DAGBLAD VOOR AMERSFOORT EN OMSTREKEN.
buitenland:
No. 26.
WOENSDAG 31 JANUARI 1912.
9e JAARGANG.
Beloven en doen.
DE EEMLANDER.
Hoofdredacteur: Mr. D. J. van Schaardenburg.
Abonnementsprijs:
Per jaarf 4.Franco per
post id. f5,60. Per 3 maanden id. f 1.Franco per post
id. f 1.40. Afzonderlijke nummers f 0.05.
Bureau: KLEINF, Ht iC Xelet. Interc. 183.
Prijs der Advertentiên:
Van 1 tot 5 regels f 0.40. Voor iederen regel meer f 0.08.
Buiten het Kanton Amersfoort per regel f 0.10. (By
abonnement belangrijke korting).
Tot plaatsing vauadvert. en reel, van buiten het kanton Amersfoort in dit blad is „uitsluitend" gerechtigd het Alg. Binnen-en Buitenland6ch Advert.-bureau D. Y. ALTA, Warmoesstr. 76-78 Amsterdam
Er zyn politioke propagandamakers, die,
voor de kiezers komende, tegen elkander
opbieden. Er ziju er ook, die zich beroe
men of andere voor hen dat zij ko-
mou „met leege handen".
De laatste categorie pleegt prat te gaan
op haar verheven standpunt tegenover die
audereu, die er maar op los beloven.
Bijzouder verdienstelijk is dit echter niet.
De politieke beginselen kunnen meebren
gen, dat men veel, wat door andei en wordt
gewenscht niet wil. Hot program van
zekere partij kan één groote oulkenning
zijn. En als uien tea slotte iets w e 1 wil,
dan is het ouidat men inziet, dat het niet
langer is tegen te houden. Dan wordt do
ondersteuning |van den mensch in dezen
zin geformuleerd: „wij hebben geen
bezwaar". Zoo heeft men den heer
Do Beaufort in de Tweede Kamer kunnen
hooreu verklaren, dat de vrij-liberalen
„geen bezwaar" zullen makeu tegen het
schrijven van algemeen kiesrecht in de
Grondwet, indien maar niet de herziening
tot het kiesrechtvraagstuk wordt beperkt.
Men kan inderdaad gemakkelyk zich
boven anderen verheffen om zijn bescheiden
eerlijkheid, wanneer men van hetgeen an
deren in uitzicht stellen niets moet hebben
Meif brengt de kiezers niet in den waan,
dat men veel w i 1, wanneer men in waar
heid niets wil. Geschiedt dit met, dan is
het te prijzeu. Maar iets hoogers is deze
lofwaardige houding toch niet, dan dat men
zich onthoudt van bedrog.
Geheel anders staan de partijen ervoor,
die branden van verlangen om een aantal
wettelijke maatregelen te zien doorgevoerd,
waarvan zij voor het opbloeien van het
volksleven veel verwachten. Het spreekt
vanzelf, dat d. ze partijen voor de punten
van hun program propaganda maken. En
evenmin kan inen zich erover verwonderen,
dat er kiezers zijn die hiervoor veel ge
voelen. Deze kiezers worden aangetrokken,
en zij zijn voor do andere partyen ver
loren.
Zij dio deze verlangens niet in hun pro
gram hebben opgenomen, zien met leede
oogen, dat vele kiezers hun ontgaan. Zy
meenen het toch zoo goed. En dan bepa
len zij zich niet tot hetgeen op hun weg
zju liggen; zij blijveu niet by de critiek
op het programma der concurrenten; maar
zij gaan smalen op het optreden dier con
currenten; dezen is het niet te doen, zoo
beweren zij, om propaganda voor beginse
len die zij juist achten, zij beloven
veel moois om veel kiezers te trekken. En
tegen dit afschrikwekkende beeld van den
veelbelover steekt dan schitterend af de
blanke oprechtheid vau den man, die zegt
te komen „met leege handen."
Schuilt er alzoo geen kwaad in, dat een
politieke partij haar programma-eischeu
zoo krachtig mogelijk propageert, zij dient
daarby telkens in het oog te houden, dat
aan de kiezers moet worden duidelijk ge
maakt, in hoever van de opgestelde ver
langens in de naaste toekomst de verwe
zenlijking is te wachten.
Niets is geinakkelyker dan naar de waar
genomen stroomingeu in het volksleven,
naar de populariteit van zekere maatrege
len zijn verkiezingsprogram in te richten
en aldus kiezers te vangen in zoo groot
mogelijke massa. Maar do partijmanoen,
die deze tactiek volgen, zyn geen staats
lieden. Immers een staatsman is leider, en
hier werd aan den partijman zelf door de
strooming van het oogenblik zyn weg ge
wezen.
Hoe meer democratisch een partij in
haar beginsel is, des te vaster klemt de
plicht, om zonder ophouden in het lichtte
stellen, dat het geloof in de democratie
geduld vergt, oneindig veel geduld.
Hoeveel is er niet in de staatkundige
partij-programma's van dit oogenblik wat
sedert jaren en jaren op de verlanglyst
heeft gestaan. Wordt dit als gemakkelyk
bereikbaar voorgesteld, dan zal reeds na
4 jaren, indien de verkiezing gunstig is
uitgevallen, loontje komen om zyn boontje.
Dan wordt de rekening opgemaakt, en die
moet kloppen.
Voor alle zoogenaamd burgerlyke partyen
is deze eisch van zelfbeperking een moei
lijkheid; voor de sociaal-democraten alleen
niet. Immers zij spreken openlijk uit, dat
zy voor hetgeen geschiedt en hetgeen niet
geschiedt geenerlei verantwoordelijkheid
aanvaarden. Gaan de zaken niet naar
wonsch, dan is daar altijd de breede rug
van het kapitalisme, dan zijn daar altijd
de burgerlijke partijen, om zich te belasten
met den druk van elk verwijt, dat in do
richting van de sociaal democratische on
schuld zou kunnen worden uitsproken.
Dat is practise!:, en het is gemakkelijk.
Maar het is ook verleidelijk. Er zijn er
altyd, die ook aan burgerlijke zijde zich
deze weelde willen veroorloveu; „biedt maar
op; als er niets van komt zijn er genoeg
anderen wien wij de schuld kunnen geven."
Deze onjuiste opvatting krijge bij de onzen
geen burgerrecht. Zij hoort alleen thuis in
de partij, die zich stelt tegenover alle an
dere partijen, welker leiders de verant
woordelijkheid voor een geregelden gang
van zaken noch willen nocb kunnen af
schuiven. V. D.
De Oorlog.
De tot dusver tegenover Italië zeer vriend
schappelijk gezinde „Matin" publiceert een
hoofdartikel van ziju particulieren corres
pondent in Tunis, waarin wordt gezegd, dat
de in Tunesië verblijvende 80.000 Italianen,
gehoopt hadden, dat het hun gelukken zou,
den haat der Arabieren op de Franschen
over te brengen om daardoor, op een ge
geven oogenblik, in het bezit van het land
te kunnen geraken. De Franschen zouden
de jongstleden plaat6 gehad hebbende anti-
Italiaunsche manifestatie voor het gebouw
van den resident-generaal alleen daarom
hebben op touw gezet, omdat zij wisten,
dat ook maar de geringste vonk den brand
zou kunnen doen uitbreken, die het geheele
land bedreigt, en ook omdat zy wisten, dat
het gemakkelijker is een opstand te voor
komen, dan dien te onderdrukken.
Uit ^Marseille wordt verzekerd, dat do
Fransche overheid de moreele overtuiging
heeft gekregen, dat er zich onder de 29
Turkscbe passagiers aan boord van de
„Mauouba" inderdaad verscheidene officie
ren bevonden. Met name moeten 4 of 5
van de zg. ziekenverplegers Turkscbe offi
cieren, waaronder 2 van het wapen der
genie, geweest zyn.
Na db Duitsche verkiezing.
Wat in bet Iersche Belfast geschiedt, is
op dezelfde wijze voorgekomen in de Duit-
sohe residentie Potsdam, die, naar men
weet, bij de verkiezigeu is gewonnen door
den socialist dr. Liebknecbt. Deze had
Zondag 1.1. zijn kiezers willen toespreken,
maar zyn tegenstanders hebben hem ver
hinderd een zaal te huren, zoodat Lieb-
knecht zijn hoorders in de open lucht moest
toespreken. Niettegenstaande de vinnige
koude waren de hoorders in dichte drom
men ogekomen.
In Beieren hebben den 6n Februari de
Landdagverkiezingen plaats. Hoezeer men
in dit R.Katholieke land gewoon is, aan on
geoorloofde pressie by de stembus blijkt
hieruit, dat het „grootblok" eeu commissie
heeft benoemd, die zal zorgen, dat bij de
stemlokalen geen geestelijken van hun in-
vloed op de kiezers gebruik maken.
Zooals men weet heeft de vorige Rijks
kanselier prins v. Bülow, bij zijn heengaan
don uitslag van de verkiezingen voorspeld.
Hij meende dat Duitscliland de gevolgen
der conservatieve staatkunde bij de vol
gende verkiezing zou ondervinden. Eu hij
eindigde met de thans door vele bladen
herhaalde woorden, een stille bedreiging
tegenover zijne conservatieve tegenstan
ders: „Bij Phillipi zien wij elkander weer".
De bewoner der villa Malta heeft goed
gezien. Talloos velen hebben hem dezer
dagen van hunne sympathie doen blijken
en daarvoor heeft prins v. Bülow het vol
gende in de Hamburger Correspoudenz
geplaatst:
„In verband met de verkiezingen zijn
my uit nationaalgczinde kringen tal van
brieven en telegrammen gezonden, waarin
niet alleen de persoonlijke aanhankelykheid
jegens my te kennen wordt gegeven, doch
ook de overtuiging, dat ik in myn politie
ke werkzaamheden heb gestreefd naar het
geen voor een gezonde ontwikkeling van het
Duitsche volk en dus voor do macht en de
orde van het Rijk en voor de ware be
langen van Keizer en Rijk bevorderlyk is.
Dergelijke verklaringen vervullen mij
met voldoening en met een gevoel van
dankbaarheid, vooral daar zij voortspruiten
uit onze gemeenschappelijke liefde voor
het vaderland.
Al deze verklaringen te beantwoorden is
my niet mogelijk. Daarom verzoek ik u
mijn dank langs dezen weg in ontvangst
te willen nemen".
Frrderik de Groote herdacht.
Iu de „ReichBanzeiger" spreekt de Kei
zer zijn dank uit voor de blijken van ge
hechtheid bem door zijn getrouwen, bij de
herdenking van zijn geboortedag en bij den
200cn gedenkdag van Frederik den Groote
geschonken. De gezindheid, welke de na
gedachtenis van den grooten doode bij
jong en oud in den lande heeft opgewekt,
is er den keizer borg voor, dat in weerwil
van verschillende onaangenanio verschijn
selen van den tegenwoordigen tyd, Frede-
rik's geest nog immer onder het Pruisische
volk voortleeft; d.it zoo het ooit mocht
blyken noodig te zyn, het van hem afkom
stige erfdeel aan ideëele en materieele
goederen, tegen elk gevaar beschermd zal
worden, en ook, dat de Duitsche stamge-
nooten, zich eensgezind rondom den vorst
zullen scharen om zich, boven allen partij
haat uit, slechts door het woord van Fre
derik den Groote te laten leiden: „alles voor
het Vaderland".
De Portuqeesche Koloni6n.
Men kent de geruchten als zou Duitsch-
land voornemens zyn een deel der Portu-
geosche koloniën in AfriKa te koopen.
Thans komt eeu Duitsch nieuws-agentschap
met de tijding aan, dat er in 1898 dien
aangaande een geheime overeenkomst ge
sloten is tusschcn Duitschland en Groot-
Britanië, waarbij werd uitgemaakt, welke
koloniën DuitBchland eventueel zou mogen
verwerven. Het bericht heet afkomBtig to
zijn van een staalman, die aan de totstand
koming van het geheime verdrag zou heb
ben medegeworkt. De Portugeesche gezant
te Berlijn echter is tot de mededeeling
gemachtigd, dat alle geruchten over een
beweerde afstand, wat betreft de kolonie
Angola tenminste, aan Duitschlaud onge
grond zijn.
Ketterjacht.
Het Keulsche Consistorium heeft weer
een nieuweo „ketter" ontdekt. De predikant
Krüger, uit Belthusen had een artikel ge
schreven: „De klacht en aanklacht van eeu
bóeren-predikant over 't geval Jatho en
Traub". Daarvoor is Krüger voorjiet Kon-
sistorium gedaagd. Gisteren is hyjvoor 't
eerst „verhoord".
Een Rijk Land.
Frankrijk draagt met recht den naam
van een ryk land. Dat blijkt o.a. weer uit
de cijfers:
Volgens een statistiek betreffende de
successierechten over 1910 was het totaal
bedrag der daar te lande aangegeven nala
tenschappen gedurendeditjaar 5.688,200,043
francs en bij die nalatenschappen waren er
564 vaD meer dan een millioen.
Van die 564 millionnairs zijn er 346 in
het Seine-departement overleden en daar
onder waren er 8 die tasschen 10 en 50
millioen fr. bezaten; 21 tusschen 5 en 10
millioen; 87 tusschen 2 en 5 millioen en
230 tusschen 1 en 2 millioen.
Men is in Frankrijk, waar bij francs wordt
gerekend, eerder miilionnair dan by ons.
Maar een milloen francs is toch ook nog
wel de moeite waard.
Een Kruitschandaal in Engeland?
Sommige bladen vertellen dat een groote
voorraad kruit door een fabriek in Wool
wich geleverd, gebleken is onbruikbaar te
zijn en naar de fabriek is teruggezonden.
In Frankrijk is onlangs het grootste
deel van kruit aan boord der schepen niet
alleen onbruikbaar maar zelfs gevaarlijk
gebleken. Komt nu wellicht Duitschland
aan de beurt voor een kruitschandaal?
Onschendbaarheid van
Afgevaardigden.
De Spaansche Kamer heeft het eerste
artikel van het ontwerp, betreffende do
onschendbaarheid der afgevaardigden, waar
bij de regeering de quaestie van vertrouwen
had gesteld, met 218 tegen 24 stemmen
aangenomen. Hiermede schynt het gevaar
voor een ministorieele crisis voorloopig
afgewend.
De Toestand in Portugal.
De Portugeesche correspondent van de
Berl. Lok. Anz. seinde gistermorgen bij-
zonderbeden over de ongeregeldheden in
de hoofdstad, doch dit telegram werd door