp van hel algemeen kiesrecht. Het bracht als eerste gevolg uiterlijken groei, zonder daaraan evenredige innerlyke kracht voor deza partij, die kiezers en leden wint, welke het economische program zoo min kennen als onderschrijven en als tweede een groeienden onwil om mede te werken aaö het bereiken van algemeen kiesrecht bij zeer groote groepen van ons volk, die wol voelen voor de rechtsvraag, maar niet voor den socialistischen machts- eisch. Welke onwil even betreurenswaard als begrijpelijk ie! Toch wachte men er zich voor te meenon, dat het volkspetitionnement is geworden, wat het blijkbaar bedoelde te zijn: oon uiting van het klassehowuste proletariaat. Wio plaatselijk heeft nagegaan op welke wijzo vaak de haudteekeuiogen zyn "ver kregen, hoe vole huisbezoekors van de S. D. A. P. de oogst biDneu haalden zal dit weten. Naast de moderne vakbeweging, die wel wat betreft de leiding socialistisch is, maar dit allerminst mag heeton waar het de gezindheid van do massa der leden betreft, beeft ook een goed deel van de vooruit strevend vrijzinnigen het adres geteekend. In districten waar bij verkiezingen de S. D. A. P. geen voet aan den grond krijgt zijn duizenden haudteekeningeu verkregen. En mocht mettertijd met meer verklaarbare dan gepaste vrijmoedigheid do socialistische propaganda gaan roemen op het cijfer van de verkregen handteekeningon met de be doeling hiermee de grootte van het socia listische leger aan te duiden, dan liggen schriftelijke bewijzen te over gereed om aan dit wapen alle scherpte te ontnemen. Mogen nu de „burgeljjke" voorstanders van algemeen kiesrecht, na erkend te heb ben wat good9 eu betreurd wat verkeerds de socialistische petitionnementsstrijders deden, bij de pakken gaan neerzitten, in afwachting van de dingen, die komen zullenf Allerminst! Dat mag niet, maar dat behoeft niet! Immers, er wordt op het oogenblik aan een tweede adresbeweging voor algemeen kiesrecht gewerkt. Daartoe genoopt door het optreden van de S. D. A. P. die samen werking voor dit doel met den "Vrijz-Dem. Boud weigerde als de reus menschen- vleesch, zoo roken de sooialistieche leiders stemmenwinst heeft deze organisatie, samen met het Alg. Ned. Werkl. Verbond een eigen kiesrcohtactie op touw gezet. En waarlijk zy in de eerste plaats had hiertoo het recht, de organisatie die, Trnelstra erkende het in 1901 zich om der wille van bet kiesrecht afscheidde van de partij, waarmee jaren lang lief en laed was ge deeld. De organisatie, die de ouderen reeds in 1876 zag optrekken voor dit mooie be ginsel, terwijl het A.N.W.Y. de propaganda ervoor reeds in 1877 terhand nam, in een tijd dus toen van socialistische gangmaking geen sprake kon zijn, in een tijd ook toen propageeron vooi algemeen kiesrecht heel wat moeilijker was dan nu. Trouw aan hot beginsel hebben de leiders van deze actie den strijd vry weten te houden van alle vermenging met de vak beweging, waardoor zeker het getal hand- tcekeningen onder het adres m'nder groot zal worden, maar waardoor even zeker menigen vakbond inwondige verdeeldheid en daarmee gepaard gaande verzwakking naar buiten is bespaard. Evenzeer is deze actie vry gehouden van elk streven naar partijvoordeel, it steeds het organiseerendo lichaam naar achter ge- tredeü om het volle licht te doen vallen op de zaak, waar het om gaat, op het algomeen kiesrecht. Juist daarom moei deze adresbeweging gesteund worden door ieder nict-socialistisch voorstander van algemeen kiesrecht voor mannen en vrouwen, door ieder, die vorzet in zich veelt groeien tegen de willekeurige uitsluiting van velo mannen en alle vrouwen door de huidige kieswet van Houten, tegen de onrechtmatige samenkoppeling van belasting en recht. Zij, die in het aigeiueeu kiesrecht een proletarischen uiachtseisch zien, een wapen in den klassestrijd, zij hebben het kiesrechl-adres der socialisten geteekend. Tienduizenden, die dit niet zoo zien, deden het eveneens, verlokt doorliet zoet gefluit van den huisbezoeker-vogelaar, maar daarnaast zyn tienduizenden, die het niet deden. Laten die het adres van de burgerlijke groepen steunen, opdat eener- zijds de schadelijke indruk worde wegge nomen, dat de kieBi-echteisch specifiek „rood" is en anderzijds de twee petition nementen samen een zoo groot getal haudteekeningen brengen onder de oogen vqd de huidige regeerders, dat elke „ge matigde onverschilligheid" onmogelijk wordt, dat veel en veel krachtiger nog dan nn het besef wordt: de vraag om algemeen kierecht voor mannen en vrouwen, zonder bedervende correctieven, is do wilsuiting van een zoo groot deel van het Neder- landscho volk, dat zij onder oogen moet worden gezien! Zonder uitstel! Y. D. De Oorlog. Al was men te Berlijn overtuigd, dat het met de Italiaansche wapenfeiten niet zoo schitterend stond als de officieele be richten wel willen doen voorkomen, toch heeft het Havas-bericht, meldend- dat de Italiaansche verdedigingslinie achterwaarts geconcentreerd is, verbazing gewekt. Wanneer de censor een voor de Italianen zoo ongunstig telegram laat doorgaan, dan moet do positie van do landingstroepen voor Tripoli zoo netelig geworden zijn, dat langer verzwijgen van da feiten nutte loos wordt. De Italianen hebbeD dus geen stand kunnen houden tegenover do aanvallen der Turken en Arabieren op den '26en Ootober. „Dat zij de positie alleen ontruimd hebber., wegens de lijkeu en het vergiftigde water, zal in militaire kringen geen geloof vinden", zegt de Berliner Lokal Anzeiger. De Italianen zien in een korter frout een betere verdedigingslinie naar het schijnt. Zij hebben de oude stelling opge geven, omdat de Turken versterking ge kregen hebben van Arabische stamineu uit binnenland, vooral van de Tonarcga. Het geheele bericht werpt een 6omber licht op den oogenblikkelijken toestood in Tripoli en het schjjnt zeer goed mogelyk, dat er nog veel meer gebeurd is, waarop by het begin van eou veldtocht niet te rekenen viel. Ook het Berliner Tageblatt is overtuigd, dat de oude verdedigingslinie opgegeven is, eenvoudig omdat zij niet te houden was. De Italiaansche biadeu, die na het officieel rapport van den veldslag op 26 October juichten, dat nu de smet van Adoea uitgewischt was, kunnen thans eeu toontje lager gaan zingen. Toch komen uit Italië nog steeds be richten over vreeseljjke nederlagen dei- Turken en Arabieren. Volgens mededeelingen uit Italiaansche militaire kringen zouden de verliezen der Turken in het gevecht van Donderdag wol 2000 doodon en 4000 gewonden bedragen. En uft Tripoli wordt de 28e geseind: Hedennacht hadden driomaa! aanvallen plaats op de Italiaansche posities; de aanvallers warden echter teruggeslagen. Een Italiaansche verkenningstroep werd door tweehonderd Arabische ruiters aan gevallen; dezen moesten echter met verliezen het veld ruimen. Dit bericht bewijst dan ook in elk geval dat de Turken en Arabieren hot den Italianen geducht lastig maken. Uit Konstantinopel meldt men, dat de Heilige Oorlog zou zijn afgekondigd in do Sahara eu in gebsel het Hohammedaansche deel van Afrika. Reeds wezen enkele teekenen erop, dat de fanatieke Muzelmannen in Tripolis zich toerusten tot den heiligen oorlog tegen de ongeloovigeu; wat echter tot dusverre nog maar een vermoeden was, wordt een feit, als de volgende mededeelingen van de Outlook juist zijn. „Veertien dagen geleden', zoo zegt hot blad, „werd ons onder voorwaarde, dat wy het niet wereldkundig zouden maken, medegedeeld, dat de bekende Envor Bey, een der waardigste voormannen van de jmg-Turken, een Moslim, op wien geen smet kleeft, en een uitstekend soldaat vermomd door Egypte zou trekken, om het bevel over de legermacht in Tripolis op zich te nemen en den machtigen bond der Senoessi over te halen tot verdediging van de Halve Maan. Enver Bey's onver dachte orthodoxie en zijn oprecht karakter waarborgden, dat hy in de tenten van de woestijn bijna als een heilige zou worden ontvangen'. „Wij vernemen thans, dat hy begeleid door keurbenden van Senoessi-ruiters, pet- kameel door Egypte is getrokken, een ontmoeting heeft gehad met den oppersjeik van de Senoessi en hot geheele achterland in geestdrift heeft weten te ontsteken voor deu heiligen oorlog tegen de Italiaansche indringers. Enver Bey ls iernaud van het slag van Abd-el-Kaaer, en de annalen der Fransche geschiedenis kunnen Italië leeren wat dat kan bctcekcncn. Ziehier twee berichten, van heden, die men echter wel zal doen met niet onvoor waardelijk als waar aan te nemen. Dat eerste komt uit Konstantinopel en luidt: „Onder voorbehoud wordt medegedeeld, dat de gezanten van Duittchland en Oosten rijk Donderdag aan de Porte voorstellen van Italiaansche zijde hebben voorgelegd, die vry wat minder ongunstig zouden zyn, dan die in het ultimatum vervat. De Porte zou echter deze voorstellen hebben afge wezen." Het tweede is afkomstig uit Parijs en

Historische kranten - Archief Eemland

De Eemlander | 1911 | | pagina 1