WEERBERICHT.
Thermometerstand
""BINNENLAND.
Uit de Pers.
Sportnieuws,
STADSNIEUWS.
MEDEDEELIN(JEN VAN HET
KONINKL. EED. MET. INSTITUUT.
Opgemaakt voorin. 10.50 uur.
De Bilt, 7 Maart 1912.
Hoogste barometerstand 770.4 m.M. te
Coruna, laagste 746.6 te Skagen.
Verwachting tot den avond van 8 Maart
1912. Meest matige Westelijke tot Zuid-
Westelijke wind.
Gesteldheid van de lucht: Aanvankelijk
licht later meer bewolkt, mogelijk nog
enkele buien.
Temperatuur: Kans op nachtvorst, over
dag iets zachter.
Barometerstand hedenmiddag te 12 uur
759 m.M.
Vorige stand te 12 uur 750 m.M.
te Amersfoort.
Hoogste gisterenE. 47
Laagste hedennachtE. 41
Hedenmiddag 12 uurF. 43
Het Bouwwettkkk.
Het amendement van der Molen-Snoeck
Henkemans en van Wijnbergen, dat de
kosten van het wetje van 190.000 op
400.000 gulden brengt, en door den heer
Ter Laan als 'n struikroovers-amendement
gequalificeerd was, is door den minister, na
eerst eenige parlementaire gemoeds be
zwaren te hebben geuit, zonder het oordeel
van de commissie van rapporteurs af te
wachten, overgenomen. En de Kamer
keurde dit goed met 52 tegen 33 stemmen.
Uitbreiding werking Ongevallenwet.
Naar het Vad. verneemt, zal door het
Noderlandsch Verbond van Vakvereenigin-
geu binnenkort een adree aan den Minis
ter vau Landbouw, Handel en Nijverheid
worden gezonden, waarin zal worden ver
zocht de werking der wet uit te breiden,
hoofdzakelijk met betrekking tot de uit-
keering en tevens aangedrongen zal wor
den die categorieën van arbeiders in de
wet op te nemen, die er thans nog buiten
vallen.
Openbare Leeszaal te Haarlem.
Na een zeer langdurig debat heeft de
Raad van Haarlem gistermiddag met 23
tegen 8 6temmen in beginsel de wensche-
lijkheid uitgesproken van de stichting van
een openbare leeszaal.
Daarna werd met algemeene stemmen
besloten een commissie te benoemen, die
een onderzoek zal instellen omtrent de
wijze, waarop de stichting dezer openbare
leeszaal moet tot worden tot 6tand gebracht,
nl. door particulier initiatief, gesteund door
de gemeente, of van gemeentewege met
bydragen van particulieren.
Een Anti-Rev. oordeel over
Rome's macht.
In een artikel over Rome's macht, toont
de (anti-revolutionaire) Beukelaar naar aan
leiding der jongste Duitsche verkiezingen
aan, dat de getalsterkte van het centrum in
Duitscbland voortdurend is gedaald en dit
in weerwil van zijn krachtige organisatie.
Gewezen wordt op de beteekenis, die dit
voor ons land heeft, waar vele Protestanten
Rome's macht onrustbarend achten:
„De Roomsch-Katholieko partij ten on
zent verkeert nog min of meer in het sta
dium, waarin het Centrum voor een dertig
tal jaren was. Maar onze bevolking neemt
voortdurend toe; in de grootste steden, in
de industrie-centra is de aanwas veel groo
ter dan op het platteland; Nederland gaat
al meer in de lijn der industrie. En bij
zoodanigen ontwikkelingsgang zal ook hier
de Roomsch-Katholieke organisatie niet in
staat blijken de politieke getalsterkte op
peil te houden, zal ook hier het percentage
der Roomsch-Katholieke stemmen zeer
waarschijnlijk dalen.
„Maar bij dat al zal ten onzent de macht
van Rome in het maatschappelijke leven
nog stijgen. Eo dit is zeer wel te verstaan.
Bij een uitgebreid kiesrecht, bij althans
meer democratische toestanden, zal een
volksgroep van zoo belangrijk percentage
als de Roomschen, die in invloed achter
stond, uitteraard meer beteekenis erlangen;
daarnaast ontplooiden zich aan Roomsche
zijde rijke talenten op het terrein van we
tenschap en kunst. En waar men nu in
ambten en betrekkingen door allerlei oor
zaak ook wijl men vaak geen geschikte
mannen had van Roomsche zijde telkens
bij de Protestanten had achtergestaan, kwam
hierin al meer wijziging. Zoo ontstond het
verschijnsel van Rome's wassende macht.
„Dit verschijnsel dankt, voorzeker, mede
zijn ontstaan aan de weergalooze organi
satiekracht, die Rome altoos vertoont. Maar
dit alles speelt nu nog geenszins een steeds
wassenden invloed. Een meer democratisch
kiesrecht, grooter invloed van de minder
bezittendcD, is Rome ten voordeel geweest,
maar een toenemend democratische stroo
ming heeft straks juist tegengesteld gevolg.
Men zie slechts naar Duitschland. En ook
ten onzont zal bjj algemeen of bijna alge
meen kiesrecht wellicht eerst nog de Room
sche macht wat stijgen, om dan straks tel
kens en telkens voor verliezen te staan,
verliezen tegenover de sociaal-democratie.
„En ook een op den spits gedreven or
ganisatie brengt nadeden mede. Veel meer
dan thans nog in Duitschland tracht men
ten onzent de Roomschen, vooral de Room
sche arbeiders, in uitsluitend Roomsche
vereenigingen bijeen te brengen. Afscheiden
en nog eens afscheiden, is het wachtwoord.
Doch een minderheid, die zich aldus af
scheidt en afsluit, verspeelt van zelf aan
invloed op het geheel. Zulk een afscheiding
is voor het nationaal geheel ongetwijfeld
een nadeel, 6oois zelfs een gevaar. Zoo
erlangen de Roomschen door bun eigen
toedoen een minder nationaal cac-bet. Men
wil vóór alles den band eener internationals
Roomsche Kerk, wier hoofd te Rome, men
ontvangt dan ook al meer het stempel van
den ultramontaan.
Wij voor ons betreuren deze afschei
ding, wij kwamen telkens op tegen onrecht
vaardige achteruitzetting onzer Roomsche
medeburgers. Maar het kan niet ontkend,
dat een zoo toenemend zich afsluiten uiter
aard het gevaar voor achteruitzetting ver
hoogt. Roomschen, die zich afscheiden in
allerlei vereenigingen, die op zich zelf met
godsdienst niets hebben uit te staan, wor
den zoo licht geacht wat minder te passen
in een nationaal ambtenaarsgeheel. Wij
achten de Motu Proprio-quaestie niet van
uitnemend belang, maar wij meenen wel,
dat men aldus van de zijde van bet Vati-
kaan Blechts Roomsche achteruitzetting in
de hand werkt. Als van zelf imtuerB vraagt
men zich licht af, in hoeverre nationaal
leven en natioualo wetten misschien niet
moeten achterstaau bij wat van uit Rome
wordt gewenscht en gedecreteerd. Hier
moest in ieder geval ook de schijn van
het kwaad vermeden. Daarbij zal nu het
huidige op de spits drijven dor organisatie
ongetwijfeld voor een deel der Roomschen
afstootend werken. Men denke slechts aan
den strijd tegen interconfessioneele vereeni
gingen. En het komt in politicis voor Rome
op de quantiteit aan.
„Zoo achten wij Rome's wassenden in
vloed ten onzent geenszins onrustbarend.
Doch op onderscheiden voorwaarden. Het
Protestantisme ga al meer verstaan, dat in
de zonde van het Neo-Malthusianisme zelf
moord ligt, waardoor Rome de zege kan
erlangen. De Gereformeerde beginselen
moeten met alle beslistheid tegenover Rome
gesteld en gehandhaafd, en daarom moet
voor alles een coalitie verbroken, die bij
een onwaar gestelde godsdiensteenheid en
bij een voortdurend verbloemen ter wille
van het politiek voordeel, de kracht onzer
Geieformeerde beginselen verzwakt. Dan
moet afgesneden een zoogenaamd Christe
lijke politiek om de macht, die bij Rome
historisch verklaarbaar is, die echter met
onze Christelijke beginselen in lijnrechten
strijd komt. En eindelijk moet afgewezen
en geprotesteerd tegen eeu Roomsche
dwangpolitiek, vooral op sociaal terrein,
die in strijd moet geacht met de Gerefor
meerde en nationale vrijheid, zooals deze
ook van anti-revolutionair standpunt valt
voor te staan. Het gevaar van Rome ligt
veel minder in Rome's macht dan wel in
onze fouteD, in onze beginselzwakheid".
NederlandDuitschland Wedstrijd.
Het Duitsche elftal, dat op Zondag, 24
Maart te Zwolle tegen het nationale Neder-
landsche elftal zal apelen is samengesteld
uit de volgende spelers
DoelWerner (Holstein-Kielj; Achter
hoede: Ho!l6tein (Karlsruhcr F. V.) en
Röpnack (Viktoria Berlin); Middenlinie:
Gros (Karlsruher F. V.), Breunig (Karls-
ruher F. V.) en Burger (Sportverein Fürth).
Voorhoede: Wegele (Phönix Karlsruhe),
Förderer (Karlruber F- V.), Fuchs (Karls-
ruher F. V.) Hitsch (Karlsruher F, V.)
Oberle (Phönix Karlsruhe).
De spelers van de Karlsruher F. V.
hebben allen gespeeld in het elftal dat dit
soizoen den beker gewonnen heeft, uitge
loofd door den Duitschen Kroonprins.
Werner is de bekende Duitsche doel
wachter, die in het vorige seizoen alle
Duitsche internationale wedstrijden heeft
medegespeeld. Ook te Cleve speelde hij in
het Duitsche elftal tegen Nederland.
Röpnack is een zeer snelle verdediger,
die tevens beschikt over buitengowone
zekerheid iu het afnemen van den bal en
het verplaatsen van het spel.
Her elftal wordt in Duitschland zeer gun
stig beoordeeld on zal zeker in staat zjjn,
te Zwolle een prachtigeu wedstrijd te spelen.
Spelers en officials arriveeren reeds des
avonds voor den wedstrijddag in Zwolle om
behoorlijk te kunnen uitrusten vandereis-
vermoeienissen.
De afdeeling Amersfoort van de Ned.
Ver. tot afschalfing van alcoholhoudende
dranken hield gisterenavond een openbare
vergadering, id het Venduhuis op het Ha
vik, waarin als spreker optrad de heer
Arie Willemse van Utrecht. De heer J. H.
Maronier, eveneens als spreker aangekon
digd, was door treurige familieomstandig
heden verhinderd.
Nadat de voorzitter der afdeeling, de
heer R. Groenveld eeu welkomstwoord had
gesproken, schetste de heer Willemse, aan
de hand van een plaat van Walter Crane,
den strijd der Ned. Vereeniging tegen de
drinkgewoonten. Die plaat geeft volkomen
weer den strijd tegen het alcoholisme, een
strijd op leven eu dood tegeu een monster.
Als dat monster niet ten onder gaat, zal
do maatschappij ten slette ondergaan. Uit
voerig zet Spreker een en ander uiteen,
waarna hij de middelen, om uit de drank
ellende te geraken, bespreekt en ten slotte
opwekt tot aansluiting bij do Nederlandsche
Vereeniging.
Voor en na de rede en in de pauze,
zong de zangvereeniging „De Blauwe Vaan"
eenige liederen.
Door het bestuur der sooieteit „Ami-
citia" is de volgende circulaire verzonden:
„Het zal u niet onbekend zijn dat het
blijspel in 4 bedrijven „Sara Burgerhart"
van mej. J. Pabst, bewerkt Daar den roman
van Betje Wolff en Aagje Deken, in ver
schillende plaatsen van ons Land met bui
tengewoon succes is opgevoerd door de
Kon. Voreeniging „Het Noderlandsch Too-
neel", regie van L. H. Chrispijn.
Het Amersfoortsche publiek was tot nu
toe niet in de gelegenheid op deze wijze
te genieten van de zeer vele aardige tafe
reeltjes en van de bekoring die uitgaat van
den zoo populair gewordeD, vriendelijken
roman. Wanneer evenwol op voldoenden
steuo kan worden gerekend, dan zal Sara
Burgerhart op Zaterdag, den 16 Maart haar
intrede doen in onze komediezaal.
Teneinde u in staat te stellen van uw
sympathie voor, eu medewerking tot het
plan te doen bljjken, bieden wij u een
inteekenbiljet aan en verzoeken u dringend,
dit, ingevuld, voor den 9en Maart aan den
secretaris terug te zenden of aan het ge
bouw te doen bezorgen.
Met het oog op de hoogo kusten (wjj
moeten ook eventueel het vervoer van het
decoratief betalen) zijn de prijzen als volgt
gesteld:
Eerste rang: f2.bij intoekening f 1.75
(leden f 1.50).
Tweede rang: f 1.25, bij inteekening f 1.
Wanneer de voorstelling door kan gaaD,
dan zal dit door middel van biljetten en
per advertentie worden bekend gemaakt,
en wordt den inteekenaren vriendelijk ver
zocht hun kaarten by den kastelein iu
ontvangst te nemen, uiterlijk op den 16
Maart vóór 12 uur middag."
We hopen, dat dit lofwaardig streven,
den steun zal vinden, dien het ten volle
verdient.
Heden had ten Stadhuize de aanbe
steding plaats van de levering van klinkers,
grèskeien en grint voor de gemeente,
dieD6t 1912.
Ingeschreven werd voor klinkers per
1000 stuks: door de firma de Ridder te
Leiden voor f 16.30; door de firma Heims
f 17 00; door de firma Wolff en Co. f 16.68;
door de firma Wassing f2061 (de massa);
door de firma v. d. Pol en Co. f 16.40;
door de firma II. Kooi Jr. te Arnhem 3
soorteD, resp.: f 17.50, f 17,00 en f 16.75;
door de N. V. Steenfabriek „Overbetuwe"
te Wageningen f 16.976; door de firma
Vermeulen en Bloem te Nijmegen f 15 50;
door de firma N. Osinga te Arnhem 2
soorten, resp. f 15.50 en f 15.25; door Gebrs.
v. d. Loo te Brummen f 15.65; door de
firma D. L. de Ridder te Wageningen
f 16.50; door de N.V. Bouwm. M. Luyten
te Lekkerkerk, twee soorten, resp. f 18.70
en f 18.00.
De gunning is aangehouden.
Voor greskeien werd ingeschreven door:
de Union des Carrières de Gres te Luik
voor f 125 do 1000; door de Basalt M(j.
te den Haagj voor f999 de massa; door
de firma Deurvorst voor f 147.90 de 1000
stuks; door de firma v. Dijk voor f1285
de massa; door de firma van Koppouhagen
en Zn te Utrecht voor f 1349.50 de massa;
door de firma Leendeit v. Gent te Nyrne-
geD voor f1349 de massa; door de firma
Pel en Hooykaas te den Haag voor f 145.30
de 1000 stuks en door de firma v. Kan
en Co te Venlo voor f 109.00 per 1000
stuks.
De gunning is aangehouden.
Voor grint werd ingeschreven door schip
per J. Mijnen te Hoogeveen voor f 856 op
de wal Dezen laatste is de levering gegund.
Naar wij uit goede bron vernemen,
heeft de Voorzitter van de Militaire ver-
eeüigiDg „Ons Belang" een circulaire aan
de afdeeliDgen verzonden, waarin hij den
wensch te kennen geeft, het presidentschap
dier vereeniging neder te leggen, met het
oog op de vele werkzaamheden. Hij is
echter wel genegen den dienst vaarwel te
zeggen en het voorzitterschap al6 burger
te blijven waarnemen, tegen honorarium.
De heer C. R. L. de Bruyn, alhier,
aan wien het vorige jaar door don gemeen
teraad van Zeist voorloopige concessie is
verleend voor den aanleg en exploitatie
van een electrische tram van Amersfoort
naar Zeist, heeft, naar aan het U. D be
richt wordt, medegedeeld, dat hij zijne
plannen heeft opgegeven.
Menigeen heeft zich reeds afge
vraagd, of wij aan onze gasfabriek ook de
gevolgen van de raijnwerkersstaking in
Engeland zouden kunnen ondervinden. Wij
kunnen mededeelen, dat er voorloopig voor
ongerustheid nog geen reden bestaat, daar
de voorraad steenkolen aan de gasfabriek
zeker tot begin Mei toereikend ia.
Men verzoekt ons mede te deelen,
dat in het begin van de volgende week by
don Heer Brandsen, magazijn de Moor
Langestraat alhier, Kaarten verkrijgbaar
zijn voor den Voetbalwedstrijd Holland-
Duitschland te Zwolle. De prijzen staan
vermeld op de aanplakbiljetten.
De verkoop van biljetten voor den extra trein
die op den dag van den wedstrijd om 11.40
van Amersfoort zal vertrekken vangt aau
Maandag 11 Maart. Deze Biljetten zijn aan
het station verkrijgbaar. Het is wenschelijk
dat men met bestellen niet te lang wacht
aangezien by vorige gelegenheden (Ant
werpen en Dordrecht) velen teleurgesteld
zijn.
De opkomst der militie is weder in
vollen gang, den 5en en 6en dezer zjjn
verschillende detachemoDten lotelingen aan
gekomen. De opkomst heeft plaats tot 15
Maart. Volgens de nieuwe militiewet zal
de opkomst in het vervolg alduB plaat»
hebben
16 20 Januari lo ploeg.
16 20 Maart, Bewijshouders, worden
z.g. 6'/j maanders.
1 5 October, 2e ploeg.
1 5 December, Bewijshouders, wor
den z.g. 6'/j maanders.
Sedert uenigen tyd is in de kazer
nes, benevens het militaire hospitaal alhier,
gedeeltelijk pintschlicht aangebracht.
Een prachtige verbetering voorwaar, voor
heen kon men op de chambrées nauwelijks
lezen of schrijven, thans is deze lokaliteit
iD een zee van licht herschapen.
Eveneens in gangen en in de keukens,
waar dit licht is bevestigd, is een aanmer
kelijke verbetering tot stand gekomen.
Misschien zal het volgende jaar, de ge-
heele verlichting op deze wjjze geschieden.
Onze vroegere stadgenoot, de heer
Van Haanschotcn, thans commies aan het
postkantoor te Arnhem, wordt weder over
geplaatst naar het postkantoor alhier in de
plaats van den heer v. d. Weerd, wiens
tijdelijke overplaatsing naar Amsterdam
eene definitieve zal worden.
Te Utrecht slaagden gisteren voor
hel examen nuttige handwerken onze stad-
genooten, de dames: E. H. Yerhey, M. C,
