Katholiek Nieuws- en Advertentieblad No. 42. Zaterdag 17 Januari 1891. Vierde Jaargang. DE EEMBODE voor Amersfoort, Apeldoorn, Baarn, Barneveld, Blaricum, Bussum, Driebergen, Eomnes, Hardorwijk, Hilversum, noogland, Laren, Leusden, Naarden, Nijkerk, Soest, Stoutenburg, Yeenondaal en Zeist. Verschijnt eiken ZA.TEBDAO. Abonnementsprijs per drie maanden: Bureau KrommestraatF 241, Amersfoort. Prijs der Advertentiin: Van 1 tot Oregelsf 0.30. Franco per postf 0,40. Voor iederen regel meer- 0.05. Uitgave van de Vereeniging De Eembode. CaureBpondentiên en Advertentiin moeten uitcriyk Vrydagavond védr li ure aan liet bureau bezorgd zün. „(JapnizoBiks verandering". Onder bovenstaand opschrift kwam dezer dagen in het X. v. d. een ingezonden stuk voor, waarop men onze aandacht vestigde. En voor dit laatste beslaan ons inziens ook verschillende redenen. Naar het ons ten minste wil voorkomen, hebben we hier niet niet een belangstellende, maar met een be langhebbende te doen, en daarom zou het onbillijk kunnen hceten, nis zulk een weeklacht door hel alarm, hetwelk tegenwoordig door de militairisten in het algemeen wordt gemaakt, verloren ging. Het stuk komt ons zelfs belangrijk genoeg voor om het in zijn geheel hieronder te laten volgen. Op het eiude van October verspreidde zich in N|jinogen hel gerucht, dal do lang besproken 1 plaats hebben. Op den In November werd door den kolonel aan het regiment bekend gemaakt, dal de staf en het 2e bataljon na 1 Mei a.s. garnizoen zut- met I Mei jl. hel eerste bataljon daarheen ver- plaatst en bestaal hel voornemen het geheele regiment aldaar in garnizoen te breogen en ia zulks alleen afhankelijk van den aanbouw der kazerncu. Hel is in hel belang van hel land. in de nabjjhoid van de Nieuwe Hollandsche Waterlinie sterke troependeelen te vereenigen en do plaatsen, die aan de grenzen liggen, te ontruimen, hoe aangenaam het verblijf aldaar voor het personeel moge zijn. Alle persoonlijk belang moet wjjken. waar hel algemeen belang zulks eischt. Toch wareo én officieren én min deren zeer teleurgesteld, en die teleurstelling gaal in ernstige bezorgdheid over. nu hol blijkt, boorljjk kan huisvesten. De huii'prjzen^ der zjjn zeer hoogbeneden f400 kan inen niet wordt beneden dien prijs, voldoet niet aan de matigste eischen. Maar hierbij komt nog, dat de gemeente Amersfoort zjjnen inwoners zeer drukkende belastingen oplegt. Op liet personeel worden de hoogste opcen ten gelieven, lerwjjl een zwaar hoofdgeld wardt betaald, afhankelijk van de huurprijzen der wo ningen. zoodat men bij een huurprijs van f400 honderden guldens aan belastingen moet op brengen. Zelfs de onderofficieren moeten daar aan bijdragen. FEUILLETON. Mijn oude werkman. DOOR PHTf.OPONOS. V. Slot. Zou mjjn oude vriend niet al te best in orde wezen, dacht ik, toen ik hem op zekeren keer in lustelooze houding, leunende op zijne schop, in de verte gewaar werd. Hij was zelfs zoo afgetrokken en in gedachten verzonken, dat hij van mjjne nadering niet hel minste bespeurde. Onverwacht, als iemand, die uit sombere gedachten opschrikt, richtte hjj zieli op, en zag toen, dat ik in zijne nabijheid stond. Hij groette my beleefd, tnaar uit zijn matten blik scheen wel, dat aiie lost en opgewektheid bjj hem ge- Mei belangstelliog vroeg ik daarom „Scheelt er wat aan van Holmen n liet zoo neeislach- tig; is u soms ongesteld?" ,Och neen, meheer," lei de oude, „dat is het niet wat me deert, maar er is nu wal ge beurd, dat Ik nicl lang zal overleven." .Toch geen ongevallen in de familie vroeg ik nader, middcrwijl ik den bedrukten man met medelijden beschouwde. .Dat wel niet," antwoordde hjj, .maar toch net even zoo, als of ik een broer verloren had. O, je knnt hel niet gelooven, welk een slag het voor mjj ia, zoo'n besten vriend, ajs ik in Hen- Als zulke ongezonde toeslandeu ontstaan, dringen zich dc volgende vragen op: lu. Ligt het niet op den weg van het Gou vernement om te voorkomen, dat zijne ambte naren hjj verplaatsingen als deze blootstaan aan gcldalpersing, zooals hier hel geval is? Daarvoor zou het noodzakelijk zijn bij hot hon- woningen, die voor een matigen prijs konden verhuurd worden. Mocht het bezitlaier minder gewenscht toeschijnen, dan konden die woniu- Of welmocht men er de voorkeur aan geven, laten, aan dc wisseling van vraag en aanbod, ware het dun niet billijk schadeloosstelling te door hel verbreken van dat evenwicht, dal toch in 's lands belang geschiedt Nu komt helvooi, dal officieren leeds met 1 Februari de huur moeten doen ingaan van woningen, die zjj eerst met Mei betrekken, of dat zü op andere wjjzc io. Verdient hel geen overweging, om de militairen, evenals in undeie landen, vrij te tijdelijk en gedwongen, en de druk is in de verschillende garnizoensplaatsen zeer ongelijk. hebben ook liet recht niet, zitting te nemen in den Gemeenteraad. 3o. In 's Uravenliagc genieten de officieren van het garnizoen residentie-toelagen, waar schijnlijk omdat de publieke cerniukelijkheilen niet duur; de huurprijzen der woningen zijn er zelfs laag. Zou het uiet billijk zijn. da! ook eens werd onderzocht of er garnizoenen zjjn, waar de eerste lerensbelioeften en ile leoninpen meer dan middelmatig hooge uilgaven vorderen, en dat men in die gevallen ook dibir «enige tegemoetkoming verleende? Hel zou kunnen zjjn, dal ik oonige punten aan het licht heb gebracht, die lot nu luo aan de aandacht waren ontsnapt ten. IJ.r° Welk een prachtig doel wardt hier toch nagestreefdAan het Nederlandsche volk wordt konde gedaan van de ramp, die is komen zweven boven het 2e ba taljon en dc staf der infanterie in gar nizoen te Nijmegen. Ze moeten naar AmersfoortHet ongevoeligste hart moet immers bij zulk eene bittere klacht tot drik Kamphout had, naar hel kerkhui Ie moe ien brengen, zooals ik gisteren gedaan heb. Die slag valt me al te zwaar: daar zal ik onder bezwijken." Toen ik wiet wal den oude zoo neerslachtig maakte, trachtte ik hem zooveel mogelijk op te beuren, doch al inijn pogeo bleek vruchteloos. .Een gebouw, dal oud en bouwvallig is", zeide hjj, nadat h(j even had staan peinzen, .moei men geen schooren of steunpalen ont hei hier ook. Aan Hendrik had ik waarachtig een steun, die ik niet meer missen kan, dat ge voel ik welnu de een gevallen is, vult de Nog even liet hij zfln hoold weder op de blik weder op te richten, en ging toen met iets meer opgewektheid voort: ,Ik zeg dat nu niet om tegenover onzen lieven Heer te pruttelen, inu Hü dit zoo beschikt heenGod beware me daarvoor I want Hjj heen aan mjjn vriend eene groole weldaad bewezen. En zeker is liet nog wel goed voor mij. dal ik in mjjn laatste levensdagen deze beproeving nog inoel onderstaan, want de goede God doet toch alles voor ons eeuwig wclzün." ,En toch." zoo ging hjj voort, .je kunt niet gelooven. wat ik in mijn vriend verloren heb. Dat was nog eens een mecsch. die bijna niet beter wezen kon. Van mijne jeugd at heb ik kennis met hem /chad, en onze vriendschap nam met de jaren nog altijd toe't was of we twee broers waren. Wg waren toch zoo aan weemoed worden gestemd. Hoe treffend wordt hier ook de blijde hope geschetst, dat de garnizocnsvcrutidering naar Amers foort niet zou plaats hebben, maar welk eene treurige ontgoocheling. .Helaas, bittere teleurstelling volgde!" zoo ver zucht do schrijver, en wie zou hierdoor niet worden geroerd? Op 1 November werd aan liet regiment bekend gemaakt, dat de stuf en liet 2e bataljon veroor deeld zijn na 1 Mei a. s. garnizoen te houden te Amersfoort. Wij zijn zoo vrij bij dit treurtooneet nog een ander te voegen, maar een dat lijnrecht duur tegenover staat. Een groot gedeelte van Amersfoorts nijvere burgers zijn nicl minder teleurgesteld in hunne schoonste verwachtingen. De fraaiste illusion hadden zij zich gevormd over de garnizoensvcraudcring, maar .helaas, bittere teleurstelling volgde!" Onder ge jubel moesten dc militairen op 1 Mei ''JO worden ingchauld, en wat hoort men nu? De heeren onder-oflicieren verlangen van beluslingbetulcn verschoond te blijven daar worden de burgers goed genoeg voor geacht. De heeren officieren luien zich door de Coöperatieve Winkelver- eeuiging .Eigen Hulp" te Utrecht van waren bedienen, om voor een koopje klaar te komen. Eu ofschoon de voor gespiegelde voordeden slechts denkbeel dig zijn, toch moeien dc neringdoenden in de gemeente Amersfoort in hun be drijf erdoor geknakt worden. Hel zijn ook maar burgers. De groole lusten voor de gemeente aan ecu groot garnizoen verbonden, mogen ze dragen, maar dc lusten moeten tol nul worden geredu- Maar niet enkel teleurstelling, ook ernstige bezorgdheid gaal met bedoelde garnizoensverandering gepaard. Begrijp eens aande huurprijs der woningen zijn te Amersfoort zoo hoog, dal men beneden f 400 niet eens,terecht kun, en de woningen beneden dien prijs voldoen niet eens aan de gematigste eischen. Hiermede levert IJ het bewjjs, dat hij met den plaatselijken toestand niet op mekaar gehecht. In alle omstandigheden nnm ik raad ea ilaad met ham. en daar heli ik altoos wel bjj gevaren. Het was een braaf, verstandig man, daar stond hjj voor hekend. En als ik riek was. of ik liad iels wat me drukte, dan was hjj dadelijk klaar om Ie helpen en te troosten. Nu is dat allemaal gedaan I voor altijd gedaan I" Dc tranen stonden hem in de oogen, toen hg dit aan inü meedeelde, en loch hud lig be llij liet er terstond op volgen .Wezenlyk bet was een oprechte man en dan zoo echt godsdienstig. IIü was zoo wal van mün k-cllydik was slechts enkele maan den onder. Met twee kinderen leefde hü roo te zaraen gelukkig voortzgn vrouw is al jaren dood. Drie ,kinderen van hein zün getrouwd, en hebben in hun stand bcsL tuin brood en wal het voornaamste is, ze zün allen braaf. O! daar had Hendrik altyd zoo'n schik van, en daar was liji God ook recht dankbaar voor. .Zoo kwam het ook, dat lijj altgd zoo opge ruimd was. Zondags Bezochten wg geregeld elkaar, en ik moet zeggen, dal ik daar altjjil bard naar verlangde. Zondag acht dagen gele den, toen wjj als geivoonlgk genocgelyk zalen te praten, zei lig nog zoo aardig:" nog de jaren vap Melbusalein zullen moeien halen, ten minste het gaat er al mooi op aan." „Zoo opgeruimd kon hg iels zeggen, en dan baddsn we een genoegen van belang. Maar hü ile hoogte is, of eischen stelt, die een glimlach moeten afdwingen. De lijsten van de te huur staande woningen, welke aanhoudend worden geannonceerd, heb ben een omvang gekt egen, die verbazing wokken en daarop komen er voor een nut tigen prijs genoeg geschikte woningen voor, al zouden ze ook moeten dienon voor een officier van de infanterie. Nu zal liet natuurlijk van de gestelde eischen afhangen zijn die van dien aard, dat men een prachtig huis vooreen klein buurtje verlangt, om dan oen grooten bluf te slaan, dan zal het zuker blijken, dal ze te Amersfoort nog te verstandig zijn, om zich hiervoor te laten vinden. Die geen f 400 huur betalen kan, moet zich met een woning van een lagcrcn huurprijs tevreden stellenzoo doel ieder rechtgeaard burger ook, Nog oen bezwaar, dat levendige be zorgdheid voor de officieren veroorzaakt, is, volgens IJ, de heiusling. Bij een huur prijs van f 400, honderden guldens be lasting Ie beluien't is inderdaad om te schrikken. Voor de burgers is dut minder, maar voor de heeren officieren Gelukkig, dat na dien schrik, uil ovcr- di'ijvi ig ontslaan, oen kalmer inzicht vol gen zal. Wij zullen de vragen door IJ gesteld voorloopig maar aan geen beschouwing onderwerpen, evenmin ons lang bezig houden met de liefelijke insinuatie, uls zouden de nmhteiimcn van den Slaat in dit geeul aan geldafpersing blootstaan. Alleen meenden wjj te mouten wijzen op de houding door de militairen in den laat-sten lijd tegenover ite burgers aan genomen. De staatsruif, waaruit de ambtenaren worden gevoed, moet door de burgers worden gevuld; en dit juist schijnt men geheel uil hel oog Ie ver liezen. Hut wordt waarlijk tijd dat liet steil'n van eischen door do milituiron eens binnen behoorlijke grenzen wordt teruggebracht, en dat aan bundel en nijverheid een eerste plaats iu liet maat schappelijk leven wordt aangewezen. Toen in liet vorig jaar, zooals reeds kou ook ernstig wezen, dat ondervond Ik nog, toen ik hem 's avond» op weg naar zün hui» bracht. Het was reeds donker geworden, en de sterren schitterden aan den Hemel. Op ecus bleef hü slil "laan en sprak „O, Frans, als ik zoo'n Hemel met sterren beschouw, dan gevoel ik iels, dal ik niet met woorden kan uitdrukken. Vroeger vond |lk het van mun loven gekomen ben, nu vind ik zulke gelukkig, dut hü na dil leven den Schepper van al dal schoons ecuwig bezitten inag. Als ik dut overweeg, ofschoon ik geen reden tol kla gen heb op da wereld, dan verlang ik zoo vurig naar God, en begint de wereld mü inder daad te walgen. En dan komt bel n>ü toch zoo uen zün, die zoo moedwillig voor Goda almacht en liefde de oogen gesloten houden." .Dit gesprek zetto hg nog ecnigen tgd voorl, tol wü van elkander afscheid nameu, maar," zoo liet hü er mistroostig op volgen, „wie zou geducht hebben, dat zün wensch zoo spoedig zou vervuld worden. Zaterdag sprak ik hein weder, maar toen lag lig op zün storlboJ. Zjjn ,Nu, Frans, lol oen spoedig wederzien in den Hemel." .Dauraa glimlachte hü nog even, en toen had zün aardscbe leven voorgoed op- Gisteren," zoo ging de oude voort, ,heb ik mgn vriend naar het kerkhof gebracht, en bet hierboven is aangemerkt, de militairen, die alhier in garnizoen kwamen, hun in tocht hielden, werden zjj met een soort geestdrift ontvangen, die van Itooger- hand werd aangewakkerddie geest drift zal titans wel voor heel iets anders hebben plaats goinaakt. Zoo voorlgaando zullen de militairen, die in '93 altiier in garnizoen moeten aan komen, niet met gejuich, maar eerder met tranen worden begroet. Do onder vinding heeft helaas! maar al le voel geleerd, dat die „gnruizociisverandcring" voor de gemeente Amersfoort zeer wei nig voordcel oplevert op stoffelijk, maar nog veel treuriger uitkomst op zedeljjk BUITENLAND. Uit Berljjn wordt aan de Temps gemeld: Aan hot diner, door generaal Leszcynski gegeven, heeft Blsmnrck over zijne reisplannen gesproken. Nuur liet schjjnt zou hij gezegd hebben„Ik .wil eene lierinneriiigsrois doen aan verschei den kapittels van mijn leven. „Hjj wil frankrijk terugzien, Versailles, Parijs en beweert liet Frunsclie karakter genoeg zaam to kennen, om zeker te zjjn, dat dc gevallen minister niet slecht zal onthaald worden, of dat men hein ton minste mot rust zal laten. In eene gisteren verschenen aflevering der Med. Wochenschrift doet prof. Koch nadere mededceliiigen over zijn middel legen tuberculose en beschrijft hij op welke wijze hjj liet heeft ontdekt en hoe liet wordt bereid. Het is een product door stofwisseling wanrschjjriljjlt van een soort eiwit, maar naar de reaction te oordcelen geen loxalbumin. In zekere mule geconcentreerd, doodt liet proto- IUisiiii u:i mankt het nckrotisch. Door opheffing der voorwaarden van zjjn ont wikkeling doodt liet den bacillus. De Minister van financiën lieert Maan dag de staatshegrooling voor 1891/92 bij het Huis van Afgevaardigden inge diend. Dc inkomsten en uitgaven slui ten met een bedrag van 1.720,834,749 M., waarvan aan gewone uitgaven 1, 670,402,177 M. en aan buitengewone uilgaven voor ééns 50,382,572 M. De gewone uitgaven zjjn 125,072.033 M. de gewone ontvangsten 132,610.434 M. hooger goraamd dan het vorige dienst- wa> net toen hjj in liet graf waril neergelaten, of ik ul mjjn levenskracht kwijt raakte. Nu zal ik het niet lang meer uithouden. Dezen nacht heb ik geen oogenbllk kunnen ruilen, en dat zal wel zoo blü'en, want vergaten kan ik hem niet; daar was hü mg te dierbaar voor. om mü te verzotten, maar het gaat niet; ik geloot, dit ik hot er maar aan geven zal. Het is preeioe of in een paar dagen mün krachten alleen met God te gaan bezighoudenwant wie weet hoe epoedig ik bel geluk zal hebben, Hendrik in den Hemel weder te zien." Hel afscheid dal ik nam van mün onden vriend, zal ik nooit vergeten. Dit ia voor het laatst dacht Ik, toen ik hem da hand drukte, en licin nog ecnige liarteigke woorden toevoeg de. Do oude nam daarna de schop onder den arm en strompelde peinzend en hoofdschuddend van mg af. Tot zoo lang ik kon, staarde ik hem na, want zgne verwijdering gaf rag atof tot ernstig nadenken. Deze man had de wereld leeren kennen, maar God bemindwal maalde hÜ om de wereld, nu de eeuwigheid hem tegen lachte I Reeds tweemalen na deze laatst» ontmoeting had ik eene wandeling gemaakt, langs den weg, waarop ik mün ouden vriend gewoonlijk aantrof, maar altgd wus hü afwezig. Toto ik naar de oorzaak hiervan informeerde, vernam ik, dal hü niet moer iu het land der levendeu was. Slechts dl ie dagen ua ons laatst» ouder-

Historische kranten - Archief Eemland

De Eembode | 1891 | | pagina 1