WEERBERICHT.
Thermometerstand
BINNENLAND.
STADSNIEUWS.
HEDEDEELINGEN VAN HET
KONINKL. NEP. MET. INSTITUUT.
Opgemaakt voorm. 11.1 unr.
De Bilt, 31 Januari 1912.
Hoogste barometerstand 770.7 m.M. te
Seydisfjord, laagste 752.0 teStockholm.
Verwachting tot den avond van 1 Februari
1912. Krachtige later afnemenden Noord-
Westelijke tot Noord-Oostelijke wind.
Gesteldheid van do lucht: Veranderlijke
bewolking, aanvankelijk nog sneeuwbuien.
Temperatuur: Kouder.
Barometerstand to AMERSFOORT.
Barometeretaud hedenmiddag te 12 uur
760 m.M.
Vorige stand te 12 uur 768 m.H.
te Amersfoort.
Hoogste gisterenF. 37
Laagste hedennachtF. 33
Hedenmiddag 12 uurF. 38
den censor achtergehouden. Dit hielp echter
niet veel, daar het nu van de Spaansche
grensplaats Badajoz verzonden werd.
Het luidt: „Te Lissabon beletten gister
morgen vroeg tegen 5 uur de stakende
werklieden het verkeer met de electricsche
tram. Door met bommen te gooien werd
het vertrek van de treinen gedeeltelijk be
let, zoodat de troepen tusschenbeide moes
ten treden.
De couranten Seculo en Capital mochten
niet verschijnen. In de straten patrouillee
ren cavalerie en infanterie. De fabrieken
zijn voor het grootste gedeelte gesloten.
De telephoon-maatschappij en de gebou
wen van de trammaatschappij hebben de
Engelsche vlag, de buitenlandsche eige
naars van andere huizen de vlaggen hunner
naties geheschen. De spoorwegen staan on
der miltaire bewaking. Marinetroepen hou
den het arsenaal van de oorlogsvloot bezet.
Do syndicaten van de stakers zenden
naar alle richtingen afgezanten. Een hunner
zeide tot den correspondent- „De staking
zal zoo lang duren tot de regeering onze
voornaamste eischen inwilligt. Morgen zul
len de spoorwegambtenaren en dokwerkers
zich aansluiten bij de steeds meer zich uit
breidende beweging. Ook de werklieden bij
de waterleiding en de electrische verlich
ting zullen staken. Te Setuval en Ribatejo, de
grootste dokwerkersdistricten, weigeren
haast alle arbeiders
Een bom, die te Lissabon geworpen werd
naar de cavalerie, die de electrische tram
bewaakte, wondde velen ernstig. Wagens en
auto'8 worden in de straten aangehouden.
De regeering beraadslaagt over den benar
den toestand.
De Staatscourant zal heden de mede-
doeling bevatten, dat bet bestuur der stad
wordt overgedragen aan den militairen com
mandant.
De overheid heeft de inrichtingen, gele
gen in de nabijheid van het gebouw der
vakvereeniging, doen sluiten en de bewo
ners 7an de stad uitnoodigd 's avonds na
8 uur hunne woningen niet meer te ver
laten.
De ministerraad besloot, dat de troepen
tot arrestatiën „en masse" zullen overgaan
en dat in alle wapenwinkels op den mage-
zijnvoorraad beslag gelegd zal worden. De
in hechtunis genomen verdachte personen
zullen aan boord der oorlogschepen wor
den gebracht. Op het Rocioplein en in de
Alcantarawijk zijn naar de cavalerie der
repubhkeinsche garde bommen geworpen.
De militairen voer.den op verschillende pun
ten met de blanke sabel charges uit.
De troepen te Lissabon hebben versterking
gekregen.
Uit PERZië.
In Perzië ondervindt men reeds de na-
deelige gevolgen van het feit, dat men een
kundig Amerikaansch financier op aanspo
ren van Rusland het land heeft uitgezet.
Teheran wordt door honger bedreigd.
Toen Shuster de financiën des rgks contro-
loerde,zorgde hij voor een geregelden graan-
aanvoer, maar sinds zijn vertrek is er niets
opgezonden door de provinciale graan-in-
zamelnars, waarvan het gevolg is dat de
prijzen verdrievoudigd zgn.
Geen Vlootversterkinq in Amerika.
In overeenstemming met het economisch
pogram der demoncratische party, hebben
Dinsdagavond in het Huis van Afgevaar
digden de democraten gestemd tegen elke
vermeerdering der vloot gedurende de
tegenwoordige zitting. Hiermede wordt het
vlootprogram dat door de republikeinen
sedert Roosevelt's presidentschap is gevolgd,
volgens hetwelk elk jaar twee nieuwe
slagschepen gebouwd werden, onderbroken.
De Chineesche Republiek.
In Peking nemen do revolver- en bom
aanslagen toe, ook in Tientsin en Moek-
den. Binnen vijf dagen tijds hebben in
Moekden alleen 32 zulke aauslagen plaats
gevonden. Mon gelooft, dat deze aanslagen
de Mantsjoeprinsen er toe zullen brengen
hun verzet tegen den afotand van den
Keizer te laten varen.
De onderkoning te Hankou en 45 hoog
geplaatste officieren hebben een memorie
gericht tot de Keizerin-weduwe en tot de
Mantsjoe-prinsen, waarin zij er op aandrin
gen, dat de Keizer afstand zal doen en
dat China een republiek zal worden.
Het lijkt onmogelijk, dat de regeerings-
troepen den strijd zullen hervatten. De
berichten over gevechten 'io aan den
Poekoespoorweg zouden hebben plaats ge
had tusscheu de regeeringstroepen en re
volutionairen, zijn biykbaar overdreven. Er
zijn slechts wat schoten gewisseld, die
geen schade hebben aangericht.
Het Vick-Presidentschap
yan den Raad yan State.
De benoeming van jhr. mr. J. Röell, tot
vice-president van den Raad van State zal
zeker door velen in den lande met inge
nomenheid worden begroet.
De heer Röell is iemand die in een reeks
van hoogst eervolle betrekkingen en amb
ten zijne arbeidskracht aan zijn vaderland
heeft gewijd. Hij was achtereenvolgens
griffier van de Staten van Zuid Holland, lid
en Eerste Voorzitter der Tweede Kamer,
Minister van Buitenlandsche Zaken en lid
der Eerste Kamer. Iu al die ambten en
betrekkingen deed hij een groote kennis
en ervaring op, die door studie en aange
boren scherpzinnigheid spoedig geheel zijn
eigendom werden; een voortreffelijke voor
bereiding voor de taak, waartoe hij tbans
geroepen is.
Zijne bezadigdheid en de groote onpar
tijdigheid die hem steeds kenmerkten, zijn
ongetwijfeld eigenschappen die hem mede
in aanmerking deden komen voor de be
kleeding van het hoogste ambt in den Staat,
dat hem maakt tot den vasten Raadsman
der Kroon.
Het Vredespaleis en de viering van
1913.
De Haagsche corr. van het Hdbld schrijft:
„De heeren, die de viering van het ge
denkjaar 1913 voorbereiden, hebben dezer
dagen, in een oproeping in de bladen,
onder anderen doen uitkomen, dat de clou
van die viering zal bestaan in de opening
van het Vredespaleis.
Wij willen vragen, of de heeren daarvan
wel zoo heel zeker zijn. Zoo zeker, dat zij
nu reeds, in den naam dien zij voor de
feestelijkheid willen doen uitdenken, een
onverbrekelijk verband met die opening
meenen te mogen leggen.
Wij meenen te weten, dat eenige zeker
heid, dat het Vredespaleis in 1913 zal kun
nen worden geopend, nog volstrekt niet
bestaat, en dat bet bestuur van de Carne-
gie-Stichting dan ook geen medeverant
woordelijkheid wil dragen voor eenig voor-
uitloopen op wat nog slechts een moge
lijkheid is. Het komt onb dus voor, dat
men voorzichtiger zou doen door nu nog
geen verband te leggen tusschen de viering
van 19)3 en de opening van het Vredes
paleis. Heeft men eenmaal een naam ge
kozen waaruit dat verband spreekt, dan
wordt het uiterst moeilijk om dien naam
weer te veranderen. En met die mogelijk
heid moet toch worden gerekend, zoolang
men geen zekerheid beeft dat het Vredes
paleis in 1913 zal kunnen wordon ge
opend''
De Verkiezing in Hilversum.
Maandagavond spraken te Watergraafs
meer (district Hilversum) de heer mr. H.
Smeenge en de liberale candidaat W. De
Jong.
Een paar aardige momenten van de-
blykbaar zeer geanimeerde vergadering.
„Ik breng aldus het begin van 's heeren
De Jong's redevoering geen Haagschen
oom mee, maar een veteraan op politiet
gebied'', een toespelling op mr. B. C. De
Savornin Lohman, die in het district het
woord voerend voor de candidatuur s' Jacob,
zijne rede begon met de groete over te
brengen van zgn oom het lid der Tweede
Kamer.
Een a.-r. die in debat kwam, zeide o.a.:
„Onder het Kabiuet Kuyper waren belang
rijke sociale wetten in voorbtreiding." Het
verslag laat hierop volgen:(uitbundig ge
lach).
Het is een merkwaardig teeken des
tijds, dat men om een beroep op de para
depaarden van 1904 en '05 tegenwoordig
slechts lachen kan.
Kuyper-Cultus.
De Centrale Antirevolutionnaire Kiesver-
eeniging (voor de eilanden Zuid en Noord-
Beveland), vergaderd te GoeB, betuigde
naar de a.-r. Zeeuw meldtmet algemeene
stemmen hartelijk vertrouwen in dr. Kuyper
als leider der antirevolutionnaire partij en
instemming met de bekende Dokkumer-
motie.
Reorganisatie Lager Onderwijs.
Wy' hebben gister in het kort den in
houd méegedeeld van hot voorstel van B.
en W. inzake de reorganisatie van ons
Lager Onderwgs. Dat stuk zelf en de ad
viezen van den districts schoolopziener, van
den arrondissementsschoolopziener en van
de Commissie van toezicht op het L. O.
zijn samen zoo uitgebreid, dat het niet
mogelijk is, dit alles op eenmaal in eene
courant op te nemeD. Wij geven hier ech
ter het nader voorstel van Burgemeester
en Wethouders, daaruit kan men dan te
vens do bezwaren leeren kennen, die in de
verschillende adviezen geopperd zijp.
Dit nader voorstel luidt aldus:
„Wij hebben de eer U hierbij te doen
toekomen ons voorstel van 17 November
1911, Afd. 1, No. 1432, betreffende eene
reorganisatie van het Lager onderwijs, be
nevens de daaromtrent ingewonnen advie
zen van de betrokken schoolopzieners en
de Commissie van toezicht op het Lager
onderwgs. Deze adviezen geven ons aan
leiding, nog voor het volgende uwe aandacht
te vragen.
De Arrondis8ements-schoolopziener geeft,
ter voorkoming van overlading van het pro
gramma voor do vervolgklaseen, in over
weging op de school 2e soort, waaraan de
M. U. L. O.-klassen zullen verbonden wor
den, reeds in het 5e en het 6e leerjaar te
beginnen met het onderwijs in de Fransche
taal. Eén gevolg hiervan zoude zijn, gelijk
de schoolopziener opmerkt, dat de 2 scholen
2e soort slechts gedurende 4 jaren geheel
overeenstemmend zijn.
Een dergelijke regeling zouden wij be
treuren. Wij weDschen het tijdstip, waarop
de ouders, die hunne kinderen naar de
Bchool 2e soort zonden, moeteD beslissen,
welke bestemming zg aan hunne kinderen
willen geven, zoo laat mogelijk te stellen.
Bij invoering nu van onderwijs in de Fran
sche taal bij het vgfde leerjaar, op een der
scholen 2e soort, zou reeds een keuze ge
daan moeten worden, nadat de kinderen
4 jaar op school ziju geweest. Wg achten
het juist een voordeel van de voorgestelde
regeling, dat eerst na het doorloopen van
6 eenjarige klassen een keuze gedaan be
boete te worden.
Bovendien vreest het Hoofd der school
en de districts-schoolopziener niet de over
lading van de M. U. L. O.-klassen. Wij
geven er daarom de voorkeur aan, althans
voorloopig, het onderwijs in de Fransche
taal eerst in de zoogenaamde M. U. L. O.-
klassen te doen aanvangen, te meer daar
ook volgens het plan van de Handelsschool
voor deze school geen kennis van de Fran
sche taal gevraagd wordt.
De Arrondissements schoolopziener acht
het verder wenscbelijk, aan de school le
soort voor jongens (de opleidingsschool
voor H. B. 8. en Gymnasium) een zevende
leerjaar te verbinden, zoodat de kinderen
eerst na 7 klassen te hebben doorloopen
op de H. B. 8. of het Gymnasium zullen
worden toegelaten.
Bij het ontwerpen van ons oorspronke
lijke voorstel bobben ook wg dit punt over
wogen, doch zijn tot de conclussie gekomen,
dat het niet wenschelgk is, de opleiding
voor de H. B. S. of het Gymnasium op
die wgze te regeleD. In 't algemeon moge
er zeer veel voor pleiten de kinderen eerst
op lateien leeftijd Middelbaar of Hooger
onderwijs te doen genieten, wij meenen, dat
zich practische redenen in 't bgzonder
voor deze Gemeente, verzetten tegen
de invoering van dit zevende leerjaar. De
vraag is gewettigd of de eischen voor toe
lating tot de H. B. S. of het Gymnasium
niet verzwaard ZHllen worden, wanneer een
7e leerjaar voor de opleidingsschool ver
plicht wordt gesteld; bg bevestigende be
antwoording zouden reeds vele voordeelen
van dit 7e leerjaar verloren gaan. Haar
bovenal verdient het volgende aandacht.
Ten gevolge van de verschillende organi
saties van het onderwijs in onderscheiden
Gemeenten verliezen reeds vele leerlingen,
die niet van den aanvaDg af het onderwijs
in deze Gemeente volgen, een jaar, voordat
zij op de H. B. S. of het Gymnasium wor
den toegelaten. Lettende op het bijzonder
vlottende karakter van de bevolking onzer
Gemeente, mag dit aantal niet gering ge
schat worden. 'Vele van deze kinderen nu
zouden, bij invooring van een 7e leerjaar,
nog een jaar later op de fl. B. S. of het
Gymnasium worden toegelaten. Wg vreezen,
dat eene dergelijke regeling, ook met het
oog op de vestiging van ingezetenen,
ernstige bezwaren zal opleveren. Ook zijn
er kinderen die wel degelijk in staat blij
ken te zgn, onder normale omstandigheden
in 6 jaren zich te bekwamen voor de H.
B. 8. of het Gymnasium. Wij achten het
een groot nadeel deze kinderen te verplich
ten, een jaar langer de Lagere school te
bezoeken, hetgeen te meer klemt, daar
later voor verscheidene examens een be
paalde leeftijdsgrens is vastgesteld. Beter
achten wij het daarom, dat die leerlingen,
voor wie het, om welke redenen ook, wen-
schelijker is, dat zij eerst na het genieten
van 7 jaren Lager onderwgs eene inrichting
voor Middelbaar of Hooger ondeiwijs be
zoeken, twee jaren het onderwgs volgen in
de klasse vsd de Lagere school, welke
daarvoor, iD verband met hunne ontwikke
ling en gezondheidstoestand, het meest
geschikt geoordeeld moet worden.
Wat du betreft het advies van de Com
missie van toezicht op het Lager ODderwgs
zij het volgende opgemerkt.
De voorgestelde plaats voor de nieuwe
school acht ons College wel degelijk ge
schikt. Zij iB gelegen uabg het oude stads
gedeelte en den Berg en bovendien door
de Westerstraat zeer gemakkelgk van het
station te bereiken. De nabgheid van den
spoorweg achten wij geen bezwaar. Ook
nu moeten zeer vele kinderen pen spoor
lijn oversteken ten einde hunne school te
bereiken, terwgl het terrein op het Wlders-
bosch groot genoeg is, dat de kinderen niet
juist nabij den spoorweg vóór en na de
lessen behoeven te spelen.
Bovendien heeft de Gomeente dit terrein
in eigendom en zal het, ook afgezien van
de koBten, niet gemakkelijk vallen, een
ander terrein te vinden, dat even gemak
kelijk te bereiken is van uit die stadsge
deelten, waarin de meeste van de toekom
stige leerlingen dier school gehuisvest zgn.
Aan den wensch der Commissie, de ter-
mq'nen van toelating vau de scholen 3e
soort te stellen op 1 Maart en 1 Septem
ber kan zonder bezwaar voldaan worden.
Ook de Hoofden der betrokken scholen
adviseeren eenstemming de door de Com
missie genoemde termgnen over te nemen.
Derhalve hebben wij in dien zin deze voor
stellen gewgzigd.
De redenen, waarom de Commissie tot
uitstel van de reorganisatie pleit, achten
wij voldoend weerlegd in ons voorstel van
17 Novenber 1911, waarin wg meenen
aangetoond te hebben, dat, afgescheiden
van de plannen tot oprichting eener Han
delsschool, reorganisatie van het zooge
naamd M.U.L.O. driegend noodig is.
Dat de M.U.L.O.-klassen voor de min
vermogenden bestemd zijn, achten wij
minder juist, tenzij men de klasse der
miuvermogenden buitengewoon ver uit
breidt. Bedoeld wordt met onze voorstellen
het M.U.L.O. meer toegankelijk en aau-
trekkelgk te maken voor de burgerg dan
tot heden het geval is geweest; dit doel
trachten wij te bereiken 1° door voor de
toelating dezer klassen geen kennis van
Fransch te eischen en haar dus toegauke-
Igk te stellen voor leerlingen der school
2e soort, 2° door het invoeren van een
progessief schoolgeld voor te stellen, 2'
door de zg. M. U. L. O.-klassen beter te
