DAGBLAD VOOR AMERSFOORT EN OMSTREKEN. ""stadsnieuws." No. 65. ZATERDAG 16 MAART 1(912. 9e JAARGANG. Bij dit nummer behoort 'n BIJVOEGSEL. Hoe de gevolgen der dure tijden te verhelqen. DE EEMLANDER. Hoofdreriarleur: Mr. D. J. van Schaardenburg. Abonnementsprijs Per jaarf 4.Franco per post id. f 5.60. Per 3 maanden id. f 1.Franco per post id. ijl.40. Afzonderlijke nummers f 0.05. Bureau: lil.KIM. H\ MJTelel. Interc18». Prijs der Advertentiën: Van 1 tot 5 regels f 0.40. Voor iederen regel meer f 0.08. Buiten het Kanton Amersfoort per regel f 0.10. (By abonnement belangrijke korting). Tot plaatsing van advert, en reel, van bniten bet kanton Amersfoort in dit blad is „uitsluitend" gerechtigd het Alg. Binnen-en Buitenlandsch Advert.-bureau D. Y. ALTA, Warmoesstr. 75-78 Amsterdam De taak dee Libekaden. Gisterenavond hield do kiesvereeniging „Gemeentebelang" een openbare vergade- riug in het Valkjo, tvaarin als spreker op trad de heer A. Roodhnyzen, met het onderwerp: „De taak der Liberalen". Nadat de heer Rijkens de druk bezochte vergaderiug geopend had, zei de heer Roodhuyzen, dat, wanneer men opgeeft, te zullen spreken over de taak der libera len, het vanzelf spreekt, dat men eerst na gaat, hoe de politieke toestand is. De politieke toestand is op hot oogen- blik zeer geëmbrouilleerd. Toen in 1909 het ministerie-Heemskerk zoo'n groote meerderheid had verkregen, was dat geen overwinning van hot Chris telijke in de politiek. Heemskerk wilde dan ook niet eens spreken, tot groote ergernis der zeloten in de partij, van de Cbristclij ko beginselen levende in de rechterzijde. De groote meerderheid is verkregen, door den krijgskreet op de Deputatenvergadering te Dordrecht aangchoven, dat de antithese op den voorgrond moest worden gesteld. Als men Dr. Kuyper aan het weinig Chris telijke daarvan herinnert, dan zegt hij: Jezus kwam niet om den vrede te brengen, maar het zwaard. Als Spr. nu zoo'n argu ment hoort, dan denkt hijieder ketter heeft zijn letter. Bij zijn optreden nu is minister Heems kerk gegeoscld door De Standaard. Daar in werd geschreven, dat het echte wageu- Bchot, merk A. K., ontbrak. Met dat A.K., bedoelt Spr. niet het veel begeerde alge meen kiesrecht, maar Abraham Kuyper. Dat is dan ook eigenlijk de man, die de leiding heeft. En waarom zit Kuyper nu in de Kamer en niet achter de groene tafel? In 19Ü9 dacht men, dat Kuypnr zou terug koeren. Dat schreef niet een provinciaal anti-rev. blaadje, Welks hoofdartikelen vaak aau ontoerekenbaarheid doen'denken, maar eeu hoofdorgaan als De Stichtsche Courant. Daarin stond reeds twee dagen na do ver kiezing „Nu staat aan den terugkeer van Dr. Kuyper niets in den weg". Maar, wanneer een wereldreiziger landen heeft doorreisd en zeeën heeft doorkruist, dan kan het nog gebeuren, dat hij bij zijn terugkeer over een sinaasappelschil uitglijdt en zijn been breekt. In politischen zin is dat Dr. Kuyper overkomen en het sinaas appelschilletje heet: Lehman-Westmeyer. Spr. zegt dat niet met zeker leedvermaak, want dr. K. is een ongemakkelijK knappe kerel, anders zou je niet zoo'u moeite heb ben om hem weg te krijgen. Maar de anti- rev. partij draagt de schuld. Het zijn sterke beenen, die de weelde kunnen dragen en wanneer men als eeu god wordt behandeld, raakt men de kluts kwijt De decoratie- kwestie nu heeft dr. Kuyper het zitten achter de groene tafel onmogelyk gemaakt. Oude rotten in de politiek dachten zelfs, dat hy geheel onmogelijk was. Maar dat is niet zoo. Hij is weer in do Kamer geko men, niet oin mee te loopen als gewoon kamerlid, maar hij kon slechts verdragen wat hij verdragen heeft, omdat hij in deze vernedering weer zijn overwinning zag. En hij heeft het gewonnen. In 1910 heeft men dat gezien bij den val van minister Cool, een man, die zelf in bescherming werd ge nomen door mr. de Savornin Lohman. Maar Kuyper wilde den val van Cool, om dat hij liberaal was en niet wilde buigen yoor anti-rev. eischen, zooals de vroegere liberale minister van marine Wentholt. En nog pas is het gebleken, toen de Kamer werd gesteld voor de vraag, of In- dië zal worden gekerstend. Toen de regee- riug in deze kwestie niet mee wilde gaan met Kuyper, heeft hij een ultimatum ge steld; heeft hij gevraagd, of ze oorlog wil de met de auti-rev. partij, d.i. Kuyper. En de Waal Malefijt moest het hoofd buigen, met tranen in de oogen, aandoenlijk om aan te zien, als een jongen van het Gym nasium, die een standje krijgt van den rec tor. Toen was het duidelijk: Meneer ment weer zelf Ook bij het Bonwwotje bleek dat weer. De heer do Beaufort heeft het zoo juist gezegd, dat niets de clericalen samenbindt, dan de subsidiejacht. En het zou Spr. dan ook volstrekt niet verwonderen, als Dr. Kuyper pressie op de indiening van het welje had geoefend, om de broeders te vreden te stellen. Daarin ligt het groote gevaar, in het kuyperianieme, dat de politiek brengt op een terrein, waarop ze niet behoort, de kwesties waarom het gaat verdoezelt en de Nederlandsche natie vergiftigt. Het brengt elementen bij elkaar, die niet bij elkaar hooren. Wat betreft de regeermacht van dit ministerie, is hetzelfde te zeggen als van Kuyper: de rogecronmacht is groot Bij K. is dat niet zoo in het oog gevallen, omdat het onderwijsvraagstuk moest wor den opgelost en de staking van 1903 kwam, die Kuyper deed posoeren als redder van het land. Maar bij Heemskerk komt de onmacht scherp aan het licht. Nu regeert hij al vier jaar, maar nog niets is tot stand gebracht. Vandaag zijn we aan den vogel, die ook zijn beurt moet hebben, evengoed als do trekhond, maar wanneer zullen nu de menschen hun beurt krijgen? Dat tee kent de slapheid in de politiek. Het hoofdvraagstuk is op het oogenblik dat van het kiesrecht: Spr. wenscht kies recht als regel en uitzondering alleen, als staatsbelang dat eischt, want hoe uitge breider het kiesrecht is, des te gemakke lijker zal het vallen, om sociale wetten tot stand te brengen. De wet van Houten voor ziet niet in die behoefte, en wordt finaal afgekeurd, alleen reeds om haar mammonis- tische strekkiug. VaD dit ministerie is in dit opzicht nooit iets te verwachten en daarom is een Commissie tot grondwets herziening benoemd, welke niets anders is dan een kapstok, om het kiesrecht aan op te hangen. Van een fiuule oplossing der kwestie komt niets. Dit geldt ook het vrouwenkiesrecht, waarvan Spr. een ge leidelijke invoering wil. Voor het ouderwijs heeft dit ministerie niets gedaan. De hervorming moest wach ten op het Rapport van de aaneenschake- lings commissie. Dat ligt er nu twee jaar en nu heeft de minister een ander argu ment, nl. dat dit ministerie er geen is van onderwijs, maar van sociale hervorming. Je moet toch, om eeu populair woord te gebruiken, wel lef hebben, om dat tc dur ven zeggen. Waar zijn die sociale hervor mingen? Ze zijn er eenvoudig niet. Daar is het ziekteverz. ontwerp, waar de ge neeskundige behandeling, het eerst noodige, vooral op bet platteland, is uitgeschakeld. En dan een ouderdoinsverzekering met dwangverzekering. Spr. stelt de wet van Talma met haar 394 artikelen tegen over de Engelsche van Lloyd George met 12 artikelen en bepleit verder staatspen- sionnoering. De treurige kwaliteit van de sociale wet ten wordt zoo mogelijk nog minder, door de allertreurigste brou, waaruit de middelen ervoor zullen moetou worden geput Spr. zal over de tariefwet niet veel zeggen, maar hij herinnert aan hetgeen de heer Gorris zeide in de Amsterdamsche Winkelvereeni- ging. „Wanneer de arbeiders", zoo sprak de heer Gorris, „zoo dom zijn, om de ta riefwet aan te nemen, omdat zij andeis geen sociale hervormingen krijgeD, dan zijn ze even stom als Pietje. Pietje was een heel zwak jongetje. Eiken dag moest hjj een lepel levertraan innemen, maar het hart draaide hem in het lijf om. Zijn moe der zei toen, je krijgt een stuiver eiken keer als je inneemt. En Pietje liep ver heugd langs de straat. Maar toen er 22 stuivers in den spaarpot waren, kocht moe der daarvoor een nieuwe Hesch levertraan. Zie, zegt de heer Gorris, dan is de arbei der net als Pietje, die zich beet liet nemen. Waar nu zooveel onmacht bestaat, vraagt Spr. Wat is de taak der vrijzinnigen? In deze omstandigheden is voor de vrij ziunigen samenwerking niet alleen moge lijk, maar meer dan ooit plicht. Spr. denkt zich een aaneengesloten leger, oprukkend naar het algemeen kiesrecht, met de vrjj- zinnig-domocraten in de voorhoede, de Unie liberalen als centrum en een deel der oud- liberalen als achterhoede. Men zal moeten afstootOD, wie niet meewil, maar met twee handen moeten aauvaarden de hulp van hen, die al is het in de achterban, wel mede optrekkou. De sociaal-democraten wenschen niet mee te doen aan zoo'n verbond. Daarvoor is dezo partij ook nog te jong en moet ze to veel naar Wijnkoop eu de Marxisten kijken. Maar in Duitschland sloten de soci aaldemocraten zich wel met de nationaal- liberalen aaneen, ter bestrijding van het zwart-blauwe blok. En ook in België is men schouder aaD schouder opgetrokken tegen de clericalen. De vrijzinnigen zijn zwak door de soc.- democraten. Rechts is eensgezind, maar wanneer links aan de regeeringstafel zit, nemeu de soc.-dem. niet do minste verant woordelijkheid op zich en hun tactiek breDgt mede, dat zjj altijd spelen in de kaart van rechts. Is de sociaal democratie nu wel verant woord door nog langer deze houding aan te nemen? Brengt meeleven met de poli tiek niet mede, dat antwoord wordt ge geven op de vraag: Wat kiest ge? De soc.-dem. bestrijden veel sterker deze regeeriug dan de vrijzinnigen, maar als deze de regcci ing kunnen in handen nemen,loopen de soc.-dem hun tusschen de beenen, ten bate van de clericalen. En wel is waar, dat de sociale wetgeving is stop gezet, maar de sociaal-democratie, levende uit de ontevredenheid kan, geen beter baat vinden, dan bij den toestand, dien we thans be leven. Samenwerking zal plicht, dure plicht zijn in 1913 Wie die samenwerking af wijst, zegt: ik wil dit cloricaal conservatief ministerie laten zitten. Dat mag niet. Daarom, de lendenen omgordt en houdt brandende de lampen, om in 1913 te kunnen zegevieren. Voor het debat gaf zich op de heer H. Sneevliet (soc. dem.) van Utrecht. Deze wees erop, dat de heer Roodhuyzeo zijn dikwijls zeer amusante rede, besloten had, met het verwijt aan de aoc-dem., dat ze de positie der rechterzijde versterkt, door de afwijzende houding, welke ze tegenover de vrijzinnigen aanneemt. En hij heelt daar Jbij gevoegd: zie naar België, zie naar Duilscblaud. Maar het is oojuist, dat de Duitsche soc.-democraten een dergelijk bondgenootschap zouden hebben aangegaan. Ze ziju daar niet voor te vinden, omdat men daar, evenals hier, niet weet, wat men aan de liberalen heeft. Maar op het congres te Jena zijn een vijftal eischen Er is veel geschreven over de zoo zeer ver hoogde prijzen van bijna alle onze voedings middelen, maar wij wensehon hierdoor eenige praktisch uitvoerbare wenken te geven, hoe men zich voor hetzelfde bedrag meer en betere voedingswaarde kan verschaften. Hoewel men, door zijn geringe percentages aan eiwit en vet, bezwaarlijk alleen van brood kan leveu eu zulks bovendien te eentonig zou zijn, is 't door zijn boog gehalte aan koolhydraten, geschikt om, in 't bijzonder aardappels en vele soorten van groenten, boenen enz. te vervangen, daar brood, in verhouding tot zijn voedingswaarde en zuiverheid, veel goedkooper is, Het tekort aan eiwit eu vet. waarvan men per etmaal slechts een gering gewicht behoeft, kan door een doelmatige keus voor ziju middageten eu de gewoonlijk bij brood genuttigde eetwaren, gemakkelijk worden aangevuld. Bovendien is goed brood een zuiver voedsel, zonder eenige schadelijke bijwerking, zooals vooral voor kin deren, door veel aardappelen enz. kan worden veroorzaakt. Door onze vorige feuilleton-ad vertentie „omtrent ons dagelij kscli brood" is het genoegzaam bekend gemaakt hoe wij de granen volkomen zuiveren en er alle schadelijke (vooral zaden als bolderik) en niet voedzame (als kat; bestanddeèlen uit halen door een groot aantal automatisch werkende machines, elk voor eene andere noodige bewerking, Wij vestigen speciaal de aandacht op Meïkbrood (bereid met volle koemelk,), 9,13, en 18 cent. Moutbrood (geen gewoon meelmet een extract,) doch van gemoute tarwe in haar geheel) 10 cent. Gezoudheidsbrood (luchtig) 7, 11, en 17 cent. Munitiebrood [vast militair-broodj 9 cent Verpakt Zoet Roggebrood [met rietsuiker| 10 eent. Roggebrood [alleen ongebuild roggemeel], verpakt 10 en ouverpakt 30 cent. Verpakte Luxe Tafelbeschuit, 7 voor 5 cent. Fijne 8 voor 5 cent. Dessei tbcschuit 12 voor 5 cent. Luxe Theebeschuit 14 voor 5 cent, Luxe Ontbijtkoek, 30 c.m. 20 cent, Dèlicieux 28 10 cent. Thornasvaer's 30 lOcent. Beschuit en koek zonder ons etiket, is niet van ons fabrikaat en gelieve men te weigeren. De eerste kruideniers- en comostibles-h indelaars in geheel Nederland [alhier Oostervee Water schot, Duchatel, Stuurman, van der W erff, J. van Doorn enz-] leveren onze beschuit, biscuits, gevulde fantasiewafels [prinsesse- boouen, sigaren, tarwearen enz., gevuld met zuivere frambozenjam. melkchoco lade enz.] en andere artikelen. In minder waardige winkels mogen onze artikelen niet worden verkocht. Hoewel tarwe en rogge thans kostbaarder zijn dan in enkele vroegere jaren, zijn, door ons 10 pCt. dividend, onze brood prijzen toch ongeveer oven laag waartoe wij in staat zijn door ODzen veel vermeerderden omzet. Door groote voorraden en voorkoopen, kunnen wij aan onze geregelde afnemers garandeeren, dat gedurende dezen winter onze oroodprijzen niet zullen worden verhoogd, hoe duur de graanprijzen dan ook moeliten zijn. Bedragen tot ongeveer f50,— werden als dividend per gezin uitgekeerd, hetgeen per kalenderjaar in Februari geschiedt. Meursing's Machinale Fabriek van Gebak Amersfoort.

Historische kranten - Archief Eemland

De Eemlander | 1912 | | pagina 1