Katholiek Nieuws- en Advertentieblad
No. 30.
Zaterdag 22 October 1892.
Zesde Jaargang.
DE EEMBODE
voor Aïnersfoort, Apeldoorn, Baarn, Barneveld, Blaricum, Bussum, Driebergen, Eemnes, Hardorwijk, Hilversum, Hoogland,
Laren, Leusden, Naarden, Nijkerk, Soest, Stoutenburg, Veonendaal en Zeist.
Verschijnt eiken ZATERDAG.
Abonnement»?rij» par drie maanden:
Franco per postf 0,40.
Afzonderlijke nummersf 0,05.
BureauKrommestraat, F 227, Amersfoort.
Uitgave van de Vereeniging De Eembode.
F rij» der Advertentitn:
Van 1 tot 6 regelsf 0.30
Voor iedcren regel meer- 0.05
Bij dit nummer behoort
een bijvoegsel.
Het Christendom en de Soeiale
Toegerust met de kracht uit den
Hooge begon de H. Kerk hier op
aarde het reuzenwerk harer goddelijke
zending. Door haar werd het aanschijn
der aarde vernieuwd, het menschdora
verlost, de maatschappij herschapen,
uit den chaos der diepste verwarring
de heerlijkste orde te voorschijn geroe
pen. Tot de armen en noodlijdenden
boog zij zich medelijdend neder om hun
woorden van troost en zaligende be
moediging toe te spreken, hun te wijzen
op den Christus, die, hoewel eindeloos
rijk, de armoede omhelsde, heiligde, en
aan de armen den hemel beloofde. Tot
de ongelukkige slaven daalde zij af,
om hun geschonden rechteh te herstel
len, de algeheele athankelijkheid te
vernietigen, hun slavenboeien te ver
breken, hun de verloren vrijheid te
hergeven, hun geest te 'verrijken met de
hemelsche wetenschap des geloofs, hun
hart te veredelen door de beoetening
der verhevenste christelijke deugden en
alzoo hen op te heffen uil den lagen
staat van verdierlijking, waarin zij lagen
verzonken. Hare goddelijke roeping be
wust, verhief zij zich in onverwinbare
kracht tegenover de onmenschelijke
heeren en meesters, om voor deze slaven
des menschen recht, de vrijheid, teeischcn,
hun het woord verkondigend van den
Apostel der heidenen, om hun te geven,
wat recht en billjjk is, hen als broeders
in Christus te beschouwen, als mededie
naren van eenen Heer in den Hemel, die
eenmaal aan allen zender onderscheid,
hetzij vrijgeboren of slaaf, vergelden zal
naar hunne werken. De grooten en de
machtigen dezer aarde, bewierookt door
de menigte, aanbeden door het volk, doet
zij afdalen van hun troonen om degenen,
die zij weleer met trotsche verachting be-
FEUILLETON.
Bakker Trans.
(Uit i
i tijd i
r Fransch# Ravoluti».)
schouwden, de broederhand te drukken,
hel zich tot een eer te rekenen om met
Christus hun gelijkvormig te worden,
zich vernederend aller dienaar te zijn. De
rijken dezer wereld wijst zij op de vergan
kelijkheid hunner rijkdommen, op de
noodzakelijkheid der onthechting, op de
verplichting der weldadigheid, op de
armen als de vertegenwoordigers van den
armen Christus hier op aarde, op de
aalmoezen als het middel om zich den
Hemel te koopen. Zoo verhief de H.
Kerk het lagere tot het hoogere, zoo
bracht zij het hoogere in de maatschappij
tot het lagere in een gemeenscliappcljjken
band der onderlinge broederlijke liefde.
Hieruit echter ontsproot geenszins cene
gelijkheid, welke in onze dagen zoo luide
wordt gepredikt, eene gelijkheid, welke
geen onderlinge rechten en plichten erkent
en huldigt. Het werk Gods schept geen
wanorde, die afbreekt en vernietigt,
maar een bewonderenswaardige orde,
die opbouwt en sticht. Overal, waarde
Kerk zich verbreidt, zien wij die heer
lijke orde in het leven treden. Alleen wat
indruischt tegen de wet Gods vernietigt
wat daarmede niet in strijd is,
behoud zij en voert hel tol de volmaakt
heid op, en alzoo blijft, als geheel in
overeenstemming met de verordening
Gods, hel verschil van rangen en standen
in de maatschappij bestaan, en worden
slechts de wanverhoudingen opgeheven.
Zij, die weleer vervreemd waren van elkan
der, in afgunst elkander benijdend, in haat
en vijandschap elkander beoorlogend of
in onrechtvaardige .wreedheid elkander I
verdrukkend en verpletterend oncjer de
macht des gewelds, worden door haur
in vrede te zamen gebracht, in liefde
vereenigd en verbonden; zij vormt uit
de heidensche maatschappij de broeder
lijke samenleving in Christus, de chris
ten-maatschappij, waarin ieder onder
worpen leeft aan de wetten en de
voorschriften van Hem, die in en door
zijne Kerk de Hersteller werd van het
diep gevallen menschdom.
We gevoelt zich niet verrukt en in
bewondering opgevoerd, wanneer hij,
als kind onzer rampzalige eeuw, dat
verheven schouwspel der christelijke
tijden beschouwt, door de H. Kerk voor
de volken der aarde in het leven geroepen,
door die Kerk, die in onze dagen
zoozeer wordt verguisd en vervolgd, die
men wil vernietigen en verdelgen van
het aardrijk, omdat men haar niet kent
of kennen wil. Welaan, verlustigen wy
ons een wijle in de beschouwing van
die christelijke maatschappij, die heerlijke
stad Gods, door onze Moeder de II. Kerk
onder lijdenslranen en martelbloed, met
de cene hand strijdende, met de andere
bouwende, is opgetrokken en voltooid 1
Dit schouwspel zal van do eene zijde
ons inniger in liefde en trouw als kin
deren hechten aan haar, die de Redster
der volkeren geworden is en thans nog
tot heil de reddende hand uitstrekt naar
de diep rampzalige maatschappij
van de andere zjjde zal het ons voller
overtuigen, dat alio pogingen, om builen
haar het geneesmiddel te zoeken tot
genezing der kranke menschheid, inder
daad onzinnig en dwaas zijn en vruch
teloos zullen blijken.
Welk een verschil bespeuren wij ook
daar in de gelederen dier maatschappij
door haar gevormd, welk een onderscheid
tusschen de burgers dier stud Gods door
haar gestichtarmen en rijken, arbeiders j
en werkgevers, onderhoorigen en meesters,
onderdanen en koningen. Maar toch, onder
die wisselende verscheidenheid van ran
gen en standen, wat een eenheid en
harmonie! Allen zijn door één geest
bezield, allen door den wet beheerscht,
allen door één liefde vereenigd, allen
door één maatschappelijken band ver
bonden, allen kinderen van één groot
huisgezin, waarin allen den goeden God
als hun Vader erkennen en huldigen. En
God, hun aller Vader, vertegenwoordigt
zich op godsdienstig gebied door den
Paus, op wereldlijk door den koning, en
bekleedt beiden met zijn goddelijk gezag
beiden maakt Hij tot verkondigers van
zijn wil, uitvaardigers zijner bevelen,
zoodat de onderdanen, hen hoorende,
God hnoren, hen versmadend, God ver
smaden.
BUITENLAND.
Dinsdag had bij de heropening der
Fransche Kamer al dadelijk een levendig
debat plaats over het gebeurde hij de
werkstakingen te Carmaux. De zaak be
treft het ontslag van een werkman, zeke
ren Calvignae, die luien ongeschikt was
en daarbij ongeregeld kwant, maar die
door zijne dorpsgenooten tot burgemees
ter was gekozen. Dit ontslag was tic oor
zaak der werkstaking zijner kameraden.
Het mijnbestuur was natuurlijk volkomen
in zijn recht, het kan geen menschen in
zijn dienst houden, die luieren, al kiezen
hunne collega 's hem honderdmaal tol
burgemeester. De radicale afgevaardig
den dachten er evenwel anders over en
trokken partij voor tie stakers en ver
langden, dat van Staatswege de mijn
werkers in bescherming zouden worden
genomen tegenover hot bestuur.
De minister-president verdedigde de
houding tier Regcering en de rechten van
het bestuur, maar daarmede was de in
terpellatie nog niet geëindigd. Er waren
verscheidene moliön van orde voorge
steld. die echter later alle werden inge
trokken. Alleen werd een voorstel van
Baïhaut, tol herziening dor wet van 1810
betreffende don eigendom der mijnen,
aangenomen.
Men verzekert dat de minister-presi
dent Loubet erin hoeft toegestemd
scheidsrechter te wezen tusschen hel
bestuur en de werklieden.
Hel veelbesproken leger-onlwerp tot
invoering van den tweejarigen diensttijd
is Donderdag bij den Duitsehen Bonds
raad ingediend. Do officieuse bladen
verzekeren daaromtrent dat de Rijkskan
selier Von Caprivi eiken post daarin
nauwkeurig heeft nagegaan en zich aldus
overtuigd heeft dat de verhooging van
het effectief in vredestijd met jaarlijks
60.000 man strikt noodzakelijk is met
het oog op de steeds toenemende leger-
sterkten der oostelijke en westelijke
naburen, Rusland en Frankrijk. Ook moet
hij vast besloten zijn met dit Ontwerp
te staan of te vallen. Bij aanneming zul
len de meerdere kosten bedragen 57 mil-
lioen voor het eerste jaar en later zelfs
65 millioen per jaar. Het vooruitzicht
dat deze sommen moeten verkregen wor
den door verhooging der belasting op
bier, wyn en tabak brengt reeds nu de
gemoederen in beweging. Wat laatstge
noemd artikel betreft is te Bunde, in
Weslfulen, in eene vergadering door 233
labaks- e» sigaren- fabrikanten daartegen
geprotesteerd. De Zuid-Duitschc brou
wers protestveren eveneens tegen een
nieuwe bier-belasting en ook andere
protesten zullen niet uitblijven.
De cholcra-cpidomic schijnt te Ham
burg uitgewoed. Woensdag nog slechts
één geval en Donderdag in het geheel
geen. Dat geeft verademing.
Keizer Wilhelm heeft een som van
50.000 Mark naar Hamburg gezonden
tot het stichten van een ondersteunings
fonds voor weczen van choleraiyders.
In de Ilaliaanscho Kamer bestreed de
hertog van Gaetano de aanvraag om een
crediet voor de nationale tentoonstelling,
toen men opeens een stem uit het
publiek hoorde roepen.Voor den
Duitsehen Keizer hebt ge wel geld
genoeg willen geven". Daarop werd de
zaal ontruimd en toen het publiek zich
verzotte, werden eenige personen gevan
gen genomen en de zitting geschorst.
Griekenland heeft quaeslie met Ru-
menië over de nalatenschap van een
Itumcensch onderdaan, die volgens vroe
ger gedane beloften voor een deel ver
maakt is aun Grieksche instellingen. Na
het doen van deze beloften is echter de
wet in Rumcniö hieromtrent gewjjzigd,
zoodat die geeno uitkeering van legaten
aan vreemde instellingen toelaat. Rume-
niö wil liet geschil door een scheidsrech
ter doen beslechten, maar Griekenland
wil daarvan niet weten en heeft zijn
vertegenwoordiger teruggeroepen.
De kleine Koning van Spanje is op
de terugreis van de Columbus-feesten te
Iluclva ongesteld geworden en moest
te Scvilla verpleegd worden, waar nu
tijdelijk hel gehcelc Hof verblijf houdt.
De toestand is evenwel niet ernstig en
er komt reeds beterschap. De feesten
to Grenada zijn wel door gegaan, maar
de Koningin-Regentes heeft ze niet bij
gewoond. H.M. heeft zich door den mini
ster Canovas doen vertegenwoordigen.
Er wordt in Engeland veel ophef van
gemaakt dat in de plaats van een over
leden Gladstoniaan ecu Unionist tot lid
van het Parlement gekozen is. Men wil
daarin een bewijs zien, dat de aanhang
van Gladstone in het land werkeljjk
9) DU vooral do bakkerin en bare kinderen
bjjaa dag en nacht voor bun gevangen kostwinner
baden en vooral de heilige Moeder Anno om
bevrijding van den dierbaren echtgenoot en
vader smeekten, behoeven wjj nauwelijks Ie zeg
gen. En hun aanhoudend gebed werd verhoord,
nog eerder dan de goedgezinde Dërenaars hadden
durven bopen. De bevrijding van den bakkt
stond in nauw verband met de gebeurtenissei
die d» zoo onverwacht verbroken feestrede
volgden.
In Parijs was inlusschen de woeste Robes
pierre als slachtoffer der guillotine, die hjj zelf
zoo doebtig had lalen werken, gevallen. De
NaUonale Conventie bad zich van de vreeseljjke
heerschappij meester gemaakt, maar ook deze
werd spoedig door onderlinge verdeeldheid
ondermijnd. Het eigenlijke .Volk" was hel on
ophoudelijke bloedvergieten tegen gaan slaan.
Langzamerhand waren een aantal der talrijke
netten tegen den godsdienst en de uitoefening
ervan opgeheven, hoewel ze in het buitenland
nu en dan nog door de willekeurige republikeinen
in hunne volle gestrengheid werden toegepast.
Eindelijk viel ook de Nationale Conventie, cm
voor het zoogenaamde Directoire plaats te ma
ken, dat spoedig in handen van Booaparte
geraakte, die met eoergiek beleid de orde en
tucht herstelde en aan da vreeseljjke verwarring
een einde maakte.
Terstond na den val der Conventie werd hel
meerendeel der gevangeuen, die zich reeds verlo
ren waanden, boswel bunne onscbuld geen twijfel
leed, vrjj gelaten. Hoe het eigenlijk in zjjn werk
gegaan is, en wie bjj den dictator voor de
beide geloofsverdedigers gesproken heeft, is men
nooit te weten gekomen. Roken misschien de
listige machtvoerders, die zich inlusschen van
den monnik ontslagen hadden, dal cr een ander
tijdperk was aangebroken, en men nu weer
moi-sl trachten met de burgers op een goeden
voel te komen, en hadden zij daarom Ie Aken de
beschuldiging verzacht? Wal cr van zü, op een
goeden morgen werd de deur der gevangenis
geopend en traden cr twee gerechtsdienaars
bet mandaat, dat door eene'bjjzon-
dere gunst der goederlieren republiek pastoor
Koblliaas en burger Frans W„ bakker van
beroep, uit bunne gevangenschap ontslagen en
op vrjje voeten gesteld waren. Het bevel werd
terstond uilgevoerd en na eenige oogcnblikken
lagen de beide .-lukkigen in elkanders armen.
Eenige bnrgers van Aken, wicn deze onverwachte
wending in bet lot der gevangenen ter oore
was gekomen, voerden ben in triomf naar eene
sociëteit en verkwikten ben overvloedig. Ook
werd er terstond een bode oaer liëren gezonden,
om aldaar de vreugdevolle tijding der bevrijding
te brengen. Haastig werd er een rijtuig besteld
de beide dipperen moesten instijgen en zoo
rtrbtngd den tocht naar Dëren.
Het bericht, dat de beminde pastoor van
Anna vrij wa» en welhaast in gezelschap
in den dood gawaanden bakker in Dëren zou
rugkeereu, deed de harten der Dërcnnara van
vreugde opspringen. Overal, m de huizen, op
stralen en pleinen, vormden zich groepjes, om
elkaar bet verblijdend nieuws mede te deelen.
De woning des bakkers werd als bestormd door
belangstellenden, die de treurende we%we
kwamen gelukwenschen.
Toen Gertrudis hoorde, dit haar man spoc-
zij ongcloovig het hoofd, maar toen men haar
in vollen ernst verzekerde, dat het inderdaad
zoo was, sprak zjj verheugd: .Het ken ook niet
anders of de heilige moeder Anna moest ons
wel helpenwij hadden haar zoo vertrouwvol
gebeden." De blijdschap over de bevrijding baars
crhlgenools had baar ecbler zoo aangegrepen
dat zij zich eenige oogenblikkcn te bed moest
begeven. Na cene weldoende rust genoten Ie
hebben, stond zjj op en begal zich met hare
kinderen naar de kerk, om God uit den grond
baars harten te bedanken voor die onverwachte
hulp. Daar was reeds alles in gereedheid ga-
bracht, om de leru| keerenden faestoljjk te ont
vangen. Een burger vond in een hoek der sa
cristie een oud vaan; auderen hadden op den
toren plaats genomen, om, zoodra hel rjjtuig in
bat gezicht was, cr de Dërenaars kennis van to
geven. Uit eigen beweging hadden zich «en een-
de verwenst!,Ie vrijheidsboom weer weggenomen
was, begeven om een optocht naar de stads-
Ook Gertrudis was uit de kerk geroepen om
deel te nemen uun den optocht en haren echt
genoot la gomoot te guan. Men dacht niet aan
de gevolgen, die zulk een wederzien wellicht
Opeens weerklonk trompetgeschal van den
torentrans en werden ai do klokken in beweging
gebracht. De hoogmogende lieercn deden alsof
zjj niets hoorden of zagen. Do menigte snelt in
zekere wanorde door de Breedestraat naar den
ouden vijver. Hot vreugdegeroep aan do water
poort, dat immer sterkeren sterker wordt, vor-
kondigt den Dërenaars, dat de beide bevrijden
de stad bereikt hebben. Zjj hadden bü de brug
over de Roer het rijtuig verlaten en wilden
langs een ornweg naar de stad terugkocren om
opzien te vermijden. Maar zjj hadden huilen
den waard gerekend. Zjj moesten, vergezeld
een andere schaar, wie de afwezigheid van hun
beminden harder to lang viel, en die daarom
vooruitgesneld was, volgen en door do groole
poort, waar de overigen hen wachtten, de stad
binnen trokken.
Toen het volk den ouden pastoor gewaar
werd, ging er een luide juichkreet opmen I
en weende door elkander en wildo een vrooljjk
kerklied aanhclTen, maar, helaas! men was het
reeds verleerd.
De pastoor had den goeden bakker Frans bjj
de hand, toen bjj de stad binnontrok. Ook zjjn
hart was ontroerd, al hadden zjj hun gemoed
ook onderweg reeds in een vloed van tranen
lucht gegeven. De eerwaardige pastoor gtleok
een engel des hemels, zoo kalm en bedaard wal
hjj. Maar toen Gertrudis door de menigte naar
voren drong, naar haren eehlgenoot, en bem
onder het slaken van een vreugdekreet omdeu
hals viel, toen couige burgers den pastoor wel
kom wilden heelen in hun midden en do anders
zoo krachllge mannen geen woord konden uit
brengen, loen beefden ook de lippen van den
grijsaard en zjjne oogen werden vochtig. .Naar
.1.. kerk, kinderen, op. Ier kerketelde hjj ba-
wogen ,om allesaiim den goeden God la dan
ken I" Gehoorzaam aan dit beval richtte da tn»-
nigta rich naar de gesloten parochiekerk, de
bovijjden als in triomf meevoerend.
Een plechtig Te Deum, zooals men er sedert
mcnschengeheugen in Dëren geen gezongen had,
besloot de plechtigheid van dien gewichtigen
dag, en moge ook ons verhaal besluiten, daar
van nu af alles in Dëren weer zjjn geregelden
gang ging. De republiek had spoedig uit ea de
veelbelovende vrijheid liet nog lang op zich
wachten. De oude pastoor oefende zijne heilige
bediening nog langen tijd uit In heilige trouw,
evenals altijd, zoodat men hem, zelfa met in
stemming der andersdenkenden, het volgend»
grafschrift met volle recht kon geven
.Een Paulua in zijn woorden,
Een Engel aan '1 altaar."
Al» Mn voorbeeldig priester stierf bjj in bet
jaar 18*0, hoogbejaard, in den biecbtaloel, der
halve op zijn post gestorven.
En bakker Frans behield nog na zijn dood
de onderscheiding, dat hjj, wanneer des Zondags
ijjn naam van de Ijjst der overledenen werd
1 ->•