DAGBLAD VOOR AMERSFOORT EN OMSTREKEN.
No. 165.
DINSDAG 16 JULI 1912.
9e JAARGANG.
Uit de Pers.
BUITENLAND.
DE EEMLANDER.
Hoofdredacteur: Mr. D. J. van Schaardenburg.
Abonnementsprijs
Per jaarf 4.Franco per
post id. f5,60. Per 3 maanden id. f 1.Franco per post
id. f 1.40. Afzonderlijke nummers f 0.05.
Burean: KI.KIXK UvATelef. Interc. 183.
Prijs der Adyertentiën:
Van 1 tot 5 regels f 0.40. Voor iederen regel meer f 0.08.
Buiten het Kanton Amersfoort per regel f 0.10. (Bij
abonnement belangrijke korting).
Tot plaatsing van advert, en reel, van bniten het kanton Amersfoort in dit blad is „uitsluitend" gerechtigd het Alg. Binnen-en Bnitenlanduch Advert.- bnrean D. Y. ALTA, Wnrmoesstr. 75-78 Amsterdam
Het Parlementaire Jaar.
Het Handelsblad werpt oen terugblik
oyer het afgeloopen parlementaire jaar,
„een stormjaar in ons parlomentaire leven."
Wij halen er het volgende uit aan:
Een schoon jaar kan het Stormjaar noch
voor do Tweede Kamer, noch voor de
Regeering heeten. De Tweede Kamer
beleefde een ongekend groot aantal wilde
en leelijko oogenblikken. Haar prestige
is in den lande zeker niet gerezen.
En dat van de regeering evenmin.
Zü stond in gewichtige quasties eigen
lijk alleen dan sterk, wanneer de minister
van oorlog haar vertegenwoordigde. Diens
even beleidvolle als vaste figuur won niet
alleen links en rechts vertrouwen en sym
pathie maar vond rechts ook de, voor een
gestadige politiek, zoo onoutbeerlijke een
heid tusBchen regeering en regeeringsmeer-
derheid. En na de mislukkingen die op
milita-r gebied, in vorige jaren onder dit
kabinet hadden plaats gehad (de verspilling
van minister Sabrons noodwet, daarna het
falen van diens tweeploegenstclsol en ein
delijk het struikelen van minister Cool)
kreeg het kabinet nu althans op dit hoofd
punt van zijn program, op 't stuk van
oorlog succes. Op dat van marine echter,
gelijk wij reeds aanteekenden allerminst.
En in scherpe tegenstelling tot de kracht,
die regeering en regeeringsmeerdetheid in
zako oorlog in 't afgeloopen jaar ontwik
keld hebben, stond de groote onzekerheid,
de aarzeling en de zwakte van hen beiden
op sociaal gebied. Telkens bleek daarbij
óf gebrek aan eenheid rechts, óf beide.
Waarbij dan nog kwam, dat de minister
niet zelden socialistische hulp kreeg, die
hem, minister van arbeid in een rechtsch,
anti-socialistisch kabinet eigenlyk nog meer
schaadde in zijn prestige, dan het gemis
aan steun van rechts. Zeer sterk is dan
ook in dit jaar wel uitgekomen, dat de
„beginselen, levend in de partijen der
rechterzijde," niet dio zijn waarop men, op
den duur, een homogene, sociale politiek
kan bouwen. Na meer dan vier jaar levens
(d.w.z. langer dan een kabinet gemeenlijk
van de kiezers te leveu krijgt) is op 't
stuk der groote sociale wetgeving, die,
naast het militair vraagstuk, do hoofdzaak
zijn moest van het ministerie Heemskerk,
nog geen enkele wet in 't Staatsblad ge
komen. En het eenige fragment dat het
althans gebracht heeft tot aan de Eerste
Kamer, de Radenwet, is, zooals het daar
ligt, een hotel zouder gasten of een nest
zonder vogels. Het is zeer twijfelachtig of
het wel ooit inhoud krijgen zal... en of
het dus wel ooit zal worden uitgevoerd.
De coalitie bleek eigenlijk alleen dan
nog waarlijk en van harte «én, wanneer er
onderwijssubsidies waren te halen, hier, en
in Indië. Dan stond men rechts geestdrif
tig pal voor een „bouwwetteke", dat weer
5 ton in de bijzondere kassen stuwde; dan
blaakte men voor het converteeren van
Indische openbare scholen in zendingsscho
len, en dan wist men minister Heemskerk
in de Eerste Kamer en minister Malefijt
in de Tweede, wanneer dezen althans nog
eenige matiging wilden betrachten, onge
zouten aan 't verstand te brengen dat, op
dit punt, verdraagzaamheid onchristelijk
was. Geen tolerantie werd, 2oodra men
raakte aan do christelijke beurs, getolereerd.
En de minister, die, in naïef besef van zijn
ministerieels verantwoordelijkheid, dezen
plicht als partijman niet recht bleek te ver
staan, die werd.afschuwelijk misverstaan.
'tZal hem zijn heele leven heugen!
Overigens wist men, rechts en aan de
regeeringstafel, de coalitie-eenheid nog te
bowaren in zaken van oorlog, maar dat is,
gelijk gezegd, goeddeels te danken aan
de figuur die daarbij achter dio tafel stond.
En in de sociale wetgeving bleken de eerst-
groote pogingen óf te falen óf maar ampertot
een schijnsucces te leiden. Ware men niet
nog slechts een jaar van de stembus ver
wijderd en ware niet tot de rechterzijde
het besef doorgedrongen van het ontzet
tende fiasco dat haar coalitie-politiek zou
maken, indien zij zelfs in het vijfde jaar,
het extra-jaar, nóg geen verzekeringswet
te produceeren wist - de coalitie zou al
lang uiteengevallen zijn.
Maar 't kraken van het coalitie-schip is
nooit zoo duideljjk gehoord als in dit jaar
van storm, terwijl op 't dek de twee oude
kapiteins, de heer Lohman, wiens parle
mentair gezag toch merkelijk daalde, en
de heer Kuypor, wiens desertie bij de
Bakkerswet en bij een zaak van anti-revo-
lutiounair beginsel in do Radenwet nu zelfs
door Patrimonium opgemerkt is, onverzet
telijk om de leiding streden.
En zoo gaat ons Parlement, na dit
stormjaar, zijn vacantie in met een wellicht
nog zwaarder jaar in uitzicht.
Het Extra-Jaar.
Het Stembusjaar.
Vredesbemiddeling?
Er is iets gaande te Rome; wat weet
men niet precies. Maar in diplomatieke
kringen aldaar heerscht groote levendigheid.
Niettegenstaande het de groote-vacantietijd
is, zijn de gezanten van alle groote
mogendheden aanwezig en de Italiaansche
minister-president Giolitti breekt zijn va-
cantio af en keert naar Rome terug. Woens
dag zal er een belangrijke ministerraad
worden gehouden. Dat alles bijelkaar ge
nomen, wijst op iets bijzonders. Men spreekt
van vredesbemiddeling. Wij zullen weldra
weten of dit vermoeden juist is.
Envkr-Bey.
Wij hebben onlangs meegedeeld, dat
Enver-Bey, de dappere legeraanvoerder
van Turken en Arabieren tegen de Italianen
de Arabieren een eed heeft laten afleggen,
dat ze den strijd zouden voortzetten, zelfs
al sloot de Regeering vrede met Italië,
waarbij gebied verloren ging.
De correspondent der Berliner Lokal
Anzeiger te Konstantinopel bericht nu, dat
men in regeeringskringen aldaar wantrou
wen koestert tegen Enver Bey.
Men verdenkt hem ervan, dat hy een
overeenkomst tuBSchen Turkije en Italië
zou willen gebruiken om de Arabieren
tot ontrouw aan het Turksche rijk te bo-
wegen, waarby het zeer goed kon zijn,
dat hij als schoonzoon van den sultan
hoofd werd van een onafhankelijk Arabisch
Kalifaat. Men meent ook, dat hij ook steun
zou vinden bij een groote mogendheid, die
reeds lang genoeg blyk gegeven heeft van
haar belangstelling voor een mogelijke
onafhankelijkheid van de Arabieren. Naar
men verzekert, is Kiamil Pasja, die in
levendige briefwisseling staat met Lord
Kitchener, dezer dagen door de regeering
ingelicht over de mogelyke gevolgen van
het optreden van Enver Bey.
De Opstand in Albaniö.
De muiters in Mouastir zijn blijkbaar
nog niet tevreden gesteld. Zij weigeren
nautelyk om met de IiegeeriDg te onder
handelen en verklaren, dat het ontslag van
den minister van Oorlog moet gevolgd
worden door aftredon van het geheele mi
nisterie.
Albaneesche opstandelingen hebben zich
meester gemaakt van een wapen- en
amuuitie depót bij Prischtina.
Het Marokkaanschk Wkspennkst.
De Parysche Matin ontvangt berichten,
dat het in Marakesj wel degelijk nog een
zeer gespannon toes'and is. De minister
president had zulks in de Kamer ontkend
op grond van officieele telegrammen. De
Matin evenwel verneemt, dat de strijd tus-
schen de aanhangers der Kaïds Glaoei en
M'Toegt nog altijd de veiligheid in Marakesj
ten zeerste bedreigt, en dat bovendien een
machtige stam uit den omtrek de
dot pen bij de stad tegen den grond brandt.
De Revue.
Zelden was de aandrang van de menigte
naar de jaarlijksche FraDsche revue ter ge
legenheid van den 14 Juli zoo groot als
ditmaal.
De Bey van Tunis liep naast den presi
dent, toen deze langs het front der troepen
schreed. Luchtschepen en vliegmachines
kruisten over het veld. President Fallières
overhandigde het nieuw geschapen corps
luchtvaarders het vaandel van hun regiment
en zei daarbij, dat dit te midden van het
leger verschijnen zal als een symbool van
het Fransche genie.
De troepen werden door de menigte luide
toegejuicht,vooral do soldaten in de nieuwe
uniform.
De Toestand in Portugal.
Volgens berichten uit Lissabon zijn er
nog tien rebellen uit Cabeceiras de Ëasto
gedood, terwijl 15 priesters gevangen ge
nomen werden. Een bende samenzweerders,
die bij Grou gekampeerd waren, zijn op
de nadering van een afdeeling republi-
keinsche ruiterij naar de Spaansche grens
gevlucht.
Ta Colimbra werd een bom in het huis
van een samenzweerder geworpen, waar
door materieele schade werd anogericht.
Te Evora werd do schoonbroeder van
den aartsbisschop gearresteerd. Tc Bellas
hadden huiszoekingen plaats in de wonin
gen van verschillende leden der aristocratie.
Verscheidene personen werden gearresteerd.
Een Portugeesch monarchist uit do om
geving van Paiva Couceiro, die by den
aanval op Chaves zwaar werd gewond en
govangen genomen, heeft, volgens de Daily
Mail, op zijn sterfbed verklaard, dat ko
ning Manuel en Don Miguel, de pretendent,
hadden afgesproken dat Manuel, zoo de
monarchie mocht worden hersteld, niet
zou huwen eB daardoor de opvolging zou
verzekeren aan den hertog van Oporto of
zijn erfgenaam.
In een eenzaam huis te Caragueira,
tusschen Lissabon en Cintra, heeft men 19
aanzienlijke jongelieden gevangen gemaakt,
die men van samenzwering verdenktOnder
hen zyn er, die tot do hoogste aristocratie
des lauds behooreo.
DeNieuweEngelscheVerzbkeringswkt.
Gister is de nieuwe Engelsche Verzeke
ringswet in werking getreden en Zaterdag
middag heeft de Minister Lloyd George
een redevoering over deze wet gehouden.
Merkwaardig was zyn mededeeling, dat er
nu reeds meer dan negen millioen Engel-
schen door hun particuliere verzekerings
maatschappijen aan de eischen der wet
voldeden. Hij verwachtte, dat 't niet lang
zou duren, totdat de twaalf millioen ver-
zekering8plichtigen allen ingeschreven zou
den zijn. Toen Lloyd George 't theater
verliet, werd hij door zijn vrienden luide
toegejuicht, terwijl zijn vijandeD onverholen
hun afkeuring te kennen gaven. De verzc-
keringsbureaux waren Zaterdag overvol.
Op het oogenblik, dat de minister in
gezelschap van het liberale parlementslid
Macnamara het gebouw binuontrad, bracht
een elegant gekleede jonge man hem een
slag op het hoofd toe. De eenige dio het
voorval gezien had, was waarschijnlijk
Macnamara. De jonge man, die zeer op
gewonden was, en blijkbaar tot de 6uffra-
getten partij behoorde, werd torstond ver
wijderd.
Kiesrechtvrouwkn.
Van poging tot een zeer ernstig misdrijf
wordt een Engelsche suffragette, juffrouw
Helen Craggs, beschuldigd, dezelfde dame,
die onlangs bij het bezoek van het Britsche
koninklijke paar aan een kerk in Wales
een aanval deed op een der ministers in
's Konings gevolg. Deze Helen Craggs
werd Zaterdagmorgen, in gezelschap van
een andere vrouw, gevonden in de onmid-
delijke nabijheid van het buitenhuis van
minister Harcourt (koloniën) te Nuneham
in Oxfordshire. De beide dames gedroegen
zich zóó verdacht, dat de politie ze ge
vangen wilde nemen: evenwel do eene
ontsnapte, de andere juffrouw Craggs, werd
gepakt. Zij had een taschje bij zich, waarin
flesschen met methyl-alcohol, terpentijn,
porafine, lonten en nog allerlei andere stof
fen en voorwerpen geschikt om brand mee
te stichten. Op grond van deze vondst werd
juffrouw Craggs voor de overheid in Bul-
lingdon gebracht, verdacht, verdacht van
poging lot brandstichting in het huis des
ministers. De rechter beval haar gevangen
houding gedurende één week.
De Staking in Engeland.
Tengevolge van een conflict met de
werkgevers in verband met de premiebe
taling ingevolge de wet op de arbeiders-
pensioenen, zijn gister te Liverpool en
Birkenhead alle dokwerkers in staking ge
gaan.
Met het oog op de onlusten die Zaterdag
in de dokken te Londen hebben plaats
gehad, zijn, bij wijzo van voorzorg, troepen
naar Tilbury gezonden.
Het Panama-Kanaal.
Wij hebben dezer dagen meegedeeld,
dat Engeland een nota had gezonden aan
Amerika om de stemming over de Wet
tot beffing van tollen in het Panamakanaal
uit te stellen totdat Engeland gelegenheid
had gehad een schriftelijke toelichting te
zenden op het protest tegen deze tolheffing.
