DAGBLAD VOOR AMERSFOORT EN OMSTREKEN.
No. 136.
WOENSDAG 12 JUNI 1912.
9e JAARGANG.
Uit de Pers.
BUITENLAND.
DE EEMLANDER.
Hoofdredacteur: Mr. I). J. van Schaardenburg.
Abonnementsprijs:
Per jaarf 4.Franco per
post id. f5.60. Per 3 maanden id. f 1.Franco per post
id. f,1.40. Afzonderlijke nummers f 0.05.
Bureau: KbEINE HtAGiO. Telef. Interc. 183.
Prijs der Advertentiön:
Van 1 tot 5 regelB f 0.40. Voor iedoren regel meer f 0.08.
Buiten het Kanton Amersfoort per regel f 0.10. (By
abonnement belangrijke korting).
Tot plaatsing van advert, en reel, van buiten het kanton Amersfoort in dit blad is „uitsluitend" gerechtigd het Alg. Binnen- en Bnitenlaudsch Advert.- bureau D, Y. ALTA, Warmoesstr. 76-78 Amsterdam
türhr Stepna nTisia
Abg. JuL Kovacs.
De aanslag op draaf Tisza.
Groot opzien heeft de revolveraanslag, gepleegd door den afgevaardigde Kovacs
op graaf Tisza den president van het Hongaarsche Parlement gewekt.
In zyne opgewondenheid over wat hij eene schending van het parlementaire
recht noemde, kwam hij tot de onzinnige daad, die hij mot den dood kocht.
Dr. Kuyper bn db Minister Talma.
Over de houding van dr. Kuyper tegen
over den van allo kanten bedreigden
minister Talma, schrijft het Vad.
Dr. Kuyper heeft de zijde van den minis
ter Talma reeds verlaten: hij is tegenover
dezen gaan staan en strekt dreigend den
vinger op: Excellentie, krijgt het niet in uw
hoofd de amendementen 7an den heer Lob
man terstond onaannemelijk to verklaren!
In zyn waarschuwings driestar van giste
renavond vraagt hij tooh: zou het billijk zijn
zoo de minister dit deed? „En giDg men
(men is de vriendelijke aanduiding van
den bewindsman) hiertoe over, liep men
dan geen gevaar een beslissing te krijgen
gelijk die op dit oogenblik door niemand
wordt gewensoht.*
Daarmee is uitgesproken dat thans ieder
een sympathie gevoelt met de belangrijke
voorstellen van den heer Lohman, die ook
o.i. de wet aanmerkelijk znllen verbeteren,
immers hot logge Raden-toestel overbodig
zullen maken en de bizondore kamer,
het zelfbestuur der arbeiders, een veel groo-
tere vrijheid van beweging zullen waar
borgen.
Ook dr. Kuyper, eerst zoo blijde den mi
nister te kunnen steunen bij dit ontwerp,
waar hy hem bij de Bakkerswpt aan zijn
lot moest overlaten, stelt zich dus tcgeoover
dezen en geeft de Radenwet alvast prijs.
Wat overigens de Driestar betreft, wij
zien er een laatste pogiDg in om den minis
ter te redden: uitstel wordt bepleit. Nu ge
vaar driegt op den dollen rit naar't Staats
blad, is dr. Kuyper or by om te zeggen:
houdt de paarden in en stap een wijle af,
misschien gaat het onweer dan zonder
schade voorbij. En hij bepleit een geheel
nieuw afdeelingsonderzoek, een nieuwe be
handeling in de commissie van voorberei
ding, nieuwe gelegenheid tot het indienen
van amendementen Eilieve was't niet dr.
Knyper, die vroeger altoos klaagde over
den tragen gang van zaken, juist bij de
commissie van voorbereiding van de ziekte
wet?
Zoo dr. Knyper dan ook thans uitstel der
behandeling bepleit, zou 't dan niet zijn om
dezen appel van twist een wijle op te ber
gen?
De Standaard vreest, dat de ziektever
zekering voor het zomerrecès niet afgehan
deld zal worden, en dat dan de Kamer in
October de discussie zal voortzetten in
Ootober, welke maaod n.b. dr. Kuyper
voor de behandeling van de invaliditeitswet
heeft uitgetrokken. Ziehier du, watheta.r.
orgaan dreigt:
Regeering en Kamermeerderheid zijn,
krachtens hare verantwoordelijkheid voor
den gang van zaken, zeer stellig gehouden
om op deze aangelegenheid hoe eer hoe
beter orde te stellen.
Over en weer moet geweten worden en
vaststaau, dat, komt de Ziektewet nu niet
af, de Ziektewet tijdelijk moet opgeborgen
of desnoods ingetrokken, en dat in elk
geval met October 1912 de Invaliditeitswet
in de Kamer aan de beurt komt.
In December des vorigen jaars vond
men hot al te dwaas, dat een Kamerlid
anders met staking dreigde. Reeds nu ziet
men het oogenblik naderen waarop dit
gerealiseerd zou worden.
Tal van Kamerleden gaan met de Ziek
tewet niet naar October over.
October ligt voor de Ouderdomsverze-
keriDg vast-
Dk Oorlog.
Twee Tripolitaansche afgevaardigden
hebben aan de Turksche Kamer gezonden
mot verzoek Tripoli niet prijs te geven.
Een afgevaardigde uit Saloniki, Rahme
gebeeten, antwoordde toen dit verzoek
werd voorgelezen:
„Zoolang de overwiuningen van Turkeü
en Arabieren voortduren, geloof ik niet,
dat er oen Ottomaansche Regeering te vin
den zal zijn, om ook maar een duimbreed
grond af te staan. Indien een Regeering
inet een voorstel kwam, zou geen enkel
Parlement het aannemen."
De Kamer besloot in dien geest aan de
Tripoliaansche afgevaardigden te antwoor
den. Men gelooft dat de eilanden Chios en
Mitylone nu toch spoedig door de Italianen
bezet zullen worden. Men leidt dit af uit
het feit, dat vier officieren van gezondheid
van het Italiaansche leger gisteren van
Tarente zyn vertrokken terwyl op hun
reisordcr als plaatsen van bestemming uit
drukkelijk Chios en Mitylene waren inge
vuld.
Db staking in Londen.
De Londensche patroons hebben volhard
by huu mooning, dat de versohillende
bedryven bij het havenbedrijf betrokken,
niet onder één patroonsverbond te begrij
pen zijn. En daar de Regeering zulk een
verbond voor een verzoening noodigvond,
verviel haar voorstel.
Daarop hebben do stakers tot de alge-
meene werkstaking besloteD. Maar volgens
de telegrammen voldoen lang niet allen
daaraan. Zoo gaat to Newcastle, Cardiff,
Swainsea, Sunderland, Blyth en op andoro
plaatsen het werk rustig door.
Ook heeft het verbond van matrozen en
stokers een manifest aan de leden verspreid
met den raad odi niet te stakeD.
Te Southampton en te Plymouth staken
in elk dier plaatsen 2000 man.
Het uitvoerend Comité van deD dokwer-
kersbond voor Liverpool, Hull, Schotland
en Ierland heeft besloten geen deel to
nemen aan de staking.
In antwoord op een hem in het Lager
huis gestelde vraag omtrent den stand der
staking, zeide eerste minister Asquith, dat
de regeering in de laatste tien dagen niets
onbeproefd heeft gelaten om het noodlotti
ge geschil tot een bevredigende oplossing
te brengen. De voorstellen, die de regee-
riug heeft gedaan, werden echter niet door
beide partijen aannemelyk geacht en de
gedane pogingen hebben dus schipbrenk
geleden.
„Naar wy vernomen hebben", zoo ver
volgde de minister, „dreigt er verergering
van den toestand, hetgeen de regeering
ernstige zorg baart".
De arbeidersleider Ramsay Macdonald
vroeg of do regeering nog bereid is haar
goede diensten aan te bieden aan een der
partyen of aan beide, waarop Asquith be
vestigend antwoordde.
Db Oppositie in Hongarije.
Het is in Boedapest nog steeds niet rus
tig en ook uit het land komen berichten
van .ongeregeldheden. Zoo zijn in Grosswar-
din velo ruiten ingeslagen en is er hevig
gevochten tusschen politie en de volks
menigte.
Daar het gisterenavond bekend was ge
worden, dat de oppositie de geheele zitting
van het parlement in beslag wilde nemOD,
door zich man voor man, zoo omslachtig
inogelyk uit de zaal te laten slepen, werd
het geheele gebouw met een sterke go-
wapende macht omgeven, die de 75 leden
die afgesloten zijn van de zittingen, buiten
het gebouw hielden.
Terwijl gistermorgen de oppositie, bege
leid door een groote menigte, van het eeDe
lokaal naar het andere trok, werd er door
bereden politie en gendarmerie een charge
geboudeD. Er ontstond een paniek en vele
personen werden omver gereden.
By het uitgaan ecner socialistische bij-
oenkomst hadden ongeregeldheden plaats.
De vensters van de woning van Tisza, de
president van het Volkshuis, werden ver
brijzeld. De troepen moesten tusschenbeide
komen.
De President Tisza heeft gister in het
Volkshuis een rede gehouden, waarin bjj
zeide, dat de obstructie een chronische
ziekte is geworden, die slechts genezen
kan worden door een radicale operatie, boe
pynlyk die ook moge zyn.
„Ik heb getracht", zoo vervolgde hy,
„een einde te makon aan de anarchie in
het parlement en behoef my niet te verde
digen tegen het verwyt van persoonlijke
eerzucht." Er werd toen geroepen„schelm",
waarop Tisza antwoordde: „dwaas", en by
eindigde daarop zyn rode met de woorden:
„Moge toch de natie naar my luisteren voor
het te laat is." (Toejuichingen.)
Het voorstel tot wyziging van het regle
ment van orde word daarop aaDgeDomen.
De Kamer is thans voor een weok ver
daagd. Men heeft dus wat tyd om tot rost
te komen.
Evenredige Vertegenwoordiging.
De leider der radicale partijen in Frank
rijk, de bejaarde heer Comhes, heeft een
heftige redevoering gehouden tegen even
redige vertegenwoordiging in het algemeen
en tegen hei thans in Frankrijk ingediende
ontwerp in het byzonder. Misschien, zei hij,
is in theorie het stelsel van evenredige
vertegenwoordiging heel mooi, maar het
zou waanzin zijn, het thans in Frankryk in
te voereD, omdat het tot Diets anders leiden
zou, den tot een versterking van de socialist-
toD en vooral van de reactionnaireD, de
vijanden van de Republiek, terwyl de ware
Republikeinen er ten zeerste door zouden
vezwakken.
PoRTUGEESCHE ROYALISTEN.
Volgens Portugeesche bladen worden in
de Spaan8che grens-provincio Orense, do
Portgueesche monarchisten-beDden den
laatsten tijd hardnekkig vervolgd door de
Spaanscbe troepen. De monarchisten moeten
er slecht aan toe zyn.
Kreta en de Mogendheden.
De beschermende mogendheden hebben
aan Kreta een nota gezondeD, waarin zy
er aan herinneren dat de eisch, aan Mo-
hammedaansche ambtenaren gesteld, om
den eed af te leggen ten opzichte van
don Koning der Hellenen, niet in overeen
stemming is met de bepalingen voor het
bestuur van Kreta. Zij dringen er dus op
aan dezen eed achterwege te laten. Op dien
groDd herstellen zij een ontslagen ambte
naar die geweigerd han dien eed af te
leggen.
Verder zeggen zij, dot zij vonrnemena
zyn het recht van controle op de regeerings-
haudelingen en vooral op het gebruik van
staatsgelden, toe te passen. De door Enge
land vastgehouden Kretenscr afgovaardigde,
die naar do Griekacho Kamer wilden gaar,
zijn thans vrygelaten.
De Opstand op Cuba.
Uit Santiago wordt gemeld, dat de op
standelingen de Amerikaansche mariniers,
die de Elcuero-mijnen bewaakten, l ebben
aangevallen. De mariniers leden geen ver
liezen. Hoe het den aanvallers vergaan is,
wordt niet gemeld.
Amerika begint het echter te meenen,
waot nu is aan nog twee oorlogschepen
bevel gegeven, om naar Cuba te vertrekken.
