Katholiek Nieuws- en Advertentieblad
No. 29.
Zaterdag 15 October 1892.
Zesde Jaargang.
DE EEMBODE
voor Amersfoort, Apeldoorn, Baarn, Barneveld, Blaricum, Bussum, Driebergen, Eeinnes, Harderwijk, Hilversum, Hoogland,
Laren, Leusden, Naarden, Nijkerk, Soest, Stoutenburg, Veenendaal en Zeist.
Verschijnt eiken ZATERDAG.
Abonnamantiprija par drie maanden:
Franco per postf 0,40.
Afzonderlijke nummersf 0,05.
BureauKrommestraat, F 227, Amersfoort.
Uitgave van de Vereeniging De Eembode.
Prijs der Advertentiêai
Van 1 tot 6 regelsf 0.30
Voor iedoren regel meer- 0.05
Correspondentiin «n AdvertenllSn moeten uiterlgk Vryjagavond
FRANKRIJK.
Op oen der dagen in de vorige week
trok met vorstelijke praal een lijkstoet
door de stralen der stad I'arijs. Op
zichzelf had deze sombere plechtigheid
niets bevreemdends, want eerbied voor
de dooden wordt door büna het geheele
menschdom gehuldigd. 'Maar hier goldt
de eere eeu doode, die tijdens zijn leven
den naam van Renan gedragen had en
zij, die dezen doode op zoo schitterende
wijze hulde bracht, was de Ilegec-
ring van het machtige katholieke
Frankrijk.
Hiermede ligt het arme Frnnsche Rijk
als een opengeslagen boek voor ons,
welks inhoud een verdorvenheid aan
toont zoo vreesdij* en onbeschaamd als
alleen door de vrienden van Satan kan
te aanschouwen gegeven worden.
Er is een tijd geweest waarop men
van den man, wiens nagedachtenis thans
zooveel droeve herinneringen oproept,
veel goeds meende te mogen vei wachten,
't Was in den tijd toen Renan als
jongeling zich wijdde aan de studie, met
het schijnbare plan eenmaal als priester
te strijden voor de eer van don drie
eenigen God. Niemand kon destijds ver
moeden, dat deze jongeling zoover zou
afdwalen, dal hij in de rij der ontzet-
tendste godslasteraars, en onder hen die
met al wal heilig is den spot drijven,
zou plaals nemen. En toch heeft de
wereld in hem den vuigen lasteraar en
loochenaar van Christus' Godheid moeien
aanschouwen. De rampzalige keerde aan
het geloof zijner vaderen den rug en
gordde zich ten strijde legen zijn god-
delijken Meester met schier onovertrof
fen onbeschaamdheid en woede. Zijn ge
heele streven was naar vernietiging des
Christendoms en deszelfsvoorschriftenge-
richt. Een reeks van werken kunnen
getuigen van de gruwelijkste en venij
nigste haat, waarmede hij tegen Chris
tus en Zjjne Kerk was bezield. In zijn
goddeloos werk Vie de Jfsus heeft deze
ongeloovige godslasteraar zich geheel
en al in den dienst van Satan gesteld,
aan wiens omhelzing, voor zijn dienst
betoon, de ongelukkige zelfs in zijn
doodsuur niet schijnt ontkomen te zijn.
En dat nu was de inan wiens lijk de
Franschc Regeering als in triomf naar
zijn laatste rustplaats liet begeleiden.
Geen andere verdiensten konden den
overledene worden toegewezen, dan aan
voerder te zijn geweest van de bestrij
ders van Christus en Zijne Kerk. Verdien
sten als geleerde en wijsgeer worden
hein zelfs door zijn vurigste vereerders
ontzegd, en locli werd hem de grootste
eere bewezen, als goldt liet een der be
roemdste zonen des vadcrlnnds.
Dit raadsel is echter spoedig op te
lossen, in Frankrijk wordt iedere laag
hartige, die zich in liet bestri onzei
Moeder de 11. Kerk aan de zijde der Re-
windslicdcn schaart, als een held van de
zen tijd geëerd. Ook Renan heeft daarin
der Frnnsche Regeeringen uitmuntende
diensten bewezen, door zijn godslasterlijke
geschriften, waarin hij als verkondigt r
oplrad van hel ongeloof lor vernietiging
des Christendoms. En juist daarom wordt
zijn nagedachtenis in Frankrijk gehuldigd.
Omgeven door vorstelijke praal werd het
stoffelijk overschot van den rampzalige
naar de ontwijde St. Genoveva-kerk over
gebracht. Zoo beloont liet Fransche Gou
vernement zijn trawanten: liet werpt ze na
hunnen dood voor de altaren, die alleen
aan den ahnaclitigcn God zijn (oegewjjd.
De heilige Schrift verhaalt ons, dal
Jesus bij zijn omwandeling op d^zc aarde
Jerusalem naderde en do stad ziende
over haar weende. Reeds vroeger had
Hij over Jerusalem geklaagd „hoe dik
wijls irb ik uwe kinderen willen verga
deren, gelijk eene hen hare kuikens
onder hare vleugelen vergadert? en gij
hebt niet gewild." En toch, al de waar
schuwingen, zelfs de tranen van Jesus,
vermochten niet de stad tot inkeer te bren
gen. Maar de vrecselijke voorspelling te
haren opzichte is in vervulling gegaan.
Ook Frankrijk heeft herhaaldelijk de
waarschuwende slem van den Plaals-
beklecder van Christus op narde ver
nomen, maar nog altijd past hier de
klacht door Christus b(j Jeruzalem wce-
nend geuit„Ach, dat gij nog op dezen
uwen dag erkendet, hetgene u lol vrede
strektmaar liet is nu voor uwe oogen
verborgen." Nog altijd worden de po
gingen vari den Stedehouder Gods, om
in navolging vnn Christus ook Frank-
rijk's kinderen te vergaderen en tot
God terug te brengen, met verachting
miskend. Alleen de engelen Gods zouden
ons hier kunnen zeggen of in liet
hoogste der Ilernelon de vreoselijkc
voorspelling, die weleer len opzichte
van Jeruzalem werd gedaan, ook niet
over hel beklagenswaardig Frankrijk is
gehoord geworden.
In zijn jongste Encycliek slaakt do 11.
Vader de droeve klacht
„liet is maar al te duidelijk, met
welk een overvloed en verscheidenheid
van middelen lol bederf de boosheid
dezer eeuw zich or listig op toelegt
om in de gemoederen liet Christelijk
geloof en de inachtneming der Godde
lijke wet, die het onderhoudt en vruch
ten doet dragen, te verminderen en zelfs
geheel uit te roeien. Reeds bedekt door de
onwetendheid in geloofszaken liet veld
j van den huisvader zich met oen hoscli
i van dwalingen en ondeugden. En wal liet
droevigst is, is te moeten bedenken dal, in
plaats dat die zoo strulinocdigc en scliaii-
delijke hoosheid gebreideld of recht vaardig
gekastijd worde door hen die den
l plicht en de macht ertoe hebben, intcgen-
deel van hunne onverschilligheid of be
scherming aanmoediging schijnt uit te
Vooral voor Frankrijk ligt in dut woord
des Pausen een zeer diepe heleekenis. Men
vindt hierin een bewijs ie ineerdat het aan
waarschuwingen voor het diep gezonken
Rijk voorzeker niet ontbroken heeft. Maar j
ook daaraan komt een einde. De geschie
denis van het door Christus beweende i
Jeruzalem slrekkc tol voorbeeld.
IH IT LX LA ND.
President Gamot heeft deze week te
Rijsel de feesten bijgewoond ter gele
genheid der onthulling van hol godenk-
iceken voor de opheffing van liet be
roemde beleg. Hij werd met groole
geestdrift ontvangen. Namens den Koning
der Delgen kwam baron Ruzello den
hoer Gamot begroeien mot eon loesprnnk
waarin hij wees op de eeuwenheugende
vriendschappelijke betrekkingen tusschen
beide landen, die hij, indien dit moge
lijk was, nog kwam versterken. Do
President dankte den lieer Ruzclte voor
deze vriendschapsbetuigingen, waarvoor
hij verklaarde zeer gevoelig te wezen.
De sterfdag van wjjlen don lorschen
leider Parncll is Zondag te Dublin her
dacht. Zeer vele nationalisten, die zicli
in zijn luidste levensjaar van den geval
len leider liaddcn afgescheiden, hebben
aan de gedachtenisviering deelgenomen,
om de 15 jaren van vaderlandslievende
toewijding, die de geruchtmakende levens
bijzonderheden van den eenmaal gevior-
don man voorafgingen, te hordenken.
Wellicht kan deze daad van piëteit ertoe
bijdragen om de gerezen geschillen uit
den weg te ruimen en de heide fraction
der Ierscho nationale partij weer in
eendracht aan de belangen van Ierland
te doen arbeiden.
Woensdag Is hot vierde eeuwfeest dor
ontdekking van Amerika vooral Ie iluelva,
in Spanje, op luisterrijke wijze gevierd
cwordon. De jonge Koning Alfonso
XIII en zijne moeder, de Koningin-Re
gentes van Spanje, waren daarbij tegen
woordig. Reeds Znlcrdag met dit (loei
uit Madrid vertrokken, werden de vor
stelijk. personen in de steden Sevilla
en Cadix, die zjj doortrokken en die
voor deze gelegenheid ryk versierd
waren met ccrcbogcn en guirlandes,
met groote geestdrift begroet.
Vóór liet klooster La Rahida, i
nabijheid vail lluclvn, waar Columbus
"■'"O - hel aanvaarden zijner reis zoo lang
■ofd hoeft, is oen gedenktccken voor
d 'i groolen ontdekker opgericht. De ont-
b" eg daarvan heeft met buitengewone
P ntighcifl plaats gehad, waarbij ook
tegenwoordig waren de bemanning der
Spaanschc en vreemde schepen, die ter
opluistering van hel feest gekomen wa
ren. Door don bisschop werd eono plech
tige Hoogmis opgedragen.
De Koningin-Regentes schonk bjj deze
gelegenheid don groothalsband van het
Gouden Vlies aan den hertog van Vera-
(piia, een afstammeling van Columbus,
en bepaalde verder dat de 12e October
in 't vervolg oen nationale feestdag zal zijn.
Te New-York werd vier dagen lang
leest gevierd. Het begon Zondag met
een plechtige godsdienstoefening in alle
kerken. Maandag was er optocht van
20.000 schoolkindoren en des avonds
schilferend vuurwerk, voorstellende
de waterval vnn de Niagara in een broeden
vuurstroom van vallende vonken, heigeen
een wonderschoon effect inaaktc en door
eer dan een millioen toeschouwers aan
beide zijde der rivier werd bijgewoond.
Dinsdag groot waterfeest en parade van
alle Amoriknnnsche en Europcesche
eskaders en Woensdag had de inwijding
plaats vau een gedenkteeken lor eere
van Columbus, door de lluliaanschc
verenigingen de stad aangeboden.
De Gaulle uffilial* bevat liet Konink
lijk besluit waarbij de Italiaanscho Kamer
wordt ontbonden, de algemeene verkie
zingen worden bepaald op (1 en de bij
eenkomst der Kamer op 25 November.
In een zeer uitvoerig „rapport" aan
den Koning ontwikkelt het Ministerie zijn
programma hetwelk hierop neerkomt
Dank zjj der groote waurschjjnljjkheid
r.p liet behoud dos vredes, waartoe Italië
liet zijne bijbrengt, hoopt men hel Ilnan-
ciccl vraagstuk tot eene bevredigende
oplossing te brengen. De Regccring hand
haaft haar programma van bezuiniging,
vooral ook wat de militaire uitgaven
betreft, die aanmerkelijk zullen worden
ingekrompen, zonder dat daardoor de
weerkracht des lands schade zal lijden.
De Regeering stelt zich voor de jeugd
vroeger dan lot nu toe vertrouwd te
maken met de behandeling der wapenen.
Voor 1892/93 raamt de Regeering het
tekort op bijkans 40, voor 189394 op
50 millioen, maar dan zal liet ook ..liengs
verminderen, Door wijziging van liet
pensioenstelsel, bezuinigingen en andere
linancieele maatregelen hoopt de Regee
ring echtor hot evenwicht tusschen ont
vangst en uilgaaf te herstellen, zelfs zoo,
dat voor 1892j93 0 millioen overblijft
en het volgend jaar uitgaaf en ontvangst
elkander dekken.
Door gemeentelijke en gewestelijke
credietinstcilingen op te richten, hoopt
de Regccring de nijverheid te bevorderen.
De einissiebanken zullen hervormd wor
den.
Verder zullen sommige belastingen
FEUILLETON.
Bakker Frans.
(Uit d
lijd d
Franschs Revolutie.)
8) „Waar dient dal papengebroed voor?" riep
bjj nil, „wc* me! dat dornma bjjgeloof. Het
arme volk is wel zoo erg als hel kan belogen
en bedrogen door de papen!"
Op deze woorden ontstond er een gemompel
onder de menigte, zoodal de slem des redenaars
nagenoeg verloten ging.
„Ga zjjt zolf een bedriegerriep er een uit
den hoop.
„En Christus, wat is b|j anders geweest dan
republikein?" riep de renegaat als waanzinnig.
Nauwelijks bad bij deze hemeltergende gods
lastering uitgebracht, o( een paar stevige elle
bogen baanden zieh een weg door het opeenge
drongen volk en een man sprong do trappen
op. Met de snelheid van den bliksem was bakker
Frans de tribune opgevlogen, had den godslas
teraar bij den kraag gegrepen en riep met eene
van heiligen toorn sidderende stem, zoodat het
over hel gansche plein heen weerklonk
„Maar onzen God en Hear in don Hemel
zult gij, eervergeten schurk, niet ongestraft
Daarop zwaaide hjj hem in een cirkel rond,
opdat de kerel zich nergens zou kunnen vast
grijpen en wierp hem als eeu zak van de tribune
af midden onder den dichten volkshoop. Dal
alles geschiedde vlugger dan wjj hel hier kunnen
Li schrijven. Dadelijk keerde de bakker naar
zjjne plaats terug, waar zijno vrienden hem
onder jubelkreten opwachtten, terwijl de gewezen
woudend geworden volk ontkwam. Ken oorver-
doovond vreugdegeroep had namelijk onmiddel
lijk de koene daad des bakkers begroet, en als
een kokend" bergstroom drong liet volk naar
voren om den moedigen bakker te zien en hem
de hand te drukken, wjjl hij den „verloopcii
monnik zoo kostelijk den mond had gesnoeid."
Hel geringe aantal wachten kon tegen dezo
opgewonden volksmassa niets uitrichten, en er
was geen voldoende bulp Lij de hand, zoodat
men het volk maar ongestoord zjjn gang liet
gaan. Van het republikeinsche leest kwam niets
meer. De hofTelyke maire nain den zwaar ge
kwetsten redenaar in hel midden, en omringd
door wachten aanvaardde men stil den terugtocht
naar het etudhuis. Do rcpublikeinschgezindn
lieven nog een oogenblik
a ook
met wjjd opengi
vrijheidsboom aai
bnns weegs. De netjes opgestelde schooljeugd
had begeerig de orde verbroken en was de
Hoogstraat ingesncld, waarheen ook hel grootste
gedeelte zich had begeven, om den moedigen
sakker
vergezi
de bakkerij binnen
drongen er smeekend op aan. dat bjj zi
voorloopig schuil zou houden. Allen wilden h'
in zijne vlucht bjjstaan.
,'t Helpt locli niets," was liet
lijden, 't Is beter dal ik thuis hljjfmijn geweten
zegt mil, dat ik good gehandeld hebwelnu,
laat dan geschieden, wat wil,"
Niels kon den lulker. zooals gewoonlijk, op
zjjn eenmaal genomen besluit doen terugkccrcn.
Wat er nu 7an hem worden zou, was vooruit
IV.
Den volgenden niieht werd de bakkerij door
gewapende macht zonder veel gcdruisch omsin
geld. en de bakker uit de armen zijner snikkende
echlgenoole en van zijne kinderen, die zich wee-
nend nan hem hadden vastgeklemd, gescheurd, en
gchondcD weggevoerd. „Gods H. wil gcschicdo 1"
had de edelaardige inan tot de zijnen gezegd.
„Ken christen moet kunnen lijden om do car
van God en, als het moei, ook den dood kun
nen ondergaan. God zal u allen beschermen".
Onder het uitspreken dezer woorden werd lij
het huis uitgebracht. Hel bad reeds het nur
van middernacht geslagen en de stralen waren
doodieh en ledig, men had opzettelijk het ver
dere gedeelte van den dag en den avond rus
tig voorbjj laten gaan, om de burgers in den
waan Ie brengen, dat men tegen don bakker
niet» kwaads in den zin had. Bovendien was
hel eeu stikdonkere, onheilspellende nacht,
waarin niemand zich op straat zou begeven,
en die dus het boos opzet der republikeinen
zeer in óe hand werkte. De bakker werd voor-
loupig naar de wacht op het stadhuis gebracht
en in een afzonderlijk vertrek opgesloten. HU
hoorde een heftig, maar op gedcmplon loon ge
voerd gesprek in do gangen, waartusiehon tnon
gaal vernam. Na conigo ongenblikken verschoen
een nieuwe bende np liet raadhuis. De bakker
hoorde, dat de soldaten hunne geweren tegen
den grond stoolten en een fluisterend gesprek
met elkander voerden. Hg had reeds genoeg
met Frnnsclien omgegaan, om hunne taal een
weinig machtig to zijn, on te verstaan waarover
men bulten beraadslaagde. Hg kwam daardoor
ook le welen, dal men nog oen andore goede
vangst had gedaan, „oen vjjand der republiek,"
die onschadelijk gemaakt moest worden. Wie
dat zy'n mocht, kou de hakker ondanks zgn aan
dachtig luisteren niet ontdekken.
Ongeveer een uur later werd de dour zjjncr
gevangenis geopend en do bakker werlor van
liet raadhuis verwijderd. Onder san de breeile
trap stond eene 'overdekte kar gereed, waarin
de bakker inocst plaats nemen. Toen lig zich
od het slroo wildo ncervleien, bemerkte liU, dat
zich nog een andere persoon, dien hg' eerst we
gens de heerschendo duisternis niet gezien had,
in de kar bevond. ZwUgend zette bjj zich naast
den onbekende neder.
„In Gods nanm dun I" zeido h(j hardop, tnon
de kleine stoel, beslnandc uit twoc soldaten en
eeoige mannen te paard, zich in boweging zette.
„Zu't gü de bakker Frans?" fluisterde zjjn
medegevangene.
„Ja, die ben ik," antwoordda de bakker.
„Maar wat zie ik? Groole God. gy zijl toch
niet pastoor Kohlhaas?"
„Zonale gü zegtik ben pastoor Kohlhaas,
de eigenlijke aanstoker van alle openlijke en
geheime vijandelijkheden tegen de republiek, die
gisteren nog in 't openbaar de zieken ging be.
zoeken en nu ter strafplaats geleid wordt, evenals
gij. Maar houd goeden moed, waarde Frans!"
vervolgde de pastoor„er mag geschiedsn wat
wil, wjj zyn zoo gelukkig, geroepen le xyn,
eene heilige zaak te verde-tifen en mogen ge
troost hot orgsto afwachten."
De bakkor was nauwelijks v-a verbazing be
komen. Eindelijk maakte hg bjj zichzelven de
opmerking, dat de Hemel toch bijzonder goed
om hem gedacht had, daarbij in zulk gezelschip
weggevoerd werd. Thans zou hem hel sterren
veel minder zwaar vallen.
De rois was naar Aken, waar keiden als greole
boosdoeners en vijanden der republiek voor liet
toen to Aken gevestigde revolulionnalr gerechts
hof zouden worden terechtgesteld. Onderweg
had de eerbiedwaardige pastoor den dapperen
geloolsverdediger, sUn petekind, nog eeus ernstig
ia hel geloot en het vertrouwen op God beves
tigd, alheewel de brave Frans het gelukkig niet
noodig had, en hem voor bet ergste geval de
heilige biecht afgenomen, zoodat deze zich mot
blijmoedig gelaat in Aken liet opslulton, onbe
vreesd voor elk gevaar, zelfs voor de vroeaeiyke
guillotine.
Nauweiyks was de dag aangebroken, «f als
een loopend vuurtje verspreidde zich in DHren