DAGBLAD VOOR AMERSFOORT EN OMSTREKEN.
No. 98
VRIJDAG 26 APRIL 1912,
9e JAARGANG.
BUITENLAND.
BINNENLAND.
DE EEMLANDER.
Honldreilarteur: Mr. D. J. wan Schaardenburg.]
Bureau: KLEINE H i tli tt. Telef. Interc. 183.
Abonnementsprijs
Per jaarf 4.Franco per
post id. f 5,60. Per 3 maanden id. f 1.Franco por post
id. f 1.40. Afzonderlgke nummers f 0.05.
Prijs der Adyertentiën:
Van 1 tot 5 regels f 0.40. Voor iederen regel meer f 0.08.
Buiten het Kanton Amersfoort per regel f 0.10. (Bg
abonnement belangrijke korting).
Tot plaatsing van advert, en reel, van buiten het kanton Amersfoort in dit blad is „uitsluitend" gerechtigd het Alg-Binnen-en Buitenlandsch Advert.-bureau D. Y. ALTA, Warmoesstr. 76-78 Amsterdam
De Vrouweubewegiiig in het
buitenland.
Aan de mededecliugen van het Persbu
reau der Vereeniging voor Vrouwenkies-
recht^ontleeocn wij het volgende:
De clericale partij in België bemoeit zich
thans meer dan ooit met hot vrouwenkies
recht. De Christelijke Vrouwenbond, Fémi-
nisme Chrétien, heeft een sectie ingesteld
tor verkrijging van het kiesrecht voor de
vrouw aan wier hoofd de bekende r. katho
lieke féministe Louise van den Plas staat.
Op de jaarvergadering, gehouden te Brussel
op 3 Maart werd, op voorstel van den beer
Cyrille van Overbergli, directeur géoéral
de l'Eoseignement Supériour, aan de
nieuwe afdecling tot taak gegevtn de goede
werking van het vrouwenkiesrecht te doen
kennen, de sympathie der Belgische katho
lieken er voor te winnen, do vrouw poli
tiek op te voeden tot goed gebruik van
hot kiesbiljet.
Onlangs heeft de Italiaansche staatscom
missie, die het wetsontwerp op het gemeen-
tckiesrecht der vrouwen moet onderzoeken,
vergaderd en na lange beraadslaging besloot
zij aan de Kamer voor te stellen het kies
recht toe te kennen aan vrouwen boven de
*25 jaar, die bepaalde scholen hebben door-
oopen, of wel directe belastiug en gemeen
tebelasting betalen tot een bedrag van niet
minder dan 100 Lire.
De Senaat van den staat Kentucky heeft
met 24 tegen 11 stemmen een wet aangeno
men, die den vrouwen het kiesrecht voor
schoolcommissies geeft.
In Ohio heeft de commissie tot herziening
der Grondwet het verzoek dei voorstanders
van het vrouwenkiesrecht toegestaan en be
sloten de kiezers ovor daze quaestie uit
spraak te laten doen; 76 stemmen waren
or voor en 34 tegen.
Na langen strijd tusschen do verschillen
de nationaliteiten hebben zich op 17 Maart
de vrouwenkiesrechtvereenigingen der kroon
lauden van Oostenrijk, Galicië, Moravië en
de Krain verstaan omtrent gemeenschap
pelijke actie, eerst ter afschaffing van hot
verbod voor vrouwen om politieke verga
deringen bij te wouen en daarna ter ver
krijging van het kiesrecht voor de vrou
wen voor de Landdagen der verschillende
kroonlanden.
Óp 17 Maart hebben de sociaal-demo
cratische vrouwen in Wocnen en Praag
groote meetings gehouden voor de afschaf
fing vau paragr- 30 der wet op het ver-
ecnigingsrecht die aan vrouwen de deel
neming aan politieke vergaderingeu ver
biedt] en ten gunste van het kiesrecht
voor de vrouwen. Ook zijn in vele kroon
landen en groote steden nieuwe kieswetten
aaugenomen of voorgesteld, die alle actief
direct kiesrecht voor vrouwen hetzij alge
meen hetzij beperkt, willen invoeren. Voor
do aanstaande verkiezingen voor den ge
meenteraad van Weenor. heeft zich een
comité van vrouwen gevormd, dat de
vooruitstrevende candidaten zal steunen,
De sociaal- democratische vrouwenkies-
rechtdag in Duitschland heeft plaats op 12
Mei, evenals in Nederland en Denemarken;
Zwitserland en Oostenrijk hebben dezen op
17 Maart gehouden. Openbare vergadering
en de uitgave van extra propaganda-num-
mers van de bladen en manifesten ken
merken dien vrouwendag.
In hoeverre de verontwaardiging, opge
wekt door het ingooien vau spiegelruiten
te Londen op aanstoken der Women's
Social and Political Union, van invloed is
geweest op de verwerping van het vrou-
wenkiesrechtoutwerp op 2S Maart, dat is
niet gemakkelijk uit te maken. Zeker is
het, dat de steeds op wettige wgze wer
kende Nationale B-md van Vrouwenkies
rechtvereenigingen een lichaam bestaande
uit 120 plaatselgke en districtsvereenigin-
gen en do Womens Freedom League,
onmiddelijk na de bekende oogeregeld-
hebcn door vergaderingen en ingezonden
stukkon in alle bladen hebben geprotes
teerd tegen de oproeren van 1 en 4 Maart
De voorzitsters mra Facwott en mrs. Des-
pard dedou vooral uitkomen, dat hetgeen
een 200 vrouwen deden, niet kan geweten
worden aan de gehoele vrouwenkiesrecht
beweging.
De Oorlog.
Een Engelsch schip trachtte gister dooi
de Dardanellen te varen, niettegenstaande
dit verboden was. Dit heeft de Turksche
overheid aanleiding gegeven alle schepen
te waarschuwen, dat, indien zij een poging
tot doorvaren waagden, ze in den grond
zouden worden geboord
Toch schijnt de Turksche ministerraad
de heropening der Dardanellen te overwe
gen. Het „vriendscbappelgk" verzoek van
Éusland, dat echter elk oogenblik in een
barschen eisch kan veranderen, zal daartoe
wel het zijne hebben bijgedragen.
De Italianen maken het den Turken
echter niet gemakkelijk om .Rusland en
andere naties hierin ter wille te zijn, want
de Italiaansche vloot is weer in de Egeïsche
zee gesignaleerd en kan dus elk oogenblik
weer trachten de Dardanellen te forceeren.
En het eiland Astropalia zal toch ook
wel niet voor niets bezet zijn. Het is een
goede basis voor vlootoperaties.
Tegen het Duel.
Wg hebben gister reeds bericht over de
stormachtige verontwaardiging die er in
den Duitschen Rijksdag heerschte over de
verklaring van den minister van Oorlog in
zake het duelleeren. Z E. werd door som
mige sprekers behandeld als een soort
minderwaardige.
Dr. Paasche heeft een afrekening met
den minister in 't vooruitzicht gestold.
Daarvoor was, zeide deze nat. lib. leider,
meer tijd noodig, dan hij op 't oogenblik
tot zijn beschikking had. De Centrumlei
der Dr. Spahn las namens zijn partijleden
oen verklaring voor, waarin verzet wordt
aangeteekend tegen de bechouwingen door
den Minister van oorlog over het duel-
vraagstuk gegeven, op grond van de daarin
medegedeelde opvatting van godsdienst en
recht, en waarbij de Minister van Oorlog
zich en den officiersstand buiten de wet
stelt.
Vrijmaking der Kerk in Wales.
De Britsche Regeering ia overgegaan tot
het wetsvoorstel op de vrijmaking dor kerk
in Wales. Het Hoogerhuis hield deze wet
principieel tegen, doch nu het veto-recht
der Lords is gebroken, dient de Regeering
het voorstel opnieuw in. Door de vrijmaking
der kerk dat is: de afschaffing dor staats
kerk, in Wales, komt er geld vrij, hetgeen
gebruikt zal worden voor zaken van alge
meen belang in Wales.
De oppositie in het Parlement doet een
beroep op de omstandigheid, dat in deze
tgd van oplevend religieus gevoel een wet
op schoidiug van Kerk en Staat tegen den
tgdgeest strijdt, doch de verdedigers van
het wetsvoorstel antwoorden hierop, dat
religieus gevoel nog niet tengevolge be
hoeft te hebben verbinding van Kerk en
Staat ou dat in Wa'es slechts een derde
deel dor bevolking tot do Staats Kerk be
hoort. Het ontwerp is gisteren in eerste
lezing aangenomen met 331 tegen 253
stemmen.
De uitbreiding der
vertegenwoordigers in Bbloie.
De Belgische Kamer heeft met 1*25
togeu 9 stemmen en 4 onthoudingen het
ontwerp aangenomen, waarbij het aantal
Kamerleden met 20 en dat der Senatoren
met 10 wordt vermeerderd. Het aantal
Kamerleden is dus op 186, dat der Sena
toren op 93 gebracht.
Vorstelijk bezit onder den hamer.
Men is in Lissabon begonnen met den
openbaren verkoop van goederen, die toe
behoord hebben aan wijlen Koningin Ma ia
Pia. De meubels eo snuisterden behaalden
flinke piijzen. De juweeleu van de Koningin
zijn reeds door haar zoon, den hertog van
Oporto, onder familieleden en personeel
verdeeld. Uit de opbrengst vau den ver
koop zullen de schulden worden betaald.
Stakingsonlusten in Oporto.
Uit Oporto komen berichten over een
erustigo botsing in de proviucie, te Nova
de Gaya tusschen stakende textiel arbei
ders en militairen.
De textielarbeiders zijn in die plaats se
dert eenige weken in staking, zonder dat
oen der beide partijen wil toegeven.
Eergisteren wilde een klein deel der sta
kers, onder wie groote ellende en hon
gersnood heerschte weer aan het work
gaan.
Daarop besloot de meerdorheid dor sta
kers eeu aanval te doen op de fabiieken, die
onmiddellijk door infauterie en cavalerie
werdeu bezet.
De stakers wapenden zich nu met bom
men en aanvaardden den strijd.
Het ontploffen der tegen de soldaten
geslingerde bommen, veroorzaakte een pa
niek. Drio bommen ontploften binnen de
muren der fabriekeu. In de bureaux der
fabrieken waren talrijke meisjes aan het
werk. Ondanks het smeeken hunner moe
ders stoncen de soldaten hun niet toe, dat
zij de fabrieken vorlieten.
Onder de stakers waren vele vrouwen.
Ten slotte slaagden de troepen, later ver
sterkt met Republiekeinsche garden er in,
om inet geweervuur en sabelhouwen de
menigte uiteen te digven.
De stakers trokken zich toon terug in
openstaande huizeD, en begonnen vaudaar
uit met geweren en rovolvcrs op de troepen
te vuren.
Daarop word door de troepen een gere
geld vuur tegen de stakers geopend, waarna
het vuur dezer laatsten tot zwggen werd
gebracht.
Aan beide zijden werden verliezen ge
leden.
Don Romolo Murri.
De Italiaansche afgevaardigde Romolo
Murri, voormalig priester en nu leider der
modernisten, heeft zich eergisteren te Rome
in den echt verbonden met mejuffrouw
Baghild Lund. Het burgerlgk huweigk
werd voltrokken door den tadicalon afge
vaardigde Atnici.
Brand in het Yaticaan.
Naar uit Rome wordt gemeld is Woens
dagnacht kort na halftwee in het Vaticaan
brand uitgebroken. De brand brak uit in
de gang van hot brevier secretariaat in de
onmiddellijke nabghoid van het archief,
waar al de brevieren on andere belangrgke
documenten en besluiten worden bewaard.
De brand greep snel om zich heen. Men
zag er van af om de stedelgkc brandweer
te alarmeereu, omdat men deze niet gaarne
tot het Vscitaan toegang wilde verloenen.
Het gelukte inmiddels aan de brandweer
van 't \aticaan na een half uur den brand
meester te wordon. Dit geschiedde in alle
stilte, daar men den Paus, die reeds sliep
niet wilde verontrusten. Eerst den volgenden
morgen weid den Paus het gebeurde mede
gedeeld. De schade is aanzienlijk.
De Toestand in Marokko.
Men is in Frankrgk nog niet gerust over
den toestand in de hoofdstad van Marokko;
dit blijkt duidelgk uit de telegrafische aan
vraag aan de Frao6che Rogeering om Fez
in staat van beleg te mogen verklaren.
Er is dan ook uiemand, die niet inziet,
dat de rust niet van duurzamen aard kan
zijn. Men ziet thans in, dat Frankrijk zich
slechts met de uiterste inspanning de heer
schappij over dit land zal kunnen ver
schaffen.
Op verschillende plaatsen heeft men de
telegraaflijnen doorgesneden.
De „Alliance Israelite" in Frankrijk
heeft 40.000 francs naar Fez gezonden
voor de ongelukkige bewoners der Jood-
sche wijk aldaar.
Het bezoek van H. M. dk Koningin en
Z. K. H. den Prins der Ne
derlanden te Parijs,
Volgens de Gazette de Ilollande ia het
programma van het bezoek van H. M. de
Koningin en Z. K. H. den Prins der Neder
landen in hoofdzaak als volgt samengesteld:
Zaterdag 1 Juni: Vertrek van Het Loo
omstreeks 8 uur. Aankomst te Pargs via
Luik, omstreeks uur.
Bezoek aan president Falliètes op het
Eiyaée. Outvangst van hel corps diploma
tique. Gala-diner op het Elysée. Gala-voor-
stclhng in de Opéta.
ZoDdag 2 Juni: In den voormiddag gods
dienstoefening in de Oratoire-kerk. Receptie
op het Stadhuis. Déjeuner in de Neder-
landsche Legatie. Rgtoer in het Bois de
Boulogne. Gala-diner in het Ministerie van
Buitenlandsche Zaken.
Maandag 3 Juni: Bezoek aan het paleis
te Versailles. Revue der troepen in het
kamp bg Satory. Déjeuner in het paleis
te Versailles.
Terug naar Pargs.