WEERBERICHT.
Thermometerstand
BINNENLAND.
STADSNIEUWS-
MMDJDEELINGEN VAN HET
KONIJKL. EED. MET. INSTITUUT.
Opgemaakt Toorm. 10.50 «ar.
De Bilt, 15 November 1911.
Hoogste barometerstand 769.9 m.M. te
Bresiau, laagste 742.9 te Bodo.
Verwachting tot dentTond tan löNovem-
ber 1911. Matige tot krachtige Zuidelijke
tot Z.W.-lijke of Westeljjke wind.;
Gesteldheid van de lucht: Meest zwaar
bewolkt, waarschijnlijk regenbuien.
Temperatuur: Dezelfde.
Barometerstand te AMERSFOORT
Barometerstand hedenmiddag te 12 uur
757 m.M.
Vorige stand te 12 uur 774 m.M.
te Amersfoort.
Hoogste gisterenF. 50
Laagste hedennachtF. 38
Hedenmiddag 12 uurF. 45
De Belgische Kamer.
De Kamer heeft haren arbeid hervat.
De heer Cooreman is herkozen als pre
sident.
De Rijksdag.
In de begrootingsoommissie gaf de staats
secretaris Delbrück heden namens de ver
bonden regeeringen de volgende verklaring
af: de rjjksregeering is, in overeenstemming
met de verbonden regeenngen, ook na
vernieuwd onderzoek, van mcening, dat tie
Fransch-Duitsche overeenkomst in zake
Marokko van den 4den dezer de goed
keuring der wetgevende lichamen niet
noodig heeft om geldig te zijn.
Aan den anderen kant valt niet te ont
kennen, dat de werkzaamheid van het rijk
op het gebied der kolonisatie een ontwik
keling en een richting hebben gekregen,
die, toen de bestaande rechtstoestand werd
geschapen, niemand voorzieo kon.
In het bijzonder maken de grootc uil
gaven, die gedaan zijn voor de ontwikkeling
der kolonies 't tot een rechtvaardigen
eisch, om door een wjjziging in den be-
staanden rechtstoestand, aan de wetgevende
lichamen in tneerdore mate dan tot nu
gekend te worden bij het verwerven of
afstand doen van koloniaal grondgebied.
VaD de ingebrachte voorstellen schijnt
dat van den (Centrum) afgevaardigde
Hortling (hetwelk beoogt, dat in de toe
komst de grenzen van koloniale gebieden
alleen door een wet veranderd kunnon
worden) het doelmatigst.
De verbonden regeeringon verklaren zich
daarom bereid om, onder voorbehoud van
een uadero toelichting betreffende ee redac
tie van bedoelde wijziging, op dit puDt
aan de wenschen van den Rijksdag toge
moet te komen.
Ontbieding tan den
Beierschbn Landdag.
De Beiersche Landdag is ontbonden,
omdat het contrum, die er de regecrings-
meerderheid vormt, niet met den Minister
van Verkeer, den heer Frauendorffer
wilde samenwetken.
De aanleiding tot het geschil tusschen
het centrum en Frauendorfer is even
komisch als onbeduidend.
De Minister, die zich reeds sedert
langen tjjd het ongenoegen van het con
trum op den hals had gehaald, omdat
tij zich eens zou hebben uitgelaten op
een wijze, die blijk gaf van eenige waar
deering voor den arbeid der sociaal-
democratie, had zich op zekereD dag,
tjjdens een zitting van den Landdag, voor
eenige oogenblikken uit da zaal verwijderd,
daartoe gedwongen door een dier physio-
logische noodzakelijkheden, waaraan ieder
mensch, ook de hoogst geplaatste, zich van
tyd tot tjjd heeft te onderwerpen.
Ongelukkig echter koos hij daartoe een
oogenblik, waarop een der leden van het
centrum de heer Oswald, secretarie der
Katholieke arbeidersorganisatie juist
aan het woord was gekomen.
Toen had men de poppen aan het
dansen. De almachtige centrumspartij goot
de fiolen haars toorns uit over den Minister,
die van zijn kant het antwoord niet
schuldig bleef.
En daarna volgde van de zijde van het
centrum een obstructie waardoor ten slotte
een aantal openbare werken vooral op
spoorweggebied niet konden worden
uitgevoerd, omdat den Minister de credieten
daarvoor werden onthouden. Dit is de
reden waardoor ten slotte gekozen moest
worden tusschen aftreden van het geheele
Ministerie en ontbinding van den Landdag.
In dezen aan onverkwikkelijkheden zoo
rijken tijd, zegt de Kölu. Ztg., is eindelijk
dit vorfrisschend bericht te melden, dat de
Beiersche regeering, die tot dusver al te
zeer de centrum-meerderheid ter willo
heeft trachten te zijn, het versmaad heeft
nog eeus ouder het juk door te gaan.
De grjjze prins-regent heeft zelf den
eersten stoot voor het flinke optreden der
regeering gegeven, hetgeen het meest
duidelijke bewijs is voer de noodzakelijk
heid, eindelijk eens het staatsgezag tegen
partrj-willekeur in bescherming te nemen.
Landdag-ontbindingen zijn in Beieren
zeer zelden voorgekomen. Sedert de in
voering der grondwet in 1818, hebben er
slechts 3 plaats gehad en wel in 1S48,
1859 en 1869.
De opstand in China.
Mantsjoerije verklaarde zich autonoom.
In Moekden, Kirin on Zezikar is het gezag
(eitelyk in handen overgegaan van de
revolutionnaire comitó's. Tot handhaving
van de orde zijn strenge maatregelen ge
nomen. Hot comité in Moekden ontvangt
van verschillende organisaties en partiou-
liere personen talrijko gelukwenschen met
de omwenteling. Lianditsjao strijder voor
do constitutie is te Moekdon aangekomen.
Onder zjjn voorzitterschap hebben bijeen
komsten plaats van do gedelegeerden der
constitutioneele partij over de maatregelen
welke genomen moeten worden om de
revolutie zonder bloedvergieten op te heffen
en do djDastie to beschermen. Men neemt
aan dat Liansitsjao aan het hoofd der
regeering zal komen en Joean-tsji-kai zal
vervangen.
Er is eon edict verschenen, waarbij aan
Joean-tsji-kai bevolen wordt, voor het wel
zijn des lands hot voorzitterschap van den
Ministerraad te aanvaarden. Een tweede
edict beveelt den onderkoningen en gouver
neurs van alle proviciön, vertegenwoordigers
uit te kiezen, die naar Peking moeten
komen om betreffende den 6tann van zaken
van raad te dienen.
De republikeinsche Minister van buiten-
landsche zakeD, Woetingfang, heeft een
oproeping tot de buitenlandsche medestan-
dors gericht waarin nadrukkelijk gewezen
wordt op de noodzakelijkheid van het af
treden der mantsjocdynastio en bescherming
beloofd wordt door de republikeinen van
alleverkregen rechten en algehcele nakoming
van tegen over het buitenland aangegane
verplichtingen.
Het Kibsrkchttoorstel in de 2e Kamer.
De aangekondigde rede van den heer
Troelstra over het Algemeen Kiesrecht is
gisteren in de 2e Kamer gehouden. Tegen
de huidige regeling heeft de heer Troeletra
5 hoofdbezwaren:
lo de uitsluiting der vrouwen; 2o de
uitsluiting van 5 op iedere 13 25-jarige
mannen, 3o de te hooge leeftijdsgrens
(25 jaar), 4o de ongeljjke indeeling van
het land in kiesdistricten, 5o de bevoor
deeling van het platteland boven de steden.
Grondslag van de degelijk doorwrochte
maar wel wat gerekte rede (3'/j uur sprak
de heer Troelstra), was de stelling van
Lasalle, dat de inrichting der constitutie
ten slotte eon machtsvraag is. Spr. wijst
op den groei en de uitbreiding van de
arbeidersbeweging in de geheele wereld en
vraagt dan of met die macht geen rekening
gehouden moet worden. Voor Nederland
behoeft spr. slechts te herinneren aan de
reuzen demonstratie op Rooden-Dinsdag.
Daarom verlangt hij dat de Grondwet in
overeenstemming worde gebracht met de
machtspositie dor arbeiders. „Onze be
weging, riep spr. o a. uit, is een stuk van
de internationale arbeidersbeweging, waar
van hot karakter zich wel eens zou kunnen
veranderen; Europa staat op een vulkaan."
Over het voorstel zelf, het zenden van
een adres, heeft hij zich nauwelijks uitge
laten; hij constateerde alleen, dat de
socialisten met of tegen elk Kabinet, van
links dan wel van rechts, voor het kiesrecht
zouden moeten vechten en dat het dus
waarlijk geen zin had te wachten op een
vrijzinnige Regeering.
Openbare Leeszaal te Hilversum.
In de vergadering van den Hilversum-
schen gemeenteraad kwam gisteren in be
handeling een adres van de Ver. „Open
bare Leeszaal en Bibliotheek te Hilver
sum", houdende verzoek haar voor 1912
een subsidie van f 1200 toe te kennen.
Burg. en Woth. stelden om principieele
redenen voor, afwijzend te beschikken.
Na eenige discussie, in strijd met het
voorstel van B. en W., werd met 12 tegen
10 stemuieu besloten, om do subsidie te
verleenen.
Voor het jaar 1911 was die subsidie
geweigerd.
Lezing Protestanten Bond.
Wat hebben vrijzinnig-gods-
dienstige n, anders gezegd, vrij
zinnige Christenen aan het
Nieuwe Testament? Aldus de
vraag, door Dr. Toxopeis gesteld in zjjne
rede voor de afdeeling van den
Protest. Bond, en waarop hij getracht
heeft een antwoord te geven. Dat de vraag
van groot gewicht is in dezen tijd, waarin
er eene opleving van het godsdienstig
bewustzjjn is te constateorcn, is niet wel
te wederspreken. Spreker heeft haar aldus
beaotwoord: wij vrijzinnige Christenen staan
tegenover het N. T. zuiver subjectief,
eene objectieve autoriteit i s het N.
T. voor ons niet, en k a n het nooit zjjn.
Uitdrukkingen als „de Bjjbel i s Gods
woord, of de Bjjbel bevat Gods woord",
zijn niet onwaar, maar slechts ten deele
waar. Alleen de geloovige zal zoo spreken.
Wij erkennen het historische en relatieve
karakter der N. T.ischo geschriften, maar
blijven daarbij toch niet stilstaan. Want
niet het t ij d e 1 ij k e vraagt onze aandacht,
maar het e e u w i g e. Do in die geschriften
voorkomende idealen zijn de hoofdzaak
voorstellingen, en feiten zijn bijzaak. En
hel allervoornaamste is het ideaal op zjjn
hoogtepunt, dat van Jezus: bet ideaal van
het innerlijke, persoonlijke leven.
Onze houding is dus vrjj, alleen gebon
den door onze waardeering van en ons
vertrouwen in die geschriften. Vrjj, evenals
Jezus vrij stond tegenover de overgeleverde
Mozaïsche wet en de Joodscho gebruiken
Naast de erkenniug, dat het N. T. is
een product, en wel h e t product der R.
Katli. kerk, bljjft de waardeering van het
N. T. als een Godstuin of Godsstempel.
Spreker waarschuwde ervoor om historische
geschriften wat dsn ook de N. T.ische
geschriften zijn te beschouwen in allen
deele als van onzen tijd. Zij dragen een
eschatologisch karakter, 't welk ons tegen
woordig Christendom ten eenen male mist.
Nooit mag worden vergeten, dat het
religieuse leven, zooals het in het N. T.
wordt aangetroffen, geen unicum vormt,
maai belicht en verklaard wordt door het
religieuse leven daarbuiten.
Redeneeringen als die van Paulus over
de JoodBche wet enz. zjjn voor ons soms
haast onverstaanbaar. Hoe meer algemeen
menscheijjks er schuilt in verhalen, voor
stellingen enz., des te meer waarde hebben
ze voor ons. Bv. Gelijkenissen van den
verloren Zoon en van den Barmhartigen
Samaritaan. Yoor de gemeente is van meer
belan» de practische uitlegging van
de N. T. ische geschriften, daar do zuiver
wetenschappelijke. En die practische uit
legging is alleen mogelijk, als daar is lo.
kennis van het menscbenhart, en 2o. ken
nis Tan den inhoud van het N. T. Bij een
nauwkeurig onderzoek blijft, dat die beiden
op elkander zjjn aangelegd.
Spreker eindigde zjjne rede met er op
te wjjzcn.dat er o v o r a 1 is openbaring van
God. Ook in den mensch van dezen tjjd.
Maar het duidelijkst is den Christen, die
het centrum vormt van het N. T. Tot de
lezing van dat N. T. op te wekken, maar
tevens onze verhouding er tegenover toe
te lichten, dat was de bedoeling van zijn
spreken.
Door het plaatselijk comité van de
Kath, soc. actie was gister avond een
vergadering belegd in het Patronaatsge
bouw op het Zand. Het doel was te komen
tot het oprichten van een Kath. Midden-
standivereeniging te dezer stede. Gesproken
werd door kapelaan van Overvelde uit
Zwolle, advisenr vau de Hansa in het
Diocees Utrecht. Aanwezig waren verder
de voorzitter, de heer Alders uit Hilversum
en ^de seoretaris, de heer -Bosman uit
Utrecht, van het Diöcesaan bestuur od de
voorzitter van de plaatselijke Utrechtsche
vereeniging de heer Bergmans uit Utrecht.
De heer A. H. van Kalken voorzitter
van de Kath. sociale actie alhier, opende
de vergadering en gaf een résumé van
het ontstaan van de werkzaamheden tot
dusver ten einde te komen tot een
Roomsch Kath. Midd. Ver.
Voor 2 jaar is do K. S. A. er mee
begonnen. Een eerste commissie bracht
toen advies uit, dat voor Amersfoort de
tjjd nog niet gekomen was. Er bestond
vooral vrees, dat de leden in hun handel
nadeel zouden ondervinden. Toen gingen
stemmen op van Roomschen, die zeiden
dat voor Middenstanders het zelfde gold
als voor werklieden. Een tweede commissie
had ook geen succes. Een geluk was het
te noemen, dat een Bestuurslid van
Handel en Nijverheid de fout beging voor
openbare leeszalen meo te werken. Nu
giug men weer aan 't werk.
De spreker van den avond behandelt nu
het nut van middenstandorgauisaties en de
noodzakelijkheid om ze te vormen op Ka
tholieken grondslag. Na voor dit laatste
verschillonde gronden te hebben aangevoerd
en nog eens herinnerd te hebben aan het
uitdrukkelijk verlangen van de Bisschoppen
daar is gehoorzamen voor goede Kath.
een plicht. Hun wensch moet zijn een
bevel, 't Is niet do bedoeling to komen
tegenover de neutrale vereeniging, maar
samenwerking wordt gezocht, 't Is niet
te doen om coöperatief bjj Kath. fabri
kanten inkoopen te doen, ook niet om
Roomschen naar Roomsche zaken te lokken,
ieder is vrjj, neen, 't is te doen om de
belangen van den geheelen middenstand
te bevorderen.
Niemand kon hier iets tegen verklaren
en zoo werd ook te Amersfoort een Kath.
Middenstandsvereeniging opgericht.
Onder leiding van den heer L. van
Os, voorzitter van de Oud Katholieke Ver
eeniging Petrus Buys, hieid Zondag Reich-
mann deze vereeniging hare jaarvergade
ring. De vergadering was goed bezocht, o.a.
door mgr. G. Gul, aartsbisschop van Utrecht,
professor F. Kenninck, presidont van het
O. K. seminarie, en professor C. Wjjker.
Uit het jaarverslag bleek, dat men zeer
tevreden was over den vooruitging in het
afgeloopenijaar.Het aantal aangeslotenen was
meer dan verdubbeld. Er was hard en met
goeden uitslag gewerkt. Vermeld werd de
uitgave van de twee vlugschriften. Hoe
lang nog Roomsch-politiek. Roomsch-Ka-
tholiek? en Bijgeloof in de Roomsche kerk,
die op ruime schaal waren verspreid. Te
Njjmegen is er voor andersdenkenden een
openbare godsdienstige lozing gehouden,
een tweede zal daar binnenkort plaats hebben
en men iB bezig zulke bijeenkomsten voor
te bereiden op twee andere plaatsen.
Als een uitstekend middel om het O.K.
beginsel te verspreiden werd genoemd het
plaatsen van advertenties in verschilleude
dagbladen, aanbiedend gratis toezending
van inlichtingen over Port-Royalisme en
Oud-Katholici8me.
De rekening en verantwoordiug sluitend
met een batig saldo van f 123 werd goed
gekeurd, alsmede de begrooting die in ont
vang en uitgaaf aangaf f 1400 tegen f 300
in het vorige jaar.
De heer A. J. de Jong, leeraar in
Ned. taal en Letterkunde aan H. B. S. en
gymnasium alhier is benoemd tot leeraar
aan de H. B. S. te Schiedam.
Mej. A. M. Cox, slaagde gisteren te
Zwolle voor het examen vrije- en ordeoefe
ningen der gymnastiek,
De agenda voor de maandvergadering
van „Handel en N jjverboid," welkemorgen-
avond om 8 uur in „de Zwaan" gehouden
zal worden, luidt alB volgt:
1. VoorBtel van hel bestuur om aan don
betrokken Minister een verzoek te richten
om de Kortegracht tot even voorbij het
postkantoor te overkluizen.
2. Bespreking van het ingekomen ver
zoek van het voorloopig comité voor de
op te richten openbare leeszaal en bibliotheek,
om een afgevaardigde te benoemen om zit
ting in genoemd comité te nemen.
3. Verslag van de afgevaardigden naar
de vergadering van den Middenstandsbond,
gehouden te Utrecht don 16 October 1911.
4. Ingekomen stukken.
6. Mededeelingen.
Bjj K. B. is benoemd tot griffier bjj
het kantongerecht te Dordrecht, mr. P. J.
A. Van Voorst Vader, thans ambtenaar
van het openbaar ministerie bij de kanton-
