Katholiek Nieuws- en Advertentieblad
Christen cn ile iliiefai
No. 23.
Zaterdag 5 September 1891.
Vijfde Jaargang.
DE EEMBODE
voor Amersfoort, Apeldoorn, Baarn, Barneveld, Blaricum, Bussum, Driebergen, Eernnes, Harderwijk, Hilversum, Hoogland,
Laren, Leusden, Naarden, Nijkerk, Soest, Stoutenburg, Yeenendaal en Zeist.
Verschijnt eiken ZATERDAG.
Abonnementsprijs par drie maanden:
Franco per post
Afzonderlijke
f 0,40.
f 0,05.
BureauKrommestraat, F 241, Amersfoort.
Uitgave van de Vereeniging De Eembode.
Frijn der Advertentiën:
Van I tot 6 regelsf 0.3'
Voor iederen regel meer- O.Oi
Correspondenten en Advertenlién moeten uiterlijk Vrgdagavoi
vóór l
ZIJ, die zieh voor
1 October a.n. abon-
ueeren op I»E ElltlBODi:
ontvangen de tot dien tijd
vernehljnende nuniiuera GRA
TIS.
Ingezonden.
Geachte Redactie.
Uit Arnhem werd mij, gelijk aan meer
dere lezers van uw geëerd blad, het
nummer der .Post" van Woensdag 12
Augustus toegezonden, waarin een hoofd
stuk voorkwam, getiteld: .De Eembode
op haar paardje." Dit artikeltje der
.Post," waarin uwe bemerkingen, op
haar schrijven .Ter Ziele" gemaakt,
worden aangevallen, is te curieus 0111
onbesproken te laten.
Zeker hebt gij, geachte Redactie, het
niet noodig geoordeeld om deze onhan
dige aanvallen at te slaan, daar hel stuk
.Ter Ziele" van de „Post" inuwblad toe
gedeeld, algenteene afkeuring heeft ont
moet. Duld nochtans, dat ik in uw
blad eenige korte kantleekcningen make
op dit laatste artikeltje der .Posl'':
„Ds Eembode op haar paardje."
Beeldspraak geeft levendigheid aan den
sljjl, maar 't is niel ieders werk; er
moet overeenstemming beslaan tusschen
het gekozen beeld en de werkelijkheid.
Wie ziet in uwe waardige en bezadigde
bemerkingen de werkelijkheid voor het
,dol en woest paardje" dor „Post"
Niemand voorzeker, dan zij in hare ver
hitte verbeelding. En waarlijk, zij maakt op
haar paardje een allerzonderlingst tochtje
Dal hel een pliantastisch paardje is der
.Post," blijkt me uit de verschillende
metamorphosen, welke liet ondergaat.
Eerst is het een paardje, dan wordt
het plotseling een strijdrosd in weer
een paard/V, en het kluchtigst van al,
dal paardje steekt van.wal, en van
wal gestoken, maakt dat paardje van
de .Post" in het ruime sop allerlei
capriolen. Och arm!
U wordt door de „Post" dank ge
bracht voor de woordelijke inededeeling,
en ik feliciteer u daarmede, omdat, voor
zoover mij bekend, hel oordeel der lezers
zeer ongunstig voor den galachtigen lijkre
denaar uitviel. Gunstigsteekt gij af, zegt
zij, bij de .Maasbode" en aanverwante
organen, die dit niet altijd doen. 'I
Spijt me waarlijk, geachte Redactie, dat
ik in uw naam dezelfde pluim niet op
den hoed kan steken vau de „Post,"
die in haar artikel één uwer bemerkin
gen geheel voor hare lezers verzwijgt en
uwe slotwoorden dooreenliaspelt en uit
't verband rukt. Ongunstig steekt zij hierin
bij u af en, jammer zij verliest het
recht andere organen lastig te vallen,
waar zij zelf zondigt.
De eerste kantteekening der „Post"
op uwe verdediging ten opzichte der
legerwet luidt„Vooreerst hebben wij
niet zoozeer van de legerwet van gene
raal Bcrgansius, maar van het in de
bijgevoegde memorie van toelichting
ignoreeren der grieven en bezwaren
legen de afschaffing der plaatsvervanging
verklaardliberaler kan het haast niet
Hier is de „Posl" alwepr niel gelukkiger
dan boven met haar allerkluchtigsle
beeldspraak. „Niet zooseer" enz., toch iet
wat minstens, en dat ietwat zal toch
wel de persoonlijke dienstplicht zijn
daarvan dus, alsmede van hel ignoreeren
enz., heeft zij verklaard, dat het bijna niet
liberaler kan. Eilieve, Post! als gij gebleveu
zijl, wat gij volgens eigen interpretatie
toen waart, dan zie ik in deze zaak geen
verschil tusschen tien de „Eembode." Hoe
kunt ge dan zoo boos zijn op dc .Eembo
de," die wal bijna niel liberaler kan in de
wet en tevens in de memorie van toe
lichtingmet alle kracht heeft bestreden V
Of zijt gij, even als uw pliantastisch
paardje, van gedaante verwisseld? 't
Schijnt wel zoo!
Het arme dier, zoo meedoogenloos
door de „Posl" van wal gedreven, spar
telt nog altijd in hel ruime sop rond.
In den strijd om het leven zoekt het,
't is licht te begrijpen, een vasten bodem,
van waar hel door luid gehinnik de ge
ruststelling kan gevenik leef nog
Dien grond tracht hel te vinden in de u
loegeschreven verkeerde interpretatie van
hel. Katholiek program en van de motie
van het bestuur van den Algemeenen
Bond. Mij dunkt, geachte Redactie,
dat program cn motie beiden toch
duidelijk genoeg zijnvoor ieder,
die een weinig Hollandsch verstaat, is
het bijna onmogelijk, daaraan een an
deren zin te geven, dan in die woorden
zoo daghelder werd uitgesproken. Van
de u door de „Posl" toegedichte ave.
rechtsche interpretatie is mij in uw blad
nooit iets geblekenzij zoekt het in uwe
vroegere verklaring: .aan hen, die de
invoering van den persoonlijken dienst
plicht helpen bevorderen, schenken wij
nimmer meer ons vertrouwen, welke
de gevolgen daarvan ook mogen zijn.''
Als de .Post", we zullen hare hoog
hartige woorden eens lol dc onze ma
ken, „eenige aanspraak wil maken op
eenige bekendheid mot de politiek en
polemiek van den dag, moest zij weten,
dal" in een uwer hoofdartikelen in som
mige gevallen niet slechts persoonlijke,
maar zelfs algemecnc dienstplicht wordt
toegestaan en dat bijgevolg liet „welke
do gevolgen ook mogen zijn" niet in
absolutcn maar in concrcten zin moet
worden opgevat, d. i. met betrekking
tot de legerwet Bcrgansius, wier per
soonlijke dienstplicht en memorie van
toelichting bijna niel liberaler kan, wier
invoering volgens het gevoelen van
verreweg de meeste der katholieke
Afgevaardigden het volk noodeloos zou
hebben verzwaard, wier noodzakelijk
heid geenszins werd aangetoond noch
gebleken is. Was dan de „Eembode" niel
in de beste harmonie met de motie
.dal do vertegenwoordiging huiten de
alleruiterste noodzakelijkheid niet lot de
afschaffing der plaatsvervanging zou
overgaan V"
Het phanlaslische paardje der „Post"
waant ziclt nu op vasten bodem. Welnu,
een phanlaslische bodem is licht gevonden.
Luisteren wij slechts naar hetgeen dc
„Post" zegt: „Wij vragen liet elkeen, die
eenig recht van meepraten heeft in de
politiek, van welken landaard of welke
nationali'eil hij ook mogo zijn, welt
godsdienstig of politiek credo hij er ook
op 11a moge houden, in gemoede en in
vollen ernstof het niel absoluut, niet
volstrekt onmogelijk is, (1) een dolzin
niger en onverantwoordeiyker polilick
te drijven of aan te bevelen? (2) Wij
herhalen (3) nog eens wij zouden
haast geneigd zijn eene prijsvraag er
voor uit te schrijven wij herhalen
(4) of hot niet absoluut en volstrekt
onmogelijk is (5) absoluut en vol
strekt onmogelijk (6) eene dolzinni
ger en onveranlwoordelijker politiek te
drijven en aan te bevelen (7)
Och, och, wat zinnenII'ij zouden
haast geneigd zijn een prijsvraag uil te
schrijven of men nog wunslulLiger zinnen
kan bouwen. Waartoe acht de schrijver
al die herhalingen noodig? voor zijn
lezers 't Is niel llaltcerendOf is tiij
zoozeer met den eersten volzin ingeno
men, dut hij hem nog eens erbarmelij
ker in liet leven meent te moeten roepen
Of heeft hij soms het gebrek van stot
terend schrijven Het laatste vermoed
ik niel alleen uit dit, maar ook uit hel
vorig artikeltje „Ter Ziele", dat mettle
stotterende bede sluit„Zij ruste, ruste,
ruste in vrede'I Is mogelijk dat de
schrijver tiet praedicaat Mr. voert, maar
Mr. in de letteren is hij zeker niet. Wel
is zijn schrijftrant erg doctoraal, van uit
dc hoogte, maar of hij daartoe het recht
heeft, beoordeelc de lezer, die zonder
twijfel tusschen dien doolhof van woor
den heeft opgemerkt, dat de schrijver
niet eens wist, dal „absoluut" en „vol
strekt" woorden van één belcckcnis zijn.
Als curiositeit zij nog opgemerkt, dal
het pliantastisch Pos t"-puardje hier een
zevensprong maakt. De nummers wijzen
hel aan. Heel variant zijn de sprongen
niet, nog minder sierlijkEdoch, vor
deren wc niet te veel van dat blijk
baar ongeoefend paardje. Laat ons hopen!
Gelukkig is het „Post"-paardje spoedig
over zich zelf tevreden, want na dezen
crbarrnelijken zevensprong heft het een
luid gehinnik aan bij wijze van triomf
kreet een vervaarlijk, oorverdoovend
geluid stoot het uit ten hemel in naam
dor kinderen en kindskinderen, als ware
Holland in last. Maken we ons ech
ter niet ongerust'1 is louter phantasie.
't Zijn, om de beeldspraak te ver
laten, schetterende tirades, gezwollen
volzinnen (modellen van bombast) een
vloed van zeer ordinaire uitdrukkingen,
alsonbesuisd, ellendig, onzinnig, lompe,
malle, brutaliteit, enz., welke zich tot
het einde voortzetten.
Wie bewondert hier niet de simpele
naïveteit van den schrijver, die meent,
dal hij met zijn knetterslagen in de lucht
de „Eembode" treft?
Misgunnen wij, geachte Redactie, aan
dc „Post" het genoegen niet, om met
welgevallen op haar jammerlijke fiënne-
vruchten neer te zien, zich zelf bewie-
rookend daarin bijtende scherts en snij
dende satire to zien; toch wil ik
haar eventjes aan het spreekwoord
„eigen lof herinneren.
Nog een tweevoudig woordje ten slotte.
Eerstens een woordje van lof voor de
consequentie, waarmede de „Posl" de
zonderlingste begrippen van het gelezene
lol hel einde toe blijft vormen, zooals,
geachte Redactie, nog blijkt uit de be
stempeling uwer slotwoorden, welke zjj
11. b. „zedepreek" noemt. Tweedens
voor haar een woordje van goeden raad,
op gevaar af dat zij mij den titel geven
zal van zedemeester, om toch maar
hare luchlverberaties tegen katholieke
organen le staken, haar vocabulaire der
ordinaire uitdrukkingen en woorden te
sluiten en zich niet zoo bekrompen te
toonen, dat zij blijkbaar geen of ten
minsle weinig waardeering overhoudt
voor eens nnders vrij gevoelen.
Uw TROUWE LEZER.
Wjj hadden ons voorgenomen de aanval
lende artikelen der .Post" niet verder in onze
liekc pers stelt liooger cischen. Toch willen wg een
enkele maal onzen hooggcachten inzender aan
hel woord laten. De algemceno verontwaardi
ging over do wjjze, waarop de .Posl" polemi
seer!, schgrit daarin haar uitdrukking le hebben
gevonden, zoodal wjj nu voor goed deze zaak
zullen laten rusten. red.
FEUILLETON.
Raimund bevond zich op een avond in een
eenzaam gedeelte van den tuin en begoot daar
zijn schoone bloemen, de stille, vertrouwde
vrienden in zjjn rampspoed. Niet ver van hem
stond achter eene dichte heining, rijk begroeid
met moerbezie- en oranjeboomen, een sierlijk
tuinhuis, het stille lustprieel van zjjn meester.
Hjj dacht juist met ionig zielsverlangen aan zjjn
land en aan zjjn broeder en diens lieftallige
kinderen terug, die mogelijk heerlijker nog op
schoten en bloeiden dan al deze bloemen, toen
hjj op eens 'door een luid gescbeeuw en angstig
gejammer Tan uit hel tuinhuis werd verschrikt.
Ras verbrak hij dc dichte afsluiting, en jjlde
naar die plaats. In het tuiDhuis lag Muley over
weldigd op den grondzijne samenzweerders
hielden hem vast, terwijl de renegaat hem dc
knie op de borst zette en hem met een koord
zocht te wurgen. .Houd op. verrader!" riep
Raimund en sloeg met zjjn zware spade den
renegaat tegen den grond. Ontzettend, rn
vlammende oogen stond daar de cliristenriddur.
en met de woorden„Voort vermetelendoor
moord en verraad mag geen Christen zjjne
vrijheid koopendreef hjj de verschrikte, nog
ongewapende muiters de deur uit.
Muley kwam intusschen weer hginen had
n tjjdens eeDe sluimering orcrrallen. Hjj zag
imunds heldhaftig optreden, hoorde den Moe
ial zich reutelen en kon gemakkelijk alles
en grond op, e
in de armen van zijn slaaf. Maar deze wees
allen dank, elke belnoning fier cn koel van zich
al. ,In een open krijg, sprak h(j, zou ik u hebben
neergeveld, maar tegen verraad en sluipmoord
beschermt de Christen ridder zelfs zjjn vijand-
Muley was door deze edele, groothartige ge
voelens van Raimund diep getroffen hjj nam hein
mei zich naar zjjn paleis, cn terwijl hij don
oproerlingen eene schrikkelijke wrake zwoer,
drong hij er mot innigen nadruk bjj zjjn redder
op aan, dat lig bij hem blijvon, alles met hem
deelen en Mahomedaan wurdon zou. Hjj wees
hom op al zijne onmetelijke rijkdommen, zijne
schoone bezittingenhjj schilderde h(
vendigste
>orl(jk le
»t hü
n schooi
gjj hadt bjjna met vorlies van uw leven geleerd,
heiligste te verloochenen, ook al het andere geen
waarde meer heeftAls echter Muley be
schaamd en bedroefd daar voor hem stond,
omdat hij zjjn aangeboden dank van de hand
wees, en als hjj hem verder bezwoer dan maar
zeil te Tragen wal hij begeerde, terwijl hij
plechtig verzekerde hjj den naam van den profeet
cn vrijheid voor al die ongelukkige samenzweer
ders, lol wier dood reeds was besloten.
De Turk keek eenige oogcnblikken verslagen
voor zich doch hij had hjj don naam van don
piofcot gezworen; lig wilde in edelmoedigheid
lerlrouw cn hartelijke -
indcrling overleg, waarin n
wist sainen le werken, en
liet zaligste gevoel, wanne
iendschap, 1
icn zelfde t
Wie hese
lrijft n
de feestv
uigde
„Wcla
eigen goedvinden: doch
{l mijn slaaf niet meer b
ir zijl van nijj le vragen,
unfile
handel daarmede
elreft, gij
mijne
schatten zooveel gij will, t
en denk bij wjjlcn nog eens ter ig aan den
dankbaren Eid Muley.
Raimund aanvaardde vol blijdschap het ge
schenk zijner vrijheid maar alle ovorige aange.
boden schatten versmadend, nam hjj alleen zjjc
slavenpak als een aandenken aadie droevige
jaren mee. en scheepte zich in gezelschap der
acht vrijgelatenen, die hjj met
ivigd h
Wolfgang leefde intusschen gelukkig eu te
den in den kring zjjncr talrijk,- familie. De
daclite aan zjjn geliefden broeder verliet I
nooit. Mei de grootste aandoening vcrhai
hjj dikweri aan de zjjnen van do hechte hroe-
waande, op eens levend weerkeerde in hun mid
den als de beide broeders, wel op leeftijd ge
komen, elkaar aan hel van onverouderde liefde
kloppend harte konden drukken, als de inmiddels
lot flinke jongens en groote dochters opgeschoten
kinderen den onverwacht herrezeno in opgetogen
blijdschap omgaven, cn meu zjjn overspannon
gevoel wel niet moer in woordeu, maar enkel
Raimund moest eindelijk zjjne lotgevallen verha
len. Als hjj geëindigd had, reikte hem zjjn broeder
dehandenzcido: .Zalig zijn zjj, die zich vastklam
pen aan GodDc Christendeugd is zeker machtiger
dan liet zwaard I" En moeder cn kinderen gre
pen zjjn» hand, en beaamden de woorden des
vaders.
De terugkeer van den ridder baarde groot
opzien. De acht ongelukkige Christenslaven, die
alleen aan zijne edelmoedigheid hunne vrghoid
hadden te danken, hielden niel op alom hun
wedervaren to verhalen en hun redder te
prijzen. De Orde zelve vatte ccnc groote achting
voor hem op en spoedig werd hjj door haar
lol its hoogste eereposlen verheven.
De slrjld tegen de ongeloovigcn duurde vooii:
de hooge waardigheid, welke Raimund nu iu de
Orde bekleedde, weerhield hern van eene on-
inuldeljke doolname aan den slrjjd, en deed
hein voorlaan geregeld op Malta vertoeven. Men
maakte weer nieuwe toerustingen: want de Tur
ken hadden den Christenen groote nadeelon toe
gebracht, zoodat deze van verlangen brandden
om zieli ter doge op den vijand te wreken.
Zegevierend koorden deze maal do ridders terug
uil don slrjjd, en voerden zelfs twee vjjandelgke
schepen mol vele Mahomedaansche krijgsgevan
genen de haven van Malta binnen.
Om zjjn triomf volledig to vieren, liet de
Grootmeester onder luide toejuiching des volks
de gevangenen geboeid door do straten lot op
den voorhof van zjjn paleis voeren. Hier waren
alle ridders bijeen om over het lot van die on-
gclukkigen te heslissen. Raimund. thans com
mandeur in de Orde, stond naast den Groot
meester, cn liet peinzend zjjne oogen op de ge-
oogenblik weer voor den geest, waarop hjj zich
eens te Algiers in een zeilden toestand had ba
vonden. Opeens echter ontmoette zjjn blik bekende
trekken, cn hg bedroog zich niet: Eid Muley
bevond zich onder de gevangenen. De trolscho
cn stuurscho man stond nu onder den lost zjjnor
ellende gebogen, en durfde zjjne oogen niet op
slaan. Raimund trad van ter rjjde haastig op
den Grootmeester toe. en liet na een kort onder
houd zjjn broeder ontbieden, die van alles onder
richt voor een hoogen prjjs den gevangene Eid
Muley als slaaf kocht van de Orde.
(Wordt vervolgd.)