Katholiek Nieuws- en Advertentieblad
No. 46.
Zaterdag 10 Februari 1894.
Zevende Jaargang.
DE EEMBODE
voor Amersfoort, Apeldoorn. Baarn, Barneveld, Blaricum, Bussum, Driebergen, Eemnes, Harderwijk, Hilversum, Hoogland,
Laren, Leusden, Naarden, Nijkerk, Soest, Stoutenburg, Yeenendaal en Zeist.
Verschijnt eiken ZATERDAG.
Abonnementsprijs par dria maanden
Franco per post
Afzonderlijke
f 0,40.
f 0,05.
BureauKromniestraat, F 22/. Amersfoort.
Uitgave van de Vereeniging De Eembode.
Prijs der AdvertentUni
Van 1 tot 6 regelsf 0.30
Voor iederen regel meer- 0.05
PETRUS MATHIAS SNICKERS,
door de genade Gods en de gunst van
den Apostolischen Stoel
▲artsbisschop van Utrecht,
Huisprelaat van Z. H. E'aus Leo XIII.
Assistent-Bisschop bij den Pauselijken
Stoel, enz.
Zaligheid in den lieer.
Bij het aankondigen van de vcertig-
daagsche Vasten, den tijd van verster
ving e.; goede werken bij uitnemendheid,
wenschen Wij Ons met u te onderhouden
over een onderwerp, hetwelk iederen
Katholiek zal ter harte gaan, en waaraan
bij voortduring onze beste zorgen moeten
gewijd worden, de zaak der scholen
namelijk, het onderwijs der katholieke
jeugd.
Toen, eenige jaren geleden, de aarts
bisschop en de bisschoppen van Neder
land zich, te dier zake, bij gezamenlijk
mandement tot de hun toevertrouwde
geloovigen wendden, aarzelden zij niet,
luide te verklaren, dat heigeen zij ons
wilden zeggen iets was van een groot,
van algemeen, van waarlijk katholiek
belang, Het gold hier immers een zaak,
die in het nauwste verband staat met
de godsdienstige en zedelijke toekomst
van het opgroeiend geslacht, van het
geslacht, hetwelk eenmaal ir. onze plaats
moet treden, bekwaam voor den goeden
strijd des geloofs.
,\Vij Katholieken van Nederland, die
thans leven, wij gaan weldra heen, oin
ons bij den oppersten Rechter voor de
eeuwigheid te verantwoorden die Rech
ter zal niet verzuimen ons te vragen
wie wij na ons achterlaten, om het
katholieke geloof in ons Vaderland
waardig te vertegenwoordigen. -- Hij
zal ons vragen wat er geworden is van
de katholieke jeugd en jongelingschap
hoe wij getracht hebben te verhinderen,
dat zij in godsdienst en zeden van den
oudeii stam ontaardden hoe wij bezorgd
zijn geweest, om een echt geloovig,
godsdienstig, deugdzaam geslacht van
Katholieken in Nederland op te kweeken".
Aldus luidde het herderlijk woerd der
bisschoppen, en dan volgt de ernstige
waarschuwing, dat gebrek aan degelijk
katholiek onderwijs, of verwaarloozing
ervan, een der zaken is, die het meest
ertoe zouden kunnen doen om, wat God
verhoedeeen jammerlijke ontaarding
in godsdienst en zeden voor te bereiden j
weshalve er ons ten zeerste aan moet
gelegen zijn, een echt katholiek onderwijs,
in zoover het bestaat, te benuttigen, en,
in zoover het nog ontbreekt, te helpen
tol stand brengen en bevorderen.
En inderdaad, B. G., bij het zicht
baar veld winnen, buiten de katholieke
Kerk, van verderfelijke beginselen en van
ongeloof, terwijl de kwade tijdgeest, ook
in onze omgeving, hetreurenswaardigen
voortgang deed, en de neutrale of gods
dienstloze school maar al te zeer werd
dienstbaar gemaakt aan ondermijning
van hel geloot, begrepen allen, die op-
lellend den toestand overwogen, het
meer 'en meer dringend worden van
de bèhoefle aan voldoend katholiek
onderwijsniet alleen opdat, gelijk het
mandtment spreekt, de jeugd aan het
verdeff van schadelijke scholen ont-
snappe. maar opdat zij tot grondige,
katholieke godsdienstigheid en deugd,
naar eisch, worde gevormd.
En'vandaar dan ook, dat het woord
onzer; herdsrs en leidsmanfien, van den
eerstep oogenblik, goeden ingang vond,
en mfca weldra op verschillende plaatsen
scholen zag verrijzen, in welke, over
eenkomstig de katholieke beginselen,
het jeugdig verstand door gepaste oefe
ning (ontwikkeld en niet doelmatige
kennii en verrijkt wordt, en meer nog
godsd irst en goede zeden worden aan-
Da au een zoo gezegende toedracht
der z ik bij geestelijkheid en geloovigen
groot blijdschap moest wekken, behoeft
niet worden gezegddoch het moet
niet onvermeld bljjven, dat zij die, door
God net de zorg onzer zielen belast
zijnda in het belang van het katholiek,
van godsdienstig onderwijs openlijk
en li ide hun slem hadden verheven,
nu o dadelijk bedacht waren op in-
stana icuding en uitbreiding van het
geen jtet zooveel ijver en christelijken
zin \Ta- aangevangen.
Not>;t was Onze hoogwaardige voor-
gangfc die zich voor het katholiek
onde rijs de grootste opofferingen ge-
troos t», nooit was hij welsprekender
dan nnneer hij aan zijn onderhoorige
geest ijkheid of de geloovigen het werk
dor riolen aanbeval, of haar kon me-
dede lm dat het katholiek schoolon-
derw f nieuwe uitbreiding had verkregen,
dat nieuwe scholen waren opgericht.
Het dunkt Ons, B. G., hier de plaats,
in h moering te brengen wat alsloen
vero eend werd en in werking kwam,
eder aan ons aller zorg te blijven
toevertrouwd, want hoe duidelijker het
mandement der bisschoppen de begin
selen van het onderwjjs had verklaard,
en hoe nieer derhalve de noodzakelijk
heid van echt godsdienstig onderricht
erkend werd, des te wenschelijker moest
het geacht worden, zulke beschikkingen
te nemen als dienen konden om de
zaak van het bijzonder onderwijs als de
zaak van geheel het aartsbisdom te
steunen en te bevorderen en vandaar
dat onder goedkeuring en aanbeveling
van den aartsbisschop, met medewer
king van aanzienlijke leeken en geeste
lijken, een Vereeniging in het leven
geroepen werd, welker doel en taak
zouden zijn het bevorderen der belangen
van het katholiek bijzonder onderwijs,
vooral in het oprichten van scholen,
het aankweeken van onderwijzers en
het ondersteunen van onderwijzers bij
ziekte of ouderdom, of van hun nage
laten betrekkingen-
Men zou, B. G., moesten de diensten,
die de Vereeniging reeds bewees, wor
den beschreven, een plaatsruimte be
hoeven als in het tegenwoordige man
dement niet beschikbaar is. Doch hel
mag voldoende h-elen, aan te teekenen
dat zij lot stichting en onderhoud van
scholen b(j voortduring hulp verleende,
dal zij evenzoo de opleiding en vorming
van bekwame en godsdienstige onderwij
zers krachtig steunde, dat zij reeds jaren
geleden uit bijdragen, door haar te
verstrekken, een pensioenfonds stichtte
ten behoeve van katholieke hoofd- en
hulponderwijzers aan bijzondere scholen
in het aartsbisdom, en dat zjj,
woord, altyd voortgaat met onvermoeide
toewijding voor de zaak der scholen
werkzaam te zijn weshalve wij de hulp
en medewerking, aan haar geschonken,
medewerking moeten noemen ten dienste
der groote zaak, medewerking alzoo, die
alle aanmoediging, alle aanbeveling
En wijl dit zoo is, zal het niemand
van u verwonderen, dat Wjj Ons ver
plicht rekenen zulke aanbeveling te doen,
die Wij dan ook gaarne doen, met het
volste vertrouwen op aller belangstelling
in het katholiek bijzonder onderwijs in
ons Vaderland.
nu geven Wij opnieuw de ver
maning, reeds meermalen herhaald en
die Wij altijd zullen herhalenLaat
ons bij dit alles volharden in het gebed
dat is de wil Gods, van Wien alle goede
gift, alle volmaakte gave, alle welsia-
van ons waken en bouwen kernen
moeten. Bidden wij vooral gedurende
den H. Vastentijd voor het welzijn der
Kerk en voor onzen dierbaren Opper
herder den Paus, die altijd vast staat
voor de zaak van God. Smeeken wij
ook by voortduring Gods ruimsten en
blijvenden zegen af voor ons Vaderland,
inzonderheid voor Hare Majesteit onze
jeugdige Koningin en voor Hare Konink
lijke Majesteit de Weduwe-Regentes, als
mede voor alle overheden, zoo geestelijke
als wereldlijke.
Krachtens de Ons daartoe door den
Apoitolischen Stoel verleende volmacht
geven Wij u ook dit jaar dezelfde dis
pensation in de kerkelijke wetten van
onthouding, welke verleden juar gegeven
zijn, en onder dezelfde voorwaarden,
welke vergunningen als naar gewoonte
moeten worden bekendgemaakt.
Gebruik makende bovendien van de
bijzondere apostolische machtiging, Ons
bij schrijven van het H. Ofllcie den
22 Juni 1893 door den H. Vader ver
leend, dispenseeren Wjj bij deze voor
Ons arfftsbisdom in de kerkelijke ont-
houdingswet in zooverre dat van heden
af totaande veertigdaagsche Vastenvan
het jaar 1895 het gebruik van vleesch-
spijzen wordt toegestaan aan hen die
in hotels, restauraties, herbergen of
aan open tafels eten, alsmede aan hen
die op reis zijnop alle Zaterdagen
door het jaar, met uitzondering even
wel van die Zaterdagen, welke tevens
geboden vastendagen zijn, namelijk de
Quatertemper-Zaterdagen, de Zaterdagen
in de veertigdaagsche Vasten en die
vigiliedagen, welke wegens het hooge
(eest, waaraan zij voorafgaan, geboden
vastendagen zijn. Op deze Zaterdagen,
welke tevens vastendagen -/.jjn, blijft dus
de onthouding van vleeschspijzen ver
plichtend, evenals op alle Vrijdagen.
Voorts verlcenen Wij, krachtens de
zelfde apostolische machtiging,
Gegeven te Utrecht den 30 Januari
1894.
t PETRUS MATHIAS,
Aartsbisschop van Utrecht.
Op last van Z. D. Hoogwaardigheid
A. M. C. SCHAEPMAN.
Secretaris.
BUITENLAND.
pastoors, deservitors en aan alle biecht
vaders in Ons aartsbisdom de bevoegd
heid om, gedurende denzelfden tijd, voor
de bovenbedoelde Zaterdagen, in de
kerkelijke onthoudingswet, diegenen te
dispenseeren welke het aanvragen, als
ook diegenen voor wie het aangevraagd
wordt.
En zal deze in alle tot Ons aarts
bisdom behoorende kerken, alsmede in
de kapellen, waarover rectors zijn aan
gesteld, op den Zondag Quinquagesima
De kans op aanneming van het Duitsch-
Russisch" handelsverdrag in den Duit-
schen Rijksdag, hetwelk zooveel tegen
kanting ontmoette, vooial van de zjjde
der conservatieve agrariërs, is er heel
wat op verbeterd. Keizer Wilhelm heeft
weder eens zjjn persoonlijk gewicht in
schaal gelegd door op een parlementair
diner ten huize van den Rijkskanselier
Von Craprivi met kracht erop aan te
dringen.
De Keizer gaf de vaste verwachting
te kennen dat het verdrag door den
Rijksdag zou worden goedgekeurd. Het
te verwerpen zou zoowel de vaderlands
liefde als het verantwoordelijkheids-be-
wustzjjn der Afgevaardigden verbieden.
Een onvergankelijk gedenkteekeu zou de
Rijksdag zich stichten in de duurzame
dankbaarheid des Duitschen volks, wan
neer het deze zaak, waarmede zoovele
andere belangrijke quaesties innig samen
hangen, tot eene gelukkige oplossing
bracht.
Wel werd door den conservatieven
leider Von Levetzow, president van den
Rijksdag, hierop geantwoord dal de con
servatieven voor hunne oppositie hunne
gegronde redenen hadden en geen twjj-
fel aan hunne vaderlandsliefde toelieten,
maar de Keizer verklaarde geen vijandige
houding te kunnen dulden in eene aan
gelegenheid, zoo nauw verbonden met
ue. Duitschland's levensbelangen en waar
alle I van ook voor een deel de handhaving
den vrede afhankeljjk is.
Het verdrag, waartoe de Czaar reeds
per telegraaf zijn toestemming gaf, loopt
over een tijdperk van 10 jaar.
Uit dit alles blijkt dat de verzoening
met Von Bismarck geen afbreuk gedaan
heeft aan de goede verstandhouding van
den Keizer met den Rijkskanselier Von
Caprivi, met wiens handelspolitiek Wil
helm volkomen instemt en men geen
inwerking van den ond-kanselier, die
_rB vtegen het verdrag is, behoeft te vreezen.
dit jaar op de gebruikelijke wijze Deze verzoening was louter persoonlijk
van den predikstoel worden voorge- maar daarom niet minder hartelijk,
lezen. I Tegen het midden dezer maand zal de
FEUILLETON.
Het zilveren Kruisbeeld.
Philoponos.
6) Voor den goeden min was dit niet linger
aan le lienen daar bedekte vermaningen en
omzichtige lessen, die hy zoo geheet le pas
wist te geven, niets meer uitwerkten, besloot hg
bg do eerste gelegenheid de beste zjjn gevoelen
eens rondborstig aan zjjn neef bloot le leggen,
en zoodoende te trachten hem van den verkeer
den weg terug te brengen.
Die gelegenheid bood zich maar al te spoedig
aan. Voor zgn nicht had bg, zoo veel bg kon,
nog den scbjjn aangenomen, als bemerkte hg
niet. wat er zooal bg haar omging; maar op
zekere» keer klaagde zij zelve baren nood en
gaf aan oom baar bange vrees In kennen, dat
do zaken van haren man, die reeds niet le
gunstig meer stonden, geheel in de war zouden
loopen, nn hg zich al meer en meer aan den
drenk U buiten ging. Met droelheid hoorde oom
dit alles aan, en ofschoon die toestand hem niet
onbekend was, werkte het pijnlgk op zgn gemoed,
nn hg dit uit den mond zijner nicht vernemen
moest. Hg b ka
a ihnii. doch Jan-oom wachtte zich
zeggen, daar hg inzag, dat met
reel drank beeft gebruikt, weinig
in. Maar die ontdekking trof
artelijk, want zoo had bij hem nog Dim-
En daarbg zag hg, dat zgn neef
een veelzeggende!, blik
zielsbedroefdo nicht afscheid nam, vast
denzelfden avond, als neef zijn
il uitgeslapen, zgn eigen, met veel zorg
cjen, plan uit le voeren,
ivonds stond Jan-oom dan ook weder
iverwachl voor de oogan van zgn neef,
i oogenschgnlgk in betere gemoedsslem.
s, dan in den middag. Het scheen echter,
dat t begreep, dat oom hier met een bjjzon-
doeiing kwam, want hg liet hem niet
üskamer, maar in zgn kantoor, alsot hjj
verlronwelgks met hem le bespreken
en liefde bracht
hem nn onder bet oog hoe diep ramp-
worden zoo, als hij voortging op deo
bg zoo lichtzinnig bad ingeslagen. Hg
e hem in treffende kleuren welk een
toekomst hg zich en zgn gezin berei-
en smeekte bem toch te deoken aan
e ziel, die op die wgze haar «euwig
ongel k tegemoet snelde.
ware vriend en raads-
plicht bad vervuld, verkreeg bjj ook
de zi ebeid, dat al zgn pogen schipbreuk leed.
werd bg onderbroken met gezegden,
1 slotte werd hem voor zgn warme vriend
schapsbewijzen de deur gewezen, met bet ver-
voortaan van iedere gemeenschap met hem
verschoond le blijven.
lat was bgna te veel voor den edelen man
te kunnen verdurenternauwernood werd
n vergund zgn nicht tot afscheid te groeten
verwflderde zich dan ook met de Pijnigende
gedachte, dat alle verdere pogingen, om hem
tol inkeer te brengen, zonden vruchteloos btjj-
veo, als niet een genadestraal van Gods liefde
en erbarming bet reeds zoo diep bedorven hart
van zjjn ongelukkigen neef op gevoelige wjjze
treffen kwam.
Van dien tgd at kwam zgn nicht nog
dikwgls zjj maar even kon in stilte troost
ken bg dien innigen beschermer baars levt
toen dit echter haren man ter oore kwam, werd
haar zulks eveneens ontzegd, zoodat van
af de vriendschap van beide zgden voorgoed
.onderbroken werd.
Zooals oom terecht voorzien bad, gebeurd',
hel ook. Met moeite wist Klemming de zaker
nog slechts drie jaren, na het voorgevallene
tusscbem hem en zgn oom, slaande te houden,
maar toen ook was hg geheel geruïneerd. Het
geheele vermogen, dat bg met zjjn huwelijk
verkregen bad, was met dwaze handelsspecu-
laliën, alsmede door zjjn verkwistende levens-
de handelswereld verwekte zjjn val wel
e opspraak, doch bet gaf in dien maal-
n slechts eene oogenblikkelijke beroering,
gemeenlijk nieuwe gebeurtenissen, die
r zoo snel opvolgen, weer andere verdrin
gen. Niettemin was de ontknooping van het
treurige drama .Klemming" wel de aandacht
maer dan waardighg werd door zgo crediteu
ren geheel nitgeschud. Al wat hg bezat werd
onder den hamer gebracht, zoodat hij nil de
flnancieele schipbreuk maar zeer weinig bad
Daar stond bg nn, de lichtzinnige losbol, die
den innemendsten menschemlend hardvochtig
van zich gestooten en zich zeiven in de diepste
armoede gestort bad. Een kind, een meisje
van bgna twee jsren, werd met zgn vrouw
mede in de ellende gesleept, die hjj haar door
zgn toedoen zoo moedwillig berokkend had.
Toen de zaken beschikt waren, gedoogde zjjn
eerzuchtig karakter niet te blgven in de omge
ving zyner onde vrienden, die hem nu allen
zonder uitzondering den rog toekeerden. In stilte
vertrok hg daarom uit de plaats zgner inwoning
en wilde niet toestAan, dat zijn vrouw van haren
oom atacheid ging nemen, dien hjj nn in het
geheel niet meer dolden kon.
Door nood gedwongen had hg beproeid om
als reiziger voor een solide firma te mogen
optreden, en daarin slaagde hjj. Heer cit mede-
lgden met zgn gezin dan om hem genoegen te
doen, wetd hjj als zoodanig aangesteld, onder
de nitdrukkelyke voorwaarde, dat hg aan de
geeUldo eiachen moest voldotn, wilde bjj niet,
lot hem onmiddellijk ontslag uit zyno betrekking
:on gegeven worden.
Slechts twee jaren hield hg het vol, maar toen
verd hg, na herhaalde malen te zgn gewaar
schuwd, nit zjjn betrekking ontslagen. Zgn vronw
had in dien lijd in stilte een brief naar haren
oom verzondeo, waarin zjj bare bittere armoede
en ellende had uiteengezet. Het was oen schrijven,
dat ieder gevoelig hart tol het diepste medelijden
stemmen moest. Jan-oom had dan ook terstond
op een innigst deelnemenden toon geantwoord,
en eenig geld bjj den brief ingesloten, met de
dringende nitnoodiging hem onverwjjld eens te
komen bezoeken.
Het noodlot wilde, dat haar man dien brie!
in banden kreeg, het geld voor zich behield,
en bet schrijven verscheurde, zonder iets aan
zyne vrouw daarover mede le doelen. Dit
verschafte haar, die nn in de veronderstelling
verkeerde, dat haar oom niets meer van haar
wilde weten, een diepe smart en maakte haar
bjjna troosteloos. En daar zjj, door armoede
gedwongen, spoedig daarna in de door ons
beschreven achterbuurt was terecht gekomen,
werd een later opnieuw hartelijk verzondea
schrijven van Jan-oom aan haar adres sla
onbestelbaar terug gezonden.
„Dat het zoover komen zoa bad ik niet
gedocht," had Jan-oom oader het storten vin
tranen gezegd, toen hg ook op zjjn tweeden
brief niet het minste antwoord ontving. „Hal
eenige wet mü nn nog overblijft ia bet oc**-
lokkig gezin mijner diep beklagenswaardige nicht
aan de bescherming dar goddaiyke Voonjanlgheid
