WEERBERICHT.
Thermometerstand
BINNENLAND.
KUNSTEN EN WETENSCHAPPEN.
STADSNIEUWS.
MEDEDEELINGEN VAN HET
KONINKL. NEP. MET. INSTITUUT.
Opgemaakt voorm. 10.46 unr.
De Bilt, 14 Maart 1912.
Hoogste barometerstand 773.5 m.M. te
Ilorta, laagste 731.2 te Seydisfjord.
Verwachting tot den avond van 15 Maart
1912. Zwakke tot matige Zuid-Westelijke
tot Zuidelijke wind.
Gesteldheid van de lucht: Nevelig tot
zwaarbewolkt, een weinig regen.
Temperatuur: Zacht weer.
Barometerstand te AMERSFOORT.
Barometerstand hedenmiddag te 12 uur
763 mM.
Vorigo stand te 12 uur 768 m.M.
te Amersfoort.
Hoogste gisterenF. 51
Laagste hedennachtF. 4S
Hedenmiddag 12 uurF. 52
terpellatie plaats hebben gehad, over de
staking in het Roergebied. De behandeling
dezer interpellatie is evenwel uitgesteld
moeten worden, daar de regeering nog niet
over voldoende inlichtingen beschikte om
op de interpellatie te kunnen antwoorden.
De behandeling dezer interpellatie zal heden
of uiterlijk morgen plaatB hebben.
Een Regeeringsstaking.
In den Hessischen Landdag had gisteren
een opzienbarend incident plaats. De socia
listische afgevaardigde dr. Fulda had in
een lange rede den minister van binnenland-
sche zaken v. Hombergh zu Bach voortdu
rend gehoond en beleedigd, zonder dat de
w.d. president, de onder-voorzitter Korell
hem hiervoor tot de orde had geroepen.
Toen nu dr. Fulda zijn rede had geëindigd
verlieten, bij wijze van protest, alle regee-
ringsvertegenwoordigers tegelijk de zaal.
Na langdurig debat werd daarop besloten
den Landdag een half uur te verdagen, om
het bureau gelegenheid te geven, met de
regeering te onderhandelen over de voor
waarden waarop do samenwerking van re
geering en Landdag weer hersteld kon
worden.
Een uur later verschenen de ministers
weer, kreeg dr. Fulda twee tot-de-orde-roe-
pingen en verKlaarde Korell namens het
bureau dat, wanneer afgevaardigden zich
zóó vergrepen aan de iu den Landdag ge
bruikelijke vormen, het presidium onmoge
lijk de orde en de waardigheid van den
Landdag kon handhaven. De voorzitters der
verschillende burgerlijke fracties legden
daarop nog een verklaring af, waarin zij
het gebeurde betreurden, en de minister
van binnenlandsche zaken een verklaring,
waarin hij de burgerlijko partijen bedankte
en levens mededeelde, dat hij zich nooit
meer met dr. Fulda in een discussie zou
inlaten of dazen eenig antwoord zou geven.
Daarmede was het incident uit de wereld.
Half Licht.
Het Berlijnschc gemeentebestuur heeft
besloten de gemeentelijke gasverlichting
met het oog op de kolenstakiugen in En
geland en in Duitschland tot op de helft
te verminderen. Stettin was eergisterenavond
reeds in het halfduister gehuld.
Roosevelt.
Roosevelt, die alles behalve aangenaam
getroffen moet zijn over den weinigen
steun, dien zijn caudidatuur vindt, gaat
thans een propaganda-reis maken om zijn
kansen te verbetereu.
Hara-Kiri.
De Japansche Prof. Yamakawa, voorz.
der Universiteit te Kioesoe, heeft ontslag
uit zijn ambt genomen onder zeer merk
waardige omstandigheden. In November jl.
had do trein, waarmede de Keizer zich
naar de miliiaire manoeuvres begaf, door
een toeval, 40 minuten oponthoud.
De stationchef pleegde hierop zelfmoord,
uit wroeging over dit oponthoud, dat niet
eens zijn schuld was.
De Keizer was door deze toepassing van
het Hari-Kiri zoo getroffen, dat hij een
som geld zond voor de begrafenis. Ook werd
het plan geopperd om een standbeeld op te
richten voor den stationschef, als een hulde
aan ziju plichtsbetrachting.
Maar uu kwam prof. Jaraakawa tusschen
beide.
Hij schreef een artikel, waarin hij het
plan tot stichting van een gedenkteeken
ten sterkste afkeurde.
In even afkeurende zin besprak hij het
geen onlangs gebeurd was bij den brand van
een schoolgebouw. Toen waren namelijk een
aantal onderwijzers omgekomen of met
ernstige brandwonden overdekt, terwijl zij
poogden om een portret van den Keizer uit
de vlammen te redden.
Yamakawa betoogde, dat zelfs een Kei
zerlijk portret niet het leven van een mensch
waard was.
De Japansche pers noemde het artikel
zeer oneerbiedig en onbescheiden, en eischte
dat Yamakawa zou worden ontslagen.
Deze wachtte niet tot dat het ontslag
hem werd gegeven, doch ging vrijwillig
heen.
Het geval gaf weer eens aanleiding tot
een uitvoerige bespreking van het nara-
Kiri.
Tariefwet.
De Kamer van Koophandel en Fabrieken
te Utrecht heeft gisteren besloten instem
ming te betuigen met het adres van de
Nederl. Kamer van Koophandel te Londen
tot niet-aanneming van het ontwerp-tarief-
wet.
De Kolennood.
Te beginnen met gisteravond is te den
Helder voorloopig do straatverlichting in
deze gemeente beperkt en wordt alleen de
z.g. nachtverlichting gebezigd. Den ingeze
tenen wordt zuinig gebruik van gas aange
raden. De kolenvoorraad aan de gasfabriek,
zou in gewone omstandigheden nog voor
ruim een maand toereikende zijn.
Duurte-toeslag.
De Gemeenteraad van Amsterdam ver
wierp in de gistermiddag gehouden verga
dering met 24 tegen 18 stemmen het voor
stel der socialisten, om ook over Maarten
April duurte-toeslag toe te kennen.
Het Pantserschip.
In Parlementaire kringen verluidt dat
bij de behandeling van het ontwerp inzake
bet pantserschip in de Tweede Kamer,
door den heer Van Karnebeek een voor
stel zal worden gedaan om over te gaan
tot den bouw van een belangrijk grooter
schip (n.l. van 14.000 ton) en om dit
schip door Nederland en Indië ieder voor
de helft te laten betalen. Tel.
Adresbeweging PaleisStadhuis.
Het comité, dat eenige honderdtallen
Amsterdammers uitnoodigde tot ondertec-
kening van een adres aan de Regeering,
ten einde van Amsterdamss sympathie te
doen blijken met het denkbeeld om, mét
inrichting van een nieuw Koninklijk ver-
blijf in de hoofdstad, het Paleis op den
Dain weer voor zetel van het gemeente
bestuur beschikbaar te stellen, publiceert
de derde lijst van onderteekenaren. Hier
mee meent het comité zijn taak, om te doen
beseffen, hoe in verschillende kringen van
Amsterdam's burgerij voor deze zaak wer
kelijk wordt gevoeld en hoe de zin tot
krachtige medewerking behalve bij het be
stuur der gemeente, ook ondor de inge
zetenen levendig is, als vervuld, en met
succes vervuld te mogen beschouwen."
Het adres draagt thans 350 handteekenin-
geu van de aanzienlijkste Amsterdammers.
Indische Leeningen.
Het wetsontwerp heeft gisteren verschil
lende sprekers uit hun tenten gelokt. Indië
moet zelfstandig kunnen leenen, dit was,
gelijk de minister van koloniën mocht con
stateeren, de algemeon heerschende op
vatting.
De bevoegdheid den Gouverneur-Generaal
gegeven uu komt hierop neer, dat hij op
eigen gezag het initiatief kan nemen tot het
uitgeven van Indische leoningen en dat aan
het Parlement invloed op type van rente,
aflossing, grootte der obligaties enz. onthou
den blijft: het kan de besluiten goedkeuren
dan wel verwerpen.
De heer De Beaufort zag hierin eCD aan
moediging voor Indië om leeningen te Blui
ten, d.w.z. groote werken van blijvende
waarde te ondernemen; de heer De Meester
begroette het ontwerp als een poging om
Indië afhankelijk te maken van het crediet
van deu Staat en het de gelegenheid te
openen zich een eigen crediet te scheppen,
waardoor de belangstelling van het beleg
gend publiek zou worden vehoogd en de
koers der Indische obligatiën een maatstaf
voor Indie's welvaart zou kunnen worden.
Over het al of niet hebben van rechts
persoonlijkheid van Indië kon men niet
tot klaarheid komen; zooveel sprekers, zoo
veel opvattingen, begrijpelijk omdat ieder
onder rechtspersoonlijkheid iets anders ver
stond. En het mag onlogisch heeten in het
wotsontw. dezo privaatrechtelijke benaming
van een publiekrechtelijk wezen te geven.
Daarom zou de heer van Karnebeek voorstel
len dit twist punt uit de wet te nemen en
kortweg te zeggeo, dat Indië ten eigen
name en voor eigen rekening leeuingen
kan aangaan.
De heer Boogaerdt en 10 anderen heb
beneen amendement voorgesteld, om te be
palen, dat de geldmiddelen van Iudië ge
heel gescheiden van de Nederlandsche
worden beheerd en verantwoord. Daarin
ligt de clou van de quaestie, welke het
ontwerp zoo kreupel met den term rechts
persoonlijkheid heeft willen uitdrukken.
De Rosenkayalier te Amsterdam.
De voorstelling van „Der Rosenkavalier",
welke op Yrijdag 29 Maart a.s. ondor pro
tectoraat van „De Kunstkring" plaats vindt,
zal gegeven worden door het operagezel
schap uit Elberfeld, door Richard Strauss,
die persoonlijk de voorbereidingen leidt,
aanbevolen.
Het mag overbodig heeten de lezers nog
aan te sporen morgenavond de bijeenkomst
in het Valkje te bezoeken, waar de heer
Roodhuijzen het woord zal voeren. Een
spreker als de heer Roodhuyzen trekt te
volle zalen, dan dat hij nog 'n aanbeveling
in de krant zou noodig hebben. Daarom
slechts deze korte herinnering.
Volkshuisvesting.
Wij ontvingen het jaarverslag over 1911
der N. V. Volkshuisvesting, gevestigd te
Amarsfoort. De overweging, dat aan goed-
koope woningen mot niet hooger weekhuur
dan f2 dringend behoefte is en dat deze
woningen zeer bezwaarlijk gebouwd wor
den van geld, dat aan do open markt
verkregen wordt, omdat men daarvoor
minstens 4 pCt. rente en 2 pCt. aflossing
moet betalen, deed besluiten een stichting
„Volkshuisvesting II" in het leven te roe
pen met de bedoeling, dat deze stichting
toelating zou vragen al uitsluitend werkzaam
in het belang van de verbetering der Volks
huisvesting.
De kosten van exploitatie bedroegen
f 1947.74';(1910: (1726.87", 1909: f 1691.87,
1908: f 1569.58), aan huren en pachten
werd ontvangen f 7263.19s (1910: f 6249.02,
1909: 1 6116.96, 1908: f 6043.59s).
Van de hypothecaire schuld werd afge
daan f 1251.40, terwijl aan dividend werd
betaald f 1736.25. Van de onroerende
goederen werd afgeschreveu f 1470.83,
waardoor de eigendommen nu een balans-
waarde hebben van f 111.718.46. Het re
servefonds bedraagt f 3905.76', non dividend
van 3% kon worden uitgekeerd.
De jaarvergadering zal gehouden worden
Maandag 25 Maart. Punten van behande
ling: Jaarverslag, rekening en verantwoor
ding, vaststelling van balans- en verliesre
kening, verkiezing van bestuursleden, vor-
kiezing van commissieleden volgens art 11,
Aau het jaarverslag van Volkshuisvesting
II ontleenen wij:
Het doel der stichting is, werkzaam te
ziju in het belaüg der verbetering van de
Volkshuisvesting te Amersfoort, met ge
bruikmaking der bepalingen van de Wo
ningwet en in het bijzonder door het ver
krijgen van voorschot, zooals dit bij die
wet is geregeld.
Door het bestuur werd onderzoek inge
steld naar verschillende terreinen binnen
Amersfoort gelegen, die voor het bouwen
van een complex arbeiderswoningen werden
geschikt geacht. Een besluit dienaangaande
is echter nog niet genomen kunnen worden.
Aan den beer J. J. Schulte Nordholt te
Amersfoort werd opgedragen het vervaar
digen van een voorloopig bouwplan met
bestek en begrooting.
Een Rijkslandbouwwinterschool in de
Provincie Utrecht.
Onder voorzitterschap van den heer C.
J. Kueppelhout van Sterkenburg beeft
gisteren te Utrecht in het Landbouwhuis
een commissie vergaderd, benoemd door
het Genootschap voor Landbouw en Kruit-
kunde, teneinde uitvoering te geven aan
de wenschen der vergadering van 10 Ja
nuari j.l. die zich zoo duidelyk uitsprak
voor de vestiging eener landbouwwinter-
echool in de Provincie Utrecht. De com
missie was samengesteld uit vertegenwoor
digers van verschillende Utrechtsche ver-
eenigiogen en heeft haar taak aanvaard
met zich de volgende vragen voor te
leggen: a. Waar moet die school komen?
b. Is er een gebouw beschikbaar? c. Zal
de regeering tot stiohting overgaan, alB het
gebouw beschikbaar is?
Ten opzichte der eersto vraag gaf men
de voorkeur aan Utrecht, hoewel ook voor
Amersloort werd gepleit Aangezien de
gemeente steeds verzocht wordt, bjj op
richting van zulk een inrichting eeD ge
bouw beschikbaar te willen stellen, richtte
do commissio het verzoek aan het Genoot
schap voor Landbouw en Kruidkunde, dat
zich tot B. en W. en den raad van Utrecht
wendt met het verzoek, het gebouw van
Nieuweroord, aldaar, dat binnenkort door
de Ned. Heide Mij. wordt verlaten, nu
voor dit doel af te staan, indien het zal
blqken, dat de regeering de noodige gel
den op de Staatsbegrooting wil brengen
voor de school. Omtrent het op de school
te verwachten bezoek was de stemming
gunstig.
Naar we vernemen beeft de Amers-
foortsche Fietsclub „Juliana" haar feest-
plannen officieel vastgesteld.
De groote feestelijke tocht ter gelegen
heid van 't 3-jarig bestaan gaat naar
Apeldoorn, laugB de Staatsboschaanplantin-
gen en Kootwijkszandstuivingen en heeft
plaats 2en Paascbdag a.s. De inschrijving
van deelnemers is zóó groot, dat waarschijn
lijk in 2 groepen moet worden gereden.
Zaterdag 13 April d.a.v. heeft de groote
feestavond plaats, met medewerking van 't
Amersfoorts Tooneel- en Operette Ensemble,
in de Concertzaal „de Arend."
Tot tijdelijk onderwijzer aan de school
aan de Koningstraat is benoemd de heer
J. G. van LiDgen te Tiel.
Gisteren slaagden te te Utrecht voor
het examen nuttige handwerken, de dames
J. M. Schoff en A. E. Rashorn te Baarn,
leerlingen van de Rijks Normaallessen,
alhier.
Van de 6 Adspiranten voor het ex
amen van Sergeant-Majoor-Administrateur
zijn er slechts 2 geslaagd t. w. de serge
ants le klasse Tromp en Schaaf.
Aangesteld tot sergt. le kl. de serge
anten Gotjé en Aubel.
Heden is een belangrijke inspectie
gehouden over de kazerne lokaliteiten,
wat ruimte betreft, in verband met de in
September nieuw op te richten Ve en Vie
Bataljons per Regiment.
De minister van oorlog heeft be
noemd in de commissie, door welke, in de
maanden Juli en Augustus e k., het exa
men voor ^toelating van jongelieden als
cadet bij de Cadettenschool te Alkmaar zal
worden afgenomen:
tot lid en voorzitter:
den luitenant-kolonel D. W. de Jager,
van het 5do regiment infanterie;
tot lid:
den eerste luitenant J. Busquet van het
5e regiment infanterie;
tot plaatsvervangend lid en voorzitter:
luit.-kolonel H. J. Indeweij van het 5 de
regiment infanterie.
In het 21e vordoringsdistrict voor
paarden (Amersfoort) is benoemd tot taxa
teur de heer A. van der Linden te Amers
foort, ter vervanging van den uit die functie
op verzoek eervol ontslagen heer J. van
Hengel.
