DAGBLAD VOOR AMERSFOORT EN OMSTREKEN.
No. 296.
DINSDAG 19 DECEMBER 1911.
8e JAARGANG.
BUITENLAND.
BINNENLAND.
DE EEMLANDER.
Hoofdredacteur: Mr. 1). J. ran Schaardenburg.
Abonnementsprijs:
Per jaarf 4.Franco per
post id. f5.60. Per 3 maanden id. f 1.Franco per post
id. f 1.40. Afzonderlijke nummers f 0.05.
Bureau: KLGIJiK HtAC Telet.Jjlnterc. 183.
Prijs der Ad verten tidn:
Van 1 tot 5 regels f 0.40. Voor iederen regel meer f 0.08.
Buiten het Kanton Amersfoort per regel f 0.10. (Bij
abonnement belangrijke korting).
Tot plaatsing van advert, en reel, van buiten het kanton Amersfoort in dit blad is „uitsluitend" gerechtigd het Alg Binnen-en Buitenlandsch Advert.-bureau D. V. ALTA, Warmoesstr. 76- 78 Amsterdam
De Oorlog.
Oorlogsnieuws is er zoo goed als niet.
Alleen bericht een Stefani telegram dat
bij Horns een verkenningstroep op ge
wapende Arabieren stiet en deze met
ernstige verliezen uiteen joeg. De Italiauen
hadden vier dooden en elf gewonden.
Volgens de Populo Romano zou Lord
Kitchener den verderen doortocht van het
ambulance materiaal van het Turksche
Roode Krnis door Egypte naar Tripoli
hebben belet, en dit materieel verzegeld
hebben, omdat pogingen gedaan waren om
tegelijk met dit transport wapens en am
munitie Tripoli binnen te smokkelen.
Volgens andere berichten, eveneens uit
Italiaansche bron, wordt de smokkelarij
over de Tunesische grenzen den laatsten
tijd weer sterker dan ooit bedreven. Van
den 4n tot den 7n December kwamen
510 met krijgsmateriaal beladen kameelen
over Ben Gardane in het Turksche kamp
eveneens twee Belgische vliegmachines
(waarschijnlijk dan die, op welker beslag
legging, naar wij dezer dagen berichtten,
de Italianen te Tunis bjj do Fransche
autoriteiten hebben aangedrongen).
Volgens de (Corrière del Sera bevinden
er zich op 't oogenblik 200 Turksche
officieren in Egypte; de Regeering daar
had echter een verscherpte grensbewakings-
dienst ingesteld om hen te beletten de
grens naar Barka over te trekken.
Git het Turksche Parlement.
Het Turksche parlement is met de be
handeling begonnen van een gewichtig
wetsontwerp: dat waarbij den Sultan het
reoht wordt toegekend, om in geval van
een conflict tusschen regeering en Kamer
deze laatste te ontbinden zonder verplicht
te zijn eerst den Senaat te raadplegen, en
voorts om de Kamer in geval van oorlog
te verdagen. De behandeling van dit ont
werp heeft tot nogal rumoerige tooneelen
aanleiding gegeven, en toen de groot
vizier verklaarde, dat het hoofddoel van
dit ontweop was, vredesonderhandelingen
met Italië mogelijk te maken waarvoor
immers een sterke en vrije regeering
noodig is onderbrak de oppositie den
spreker met luid geschreeuw. Men verweet
de regeering dat op deze wjjze een staats
greep wordt voorbereid of een buiten-
werkingstelling der grondwet; maar de
grootvizier ontkende dat stellig. Loefti
Fekri verweet de regeeriüg en het Jong.
Turksche comité op heftigen toon, dat zij
den Sultan in het duister houden van wat
er voorvalt en hem alleen de Tanin en de
Sabah laten lezen. Die woorden verwekten
natuurlijk een storm onder het Joog-
Turksche deel der Kamer. Eindelijk ver
lieten de ledeu der regceriDg boos de zaal,
de oppositie wilde toen niet verder ver
gaderen en de voorzitter sloot de vergade
ring. Na de wederopening en de korte
discussie werd hot voorstel om het wets
ontwerp in quaestie naar de commissie te
verwijzen en als dringend te behandelen,
aangenomen.
Het Drievoudig Verbond.
Een officieuze nota van de Tribuna ver
maant de Italiaansche pers haar critiek op
de betrekkingen tusschen Italië tot Duitsch-
land en Oostenrijk te staken, omdat do
regeeringen van deze beide landen sedert
het uitbreken van den oorlog tegenover
Italië een zeer loyale en vriendschappelijke
houding hebbGn aangenomen, in weerwil
van hun groote economische en politieke
belangen in Turkije, en in weerwil van
sterke anti-Italiannsche stroomingen der
openbare meening. In deze nota wordt
verder in 't licht gesteld, dat met naaie
Oostenrijk en Italië een zeer groot belang
hebben bij een gemeenschappelijk optreden
en dat tusschen beide landen een besliste
en loyaal gehandhaafde overeenstemming
met betrekking tot de voornaamste internu-
tionaal-politieke vraagstukken bestaat. Deze
overeenstemming vormt, volgensde officieuze
nota een vasten grondslag voor een vriend
schap die steeds hartelijker en inniger
worden moet.
De Rijksdagverkiezingen.
Als datum voor de herstemming is voor
de Duitsche Rijksdagverkiezingen 25 Janu
ari vastgesteld. De eerste stemming heeft,
naar men weet, op 12 Januari plaats.
In 1907 waren er 158 herstemmingen.
Bij de groote partij-versnippermg van thans
zal dit getal ditmaal echter waarschijnlijk
aanmerkelijk grootcr zijn.
Kretenskr Afgevaardigden.
Vijf en twintig afgevaardigden die stand
vastig weigerden om af te zien van hun
zending naar het Grieksche parlement, en
zich reeds op de Grieksche pakketboot
„Spetsai" hadden iugescheept, werden ge
vangen genomen en op een Russisch, een
Engelsch en een Fransch oorlogschip, die
in de Soedabaai voor anker lagen, geïn
terneerd.
Daarna mocht de Grieksche pakketboot
ongehinderd vertrekken.
Te Athene wordt door de autoriteiten
een strenge contróle uitgeoefend op alle
personen en goederen, die uit de naburige
havens aankomen.
Dit trekt zeer de aandacht der Atheners
en de genomen maatregelen wordeo druk
besproken. Niettemin windt men zich er
niet al te zeer over op. Alles bljjft rustig
en zelfs is inde Grieksche Parlemeutszitting
van Zaterdag over de Kreta-quaestic niet
gesproken.
Werkloosheid in Engeland.
Het jongste rapport der Board of Trade
geeft over de werkloosheid in Engeland in
de maand November j. 1. belangwekkende
cijfers. Daaruit bljjkt, dat deze in de vorige
maand minder is geweest dau in eenig
correspondeerend tijdperk van het laatste
decennium: 2.6 percent tegen 4.6 in 1910,
8.7 in 1908. In het bouwvak, dat naar
liet van unionistische zijde heette, door
Lloyd George's belastingwetten geruïneerd
zou worden, was het percentage werkloo-
zen 3.4 togen 9.5 een jaar geleden; in het
scheepsbouwvak 4 tegen 21.9.
,Wjj zullen ons moeten voorbereiden op
een campagne tegen de werkloosheidver
zekering, op grond dat er geen werkloos
heid meer is, waartegen verzekerd moet
worden" schryft een liberaal blad.
Vrouwenkiesrecht.
De zaak van het vrouwenkiesrecht heeft
in Engeland weder een groote overwinning
behaald. Invloedrijke ministers hebben zich
openlijk voor het verleenen vau het stem
recht aan vrouwen verklaard.
Sir Edward Grey, minister van buiten-
landsche zaken en Lloyd George, minister
van financiën, hebben zeer toegejuichte
redevoeringen ten gunste van het vrouwen
kiesrecht gehouden op een bijeenkomst in
de Horticultural Hall te Londen.
Minister Grey, die het eerst het woord
voerde, las een brief van den minister van
oorlog. Lord Haldane, voor, waarin deze
zegt, dat het onrechtvaardig en onlogisch
is, nog langer aan de vrouwen te beletten
deel te nemen aan het politieke leven des
lands. Daarna hield Sir Edward een wel
sprekend betoog voor het vrouwenkiesrecht.
„Zoolang aan de vrouwen nog geen stem
recht is verleend, zeidc hij, „kunnen de
mannen spreken zooveel zij willen van
democratie, van volksrcgeering, maar toch
zal de volksvertegenwoordiging onvolledig
zijD. Hebben do vrouwen niet minstens een
even groot aandeel in den vooruitgang en
de welvaart des lands De vrouwen be
wijzen het land groote diensten en daarom
moeten zij het recht hebben, hare stem te
laten- hooren."
Minister Lloyd George sprak in denzelf
den geest als zijn ambgenoot en naar uien
bericht zal ook minister Winston Churchill
krachtig gaan ijveren voor het vrouwen
kiesrecht.
De Revolutie ik China.
De berichten zijn niet duidelijk, waar
schijnlijk doordat de toestand inderdaad
verward is. Ziehier wat er alzoo gemeld
wordt.
Ten eersto heeft de Deutsche Kabel-
Gesellschaft een telegram uit Sjanghai ont
vangen, waarin wordt gezegd dat Tang
Sjao Sji, de onderhandelaar voor de re-
geeriug, van Woctsjang in Sjanghai is
aangekomen en dat zijn onderhandelingen
daar met Woe TiDg Fang, den minister
van buitenlandscho zaken der opstandelin
gen, gunstige vooruitzichten hebben. Blijk
baar, zouden wij hieruit afleiden, zijn de
onderhandelingen tusschen Tang en de
vertegenwoordigers der opstandelingen in
Woetsjang goed geslaagd, want anders zou
Tang niet naar Sjanghai gekomen, maar
naar Peking teruggekeerd zijn
Evenwel wordt hieraan in dit bericht
toegevoegd, dat de vertegenwoordigers van
veertien rcvolutionuaire provinciën in Nan
king Soen Jat Sen tot president der repu
bliek gekozen hebben (Soen Jat Sen is
juist van Singapore naar Sjanghai vertrok
ken). Maar nu is het niet duidelijk hoe
tegelijk de opstandelingen bij hun streven
naar de republiek kunnen volharden en
toch de onderhandelingen met de regeering
goed gaan, want die kunnen natuurlijk
alleen dau slagen, als de opstandelingen
toestemmen in de beperkte monarchie.
Waarschijnlijk ziju de opstandelingen zelf
verdeeld over de vraag: republiek of mon
archie.
Intusschen vernomen Engelsche bladen,
dat niettegenstaande de onderhandelingen
en den wapenstilstand de opstandelingen
den strategiscben toestand verandoren: zij
zouden ijverig den marsch naar Peking
voorbereiden. Zij hebben een brug en een
deel van den spoorweg van Tientsin naar
Nanking vernield en daardoor een poging
van do regeering om Nanking te herwinnen
belangrijk bemoeilijkt. Ook bereiden zij
een aanval voor op generaal Tsjang Hsoen,
den bevelhebber der keizerlijken die uit
Nanking naar het noorden gevlucht is en
daar een macht van 2000 man vond, die,
mot de zijnen vereenigd, nu eon legertje
van 3000 soldaten geven. Dat moeten de
opstandelingen verslaan vóór ze naar Poking
kunnen oprukken. Niettegenstaande dit al
les wordt algemeen gezegd dat de uitzich
ten op vrede niet kwaad zijn.
In Hankou hebben een troop meisjea een
Chineesch amazonen-korps gevormd tot
steun van de zaak der revolutionnairen. Zij
vragen om wapens en willen het slagveld
op om tegen de keizerlijken te vechten.
De beweging is begonnen door twee leer-
aressen eu ze breidt zich snel uit. De
meisjes exerceeren braaf, niettegenstaande
haar misvormde voeten.
TWEEDE KAMER.
Dr. Kuypei heeft Eistermiddag weer een
merkwaardige rede gehouden. Hij heeft,
nu tusschen hem en de andere leiders ter
rechterzijde in de Kamer en daarbuiten
speldeprikken aan de orde van den dag
zijn, maar weer eens verzamelen geblazen
en de begeerte naar 't geld van den Staat
voor de bijzondere scholen doen aanlaaien.
Maar hij is daarbjj zeer diplomtiek te werk
gegaaD, hg heeft een oogenblik de bazuin
voor de Buit verwisseld om met zoete me
lodie ook de zg. kleurlooze middenstof inee
te lokken. De tuchteloosheid van ons volk
was hem uitgangspunt: daartegen is nu al
een Tuchtunie opgericht maar de middelen
waarover die Vereeniging beschikt tasten
het euvel niet in zijn wortel aan: dat kan
alleen de bijzondere Bchool! De openbare
school staat er machteloos tegenover, ja
het werd wel niet ronduit gezegd maar
het lag er toch dik in die rede bovenop
de openbare school is de oorzaak van
het kwaad. Na die ontboezeming vlecht de
heer Kuyper handiglijk het anti-socialis
tisch motief in zjjn betoog: Zeker de soci
aal-democratie in theorie was volstrekt niet
de oorzaak van de tuchteloosheid, dat
kon ook niet nu de openbare school zulks
moest zijn maar de sociaal-democraten
helpen altoos stilletjes de anarchisten bjj
dier misdadig woelen om zich dan na af
loop de handen in onschuld te wasschen.
Aldus had de Omniensche afgevaardigde
achter zich gegroepeord: lo. alle vrienden
der christelijke school, 2o. alle vjjanden
van tuchteloosheid, 3o. alle socialistenha
ters en toen hij daarmee gereod was kon
hg het verzamelmotief doen klinken: meer
geld I
Met hot bijzonder onderwijs gaat het
slecht, in Rotterdam is het nog niet beter
geworden na de wet-Kuyper, op het
platteland ztju gemeenten waar nog geen
bijzondere school bestaat, d.e t. wordt
het openbaar onderwys Bteeds beter: duur
der bezoldigde leerkrachten, kleinere klas
sen, fraaie gebouwen, tuinen, uitstekende
leermiddelen: conclusie: meer geld. Het
Unie-rapport kan alleen na grondwetsher
ziening worden verwezenlijkt, maar reeds
op dit oogenblik is er heel veel te doen,
de Minister kieze uit drio middelen: het
eerste: een afzonderlijke belasting voor de
openbare school, waarvan ieder wordt
vrijgesteld die kan aantoonen, dat hij een
bedrag gelyk aan zjjn aanslag voor het
bijzonder onderwys besteedt; het tweede:
de gelijk gezinde ouders krjjgen het recht
op onderwijzersbenooming in bepaalde
