WEERBERICHT.
Thermometerstand
BINNENLAND.
STADSNIEUWS.
MEDEDEELINGEN VAST HET
KONINKL. NED. MET. INSTITUUT.
Opgemaakt voorm. 10.56 uur.
De Bilt, 21 Februari 1912.
Hoogste barometerstand 767.9 m.H. te
Hernosand, laagste 741.S teHorta.
Verwachting tot den avond van 22 Februari
1912. Zwakke tot matige Zuid-Westelyke,
later toenemende eu krimpende wind.
Gesteldheid van de lucht: Zwaar be
wolkt tot betrokken, waarschijnlijk regen
buien.
Temperatuur: Iets zachter.
Barometerstand hedenmiddag te 12 uur
761 m.M.
Vorige stand te 12 uur 751 m.M.
te Amersfoort.
Hoogste gisterenF. 48
Laagste hedennachtF. 43
Hedenmiddag 12 uurF. 41
heid moeten inperken. Natuurlijk, wanneer
op eenmaal de vorst inviel en dan het
gasgebruik aanmerkelijk steeg, dan zou men
het geen veertien dagen uithouden. Het be
hoeft nauwelqks gezegd te worden, dat de
gasfabrieken alle mogelijke moeite doen om
haar voorraad te vergrooteu.
Wat de oGdergrondeche treinen betreft,
een der maatschappijen beschikt over een
kolenvoorraad, voldoende voor drio maanden,
de andere zullen het bedrijf allicht enkele
weken gaande kunnen houden.
Maar als de staking langer mocht duren
dan twee weken.... ja dan!
Eerste minister Asquith heeft vertegen
woordigers van mijneigenaars en van de
arbeiders uitgenoodigd met hem en eenige
audere ministers op 22 dezer bijeen te ko
men op het ministerie van buitenlandschc
zaken ter bespreking van de moeilijkheden,
voortspruitende uit de mogelijkheid van een
staking in de kolenmijuen.
TWEEDE KAMER.
De Kamer verwierp gisternamiddag,
Rechts tegen Links, een voorstel-Troelstra
om diens pensioen-motie op de agenda der
voor Pascheu te behandelen onderwerpen
te plaatsen.
Met 48 tegen 47 stemmen werd een
stel-Brummelkamp verworpen om de Bak
kerswet niet achteraan, maar vooraan op
de agenda te plaatsen.
In de Kamerzitting van giBteren deelde
de Voorzitter mode, dat de afdeelingen
beuoemd hebben de voorzitters: de heeren
Nolens, Van Sasse van IJsselt, Lohman,
Van de Velde en Loef en tot ondervoor
zitters de heeren Van Vliet, Van Dedem,
De Stuers, De Ram en Van Vuuren.
Van de 10 plaatsen schoot er dus niet
één over voor de linkerzijde.
Salarissen van rijksambtenaren
en rijkswkrklieden.
Het lid van de Tweede Kamer de hoer
A. Roodhuyzen heeft, naar het Vad meldt,
gisteren tot de regoering schriftelijk de
volgende vraag gericht:
Mag er op gerekend worden, nu de
Eerste Kamer de tegemoetkoming wegens
duurte van levensmiddelen heeft geweigerd,
dat de regeering ten spoedigste de indie
ning van wetsvoorstellen zal bevorderen,
waarbij aan de categorieën van rijksamb
tenaren en rijkBwerklieden, wier traktement
blijkens de indiening zelf der toeslag-voor
stellen door de regeering te gering wordt
geacht, om bij welken tegenslag ook, in
het levensonderhoud te kunnen voorzien,
verhooging van bezoldiging wordt toege
kend
Gemeentelijke en
Provinciale Financien.
Als no. CLXIV der Bijdragen tot de Sta
tistiek san Nederland is verschenen: Do
Statitiek de Gemeentelyke- en Provinciale
Financiën over 1909."
De inleiding van dezen jaargang behan
delt alle en de voornaamste verzameltabel-
ler..
Het totaal der ontvangsten van alle ge
meenten van hetRijk bedraagt f 181.553.370
tegen een totaal uitgaven van f 175.609 350;
alle gemeentelijke schulden bedroegen op 't
einde van 1909 te zameu f409.312.219,
tegen f401.625.064 op het einde van 1908.
Een overzicht van de Provinciale ont
vangsten, uitgaven en schulden vormt het
slot dezer publicatie.
C'p.itiek op Marine-Beleid.
Het Hbld. zegt, dat de Minister van
Marine alle critiek op zijn voorstellen van
marine-officieren, van de eenige deskundigen
dus, feitelijk vei boden heeft, althans mot
hun vollen naam onderteekend haast on
mogelijk heeft gemaakt. Het blad verneemt,
dat ook daarin de reden moet gezocht
worden, dat een begonnen adresbeweging
bij de jongere officieren tegen bet pantser
schip waarschijnlijk niet doorgevoerd zal
worden.
De Reorganisatieplannen.
Maandagavond werd in de Zwaan een
openbare vergadering gehouden, uitgeschre
ven door de- Amersf. Yer. van Leeraren bij
het M.O., waarin de reorganisatievoorstel
len inzake het L. O. werden besproken.
Na opening der vergadering leidde de
heer A M. Kerkkamp het punt in. Hij
wees er op, dat het doel niet was critiek op
de plannen uit te oefenen, evenmin om
bepaalde wijzigingen voor te stellen. Het
doel was slechts om den Raad te verzoeken,
de voorstellen nog eenigen lijd uit te stel
len, om de burgerij gelegenheid te geven
na te gaan, wat die voorstellen zullen
brengen.
Dat de leeraren vau het M. O. zich er
mee bemoeien, ligt voor de hand, daar zy
de leerlingen krijgen van het lagei onder
wijs.
Maar ook als belangstellenden in het heele
ouderwijs, hebben zij gemeend hun stem
te moeten laten hooien. Spr. geeft in hef
kort de huidige organisatie aan, en gaat
dan de plannen na, in het bijzonder de
schoolgeldheffing.
Tegen de schoolgeldheffing zijn ernstige
bedenkingen, daar het beginsel der standen
school er sterk door op den voorgrond
wordt geschoven. Spr. is geen tegenstander
van die school, maar men mag geen nieuwe
bevoorrechting scheppen. En dat is hier het
geval. Wil een ouder ziju kind naar de
H. B. S. zenden, dan moet het de dure
school bezoeken. Het schoolgeld voor de
scholen A. en B. is wel niet hoog, maar
het klimt vrij snel. En bovendien daalt het
niet beneden f 2000 inkomen. Is het nu de
bedoeling, dat alleen ouders, die boren
f 2000 verdienen, hun kinderen naar de
H. B. S. sturen? Hebben de ouders be
neden f 2000 geen behoefte aan de H. B. S.?
Inkomens tusschen f 1000 en f 2000 wor
den veroordeeld de jongens nooit uaar
H. B. S. of Gymnasium te zenden. Dit is
te betreuren; niet alleen voor de jongens,
maar ook voor de maatschappij. Er be
staan verschillende evenredigheden, maar
dat het verstand der jongens evenredig is
met het inkomen der oudere, wil er bij
Spr. niet iu. De maatschappij heeft er be
lang by, hot intellect te trekken uit alle
kringen en daarom moet ook aan de kinde
ren der middenklasse de meest geschikte
ontwikkeling worden gegeven.
De reductie, die by meerdere kinderen
wordt gegeven is slechts tijdelijk, en daar
bij niet zeer duidelijk. Wordt de reductie
alleen gegeven als de kinderen op dezelfde
school zijn, of ook als zo verdeeld zijn?
Uit de stukken blijkt dat niet. Als de
oudere kinderen van school af zijn of de
jongere er nog niet heen gaan, wordt de
reductie niet toegestaan. Daar had men
aan kunnen tegemoetkomen door het be
lastbaar inkomen te nemen.
Door samenwerking van Lageren Middelb.
Ond. zou misschien te krijgen zijn, dat het
Fransch op de scholen A. en B. beperkt
werd tot 2 jaar. Ook had er dan misschien
een uurtje afgenomen knnnen worden. En
dan kou men mogelijk ook op C. en D.
in 5e en 6e leerjaar Fransch geven. Dan
was er tevens btter verband en konden de
ouders de school kiezen, die met hun porte-
monnaie klopt.
Het M. U. L. O. kau een zegen zijn,
waar geen II. B. S. is; maar regel voor
verdere ontwikkeling zijn toch H. B. S. en
Gymnasium. Het einddiploma dier inrich
tingen geeft toegang en gelegenheid voor
veel verder onderwijs. De waarde van dat
diploma moet meer worden ingezien.
Met de tegenwoordige regeling heeft het
geen zin, voor de H. B. S. progressie in
te voeren.
In dat stelsel past het, dat dit onderwijs
blijft, zooals het is. Wel als de jongens vaD
de scholen 2de soort konden komen op de
H. B. S. en ook die der 3de soort. Maar
dat kan nu niet; een jongen, die naar de
H. B. S. wil, moet over het Vildersbosch.
AIb we het verloop der schoolgeldrege
ling nagaan, is uitstel noodzakelijk. De dis
trictsschoolopziener liet zich niet gunstig
uit; de an. schoolopziener liet zich er in
het geheel i n-t o\er uit; de scboolcommisie
had aanmerk.ogen; B. en W. veranderden
toon het voorstel, en ten slotte is er nog
een nota van denBurgemeester. Wanneer we
dat nagaan, is het toch wel noodig, dat de
burgerij de zaak ernstig onder de oogen
kan zien.
Ook een maximun. aantal leerlingen per
klasse, had Spr. gaarne gewensebt. Dat is
niet gemakkelijk te regelen, het is nog al
kostbaar. Maar men had een maximum
kunnen nemen van 40 en dan de splitsing
uiet al te spoedig door te zetten. Niet bijv.
als er 42 leerlingen zijn. En zijn er 44 of
45 dan kan men toch nog beproeven de
kinderen naar een andere 6chool te doen
overgaan.
Hierna is er gelegenheid voor debat.
De heer T. Bcverloo deelt mede, dat
de vergadering van den Bond van Ned.
Onderwijzers haar goedkeuring niet heeft
gehecht, aan het door voorzitter en secre
taris verzonden adres, waarom verzocht zal
worden, dat adres als niet gezonden te
beschouwen.
De heer W. C. O o s t e r m a n spreekt
zijn bevreemding uit, dat deze vergadering
op hot laatste moment wordt gehouden.
De tijd van adresseeren hebben de leeraren
later, voorbijgaan en nu komen ze in eens
met een verzoek om uitstel. Nog vreemder
was, dat oorspronkelijk ook de Bond van
Ned. Onderwijzers, hierbij betrokken was.
De onderwjjzers toch hebben volop gelegen
heid gehad, zich een opinie te vormen en
hun wenschen kenbaar te maken. De Wet
houder heeft reeds maanden geleden aan
Bond en Ned Ond. Genootschap verzocht
hun wenschen omtrent de reorganisatie uit
een te zetten. Daarop ziju Dinsdag 30 Jan.
de stukken volledig publiek geworden.
De heer Van Enst zit van neen te schud
den, maar dan kan ik hem wel met de
stukken overtuigen. Hij is ook niet lang
genoeg lid van den Raad geweest, om op
de hoogte te zijn van den gang van zaken,
maar ik kan hem do verzekering geven,
dat de stukken toen voor de hoeren te
krygen waren.
En nu, eerst 3 weken later komt de
Raadsvergadering. Aan tyd heeft het dus
niet ontbroken om nog tegen deze voor
stellen te ageeren.
Spr. wijst et dan nadrukkelijk op, dat
uitstel Blechts iG het nadeel der voorstel
len kan zyn. Er bestaat een streven bij
de kerkelijke partijen, om het schoolgeld
op te drijven. Zy moeten dat doen om de
concurrentie met hun Christelijk ouderwijs.
Mochten de heeren daaraan twijfelen, laten
ze dan de redvoeringen van de heeren
Fransen en Hovy, dezer dagen in de Eerste
gehouden, maar eens nalezen.
De Voorzitter: Ik verzoek U
bij de zaak te blijven.
De heer Oosterman: U hebt gelijk,
maar ik ben toch niet ver buiten de orde.
't Is toch niet te gewaagd, dat de overtui-
giiig,die den Burgemeester zijn nota deed in
dienen, ook te danken is aan die actie. En
nu zeggen de heeren wel: het staat toch
10 tegen 9. Maar do heeren van het Mid
delbaar Onderwijs schijnen dan een benij
den8waardig vertrouwen te bezitten in de
vrijzinnige raadsmeerderhoid. Dat heeft Spr.
echter niet. En letten we op den gang van
zaken, dan zien we, hoe rechts gewoonljjk
wel pal staat. Maar bij links komt het bij
belangrijke voorstellen nog wel eens voor,
dat een der leden met de handen in het
haar zit en niet weet naar welken kant hy
zijn stem zal laten gaan.
Dit i6 wel ie waar de politiek er bij halen,
maar we mogen deze kwestie ook wel eens
van die zijde bezien. Ons lager ondorwijs
toch is vrijwel gedesorganiseerd. Er is een
dringende behoefte aan verbetering. Laten
we dus hetgeen we nu krygen aannemen
en dan aanstonds ons vaardig maken om
op meerdere verbeteringen aan te dringen.
Want de voordeden zijn toch niet zoo ge
ring. De heer Kerkkamp is gevallen over
het minimum vau f 2000 voor de scholen
A. en B. Maar hij heeft vergeten, dat de
ouders die nu in 4e, oe en 6e klas f40
moeten betalen, bij de nieuwe regeling maar
f 24 moeten betalen. Dat .naakt dus over
die zes leerjaren een verschil van f 51. Ook
de ouders, die hun kinderen naar de scho
len C. on D. zenden, winnen er bij. Ruim
80 pCt. er van zal minder schoolgeld be
talen. En nu vindt de heer Kerkkamp dat
minimum van f2000 veel te hoog. Spr.
vindt dat ook. Maar als nu ouders dief 24
niet kunnen betalen, hoe zullen ze dan
later de f60 betalen voorde H.B.S.? Ja,
zal de heer Kerkkamp zeggen, dat moet
ook geregeld worden. Zeker, dat moet, maar
niet aan den vooravond van de behandeling
der thans aanhangige voorstellen. Eerst
deze verbeteringen binnen gehaald en dan
bij voortduring ijveren Toor de verbetering
van on9 onderwijs.
De Voorzitter: Ik moet u verzoeken
u te bekorten.
De heer Thiel: Stel een termijn. Het
gaat niet aan, dat iemand, die niet eens
namens een vereeniging spreekt, zooveel
tijd in beslag neemt.
De Voorzitter: Ik stelde geen
termijn omdat er maar twee heeren het
woord verlangden. De heer Oosterman
heeft nu ongeveer 25 min. gesproken, en
er moet nog tyd overblijven voor repliek.
Overigens heeft de heer Thiel het woord
nog niet.
De heer Oosterman: Dit is slechts
een intermezzo. Ik had nog veel meer,
maar zal dan eindigen. Dit wil ik nog
zeggen.
Laten de leeraren by het M. O. zoo
doorgaan met hun belangstelling voor het
lager onderwijs; laten zy mot ons werken
om verbeteringen te kiygen. Zij kunnen
dat mogelijk nog beter dan wy, want ze
komen meer in aanraking met de menschen,
die gewicht in de Behaal leggen. Maar als
ze het werkelijk goed meenen met ons
lager ondeiwijs, laten ze dan er niet op
hameren, dat deze voorstellen uitgesteld
worden, want niet onwaarschijnlijk is uitstel
hier achteruitgang.
De heer Gerritsen wyst er op, dat
uitstel zal beteekenen uitstel voor een jaar,
met het oog op het bouwen van een nieuwe
school.
De heer van Mechelen spreekt als
secr. der S. D. A. P. voor uitstel, omdat
hot 7de leerjaar ontbreekt en omdat voor
de scholen 3de soort geen kosteloos onder
wijs is toegestaan.
De heer J. M, Thiel waarschuwt te
gen de groote verwachtingen van M.U.L.O.
en Handelsschool en wyst op de waarde
van het einddiploma H. B. S. De voor
stellen bevatten goede punten voor de ar
beiders en de Bergbewoners, maar de mid
denstand wordt het kind van de rekening.
Verder meent hy, dat, wanneer Amersfoort
geen lagere school heeft, waar voor een
koopje ook Fransch wordt gegeven, men
zal zien gebeuren, dat men de byzondere
school volpompt. De ouders zullen zeggen:
Onderwijs met Fransch f 25, onderwijs
met Fransch -f- Christelijkheid 7, 8 off 10
dus: ik zend myn kind Daar de Christelyke
school.
De heer A. B. v. d. Klein zegt, dat
eerst deze voorstellen moeten wordeD be
handeld en dan kunnen we verder gaan.
Laten we nemen, wat er ligt. Er is iets,
dat ons wat verder brengt; laten we dat
nemen en dan gezamenlijk werken om nog
verder te komen.
Er is oen tijd geweest, dat in de Arend
vergaderingen werden gehouden over aan
sluiting tusschen L. en M. O. Spr. had du
ook eens een briefje voor zoo'n vergadering
verwacht, daar hadden we dan eens over
de wenschen van de leeraren kunnen spre
ken. Maar niet om deze voorstellen tegen
te houden. Zeker er ontbreek Dog wel wat
aan. Er staat niets in omtrent schoolartsen
en ook niets omtrent de salarissen der
onderwijzers. Dat is ook in het belang van
hetonderwys,dat die eeos verbeterd worden.
En daarom verheugen we ons juist zoo
over de belangstelling der leeraren in ons
lager onderwijs. Zij hebben nu een ver-
eenigiDg en we zullen wel eens by de
heeren aankloppen en met ons te yveren
voor verbetering.
De hoer Thiel heeft gesproken van „den
Berg", en nu kom ik tot den heer Thiel,
maar een beetje anders dan hij bedoelde.
Wij krijgen nu gelegenheid een eindje den
berg op te gaan, d.w.z. wat vooruit te ko
men. Laten we dat niet in gevaar bren
gen, maar aangrypeu en dan overwegen,
wat we verder kunnen krygen.
De heer Schellinger spreekt als
belanghebbend ouder en vindt, als deze
regeling wordt ingevoerd, reeds een be
langrijk besparing wordt verkregen op de
dure schoolgelden. Dit wordt dan ook door
zeer vele ouders toegejuicht. Alleen is te
betreuren, dat B. en W. niet beneden de
f2000 gaan, daar de ambtenaren hun jon-
gcnB naar de H.B.S. moeten sturen, willen
ze althans in dezelfde betrekkingen van
hun vader komen.
De heer Kerkkamp krijgt hierna
het woord voor repliek. Hij erkent, dat er
veel goeds in de voorstellen steekt, maar
de bezwaren tegen de schoolgeldregeling
en tegen de regeling van het Fransch blijft
hij handhaven. Uitstel behoeft volstrekt
niet van zoo langen duur te zyn, als er
maar gelegenheid bestaat de wenschen der
burgerij tot uiting te brengen. Spr. meent
dan ook, dat ieder die het wel meent met
ons onderwijs, voor uitstel moet zyn. Daav
