DAGBLAD VOOR AMERSFOORT EN OMSTREKEN.
No. 121,
VRIJDAG 24 MEI 1912.
9e JAARGANG,
Uit de Pers.
BUITENLAND.
DE EEMLANDER.
Hoofdredacteur: Mr. B. J. van Schaardenburg.
m
Bureau: KLEINE HllQ',6. Telef. Interc. 183.
Abonnementsprijs
Per jaarf 4.Franco per
post id. f5,60. Per 3 maanden id. f 1.Franco per post
id. f,1.40. Afzonderlijke nummers f 0.05.
Prijs der Advertentiën:
Van 1 tot 5 regels f 0.40. Voor iederen regel meer f 0.08.
Buiten het Kanton Amersfoort per regel f 0.10. (Bij
abonnoment belangrijke korting).
Tot plaatsing van advert, en reel, vau buiten het kanton Amersfoort in dit blad is „uitsluitend" gerechtigd het Alg-Binnen-eu Bnitenlandsch Advert.-bnrean D.Y. ALTA, Warmoesstr. 76-78 Amsterdam
De Olympische Spelen in Stockholm.
Zweden's hoofdstad zal in de eerstvolgende weken zooalB bekend is en mag
worden verondersteld, het verzamelpunt zijn van duizenden sportliefhebbers. De feesten
zullen glansrijker zijn dan ooit te voren. Het stadium, product van verscheidene jaren
arboid is in Skandinaviachen stijl opgetrokken. Naast de algemeens training en tennis-
ruimte is een kolossaal bassin aangelegd voor de zwem- en roeisport. De 50 K.M.
lange baan voor de Mirathonwedloopen voert van het stadium in noordelijke richting
naar het prachtig gelegen Edseikenmeer, tot Sollenzuna, waar het keerpunt is. Om
het Malar meer in het oosten van Stockholm zal het wielrennen plaats vinden. Tot
de deelnemers behooren ook Japanners en Turken.
Geen middel te slecht.
Iu „Vooruit", hei nieuwe vrijzinnige or
gaan voor het district Hilversvm lezen wjj:
Do clericale bestrijders dor openbare
school hebben meermalen blijk gegeven,
dat geen middel hun to slecht i6 ooi de
openbare school bij de ouders verdacht te
maken. Eén der meest alledaagscbe strijd
middelen der broeders is de bewering, dat
op de openbare school paganisten, socia
listen enz. worden gekweekt. Wordt aan
dergelijke beschuldigers het bewijs voor hun
beweren gevraagd, dat blijven zo het ant
woord schuldig. Tegenover hnn aantijging
staan ile woorden van een ernstig man als
de heer Gunning, de Amsterdamsche school
opziener:
„Ik heb nog nimmer en gij weet, ik
spreek veel menschen nog nimmer zeg
ik u, iemand ontmoet, die verklaarde, dat
hij door de openbare school sociaal-domo
craat was geworden maar daarentegen meer
dan één die positief veikluarde, dat hij
door de christelijke schoot en de wijze,
waarop daar het geloof werd ingestampt,
geheel van het geloof en den godsdienst zijner
vaderen was vervreemd".
Tot welke kleinzielige praatjes de cleri-
calen hun toevlucht nemen, bleek onlangs
weer in „De Rotterdammer", het anti-revo
lutionaire orgaan, dat nog wel een professor
van de Vrije Universiteit tot hoofdredacteur
heeft. Dat blad disebte onlangs aan zijn
gocdgeloovigo lezers een verhaal op van
een moordenaar iu Frankrijk, die, vóór do
beul zijn werk verrichtte, aan zijn verdedi
ger een brief had geschreven, waarin hij
de schuld van zijn misdrijven gaf aan de
Fransche staatsschool, 't Verhaal was zóó
buitengewoon aandoenlijk,dat bet voor ieder,
die maar iets verder kijkt dan zyn neus
lang is, duidelijk was, dat men bier te doen
had met een dioraluw bedachte lasterpraatjes,
waarin de clericale pers zoo vaak haar kracht
zoekt.
Natuurlijk giug de brief van den moor
denaar de heele kleinere clericale pors
door. 't Was immers een prachtargumeut
tegen de gehate openbare school.
Wat is nu gebleken?
Vooreerst: dat de brief den ongelukkige
door een rooinscheu priester gedicteerd
en hom met allerlei bedreiging afgeperst
was.
En voorts, dat de jongen tot z ij n
twaalfde jaar op een particuliere
roomsche school te Angers geweest is, daar
met groot schandaal wegge
stuurd i b en daarna slechts één jaar
de openbare school bezocht heeft!
Die bom is dus precies verkeerd ge-
sprongen!
De „Rotterdammer," die boven haar
lasterpraatjes de woorden plaatste: „De
vruchten van het openbaar ouderwijs," zal
nu ongetwijfeld haar lezors gaan vertellen,
dat zij bedoelde te schrijven: De gevolgen
van het clericale secte-ondcrwijs.
Het bovenstaande bewijst een koer te
meer, hoe voor deze partij er geen middel
te slecht is, om haar haat bot te kunnen
vieren togen de neutrale school. Voor de
vrienden dier instelling zij dit een aan
sporing zich steeds krachtiger te organi-
seeron In „Volksonderwijs" vinden zij de
uitnemende organisatie, die den strijd voor
goed volksonderwijs met toenemend succes
aanbindtl
Ongeregeldheden te Boedapest.
Te Boedapest, waar, zooals we reeds
gistereo meldden, een algemeene staking
was geproclameerd als betooging voor
het algemeen kiesrecht, hebbou bloedige
botsingen plaats gehad tusschen arbeiders
en politie. Dc Nationale Zeitung geeft
hiervan de volgende beschrijving:
„De stad vertoont het tooneel van een
oorlogskamp. Sedert 10 uur 's morgens is
er onafgebroken ernstig gevochten tusschen
de stakende arbeiders en de politie en
militairen. Do zaken in de stad liggen
volkomen stil. Alle winkels zjju gesloten.
Ook hot verkeer in de straten en het
electrisch bedrijf liggen stil. De arbeiders,
die zeer heftig optreden, en geen middel
onbeproefd laten om de politie terug te
slaan, hebben m de straten barricades op
gericht, waar zij do politie en militairen
terug trachten te drijven door steenen en
revojverechoten. Daar de oproerlingen alle
straatlantaarns vernield hebben, is Boeda
pest volkomen in duisternis gehuld. De
straten liggen bezaaid met glassplinters,
daar overal de ruiten ingeworpen zijn.
Electri8che tramrijtuigen werden in brand
gestoken.
De regen, die in den namiddag viel,
heeft de volksmenigte iets doen vermin
deren."
Om zes uur werd aan dat blad uit Boe
dapest geseind: „De opstand neemt zeer
ernstige, bijna revolutionnaire, afmetingen
aan. Het geheele garnizoen is opgerukt.
Alleen iu den middag vielen 3 dooden en
1G0 gewonden. Het gepeupel plundert de
koflichuizen. Dames en heereu worden
door apachen aangevallen. Goldtasschen,
horloges enz. worden gestolen Een school
jongen werd gedood. Do kranten verschij
nen niet. De stem ning in de stad wordt
van minuut tot minuut meer opgewonden.
Het gevaar voor het publiek in de straat
is zeer groot, daar de passage ook geoor
loofd is in de afgezette straten en het on
schuldige publiek midden in de gevechten
geraken kan. In alle straten ziet meu in
fanterie met de bajonet op de geweren en
cavalerie
Do militairen hebben alle hoofdstraten
en openbare pleinen bezet. Op het oogen-
blik, 's avonds 6 uur, is het iets kalmer
geworden. Do politie zoekt naar de leiders
der socialisten en heeft reeds eenigo hun
ner gevangen genomen.
De minister president Lakacz zal waar
schijnlijk naar Woenen gaan om den Kei-
zer persoonlijk inlichtingen le geven over
de gebeurtenissen van heden.
De opwinding in de stad blijft zeer
groot en men vreesde voor nieuwe gevech
ten in den laten avond."
Er begaf zich een deputatie van sociaal
democraten naar den minister-president om
hem te verzoeken een een aangekondigde,
doch verboden vergadering toe te staan.
De minister-president antwoordde, dat deze
vergadering alleen mocht plaats hebben
in een gesloten zaal.
De deputatie verklaarde toen, dat dan
de onlusten zouden voortduren, waarop de
minister zei; dat hij dan de strengste maat
regelen zou nemen.
Bemiddelinqsplannen.
Wij hebben reeds melding gemaakt van
de planneu, die bij de Triple Alliantie
bestonden om te trachten den vrede tus
schen Italië en Turkije te bespoedigen,
daar de landen, die tot de alliantie behoo
ren, nadeel vreezen van een voortdurende
bezetting van eilanden in de Egeïsche zee
door Italië.
Thans beweert de Parjjsch6 Intransi-
geant te weten, dat de Europeesche Kan
selarijen zich zeer druk bezig houden met
plannen voor een internationale conventie
over dit onderwerp.
Men zoekt naar middelon om het pro
gram der conferentie te beperken en nader
to bepalen.
De oorlogvoerende partjjen zouden voor
ceo conventie te vinden zijn; Turkse, mits
men de gevoeligheid der natie zou weten
te sparen.
De onzijdige mogendheden zouden inge
zien hebben, dat de wereldvrede minder
gevaar loopt door het samenroepen van
een conferentie met oen beperkt program
ma, dan door een voortduren der vijande
lijkheden.
Dat zal nog de vraag zijD.
President der Fransche Kamer.
De Fransche Kamer heeft gister tot pre
sident gekozen de heer Paul Deschanel
met 292 stemmen; op den heer Etienne
werden 201 stemmen uitgebracht. De heer
Deschanel was reeds eens voorzitter der
Kamer, namelijk van 18981902.
Protestvergadering.
Te Berlijn zijn gisteren protestvergade
ringen gehouden tegen de houding van
het Pruisische Huis van afgevaardigden.
De vergaderingen werden bezocht door ruim
•10.000 personen.
Staking van Transportarbeiders.
Gistermorgen hoeft de federatie der trans
portarbeiders besloten tot de algemeene
staking. Anderson, de algemeene secreta
ris van den Bond, heeft op een desbetref
fende vraag geantwoord, dat het besluit
om te staken alleen de transportarbeiders
in Londen omvatte, doch dat, zoo noodig,
de staking later nationaal zou worden ver
klaard.
De Mijnwerkbrsloosbn in Engeland.
Nu, ondanks de verklaringen in het
Lagerhuis door den minister gegeven, in
vole gevallen door dc districtscommissiën
mininiumloonen zijn vastgesteld, die geen
redelijk loon voor de arbeiders in de mijnen
waarborgen, heeft de conferentie vau den
Mjjnwerkcrsbond besloten om zich met een
protest tegen deze handelwijze der districts-
eommissiën tot de Regeering te wenden
en herstel van grieven te verlangen.
Het Zweedsch Pantserschip.
Namens den Zweedschen Staat zijn giBter
door don Bond van State de 12 millioen Kro
nen aangenomen van de Zweedsche Pant-
eerschipvereeniging voor den bouw van een
pantserschip. De Koning meldde dit den
Rijksmaarschalk en deed daarbij de mede-
deeling, dat het Koningshuis niet achter
wilde blijven en 100.000 Kronen schonk
voor het pantserschip.
Portugal en het Vaticaan.
De Portugeosche Kamer heeft met 50
tegen 45 stemmen een voorstel aangeno
men tot afschaffing der Portugeesche lega
tie bij het Vaticaan.
Het geval-Malecka.
De zaak van de Engelsche onderdane,
mejuffrouw Malecka, die in Rusland tot
