DAGBLAD VOOR AMERSFOORT EN OMSTREKEN. buitenland! No. 142. WOENSDAG 19 JUNI 1912. 9e JAARGANG. Het Werkliedenreglement. DE EEMLANDER. Hoofdredacteur: Mr. D. J. van Schaardenburg. Abonnementsprijs Per jaarf 4.Franco per post id. {5,60. Per 3 maanden id. f 1.Franco per post id. fjl.40. Afzonderlijke nummers f 0.05. Bureau: KLEINf; Ha4G!6. Telef. Interc. 183. Prijs der Advertentiën Van 1 tot 5 regels f 0.40. Voor iederon regel meer f0.08. Bulten het Kanton Amersfoort per regel 10.10. (Bij abonnoment belangrijke korting). Tot plaatsing van advert, en reel, van buiten het kanton Amersfoort in dit blad is .uitsluitend" gerechtigd het Alg. Binnen- en Buitenlandsch Advert.-bureau D, Y. ALTA, Warmoesstr. 75-78 Amsterdam i. Amersfoort doet weer 'n stap vooruit. Het zal eindelijk z'n werkliedeureglement krijgen. Eindelijk, zeggen wij; niet alleon omdat zoovele gemeenten ons voorgegaan zjjn Baarn en Zeist hebben reeds eenige jaren bun reglement maar ook, omdat het ontwerpon van het roglement zoo lan gen tijd geduurd heeft, waardoor men aan de werkliedenorganistaties gelegenheid ge geven heeft telkens en telkens weer ver- toogen tot het gemeentebestuur te richten om tooh wat voort te maken. Misschien geheel ten onrechte is daardoor bet geloof in de spontaniteit van het gemeentebestuur in sommige kringen aan het wankelen ge- braoht en de valsche indruk gevestigd, dat het aan de zwoep der werkliedenorganisa- ties te dauken is, dat het reglement thans tot stand komt. Wij hebben aandachtig kounis genomen van het coneept-reglement en zijn vol bewondering voor het degelijk werk dat geboden wordt. Onze indruk is deze, dat aan do redelijke eiscben der gemeentewerklieden ruim tegemoet geko men is, zonder eohter den schjjn te wet tigen, als zou het gemeentebestuur voor den aandrang der arbeidersbeweging be zweken zjjn en de macht uit handen ge geven hebben. Integendeel, oub schijnt het etrder, alsof steeds de bedoeling voorge zeten heeft eigen gezag hoog te houden en aan het verwjjt van zwakheid geen haarbreed grond te geven. Wij leven in den tijd der arbeidersbe weging. Conflicten tusschen werkgevers en werknemers behooren tot de orde van den dag, zeer tot sohade natuurlijk voor de de orde van de maatschappij. Aan de werklieden-reglementen de taak om die oonflicten tusschen den gemeentelijken werkgever en de werklieden in zjjn dienst onmogeljjk te maken. Let wel: onmogeljjk te maken. Eerst dan zal zulk 'n reglement feilloos heeten, zoo conflicten tot de on mogelijkheden gerekend kunnen worden. En zulks zal het geval zijn, zoodra aan alle redelijke wenschen der werklieden te gemoet gekomen en aan hun redolijke grieven 'n eind gemaakt is. Dan, maar ook niet oerder, zullen conflicten uitgesloten zjjn; dan zal ook van 'n recht van werk staking geen sprake kunnen zijn. Niet alleen in de gemeentebedrijven, maar in de geheelo maatschappij zal slechts op deze wjjze de sociaal-demooratio overwonnen kunnen worden. Sla haar hare wapenen uit de hand, neem hare redelijke grieven weg, voldoe aan de redeljjke wenschen der ar beiders,en de sociaal-democratie, die immers slechts op den bodem der ontevredenheid tiert,zal met lamheid geslagen zjjn.Haar aan- hangzal dan nog slechts bestaan uit raddraai ers, onruatzoekers en „wereldhervormers" die er natuurlijk altjid zjjn, maar de kern dor arbeiders zal zich ouherroepeljjk af- keoren. Dezen toestand te scheppen ligt in de handen der vrijzinnigheid. Daarom is er vooi de sociaal-democratie geen grooter gevaar denkbaar dan 'n krachtig vrjjzinnig bewind. Zoo is ook het gemeente-werklieden reglement van het hoogste gewicht, Geef 'n reglement, dat de wenschen der werk lieden straf negeert, slechts bedacht is op het vormeende prestige van B. en W., de ellende is niet te overzien. Geef daaren tegen 'n reglement, dat met die wenschen ernstig rekening houdt, voor redelijke cri- tiek geen gelegenheid biedt gjj zult onder de gemeentewerklieden 'n geest kweekon, zooals die nergens beter kan zijn. Wjj hebben ons daarom bovenal ver heugd over de instelling van een scheids gerecht, al hadden wjj natuurlijk geen oogen- blik gevreesd, dat in 1912 in 'n werklie denreglement bet scheidsgerecht zou kunnen ontbreken. Zeer enkelen zjjn nog niet overtuigd van de wenscheljjkheid van deze instelling. Men ziet hierin soms alweer gevaar voor het prestige van B. en W. Maar wjj zouden veeleer gevaar voor dit prestige bespeuren indien men aan het algemeen verlangen der werklieden obstinaat het hoofd blijft bieden. En het kan het geloof in de onpartijdigheid van B. en W. nooit versterken, zoo men 'n scheidsgerecht toonde te vreezen. Wg voor ons zouden de taak van het scheidsgerecht zoo uitgebreid mogelijk wil len zien en er niet zoozeer 'n raad van beroep maar 'n scheidsgerecht in don ruimsten zin van willen maken; en te te gelijkertijd 'n adviseerend lichaam bij alle geschillen en quaesties welke zich kunnen voordoen, bjj Ioonge9chillen, en ook bij wenschen der werklieden om hooger loon. Is het waar, dat slechts het gemeentebe stuur zal kunnen beoordeelen, of de ge- meentefinantiëu op zoker oogenblik loons- verhooging toelaten, aan de andere zijde legt toch ook de rechtmatigheid van den verhoogingseisch gewicht in de schaal. Over deze rechtmatigheid zal het scheidsgerecht beter kunnen oordeelen dan het gemeente bestuur en wordt deze juist bevonden, dan mag de finanlieele toestand de verhooging niet tegenhouden. De Ioonsvorhooging decreteeren kan hot scheidsgerecht natuur lijk niet, slechts de rechtmatigheid onder zoekon; daarom spraken wjj van adviseerend lichaam. Zoo zouden B. en W. in twijfel achtige of moeielijke gevallen, alvorens 'n straf uit te spreken, het advieB van het scheidsgerecht kunnen inwinnen, waardoor tevens vermeden zou worden, dat het prestige van B. en W. schade leed, door 'n latere vernietiging van hun vonnis door het scheidsgerecht. Zou ook dit onder de taak van het scheidsgerecht gebracht worden, dan ware 4 leden wilde ovor- er geen enkele reden meer denkbaar, welke werkstaking kon rechtvaardigen en moest deze onder alle omstandigheden on geoorloofd beschouwd worden. Maar dan is ook noodig, dat de samen stelling van het scheidsgerecht op die wjjze geschiedt, dat de uiterste onpartijdigheid en onafhankeljjkheid gewaarborgd is. Do samenstelling, zooals deze thans voorge steld wordt de loden benoemd door den raad, 2 uit voordracht van B. en W., 2 uit voordracht van de vasto werklieden, tenVijl de 5e na de benoeming van de andoren als voorzitter gekozon zal worden Ijjkt ons niet geheel en al dien waarborg te geven. Voor dat 5e lid, de voorzitter, wordt geen voordracht vereischt; de raad heeft de vrjje keuzo. Het zou ongetwjj- feld beter zjjn, dat de raad deze keuzejte doen had uit 'n voordracht opgemaakt door de 4 reeds benoemde leden, zoo men althans de keuze van den voorzitter niet geheel en al aan die laten. 'n Ander bezwaar, dat wjj tegen de samenstelling hebben is dit, dat ook raads leden benoembaar zjjn. De Memorie van Toelichting zegt, dat ook onder de raads leden zeor geschikte leden te vinden zullen zijn. Volkomen waar, maar waarsohjjnljjk buiten de raad nog meer. Wjj willen niet insinueeren, dat 'n raadslid niet oupartjjdig of onafhankelijk zal zjjn, maar indien ook maar slechts eenig wantrouwen in z'n on partijdigheid ontstaat, wordt ook het ver trouwen in het scheidsgerecht ernstig ge schokt. En indien de raadwjj weten niet, of het misschien opzettelijk zoo geregeld is de regel zou volgen juist het 5e lid, den voorzitter, uit z'n midden te kiezen, dan zou het nog gemakkeljjker gemaakt worden de onpartijdigheid van hot scheids gerecht in verdeuking te brengen. Wjj weten nu eenmaal, hoe door sommige elementen alles aangegrepen wordt, om voor zich zelf stemming te maken en zelfs de beste bedoelingen scheef voorgesteld worden om maar meer roering te brengen en ontevredenheid te zaaien. Daarom moet denzulken niet geheel onnoodig gelegen heid gegeven worden hun doel te bereiken. Da Oorlog. Het schjjnt de door de Italiauen bezette eilanden in de Aegeïsche zee goed te be vallen, dat zij een poos van het Turksche bestuur bevrijd zjjn. De zich noemende „Insulaire Commissie van de Aegeïscha zee* heeft aan den Italiaanschen gezant te Atheue een memorie overhandigd, waarin dank wordt betuigd voor de houding van staat en leger der Italianen, bjj gelegen heid van de bezetting der eilanden. Tevens wordt do wen9cb te kennen gegeven van een vereeniging dier eilanden met Grieken land; en mocht dit onmogelijk zjjn dan zou de insulaire commissie toch graag wil len, dat Italië zou waarborgen dat de eilanden na den oorlog onafhankoljjk wer den, subsidiair zelfbestuur kregen. Als men nog niet overtuigd mocht zjjn van het menschonteerende van den oorlog, leze men de volgende akelige beschrjjving van het slagveld bjj Zanzoer, zooals die in de Italiaansche Tri buna voorkomt: „Het is ongelooflijk, welk een slachting onze artillerie heeft aangerioht. Beenen, armen, hoofden, en andere ledematen lig gen overal opgehoopt, vermengd mot flar den van vuile Aarabieren-gowaden, gebro ken wapens en pakketten met amunitic. Op sommige punten zjjn honderden en nog eens honderden van bleeke, met bloed bevlekte menschelijke lichamen op en door elkaar geworpen, als waren zjj daar door een gruwoljjko luim van het Noodlot of door een woestjjnstorm bjjeengeveegd, en zij verspreiden eenjverschrikkeljjken stank. Hier vielen onder den regen van jjzer en staal onzer artillerie vele honderden men- schen tegelijk, wien zelfs de vlucht geen redding bood. Het is een schouwspel, waarvan de oogen zich in wilde ontzetting afwenden. Het is niet meer eenvoudig de „dood", die ons hier tegemoet treedt het is de wildste, gruweljjkste verwoesting, de ver schrikkelijkste vernietiging van alle leven, een ontzettende massale moord, door de vuurmonden onzer artillerie aangerioht. Wij gaan verder. Vele kilometers lang vertoont zich hetzelfde beeld. De oogen kunnen de verschrikking van dit schouw spel nog Blechts ontgaan door zich naar den hemel te richten. Plotseling duiken op tweeduizend meter afstand kleine vjj- andeljjke groepen op; een zwarte, kri oelende mierenhoop. Het Engelsche Kiesrecht-Ontwerp. Over den inhoud van het Regeerings- ontwerp tot wjjziging en aanvulling van het Engelsche Kiesrechtontwerp hebben wij in ons vorig nummer reeds het een en ander bericht. Tor aanvulling en ook ter verduideljjking van enkele passages, ont- leenea wjj aan Engelsche bladen nog het volgende: Het ontwerp voert feiteljjk algemeen mannen-kiesrecht in. Dit ontwerp ook tot de vrouwen uit te breiden, zou opoen» lO'/i millioen vrouwen stemgerechtigd maken en daar wil de regeering, naar men weet, in geen geval aan. Om het kiesrecht te krjjgen is niets anders noodig welke per sonen, als krankzinnigen enz., zullen uit gesloten zijn, vinden wjj nog niet aange geven dan dat men 6 maanden in één district heeft gewoond. Verhuizing in een zelfde district, heeft op 't kiesrecht geen invloedwel verhuizingdaarbuiton, dan geldt de 6-maand bepaling; verder moet men den leeftjjd van 21 jaar bereikt hebben. Behalve de verouderde instelling der uni- versiteits-mandaten negen in getal, waar bij parlementsleden nitsluitend door de ge gradueerden eener universiteit werden ge kozen, terwjjl deze echter ook nog hun ge wone stemrecht in hun district behielden, wordt ook het meervoudig kiesrecht afge schaft. Elke kiezer zal voortaan slechts in éen district mogen stemmen, en niet meer, zooals nu, in verschillende districten waar bjj krachtens zjjn eigendommen kiesge rechtigd is. Wanneer iemand probeert toch méér dan één stem uit te brengen, kan hjj gestraft worden met een boete van

Historische kranten - Archief Eemland

De Eemlander | 1912 | | pagina 1