Katholiek Nieuws- en Advertentieblad
Het juweel van tranen.
No. 33.
Zaterdag 14 November 1891.
Vijfde Jaargang.
DE EEMBODE
voor Amersfoort, Apeldoorn. Baarn, Barneveld, Blaricum, Bussum, Driebergen, Eemnes, Harderwijk, Hilversum, Hoogland,
Laren, Leusden, Naarden, Nijkerk, Soest, Stoutenburg, Veenendaal en Zeist.
Verschijnt eiken ZATERDAG».
Abonnomontapriji par drie B
Franco per post
Afzonderlijke nummers
f 0,40.
f 0,05.
Bureau: Krommestraat, F 241, Amersfoort.
Uitgave van de Vereeniging De Eembode.
Priji der AdvertentitB:
Van 1 tot 6 regels
Voor icderen regel meer
Gevaarvolle koers.
i.
Na de verkiezingen van '88 stak een
geheel nieuwe oorlogsbodem van Neêr-
land'swal. Kalmwasde zee, rein de hemel.
Al spoedig werd de anti-revolutionnaire
vlag in top geheschen en zette inen met
volle zeilen koers naar gevaarvolle wate
ren. Waarschuwendestemmen gingen van
alle zijden op, maar noch de vlootvoogd
Bergansius, noch de hem getrouwen be
kommerden zich om hel loos alarm, gelijk
het heetteovermoedig en roekeloos
werd de tocht voortgezet, totdat men
eindelijk den 20 Juni j. 1. op een zand
bank verzeilde.
Een nieuw schip van oorlog werd uit
gezonden. Het koos, om de gevaarlijke
klippen en banken te vermijden, een an
deren, een veiliger koershet moest de
zandbank persoonlijke dienstplicht
waarop het eerste schip wellicht redde
loos verzeilde, vermijden. Daarom trok
hel nieuwe Ministerie van Oorlog de le-
gerwet-Bergansius in, en bracht een
zoogenaamde Noodwet in bewerking
zonder persoonlijken dienstplicht.
Wie kan te dien opzichte den lol van
wijs beleid en voorzichtigheid onthouden
aan het nieuw opgetreden Ministerie
Zeker niet de partij, die weleer koers
zette naar persoonlijken dienstplicht en
schipbreuk leedzij alleen was in staal
tot waarschuwend voorbeeld te strek
ken en haar opvolger het spi eekwoord
in herinnering te roepen.wie zich aan
een ander spiegelt, spiegelt zich zacht."
Zeker niet de partij, die, zonder acht te
slaan op de meerderheid der bemanning,
haar onbezonnen vaart halsstarrig ten
ondergang voortzette, en aldus het spre
kendst bewijsverde van met de politieke
vaarwateren onbekend te zijn
En toch is het deze verongelukte partij,
die thans met betrekking tol het nieuwe
Ministerie het hoogste woord voert, zijn
politiek laakt en afkeurt, en zijn koers
critiseert en veroordeelt. Onbeschaam
der aanmatiging is bijna wel niet mo
gelijk. Toch deinst zij hiervoor niet te
rug. Bij monde van de Standaard, het
hoofdorgaan der anti-revolutionnaire par
tij, loont zij niet wijzer geworden te zijn
door de harde lessen der ondervinding.
Nog verheerlijkt zij uitbundig den man,
die door zijne roekclooze halsstarrigheid
de Rechterzijde deed uiteenspatten.de An-
ti-revolutionnairen ten ondergang voer
de, het Ministerie ten val bracht en plaats
inruimde voor het liberaal Ministerie.
Hoort hoe dc Standaard den minister
n Oorlog Bergansius besehrjjfl
.Bezat het vorig Kabinet in Bergan-
is een man, dien vriend en vijand
eerden, als op zeldzame wijze in zich ver-
eenigende wat den legeroverste siert, den
minister kenmerkt en den kamerdebatter
sterk maakt, en mocht dus, om het beeld
van het schaakbord te nemen, Oorlog be
schouwd ais wezenlijk door een raadsheer
bezet, in den nu opgetreden Minister zien
de meesten weinig meer dan een pion!"
Men ziet het, de Standaard veroor
looft zich de aanmatiging als ware hij
een meester op het politiek schaakbord.
Het strookt echter weinig met zijn on
omwonden verklaring, nog in de vorige
maand afgelegd, dat hij en zijne partij
meer zijn dan leerlingen, diq aan
gaande de voornaamste politieke quaes-
tie's hun studiën nog moeten beginnen.
Arrogant derhalve klinkt het, wanneer
de Standaard zijn politiek vonnis uit,
en oen Kabinetsformuerder veroordeelt.
Na eerst betuigd te hebben, dal de min
der eervolle plaatsing als pion op het
politiek schuukbord niets te kort doet
aan de persoonlijke verdiensten van den
minister Seijffardt, ja zelfs, dal hij in
een ander Kabinet, onder een ander
gesternte, de rechte man kan zyn op de
rechte plaats, noemt hij de opname
van Seijffardt als minister van Oorlog een
zeer ernstige fout, als politieke greep
niet te verdedigen.
Den grond tot dit veroordeelcnd vonnis
zocht dt Standaard in den stand der
defensie-quaestie en in de persoonlijke
antecedenten van den nieuwen minister
van Oorlog.
,De liberale partij had zich vooral na
de Noord-Brabantsche motie ten opzichte
de legerwet-Bergansius welwillend
beloond door haast en sympathie. Door
haast, went rusteloos werd het Kabinet
der Rechterzijde aangespoord tot meer
deren spoed. Door sympathie, want het
ontwerp-Bergansius werd met warme
geestdrift gesteundin het manifest der
liberale partij bij de stembus werd open
lijk op een legerorganisalie in den geest
,n dit ontwerp aangedrongen."
Is de Standaard zoo naïef, dat hij
waarlijk gelooft wal hij schrijft Mocht
zelfs van een leerling in de poli
tiek niet iets meer venvachten Immers
voor ieder, die ecnig politiek inzicht had,
het duidelijk, dat der Anli-revoluti-
koers naar persoonlijken dienst
plicht dc schoonste gelegenheid werd
voor de liberalen om met de op han
den zijnde verkiezingen wederom meer
derheid te worden. De veteraan op poli
tiek gebied begreep, dat de onverzettelijke
koers, door de calvinistische partij geno
men, een breuk zoude teweeg brengen in
dc Rechterzijde, het bondgenootschap zou
doen uitccnspringen en daarmede den val
liet vorig Ministerie zou veroorzaken.
Wat stond nu van liberale zijde te
wachten? Dat zij waarschuwend de
anti-revolutionnaire partij zou loeroe-
pen.Verander van koers, anders zult
gij vergaan I" 't ls al te onnoozel. 't Lag
voor de hand, dat zjj als politiek tegen
stander niet terughield, maar met zeker
welgevallen de .grove politieke fout be
schouwde, het onverzettelijk dry ven, dat
op zelfmoord inoest uitloopen. 'I Was
de tegenpartij in het politiek schaakspel.
Gaarne geven wij toe, dat er onder
de liberalen waren, die met ingenomen
heid de legerwet-Bergansius begroetten,
doch dat van die zijde de sympathie
zoo algemeen was, als de Standaard
dit voorstelt, wij betwijfelen het. Velen
toch onder hen toonden zich in de Tweede
Kamer als verklaarde tegenstanders. En
thans, nu het liberaal Ministerie is op
geireden, geven zij alles behalve blijk van
sympathie voor het onder hel vorig
Kabinet dreigend militairisme. Dit nu
wordt het nieuwe Ministerie door de
Standaard als politieke misdaad aange
wreven. Hel anti-revolutionnair orgaan
beschouwt hel n, b. als een grove
politieke fout van den Kabinetslorineer-
dcr, dat hij niet voor Oorlog een man
voordroeg, die in de voetstappen van
Bergansius trad en voortspon aan zijn
weefsel. De Standaard had derhalve ver
wacht, dat het nieuwe Ministerie dcnzclf-
den onbezonnen koers zoude zetten, welke
zijn partij op de zandbank voerde. Hoe
naïefDe liberale partij was voorzichti
ger zij had het slachtoffer der onbe
zonnen politiek voor zich, zij koos dus
wijselijk een veiliger weg.
Het tegendeel alzoo, van wat de
Stundaard verwachtte, geschiedde. Tien
hoven koos juist een man voor Oorlog,
die, volgens de klacht van het blad,
Bergansius het felst had bestrc len, en
de eerste daad, welke het Kabinet ver
richtte, was de intrekking van Bergan
sius' legerwet. En hiermede, zoo con
stateert het, sloeg de liberale pnrtij den
tegenovergcstclden weg in van dien,
waarvoor zjj bij de stembus zoozeer
geijverd had. .Dit nu is," volgens zijn
oordeel, .partij-politiek van het slechtste
allooi, in zooverre ze neerkomt op stui
tende inconsequentie en op misleiding
in het kiezersvolk."
Is de inconsequentie wel zoo sluitend
als het blad voorgeeft? Waaruit blijkt,
dat de gematigde Tienhoven is opgetreden
als executeur van het manifest der heet
hoofden onder zijne partij Heeftooiteenc
liberale regeering in jongere jaren sympa
thie getoond voor een wetsvoorstel in den
geest van Bergansius Waren het niet de
weinigen onder de liberalen, die volle ad-
haesie betuigden aan de toen ontworppn
legerorganisatie En de misleiding van
het kiezersvolk? Als men de openbare
meening, uitgesproken in de liberale bla
den, raadpleegt, dan boort men geen
klachten over misleiding, maar algemeene
instemming met Seijffardt's Noodwet.
Het verwjjt echter, door dt Standaard
het nieuw Ministerie naar het hoofd ge
slingerd, van partij-politiek, klinkt in
zijn mond inderdaad vreemd. Wat anders
was de politiek van de Standaard
en zijn volgelingen sinds '88 anders dan
de onedelste partij-politiek Hoe par
tijdig werd toen het nieuwe Kabinet
samengesteld zonder de minste evenre
digheid lusschen de beide partijen der
Rechterzijde Beheerschte niet het pro
gram vnn actie de lormeering van het
Ministerie Werd niet Bergansius, omdat
men hem kende als voorstander van
persoonlijken dienstplicht, belast met
de portefeuille van Oorlog, om be
doeld artikel van hel program af te
spelen, hem als katholiek Minister plaat
send tegenover de te verwachten oppo
sitie zjjner katholieke landgenoolen Hoe
spoedig reeds werd ronduit van die
zijde verklaard, dat het Kabinet een
anti-revolutionnair cachet droeg Met
welke steilheid werd bij den val van
Keuchenius de calvinistische Lohman,
terwijl zelfs do Minister-president moest
wijken, in het Ministerie geschoven?
Welk een hooghartige positie nam men
tegenover den katholieken bondge
noot? Geen acht werd geslagen op de
wenschen en belangen van dezen, noch
op dc dringende waarschuwingen om de
verafschuwde Legerwet niet in te dienen
zelfs in bondgenootschap met de
liberalen trok men tegen den weerzin
der Katholieken op I Neen, wie de ge
schiedenis dor vier laatste jaren kent, weet
dat de wil vuu Abraham Kuyper gold
als wet't werd een partij-regecring in
den ongunstigsten zin, een partij-politiek,
de uitkomst heefl het bewezen, van 't
domste soort.
BUITENLAND.
Nog onder den indruk van het ont
zettend faillissement der firma Hirsch-
feld en Wolff werd Zaterdag te Berlijn
op de Beurs een paniek verwekt door het
faillissement der Berlijnsche .Weehsel-
bank" (firma FriedlfinderenSommerfeld),
terwijl ook te Potsdam eene firma hare
FEUILLETON.
(Slot.)
Reeds wilde de Saltan de goudstukken
weer in het kistje leggen daar glinstert hem
op den bodem iels legen. Schielijk strekt hjj de
hand uit naar het glinsterende Toorwerp het is
ten piachlig juweelen halssieraad. Uit paarlen
samengesteld, gaf het zulk een glans van zich
af, als nog geeo enkel parelsnociiooil verspreidde.
Hoe langer de verraste Mohammedaan het be
schouwde, des te grooterword zgne bewondering.
Die melkwitte en toch zoo kristalheldere paarlen
schenen te trillen, bg het aanraken hadden zg het
warme gevoel als van tranen. Hg zag het wel, dat
waren geen gewone juweelen. Eene nooit geken
de ontroering maakte zich van ham meesierhg
voelde zgn hart week en gevoelig worden, hoe
meer hg dan wonderkelen bekeek.
Op weiwillenden toon vroeg bg den dienaar:
,Was deze prachtige halsketen wel het eigendom
zgner gemalin?"
Deze, zelf ten hoogste verbaasd, zwoer, hem
nooit gezien te hebben, .en evenmin te weten,
dlh bg in bel kistje geborgen was.
.Zondorlingl" zeide de Sultan bg zich zeiven,
en zich tot ridder Ludolf wendend
.Bevond dit kostbare stuk zich onder de ju-
,Ora het even - daar het zooveel waard is,
dat het de kosten van hel losgeld volkomen
dekt, zoo zgl gg en uw dienaar van dit oogenblik
af vrg niet alleen, doch ik wil u daarenboven
nog 1000 goudstukken, tien vorige paarden,
zgden sloffen, reukwerken en ÏO slaven voor een
vrijen doortocht ten geschenke geven. - Bedank
mg nietdit kostbare juweel is oneindig meer
waard; ik zou mg wel zeer vergissen, of de
waarde ervan is onschatbaar."
Ludolf kon zgne ooren niet gelooven. Op het
zelfde scbavol, dat getuige zou zgn geweest «an
zijne onthoofding, knielde hg neer en dankte en
loofde God, die hem zoo wonderbaar uit de handen
zgner vganden gered had, want bg begreep wel,
dat deze gebeurtenis niet op natuurlgkc gronden
Inderdaad bekende nu in 't openbaar de rcchl-
schapene Wolf, dat hg een zonderlingen,
merkwaardigen droom g:bad had, die met het
prachtige parelsnoer in verband stond.
Uitgeput en afgemat," zoo begon hg .had
ik mg ondor de schaduw van een reusachligen
palmboom ncergevlgd, en door den slaap over
mand, mg uitgestrekt om eene korte sluimering
te genieten, waarvoor hel kostbare schatkislje
tot hoofdkussen dienst deed. In den droom zag
ik plotseling de wolken zich openen, zoodat ik
hel heinelsch Jeruzalem in al zgn luister aan
schouwen mocht Voor den luisterrgken, schitte
renden troon van God, Wiens verblindenden glans
mgne oogen niet konden verdragen, stond een
Engel, treuriger en neerslachtiger dan zgne he-
melsche gezellen. Een sneeuwwit ruim gewaad
omsloot zgne leden, zgn goudgeel haar viel in
dikke, glanzende lokken op zgne schouders neer,
gekroond met een krans van schoone hemel
bloemen, en in de band hield bg een prachti-
gen, van saffieren en robgnen schitterenden baker
.0, Heer!" sprak bg, met een van eerbied
berende stem, .heden beb ik rngn tranenoogst
geëindigd. Sedert het oogenblik, dat ik gescha
pen hen daar Gg, o Heer, tranen gestort hebt
over do ondankbaarheid der Joodsche stad, Je
rusalem - heb ik achtereenvolgens de paleizen
der koningen en vorsten, de nederige stulpen
der behoeftigen, hel prachtige huis van den rgke
en de Igdenssponde van den kranke bezocht.
Overal heb ik slechts klachten en zuchten ver
nomen, overal heb ik bittere tranen zien storten.
Ik mag mg wel den droevigsten der Engelen
noemen, Ik, de Engel der Tranen, die doornie
mand gewonschl word. Deze tranen hier zgn
ontsprongen aan de oogjes oener lieve kleine,
die de dood van eene liefhebbende moeder be
roofd beeft; daar glinsteren de tranen van
eerbiedwaardigen grgsaard, die hg gestort t
alvorens hg uit het leven ging scheiden; i
hebben, gelgk de morgendauw de gesloten kel
ken, dc wangen bevocütigd oener treurende
jonkvrouw, als zg in een innig gebed haar hart
tot God verhief; maar van al die ik bgmgheb,
zgn er geene zoo kostbaar als die van Udalrika,
de trouwe gade eens ridders, die, ver verwgjerd
van zgn vaderland, in het Heilige Land voor de
goede zaak strgdL ln dc stilte des kloosters, in
Uw heiligdom werden zg vergoten. Gg beproefdet
haar, o Heerl en zg zegende U er voor;
de menschen verraden, zingt zg Uwen loll Helzg
de blgdschap haar hart verheft, helzg de smarl
baar leven verbittert, steeds verkondigt zg uwer
lof!"
..Zoo ga dan heen,"" liet zich de stemme
der Almacht hooren, ,,cn breng deze kostbare
tranen aan mgnen gloriergken dienaar Eligius.'"
,De Engel deed, zooals bera bevolen was."
..Kindcrlrauen veranderen in Saffieren.""
sprak de heilige, „Marlclaarstranon verkeeren
in fonkelende robgnen, Maagdentranen geven
heerlgke opalen, uit Udalrika's tranen
batbari
vaarde
vormd worden.""
,In sierlgke volgorde snoerde de kunstlievend
bisschop en voormalige goudsmid de tranen dl
trouwe, dor gelatenheid en der inoederlgko liofd
aan elkander, en de zilte droppels schiUerdcn als
diamanten, doch in melkwilten glans. Een
ragd met den naam Jesus sloot het zeldzaam
schoone parelsuoer, en hg reikte hdt den Engel
.Met zgn kostbaren schal in de handen daalde
de Engel weer op de aarde neder, naderde mg,
schoof het kastje onder mgn hoofd vandaan en
borg er het heerlgke sieraad in. Eensklaps ont
waakte ik, de zon stond reeds boog aan den
hemel, en met schrik herinnerde ik mg, dat de
tgd van het uitstel verstreken was. Met de snel
heid van den wind stortteMk mg voorwaarts en
werkelgk bad ik het gelok nog, u te bereiken
vóór hel te laat was."
.Laat ons de wgza raadsbesluiten der Voor
zienigheid aanbidden," sprak Lndolf, .laat ona
den Heer danken, dal Hg voor zgn onwaardigen
dienaar zulk een groot wonder verricht heeft."
.Geliefde riddor," spak diep geroard de Mu
zelman, die nog altijd verbaasd met hel heerlgke
tronenjuwcel in de handen alond, ,gg wakkere
christen; ik gevoel het wel, eene Godheid ba-
schermt u, tegen Wie ik niet vermag mg te verzet
ten. Neom al uw gold mede en ook.dit kostbare
parelsnoer, en keer ongedeerd terug naar uw
vaderlanddnar zult gg bet uwen God ten offer
brengen, en tevens om genade smccken voor
mg, den ongeloovige, die uwe schitterende
deugden orkent, uwen heldenmoed bewondert
en u om uwe vriendschap smeekt."
Ludolf zonk den verzoenden vgand in de
armen, die hem nu op eens met schatten beladon
huiswaarts laat keeren.
Gelukkig bereikte do kruisridder zgn goboor-
teland. Van zgn terugkeer verwittigd, vluchtte
de trouwelooze broeder uit eigen beweging van
den onrechtvaardig verkregen burcht, en vrede
*.u blgdschap keerden terug in het voorvaderlijk
kasteel. Op de plaats echter waar de eenzame
woudkapel gestaan had, verhief zich weldra
een prachtige tempel ter eere van den heiligen
Eligius, en het moedergodsbeeld boven het
hoofdaltaar word versierd met de schoone ju-
weeion. En als voortaan de Engel der Tranen
tot dc gelukkige Udalrika nederdaalde, dan
verzamelde hg eleebls tranen der innigste vraagde
en dankbaarheid.
EINDE.
