DAGBLAD VOOR AMERSFOORT EN OMSTREKEN. No. 51. DONDERDAG 29 FEBRUARI 1912. 9e JAARGANG. Ons Onderwijs. DE EEMLANDER. Hooldredacteur: Mr. D. J. van Schaardenburg. Abonnementsprijs: Per jaarf 4.Franco per post id. f5.60. Per 3 maanden id. f 1.Franco per post id. f 1.40. Afzonderlijke nummers f0.05. Bureau: KLEINE HüAG.'ti. Telet. Intero. 183. Prijs der Advertentiün: Van 1 tot 5 regels f 0.40. Voor icderen regel meer f 0.08. Buiten het Kanton Amersfoort per regel f 0.10. (By abonnement belangrijke korting). Tot plaatsing van advert, en reel, van bniten bet kanton Amersfoort in dit blad is „uitsluitend" gerechtigd het Alg- Binnen- en Buitenlandsch Advert.- bureau D. Y. ALTA, Warmoesstr. 76. 78 Amsterdam Het ziet er met 'le vooruitzichten van ons onderwijs maar treurig uit. Jarenlang heeft de terecht onzalig genoemde school strijd ons volk in beroering gebracht. Men heeft elkander over en weer heel veel ver wijten gemaakt en niet ten onrechte. Aan den eenen kant kleingeestigheid ten op zichte van het onderwijs, dat op anderen opvoedkundigen grondslag staat dan het openbaar ondeiwijs, aan den anderen kant onverdraagzaamheid, leidende tot ergerlijke krachtsverspilling. Onder alle verwijten is ons volksonderwijs achterlijk gebleven. De lagere scholen worden meer regelmatig bezocht dan in den tijd voor de invoering van den leerplicht,' maar veel hapert er nog altijd aan dat de kinderen, zelfs tot hun 12de jaar geregeld ter school komen. Van de broodnoodiee verlenging van don leertijd komt niets. Het herhalingsonderwijs vindt onvoldoende belangstelling en onge regeld en slecht bezoek. De onderwijzersopleiding blijft allertreu rigst, staat op dezcllde hoogte als voor veertig jaar en de salariëeriug is van dien aard, dat niet verwacht kan worden een voldoende aanvulling van het onderwijzers- corps, zoo dat èn wat beschaafdheid èn wat begaafdheid betreft het op die hoogte staat, waarop het in 't belang der volks voeding staan moet Men had gehoopt dat het na de school wetten van Kuyper anders zou worden. De belangen van allo onderwijzers loopen nu gelijk, van hen zou een krachtige aan drang kunnen uitgaan en niet alleen in hun eigen bolaug, maar in dat van het onderwijs in 't geheel. De verschillende groepen links en rechts zonden thans beter dan vroeger kunnen samenwerken, men zou nu eens zich kunDen zetten aan de verheffing van het onderwijs in zijn geheel. Maar wat zien wij gebeuren Dr. Woltjer, dc antirevolutionnaire aan voerder in de Eerste Kamer, heeft slechts oog voor formeele vragen, die zeker niet van belang ontbloot zijn, maar och zoo ver afstaaD van hetgeen de 95 procent van het volk noodig beeft. Voor de zoo hoog noo- dige hervorming van het onderwijs in zijn wezen gevoelt hij bitter weinig. Zoowel hij als dr. Kuyper stoken het oude vuur geducht aan en dat zoowel voor hier als voor Iudid. 01 de ontwikkeling achterlijk blijft, zoo wel daar als hier, wat deert het hun, blind als zij zijn geworden voor alles anders dan voor de tegeustelling in den paedagogischen grondslag van hun confessioneel onderwijs en het onderwijs dat alle godsdienstige ge voelens heeft te eerbiedigen. Dr. Woltjer erkent het uitdrukkelijk en dr. Kuyper handelt niet anders. Watkemt er terecht van de voortzetting van het on derwijs en van de betere voorbereiding voor het lagere volksonderwijs, beide van zoo ontzaglijk groot belang voor de econo mische en geestelijke verheffing van het volk'? Natuurlijk men gaat voort het vakonder wijs in al zijne vormen te steunen en dat is goed. Daarover is gelukkig op dit oogen- blik het verschil niet groot al dreigt ook daar, en wel het allereerst in de handels scholen, de tegenstelling te worden door gevoerd, welke blijkbaar in do laatste jaren de r, katholieken er steeds meer toe brengt zich van hunne laudgenooten af te zon deren. Maar voor ons algemeen ontwikkelend middelbaar ondetwys, voor de uitbreiding van het aantal hoogere burgerscholen, om flinke jongelui te leveren, welke onze handel, nijverheid en landbouw en onze wetenschap zoozeer behoeven, word! niets gedaan of wel er worden voorstellen voorgedragen, die in den tegenwoordigen vorm ook vele kwade gevolgen kunnen hebben. Het is alles stilstand of achteruitgang. De eenige verandering heeft betrekking wederom op meer steun voor bijzondere scholeD Op dit gebied nooit stilstand, nooit eons rust ten einde het onderwijs in zijn geheel te verbeteren. Waarlyk indien men den liberalen mag verwijten dat zij een tijdlang te weinig oog hebben gehad voor hetgeen er in het ver- langon der rechterzijde redelijks lag, zij hebben althans gestreefd naar verheffing van het onderwijs in zijn geheel. En de wet van Thorbecke van 1863 én die van Kappeijne van 1878 legt zoowel voor het middelbaar als voor het lager onderwijs getuigenis af. Wat doet de rechterzijde voor de volksverheffing? Niets! Het is de dood in de pot! V. D. Dr Oorlog. De Italianen hebben Mergheb bij Homs bezet na een levendig gevecht, waarin 11 man gedood en 82 gewond werden. De verliezen van den vijand zijn ernstig Aldus luidt een bericht uit Italiaansche bron. Nu eerst maar afwachten, wat eruit Constantioopel over geseind wordt. Van belang wordt de quaestie der uit zetting van Italianen uit het Turksche rijk. Het echynt er nu toch werkelijk van te komen dat dit reeds zoo dikwijls herhaalde dreigement zal worden uitgevoerd, althans voor enkele deelen van het Turksche Rijk, bepaaldelijk eenige provincies van Syrië. Dat is dus een rechtstreeksch antwoord van Turkije op het optreden der Italianen aan de Syrische kust, en tevens een waarschu wing voor do toekomst: dat, indien de Italianen mochten overgaan tot moer der gelijke demonstraties in andere Turksche havens, er odk elders Italianen zullen wor den uitgewezen. Volgens een telegram, in Parys ontvangen, zon de Porto het vaste voornemen hebben, zoo noodig, alle Ita lianen uit Turkije te verbannen, behalve diegenen die werkzaam zyn aan de open bare ondernemingen, den aanleg van spoor wegen, enz. Er blijkt hier weer, hoe inderdaad Tur kije heel wat meer macht heeft om Italië onaangenaam te ziju, dan omgekeerd Italië om Turkije te treffen, want de beschieting der Turksche havens, die meerendeels door Europeanen wordon bewoond, laat den Tur ken vrijwel koud, maar kan toch door hen beantwoord worden met een voor de Ita lianen zeer nadeelige uitzetting hunner landgenooten uit het Turksche gebied. Waarlijk, Turkije zal in de eerste tijden geen reden hebben om vrede te sluiten zoolang maar de onzekere toestand in het binnenland tot geen conflicten aanleiding geeft, of de mogendheden het niet tot den vrede dwingen. Volgens een telegram uit Berlijn aande Neue Freie Presse, zouden de mogendhe den van het Drievoudig Verbond en de Drievoudige Entente op voorstel van den Russischen minister van buitenlandsche zaken gemeenschappelijk stappen doen, vcorloopig tot bevordering van het sluiten van een wapenstilstand en daarna van don vrede tutschen Italië en Turkije. Dr dreigende staking. Het begint er thans bedenkelijk uit te zion met den toestand in Groot Britannie. Een groot deel van do Engelsche mijn werkers heeft de schachteo reeds verlaten, heden zullen weder andere volgen en bin nen enkele dagen zal er in geen enkele mijn meer gewerkt worden... tenzij het de regeeriüg ter elfder ure nog mocht geluk ken overeenstemming tusschen directies en arbeiders tot stand te brengen. Intusschen lijden de zaken in Engeland reeds zwaar ouder den gedrukten toestand. Een firma aan de Tyne, die een contract zou afsluiten over horstelling van zes sche pen, heeft wegens de onzekerheid of zij de schepen wel tijdig kon afleveren, zich deze belangrijke order zien ontgaan. Van de Tyne en Swansea zijn schepen vertrokken met last in buitenlandsche ha vens kolen in te nemen. Aan de Clarence Ironworks heeft men, wegens den onvoldoenden voorraad kolen de werkzaamheden ingekrompen en zyn thans reeds een groot aantal arbeiders zon der werk. Op bijoa alle fabrieken te Leeds is aan het personeel medegedeeld, dat een gedeel te van het personeel naar huis zal worden gezonden of misschien het werk geheel en al gestaakt. Aan 50,000 arbeiders is zelfs het werk reeds opgezegd. Omtrent de onderhandelingen over by- legging van het mijnwerkersgeschil, die door de Engelsehe regeering worden geleid, zijn tot dusverre slechts nietszeggende medeóee- lingcn gepubliceerd. Toch schijnt daaromtront het een en ander uitgelekt te zijn- Uit Londen wordt althans bericht, dat de gedelegeerden der mijnwerkers in de eersto byeenkomst met de miuisters hebben medegedeeld, dat al leen overeenstemming te bereiken zou zijn, wanneer de eigenaars van alle mynen in Groot-Britannië de vaststelling van een minimum-loon zouden goedkeuren; dit was het mandaat, dat zij van den mijnwerkers- bond hadden gekregen en daarvan konden zij niet afwijken. Werd echter die conces sie gedaan, dan zouden de mijnwerkers misschien bereid zijn ter bereiking van een volledige overeenstemming tot de bespre- van de détails over te gaan. Minister Asquith zou daarop te verstaan hebben gegeven, dat hij oeu plan had uit- govverkt, dat hij ter tafel zou brengen, zoo dra hij den tijd daarvoor gekomen achtte. En dit geheimzinnige plan moet hij in de vergadering van Dinsdagavond mede gedeeld hebben. Volgens een Reuter bericht uit Londen hebben de mijnwerkers gisteren nogmaals verklaard dat er geen schikking getroffen kon worden voor het minimum-loon, op 2 Februari vastgesteld door den inijnwerkers- bond, zou zijn aangenomen eu dat zij derhalve geen arbitrage op dit punt zullen aannemen. Zij weigeren hunne meening uit te spreken over de quaestie der waar borgen, maar zijn nog bereid met de mijn eigenaars te confereeren. De conferentie zal heden voortgezet worden. Naar Reuter verder verneomt, 'nebben de tot den mijnbond behoorende Engelsche mijneigenaars besloten de voorstellen van de regeering, waaronder ook dat tot in voering van een minimum-loon, aan te ne men. De eigenaars in Northumberland en Zuid-Wales echter hebben zich tegen die voorstellen verklaard, terwijl de Schotsche nog verdeeld zyn. De vertegenwoordigers der mijnwerkers overwegen, of zij deze partieele schikking al of niet zullen aannemen, terwijl de on derhandelingen omtrent Zuid-Wales, Schot land en Northumberland nog voortduren. Kleermakers-Uitsluiting. In ongeveer 30 steden van Duitschland, waaronder ook Berlijn, is door de werk lieden in het kleedermakersbedrijf het collec tieve arbeidscontract opgezegd en dat zal wellicht leiden tot een algemeene uitslui ting der 30,000 Bnijdersgezellen vsd het Duitsche rijk. Sedert acht dagen reeds wordt er in Frankfort onderhandeld tusschen ver tegenwoordigers van patroons- en werklie denorganisaties; en nadat men het reeds op verschillende punten eens was geworden, strandden de onderhandelingen op do quaestie van de loonen. De werklui eischten voor heel het rijk de loouen, die in Franfort betaald worden en die de hoogste zijn van heel Duitschland hooger dau in Londen en Parys maar de patroons weigerden dit. Alle pogingen tot schikking mislukten en het eind was dat de gezellen het collectief contract opzegden en tegen heden de staking proclameerden. Wellicht wordt dit beantwoord met een uitsluiting in alle Duit sche steden, dat is van 30,000 man. Voor het vrouwelijke personeel geldt do uitslui ting niet. Dure Plannen. De min of meer officieuze Berl. Lok Anz. weet te berichten, dat de kosten van de nieuwe plannen voor de landsverdediging tusschen de 80 en 90 millioen mark zullen beloopen. De eveneens min of meer officieuze, Ber- lynsche correspondent van de Frankf. Ztg. verzekert, dat er geen sprake van is, dat dit bedrag uit een speciale belasting op het mobiel kapitaal zal gevonden worden, zoo als in sommige bladen was beweerd. De Fransche Luchtvloot. De geestdrift in Frankrijk voor het plan van de Matin om door meetings, vliegde- monstratics enz. geld bijeen te brengen voor de Fransche luchtvloot, is zeer groot. De inschrijving door de pers geopend wijst reeds 290.000 francs aan. Kreta, "Volgens berichten uit Parijs wordt er, in verband met de thans weder beginnende anarchie op Kreta, waar dezer dagen drie Mohammedanen zijn vermoord, tusschen de mogendheden van gedachten gewisseld over versterking ven de zeemacht in de Kreten- sische wateren. De „Matin" weet mede te deelen. dat de Fransche regeoring reeds besloten hoeft, om er behalve de Edgar Quinet" nog twee andere kruisers van de Middellandsche Zeevloot heon te sturen en

Historische kranten - Archief Eemland

De Eemlander | 1912 | | pagina 1