Katholiek Nieuws- en Advertentieblad
No. 19.
Zaterdag 6 Aug. 1892.
Zesde Jaargang.
DE EEMBODE
voor Amersfoort. Apeldoorn, Baarn, Barneveld, Blaricum, Bussum, Driebergen, Eenrnes, Harderwijk, Hilvorsum, Hoogland,
Laren, Leusden, Naarden, Nijkerk, Soest, Stoutenburg, Yeenendaal en Zeist.
Verschijnt eiken ZATERDAG.
Abonnementsprijs par drie maanden:
Franco per postf 0,40.
Afzonderlijke nummersf 0,05.
BureauKrommestraut, F 227, Amersfoort.
Uitgave van de Vereeniging De Eembode.
Prija der AdvertantiSn:
Van 1 tot 6 regelsf 0.30
Voor iedcren regel meer- 0.05
n uiliriyk VrjjiU(»road
Een waagstuk.
i.
Hoe men de zaak ook overweegt, het
is en blijft een roekeloos waagstuk, dat
men inet uitbreiding van kiesrecht be
proeven wil. Tot deze gevolgtrekking
moet men komen, als men nader over
weegt, wie de nieuwe kiezers zijn zullen.
In drie klassen kunnen ze gerangschikt
worden, n.l. in socialisten, ontevredenen,
en onverschilligen.
Omtrent de eerstgenoemden, de socia
listen, kan geen twijfel bestaan, of zij
zullen zich bij de verkiezingen geducht
doen geldendat staat als een paal bo
ven water. Deze verstoorders der niaal-
schappclijke orde hebben zich jaar en
dag georganiseerd en ree .Is proeven vun
strijd voor hunne beginselen in ons land
afgelegd, die niet ten onrechle met be
zorgdheid werden waargenomen. Maar
hun doel konden zij niet bereiken we
gens de hinder) alen, die hun daartoe
nog altijd in den weg staan. Vandaar
hun streven om liet gezag in eigen han
den te spelen, of althans zoo te ver
zwakken, dat een optreden hunnerzijds
met gunstiger gevolg kan worden be
proefd. En nu wil men hun het cenige
middel, om op wettig terrein tot dat
doel te kunnen voortwerken, wel
willend komen aanbieden. Door het ver
krijgen van stemrecht bekomen zij im
mers een macht, waarmode zij recht
streeks een krachtigen invloed op hel
staatkundig leven kunnen uiloelcncn.
Hieruit nu valt met zekerheid af te
leiden, dnt door liet verieenen van
stemrecht aan cene partij, die overscha
duwd wordt door een banier, in wier
plooien de afschuwelijkste en godter-
gendste beginselen zijn geschreven, een
roekeloos en vermetel stuk wordt be
gaan. Men reikt haar eenvoudig een
wapen toe, waarmede zij hoopt met
succes den strijü tegen gezag en kapitaal
te kunnen aanbinden. Eene partij alzoo,
die niets heeft te verliezen, maar daar
entegen verwacht alles te zullen win
nen wat zij begeert, wil men zonder
1 schroom de macht schenken een strijd
te kunnen voeren, die rechtstreeks tegen
onze staatsinstellingen zal worden ge
richt.
Hel karakter van den strijd, welken do
socialisten voeren, zal zich aan de stem
bus in zjjn juisle gedaante openbaren.
Elf vooral in de groole steden zul dit
liet sterkst in liet licht treden. Tol
lieden lieten de verkiezingen de socia
listen hel rekkelijk rustig, omdat zij bijna
j geheel huilen spel werden gelaten. Dit
gaal hij uitbreiding van kiesrecht geiled
anders worden. De roodc vaan zal,
evenals in andere landen hij die gele
genheden plaats vindt, worden ontrold,
en een overwinning hunner partij zal
mot gebrul en rumoer worden rucht
baar gemankt. Een nederlaag daarente
gen zuiopdc overwinnaars worden gewro
ken, dat staat vast en zeker. En wan
neer wij ons spiegelen aan do voorbeel
den. ons in hut buitenland vertoond, dan
kan oen ieder nu reeds voorspellen wie
en wat als slaciitolTcrs zullen gekozen
worden. Uok de politie, lol lieden ge
meenlijk kalme toeschouwster, krijgt dan
handen vol werken een niet gering
aandeel in liet voelen van de hard
heid der knuisten dier nieuwe kiozeis
zal haar z,.fcer te beurt vallen. Do troe
pen in de kazernes zullen zieli gereed
moeten houden oin de kiezers binnen
de perken der wet en dor orde le hou
den of terug te brengen. En wanneer
hel noodig is, dat onze militaire macht
krachtdadig optreedt, dan zal ook aan
haar bewezen worden wat liet zeggen
wil, socialisten tot kiezers le vorlioffon.
Zonder den minsten twijfel is dit de
toestand bij volgende verkiezingen, als
de democratische strooining niet tijdig
een weinig gekeerd wordt.
Nu moge het zijn, dat er orider de
voorstanders van uitbreiding van kies
recht worden gevonden, die een over
winning aan de stembus liefst mul bel
verlies van enkele tanden, een blauw
oog of anderszins willen behalen, liet
gros onzer bevolking wil daarvan zeker
liet allerminst gediend zijn. Dergelijke
moderne fraaiigheden stroken, God zij
dankiu geen geval met de principes
der rustige burgers van Nederland.
Op de tweede plaats komen dc on
tevredenen. Deze vindt men in alle
standen der maatschappij, muur vooral
onder degenen, aan wie men thans
stemrecht verleunen wil. Do voornaam
ste oorzaak daarvan hebben wij in ons
vorig urlikcl roods aangetoond. Immers,
liet verderfelijk socialisme en do ont
stane wanverhoudingen hebben don niaal-
scluippclijkcii lueslund zoozeer aangetast,
dal liet lautsle tijdperk onzer eeuw een
bedroevend karakter heeft aangenomen.
De gedrukt lioid en lusteloosheid, die
men alom ontwaart, verzwakken dermate
de energie dor natiën, dut do terugwer
king daarvan niet kun uitblijven. En hel
meest worden daardoor de nieuwe kiezers
getrolïcn. Velen onder ben zijn in een toe
stand gekomen, die inderdaad zorge
lijk voor lien is. Met lichaamskracht en
de ncodigc bekwaamheden toegerust,
om fatsoenlijk door du wereld te komen,
zijn locli velen onder bon gedoemd een
sleutel end leven te slijten, niet armoede
in zijn gevolg. Zelfs met den bosten wil
:ield o
II Z)|ll
gezin een eerlijk stuk br<
non, slaat menig werkman tegenover
toestanden, die hom zulks onmogelijk
1 Deze uitkomst was le voorzien, doch
de moderne wereld ging toch in hare
verblindheid sleed voort dien toestand
l voor le bereiden. Haar uiterste krurh-
I ten werden gewijd aan de bevordering
I van uitvindingen, die in do maatschap
pij verwarring moesten veroorzuken, Zij
j wilde niet inzien, dat haar streven, om
I dc werkkrachten van bijzondere personen
op machines over te brengen, zonder in
bet minste rekening le houden met de
j gevolgen daarvan, noodwendig op on
houdbare toestanden moest uitloopen.
Het kon niet uitbljj-on of du maat
schappelijke hu'nns moest op die wijze
haar evenwicht verliezen, indien men
niet tijdig maatregelen nam om dit le
voorkomen.
Dit nu heeft men ongelukkigerwijs
verwaarloosd lo doen. Als gevolg vun
ilit grove verzuim ontstond een der
groole oorzaken van de ellenden des
I iijils. En hol slaelitolïcr dier onbezonnen
staathuishoudkunde staat daar mot wrn-
vel In hol hart en gekweld door hongor
en armoede. En nu de moderne wereld
liet bjina geheel aan zijn lot ovcr-
laat, wordt zijn (aak met den dag
moeilijker. To vergeefs ziet liet nanr
I redding uit, en daarvan weten du volks-
I misleiders nu behendig partij le trekken.
De kwalen dos lijds weten zij zoo geheel
naar hunne zienswijze het volk aan Ie
tonnen, en ook de middelen om die tu
bestrijden zoo sluw in le kloedon, dal
menig door armoede gefolterd werkman
t er schandelijk door bedrogen wordt. Do
verderfelijke socialistische leer, die een
gouden toekomst belooft, heeft op een ver
bitterd gemoed een maural te zeer gunsti
ge inwerking, onjuist daardoor wordt do
taak der bestrijders van liet socialisme
er zoozeer door bemoeilijkt. Want mui
de eene zijde wordt de ontevredene
I verlokt door scboono vooruitzichten, die
hein worden voorgespiegeld, wanneer
liet socialistisch beginsel zegeviert; ter-
wijl daarentegen de taal van den gods-
dienst henen wijst naar liet kruis, dat
j heerlijke symbool, vanwaar alleen alle
heil tu wachten is. Maar dc godsdienst
vraagt nederige onderwerping en stille
berusting in het lot, hetwelk door dc
1 Goddelijke Voorzienigheid den beproefde
j wordt toebedeeld, en voor dergelijke
I laai is, hcluas iu de meeste ontevreden
1 gemoederen bijna geen ingang meer te
vindon.
buitenland;
Dc Pruisische minister vun Dinnon-
landsclie Zaken, Herfurth, hooft zich
niet kunnen vereomgen met de pluimen
van den minister Miqucl, tot verdere
belastinghervorming, waarbij de grond
belasting, de belasting op de gebouwde
eigendommen en de patentbelasting aan
de gemeenten zullen worden overgelaten.
Dit heelt geleid tot zijne ontslagneming.
Reeds wordt als zjjn vermoedelijke op
volger genoemd graaf Bolho Eulenburg,
thans minister-president zonder porle-
feuille.
De Duilsche bladen van alle richtin
gen bevatten weer uitvoerige beschou
wingen over eene rede van Von Bis
marck, welke hij Zondag te Jonu gehou
den heeft. Zelfverheffing en bestrijding
vim do conservatieve regcering zjjn bij
die toesprank weer schering cn in
slag geweest en vooral liet katholieke
Centrum heeft liet geducht moeten voelen.
Bismarck acht hut huiten quueslie, dat
du katholieke partij geen factor der re-
gceringspartij kan uilmuken in een pro-
teelantsch keizerrijk. Hij roemde de tucht
van liet Centrum en spoorde aan tot het
vormen vuil een vast aaneengesloten
purlij tegen den invloed dei' katholieke
partij. De tegenworrdige Regcering, zeide
itij, wint wel in gcrmnnisceronden iti-
vlood over de Polen, maar is als ge
vangen in de macht van hut Centrum.
Bismarck's streven is klaarblijkelijk go-
richt op het samenstellen van e -n nieuwe
Kartell-partij, waarvan hij zeil de leider
zou zijn.
Over zijn aandeel in het tot stand ko
men der Duilsche eenheid zeide Bis-
nmrck o. a..Ik ben dc erfgenaam van
de verdiensten mijner medearbeiders
de anderen zijn doodop de eerste
plaats myn meester keizer Wilhelm I,
die niet in Duitsch-imtimiulc denkbeel
den wus opgevoed, maar wien toch het
aniigcborcn Duilsche gevoel nooit hoeft
verlaten. Ik heb wat te doen gehad om
don ouden lieer b.v. ontvankelijk te
maken voor dc bcloovcring, welke in
den titel van „Keizer" ligt, en in de
vertegenwoordiging van het keizerschap.
Zulk een werk achter du schermen is
dikwijls vrij wat moeilijker dan de di
plomatie tegenover het buitenland. Maar
Gods Voorzienigheid heeft alius ten
hoste geleid. Zelfs de nederlaag bü Jena
in 18011 was noodig om ons tot dc
overwinning van Sedan le voeren. Ook
du Krunselie oorlog was noodig voor de
stichting van liet Duilsche Rijk. Het ware
zelfverheffing, te willen beweren dat ik
dat alles voorzien en berekend heb,
maarik wist den slag waar te
nemen, als liet jui: to oogonblik gekomen
Do benoeming van Von Bülow, die
tot dusver Duitscli gezant te Bern was,
FEUILLETON.
Itiem
3.) .Neem me niet kwalijk, re
anders over.
.Misschien hebt ge me niet goed begrepen
hel buis cn tienduizend pond rente; dan blijven
u toch nog altijd honderdduizend frank over,
die zeker niet lo versmaden zjjn."
Ongeduldig haalde Gsorge de schouders op en
zweeg. Na een poos vervolgde de vreemdeling
.Volg mjjn raad, het zal u niet berouwen."
.Mynheer, het schjjnl me toe, als wilde! ge
a ten koste van mü vermaken," zeide Georgo
ontevreden.
.Volstrekt niet," antwoordde de vreemdeling
bedaard, en dal dit zoo is, zult ge aanslonds
„Ik ben nieuwsgierig te hooren, hoe dal ge
schieden zal."
.Luister dan: gjj verheugt u hier sedert kor
ten tyd in het gelukkig bezit van eene fraaie,
hoewel zonderling gebouwde villa en een vors
telijk vermogen; welnu, acht gy hot onmogciyk,
dat gjj don oon of anderen dag uit al uwo
schoone droomen ontwaakt cn vergeef mij,
dat ik zoo vrjj ben in uwe ^vroegere, niet
benijdenswaardige positie terugkeert?"
,Ik weet niet wat gjj bedoelt," sprak George
nauw hoorbaar, terwjjl hjj verbleekte en aller
lei gedachten zgn brein doorkruisten. Eerst nu
herinnerde hij zich den brief, dien hy cenige
minuten te voren ontvangen had. Misschien
bracht deze brief opheldering. Mg wilde al zgn
zakken navoelen, maar do nocl van Wilson gaf
,Gg hebt," sprak hg, terwgl hy opstond en
op ieder woord klem legde, .de drie maanden
laten voorbügaan, die u waren toegestaan, zon
der naar de voorwaarde le vragen, onder welke
gy alleen bezitter van het groule vermogen
George dacht bj deze woorden, dal lig door
den grond heenging, terwgl zgn plaaggeest ze
gevierend cn mei hollenden blik voor hem
stond. Duui de advokaat van schrik geen woord
kon uitbrengen, ging de neef van Wilson voort.
,lk wil u echter niet geheel en al te leur
stellen." zeide hg op ietwat vriendelgkor toon.
.Nog is alle hoop niet voor u verloren. Gg
moet tot straf voor de onvoorzichtigheid, waar
mede gg uw legaal ongeldig gemankt licht,
binnen een half jaar, le rekenen van af den dag
der testainentopening, trouwen - dal is ulles.
Gg hebt dus nog ongeveer vgf weken den tyd."
George ademde ruimer; al was hol ook een
hoela geschiedenis zou alloopun, begon do neef
van Wilson weer.Gij hebt ongetwijfeld in
uwe biydsehap niet aan de noodlottige voor
waarde, als men ze zoo kan noemen, gedacht
daarom deel ik n die mode. De goheole
zaak heeft iels grappigs over zich, doch ineenl
gg in ernst, dat Wilson zulk een kostbaar
goscln
u geven
of andere lastige bepaling vast te knoopcu?
De gcheclv familie Wilson hoeft hare eigenaar
digheden geluid. Myn oom was boosaardig als
een oude aap, en de grap moest in het openbaur
geschieden, tol het scherin viel. Misschien wilt
ge niet huwen - goed. ga uw g.mg, laat den
bg de hand, dan kunnen we de zaak schriftolgk
afhandelen."
George dacht een ongrnhlik mi. Zijn toestand
was kritiek, lig had nog slechts vjjf weken tyd,
om een zaak ar te dnon, waartoe anderen jaren
gebruiken. Maar van den anderen kant had hy
er lach ook volslrokt geen zin in om maar zoo
lijdelijk vi
doen. Mis
ideren u
lijn gesponnen list i
van Wilson
Hbllontollon, als ge zulk- liever will. Ik woel,
wat ik te doen en tu laten heli. en ik heli uw
raad niet noodig."
,lk zal hoffelijker zgn dun gij," zeide de neet
van Wilson met onverstoorbare kalmte. ,Gy
bijlft derhalve lig nw besluit?"
.Ja,"antwoordde George incLvastestcm, hoewel
hg op dat oogenblik verre
do vreemdeling, lerwgl hjj upslond en beleefd
.Dut is me een rare geschiedenis," mompelde
George peinzend. .Zou er iels waars steken in
hel verhaal van dezen waardigere nakomeling
van Wilson Of wilde de kerel mg enkel schrik
aanjagen en inji mgn erfdeel afhandig makon
George wist waarachtig niel, waaraan lig zich
te houden hadéén ding echter stond vasl,
nuuiclgk, dat de drie maanden welhaast voorlig
zouden zgn un danMü slaagde er niet
In. deze geduchte le verdrüven.
IV.
Lang had onze advokaat zich den duaropvol-
gendeu nacht slapeloos op zgne legerstede rond
gewenteld, - geen slaap wilde zgne brandende
oogleden toedrukken. Allerlei gedachten en
plannen doorkruisten zgn brein, maar het cello
scheen hein oven onuitvoerbaar toe als hot
Klaarblijkelijk had de listige neel dos ouden
Wilsons crop gerekend, dut George wagons liet
korte tijdsbestek niet zou kunnen trouwen au
dnn wel legen wil cn dunk gennodznnkt zou
«Ijlt een unnzieulgk gedeelte der erfenis te la
ten vnlltn.
Ugmi bail onze advokaat er ulles aan gewaagd,
ostelgk vermogen zoo maar le
laten
n ook a
maar ook daar zag hy waor vun al, wyi hy
een onbeschrgfciyken afkeer Jegens die lieden
Eindeiyk hield hg hot voor het beste, zjjn
leed aan een vriend toe te verlrouwen.
iiy zette zich daarom aan syne schrijftafel
en schreef den volgenden brief:
.Zoodra gij dit schrgven zuil ontvangen heb
ben, zouk dan voor mg ontniddellyk hier of
duai eene vrouw, meisje of weduwe, 't komt
er niot op aan wat. Hot komt or voornamaiy k
op aan, dat zo 70, zoo mogelgk 80 jaar is, on
maak do noodigo toebereidselen, opdat Ik den
zesden dor volgende maand Irouwen kan. De
inachtneming van dezen termyn ia onvermgde-
Igk. Tot zoolang ik uw antwoord ontvang, sluit
ik my op en wii niemand zien. Ik ben men-
eclionschuw geworden,"
Acht dagen daarna ontving George van zgn
vriend het volgend antwoord
.Wat ge zoekt heb ik gevonden. Een vriendin
mgner zuster, die dikwyis hg ons komt, heeft
rag den schat ontdekt, dion ge zocht, Uwe aan
staande heeft reeds zeven Juar lang do zeven
kruisjes achter den rug - ge kunt derhalve
gerust zgu en hebt hnron pantoffel niet te vree-
zon. Mooi is ze lang niot en, zooals ik zeide,
ook niet jong meer, doch wat dool men al niet
om een vorslclyk vermogen t« redden. Menigeen
zou daarom alleen wel inet des duivels grootje
willon trouwen. Zü kon naar baar uiterlijk zeker
voor uwo moeder, ja, wol voor uwe grootmoe-
Oor doorgaan. Onder dc togonwoordige omstan
digheden zal u daar wol mlets aan |elegea lig-
