Katholiek Nieuws- en Advertentieblad No. 21. Zaterdag 20 Aug. 1892. Zesde Jaargang. DE EEMBODE voor Amersfoort, Apeldoorn, Baarn, Barneveld, Blaricum. Bussum, Driebergen, Eemnes, Harderwijk, Hilversum, Hoogland, Laren, Leusden, Naarden, Nijkerk, Soest, Stout enburg, Veenendaal en Zeist. Verschijnt eiken ZATERDAG. Prijs der Advsrtentiin: Van 1 tot 6 regels Abonnementsprijs per drie maanden: BureauKrommestraat, F 227, Amersfoort. f 0.30 Franco per postf 0,40. Voor iederen regel meer ...- 0.05 Uitgave van de Vereeniging De Eembode. Correspondenten en Advertentitn moeten uile vdór 6 ure aan het bureau bezorgd zijn. rljjk Vrjjdagavond Een waagstuk. II (SU) Wanneer men een ernsligen blik om zich henen slaat, dan bespeurt ren maar al te zeer, hoe gretig de socialistische denkbeelden in ontevreden harten wt>r- den opgenomen. Maar dan ook vraagt men zich met vreeze af: zal met hel uitbreiden van kiesrecht niet juist het socialisme bij den ontevredene worden bevorderd? Bij het uitbrengen van zijn stem zal hij immers voor een keuze worden geplaast, die zeer zeker in de meeste gevallen het socialisme zal ten goede komen. De bewijzen hiervoor vindt men han 1- taatelijk in de werkstakingen. Hoe velen toch zijn er, die zich tot werkstaking lieten overhalen, en een weinig later tot de ervaring kwamen, dat zij zich- zelven en hunne gezinnen hadden onge lukkig gemaakt. Met veel ophef hield men hun voor, dat alleen van zulk een ver-reikende daad verbetering hunner po sitie te verwachten viel, maar de ware bedoelingen der opruiers werden zorg vuldig verborgen gehouden. Had men hun gezegd, dat, bijaldien hunne eischen nie* werden ingewilligd, desnoods ge weld zou worden gebruiktof hadden zij begrepen, dat zij, door deel te nemen aan ongeoorloofde werkstukingen, zich wierpen in de armen der revolutie, dan zouden zjj zich met afschuw van der gelijke volksmisleiders hebbenafgewend. Thans evenwel zijn er voorbeelden te over, welke doen zien, hoe gewoonlijk de misleiden voor de misdaden van anderen moeten boeten. Li de meening voor een eerlijke zaak te strijden, gingen zij zelf soms tol misdaden over, die ge meenlijk met bittere tranen werden be weend. Als vanzelf koratmen hier tot de gevolg trekking, dal, met het oog op dergelijke voorbeelden, de ontevredenen bij uitbrei ding van kiesrecht in een gevaarlijke positie worden gebracht. Wanneer FEUILLETON. Bakker Frans. (Uit des tijd d«r Fraatcht Revolutie.) In Frankrijk waren omstreeks 1792. zooals men weet, de revolutionnairen'in het midden tui hnn bloedig werkhet koningschap lag bespot en veracht tegen den grondde onde regeeringsvorm van bet land was geschonden en de oorlogzuchtige jeagd ran Frankrijk was reeds te velde om de verkregen Vrijheid, Gelijkheid en Broederschap" met helsche woede tegen den binnen zoowel als den bnilenlandschen vijand te verdedigen. Het middelpunt derjvreese- Ipke omwenteling, het revohltioanaire Parijs, geleek een reusachtige krater," die wolken van rook, vuur en gloeiende lava uitspuwde en overal in het rond bet land verwoestte, terwijl hjj tot in verre streken de zarde schokte en schrik en angst verspreidde onder de bewoners. En toen Frankrijk het ergste geleden bod, nadat stroomen bloeds door het onvermoeid werken der guillo tine vergoten en de edelste slachtoffers van den demon der revolutie gevallen waren, zag geheel Europa zich op zjjn beurt blootgesteld aan de woeste benden der sansculotten, en maakte het zich gereed, om met verontwaardiging het hoofd te bieden aan den vernielzucht dier duivels in menscbeogedaante. Eiken dag rokten men immers ziet, hoe onnadenkend zij tot buitensporigheden, als waarvan de werkstakingen blijk geven, zich laten vervoeren, indien hunne gemoederen slechts worden opgezet en hun een blijde toekomst wordt voorgesteld, wat zal het dan zijn, als bij de verkiezingen op eenzelfde wijze door volksmenners ge werkt wordt? Zonder twijfel zullen de meeste ontevredenen aan de slem der verleiding gehoor geven, in de ver wachting dat hun treurige positie daar op verbeteren zal. Maar juist daardoor zal de uitslag der verkiezingen een ern stig gevaar voor de toekomst teweeg brengen. Want bedenkelijk wordt de zaak, als de ontevredenen, na de verkiezingen, hoe deze dan ook mogen uitvallen, tot de overtuiging komen, dat zij in hunne ver wachtingen worden teleurgesteld. Dan zal een toenemende verbittering ontstaan, want zij zullen zich bedrogen achten. Op vele zeer billijke klachten, die thans aanhoudend opgaan, te antwoorden met den klagers een stembriefje in de hand te drukken, is dan ook een daad, die zeker tot de grootste dwaasheden van onzen tijd behoorl. Zonder vermetel te zijn, kan men dan ook gerustelijk aannemen, dat van de nieuwe kiezers, die lot de klasse der ontevredenen beliooren, bij de verkiezingen zeer wei nig te hopen, doch daarentegen zeer veel zal te vreezen zijn. Thans resten nog de onverschilligen. Tot deze categorie kan men al de nieuwe kiezers rekenen, welke niet onder de twee eerstgenoemde klassen kunnen ge rangschikt worden. Verschillende scha keeringen onder die kiezers kunnen wel worden opgemerkt, maar bijna allen zijn voor het aan te bieden kiesrecht geheel onverschillig. Geen enkele stem gaat er onder hen op. die kiesrecht voor zich verlangt. Van de malaise in de maat schappij moeten zij de gevolgen het meest gevoelenmaar dat met uitbreiding van stemrecht daarin verbetering te brengen is, zal bij hen niet eens opkomen. Geen nieuwe troepen nil hel als razend geworden Parijs, en vermeerderden nog den angel. Groo- j Ier gruwel daD de Septembermoorden in de Fransche hoofdstad had men tot dan toe niet beleefd. Maar al school men ook overal Ie zamen, om de nieuwstijdingen uit Frankrijk te hooren, en al vroeg men ook, hoe het mogelijk was, dat de wraak Gods de bedrijvers dier talrijke gruweldaden ongestralt liet voortgaan toch ging men weder als vroeger aan zijne bezigheden, overtuigd, dit de alle9 vernielende revolutiegeest niet tot in het oude Duitschland zou doordringen, maar alles in de oude orde van zaken zou doorgaan en het volk onder het wijs bestuur van den gellcfdco vorst wel gevrij waard zon blijven van die vreeseljjke ramp. Den 18'«n November van liet jaar 1792 zag men in Duren, de aloude hoofdstad van Gulik, sinds oreronde Ijjdcn bekend en beroemd om zjjne laken- en papierlabrieken, aan het raadhuis een document aangeplakt, waarop met groote, duidelijke letters te lezen stond: .Leve de vrijheid!" Wie het biljet had aangeplakt, is men nooit to welen gekomen, want het was des nachts gebeurd. Was bet gedaan om den bewoners schrik aan te jagen, ol was het 't weik eens venaders? Wat er ook van xjj, het biljet was er eenmaal en bleef lang genoeg hangen, om ter algemeene kennis te komen. Nog denzelfden dag werd de gemeenteraad bijeengeroepen en de hoogwijze en eerzame raad der hoofdstad Düren achtte het noodig, in het protocol aan te slippen, dat het aanplakbiljet .groote sensatie verwekt had". Heden ten doge zouden we lachen enkele verkiezing, hoe heet dnarbij soms ook gestreden wordt, wekt ook maar in het minste hunne belangstelling. Zelfs achten zij het niet de me ute waard, om daarvan notitie te nemen. En zeer zeker zal menig stembiljet, indien het zoover komen mag, dat het kiesrecht wordt uitgebreid, met een spottend glimlachen worden terzijde gelegd. Men moet zich dus verwonderen, dat sommige voorslanders van uitbreiding van stemrecht, van wie men mag ver onderstellen, dat zij meenen hiermede in het belang des volks te handelen, op deze klasse van kiezers nog hunne hoop durven vestigen inderdaad eene hoop, die zeker zal beschaamd worden. Want hoa zal het bij de stembus gaan met dergelijke kiezers? De meeste hunner zullen hun stembiljet laten invullen door dengene, aan wicn zij de meeste ver plichtingen hebben of geheel onderge schikt zijn. Worden zij dan naar de stembus gedreven, dan doen zij dit als iedere andere zaak, zonder het minste na te denken over de gevolgen hunner daad. Volslagen onbekend op staatkun dig gebied, zijn deze kiezers van zelf een wisse prooi voor anderen, wauneerdezeten minste pressie op hen kunnen uitoefe nen. En tiaar de nieuwe kiezers bijna zonder uitzondering afhankelijke personen zijn, valt hieruit gemakkelijk op te maken, dat minstens de helft dier kiezers, als zij ter stembus gaan, de overwinning van het ongeloof zullen verzekeren. Want, wel blijven er nog onder de klasse der onverschilligen kiezers, die met hun stem de goede zaak zeer gaarne zullen bevorderen, maar voor zulk een kiezer zal het toch veelal met groote moeite gepaard gaan,zijn stem uit tebrengen.Eers- tens moet hij niet vanoverheden afhangen, die een andere richting zijn toegedaan, want dan ontstaan voor dien kiezer in het steunen van de goede partij soms zoo groote bezwaren, dat het zelfs geraden is, hom maar stil van de stem bus verwijderd te houden. Weer ande ren, wien innig de godsdienst ter harte gaat, zullen wel geneigd zijn te gaan om een overheid, die zich door een simpele, niet eens onderteekende proclamatie bezorgd maakte, maar ia die lijden van verwarring was een dergelijke vrees licht te verklaren. Ook in Düren waren er lieden, die heimelijk, ja, dikwijls zelfs in 't openbaar, mei de revolution- nairen geheuld hadden. Het waren, zoo als gewoonlijk in dergelijke gevallen, niet zoo zeer lieden van geringen aland, menschen zonder opvoeding en verstand, maar integendeel mannen van invloed, zooal niet in den raad der gemeente, dan toch in dien der koffiehuizen en gezel lige bijeenkomsten. Dat het biljet van dit slag van lieden uitging, was gemakkelijk te begrijpen Voor het oogenblik ging de sensatie nog voorbij I de .vrjjheid" kroop weer in een hoek, maar slechts om bij een gunstiger gelegenheid weer voor den dag te komen. Deze liet niet lang op De Ooslenrjjkers toch waren bjj Jcmappes door de republikeinen verslagen en trokken naar Duitschland lerug. Op bun terugtocht trokken zij in November en December van genoemd jaar ook door Düren. Zjj werden achtervolgd door bet leger der Franschen ouder Dampierre. Deu JO»1*» December vertoonden zich in de omstreken der stad reeds kleine benden Fransche voltigeurs, die echter terstond door de Oostenrjjksche dragonders teruggedreven werden. Dezen hadden namelijk op een kleine heuvelrjj ten Oosten der stad bel kamp opge slagen. Den volgenden dag echter omstreeks den middag ruklo reeds eene afdceling Fransche troepen de stad binnen, doorkruiste de sinten stemmen, wanneer men hen van de groote verantwoordelijkheid daaromtrent heeft overtuigdmaar door hun maat schappelijke positie zijn zij somtijds niet in staat dit te kunnen dren. En daarbij worden gewoonlijk den goedgezinden kie zers in deze de meeste hindernissen in den weg gelegd. Bij gevolg verkrijgt men ook onder de onverschilligen een luttel getal kiezers, op wie men voor de goede zaak aan de stembus rekenen kan. Na deze beschouwing zal men ons moeilijk van overdrijving kunnen be schuldigen, wanneer wij concludeeren, dat met uitbreiding van kiesrecht een allerroekeloost waagstuk zou worden begaan. BUITENLAND. In het Britsche Hoogerhuis heeft de markies van Salisbury Maandag de me- dedc-eling gedaan, dat het Ministerie zijn ontslag heeft ingediend en dat zulks door de Koningin is aangenomen. Aan lord Kimberïey, den leider der liberalen in het Hoogerhuis, deed Salis bury de vraag, of hij mogelijk reeds een verklaring wenschte af te leggen, ten aanzien der binnen- en buitenlandsche staatkunde van het toekomstig Kabinet, waarop de heer Kimberïey antwoordde, nog niet met zijn aanstaande collega's te hebben geraadpleegd en derhalve geen enkele verklaring te kunnen doen. Het Huis is daarop uiteengegaan tot Donderdag. De heer Gladstone was inmiddels naar Osborne gereisd inet de volledige lijst der nieuwe ministers, om deze der Ko ningin aan te bieden. II. M. keurde die in zijn geheel goed en Dinsdag keerde Gladstone naar Londen terug, alwaar hij, evenals aan de verschillende stati ons op zijne reis, luide werd toegejuicht. De samenstelling van het nieuwe Kabinet, werd daarop aanstonds van ambtswege openbaar gemaakt. Het Ministerie wordt door de dagbla den tamelijk goed ontvangen. Vooral dat Rosebery minister van Buitenlandsche Zaken werd, vindt goedkeuring. De libe rale bladen zijn van oordeel, dal in het nieuwe Kabinet het stuwende radicale element al te zeer ontbreekt. De conser vatieve bladen prijzen het daarentegen ea vertrok bjjna dadelijk weder. Dm vier uur des namiddags keerden zjj in grooler getale, ongeveer 300 man inlnnterie en 50 paarden, terng, eischten de sleutels der 9lad op en bezetten de poorten. De DQrensche burgerjj kon nu de Fransche vrijheidshelden van dichterbij be schouwen. Den volgenden dsg echter overrom pelden de Oostenrijkers de wacht, stormden de stad binnen en verjoegen do Franschen. Het ging daarbjj wosst toe, want de schade, welke de overwinnaars aanrichtlon, beliepvolgens de meening des burgemeesters omtrent 5500 rijksdaalders. Düren bad alstoen slechts 574 Niet alleen echter uit Düren, maar uil de gansche omliggende streek werden de Franschen verdreven, die zich nu tot Aken terugtrokken. De Oostenrijkels sloegen tusschcn Düren en Keulen bun winterkwartier op. Langzamerhand was dos het voorheen zoo vreedzame land in een oorlogslooneel herschapen en zuchtte het reeds onder den zwareD, drukkenden last ervan. Intusschen hielden de vrijheidshelden zich doodstil, waal hun geestdrilt bij den intocht der republikeinen was spoedig afgekoeld. Eenige weken later kreeg Düren inkwartiering van een deel van 'I Ooslcnrjjksche leger. Den eersten Maart overvielen dezen de Franschen bij Aldenhoven, waar de laatslen na een bloedigen slag de vlucht namen, met achterla ting van 6000 dooden en 1000 gevangenen, van welke laalïten er 1330 te Düren werden ingekwar tierd. Nog eenmaal was do Duitscho bodem van het vjjandeljjk gespuis gezuiverd. in den heer Gladstone, dat hij, volgens de traditie, mannen van ervaring tot zijne ambtgenooten koos. Woensdag heeft te Brompton eene indrukwekkende plechtigheid plaats ge had, die sedert 1556, dus in 336 jaar, niet in Engeland was voorgekomen. Mgr. Vaughan,' de nieuwe aartsbisschop van Westminster, werd in het Oratorium aldaar door den pauselijken delegaat Mgr. Stonor, aartsbisschop van Trebizon- de, met het Romeinsche pallium bekleed in tegenwoordigheid van meer dan 20 bisschoppen en tal van priesters en lee- ken. Ook het Corpa diplomatigue was aanwezig. In piechtigen optocht werden de pauselijke delegaat en Mgr. Vaughan naar het altaar geleid, waar Mgr. Stonor, na het opdragen van een plechtige Hoog mis, eerst den aartsbisschopsstaf wijdde en vervolgens het pallium op de schou ders van Mgr. Vaughan legde. De nieuwe aartsbisschop nam nu den stuf, besteeg het altaar en gaf den zegen. De plech tigheid werd met een Te Deum besloten. De voorgenomen wereldtentoonstelling te Berlijn gaat niet door. De Keizer heeft op voordracht van den Rijkskanselier afwijzend op het plan beschikt. Als re den, waarom de heer Caprivi aldus ge adviseerd heeft, geeil de Nordd. Mig. Zeitung te kennen, dat de Duitsche nij verheid meerendeels tegen het plan is gestemd en dat Duitschland uit een po litiek oogpunt er geen behoefte aan heeft. Duilschland's liefde lot den vrede is door een twintigjarig streven genoegzaam be kend. Het kan zonder gevoeligheid toege ven, dat de omstandigheden te Parijs gun stiger zijn dan te Berlijn en verheugt er zich over dat men ook in Frankrijk de staatkundige verwikkelingen meer op den achtergrond schijnt te dringen. BINNENLAND. Het Dbl. van Z.-il. verneemt met zekerheid, dat eerstdaags het koninklijk besluit zal verschijnen, waarvan reeds vroeger sprake was, en waarbij ingesteld wordt een staatscommissie, belast met het onderzoek der vraag, of de gedeel telijke droogmaking van de Zuiderzee, zooals zij ontworpen is door de Zuider- zee-Vereeniging, uitvoerbaar en in het belang van uen Staat moet worden ge rekend. Aan het Dbl. v. Ned. wordt uit Den Haag gemeld, dat het ontwerp-be- drijfsbelasting bij den ministerraad is, In het volgende jaar 1794 echter weerklonk het krijgsgewoel opnieuw en met nog heviger woede over de Duitsche veldenen ook in het heerlijke land van Gulik. De omstreken van Düren waren overstroomd mat Franschen; de Duitsche troepen moesten Belgis ontruimen en trokken zich naar Düren terug. Den 20ea Oc tober zag men van de torens der Sint Annakerk een dichte drom van republikeinen tegen de stad optrekken en alle dorpen, gehuchten en boerderijen bezeilen, 't Was liet groote leger van den generaal Jourdan. Men kan zich eeniger- raate den angst der inwoners voorstellen, dia, tusschen twee vuren goplaalat, het ergste la vreezen hudden. Er ontstond nu een hevige strjjd om de pas sage over de Roer, tot eindelijk de Franschen zich met vereenigde krachten over de brug een doortocht baanden en de Oostenrijken terug dreven, die nu van uit hun verschanst kamp de Franschen beschoten. Een inwoner, een aan hanger der nieuwe .vrijheid", die derhalve den verrader speelde, verschafte des avonds den republikeinen toegang door een bonten poortje. Onder den kreet van: .Leve de republiek 1" trokken zjj de stad binnen. Deze moest er zwaar voor boeten. Uren lang weid zjj tot straf voor baren tegenstand, Tan alle kanten bescholen en slechts door de dringende smeekbeden der on gelukkige bewoners werd zg voor olgeheele verwoesting behoed. Met de woede der vertwij feling werd van den kant der Oostenrijkers ge streden, doch eindelijk bleven de Franschen overwinnaars. (Wtrèt eereefedJ

Historische kranten - Archief Eemland

De Eembode | 1892 | | pagina 1