Katholiek Nieuws- en Advertentieblad
No. 4. Zaterdag 28 April 1894. Achtste Jaargang.
DE EEMBODE
voor Amersfoort, Apeldoorn, Baarn, Barneveld, Blaricum, Bussum, Driebergen, Eemnes, Harderwijk, Hilversum, Hoogland,
Laren, Leusden, Naarden, Nijkerk, Soest, Stoutenburg, Veenendaal en Zeist.
Verschijnt eiken ZATERDAG.
Abonnementsprijs per drie maanden i
Franco per post
Afzonderlijke nummers
f 0,40.
f 0,05.
BureauKrommestraat, F 227Amersfoort.
Uitgave van de Vereeniging De Eembode.
Frijs der AdTertentUai
Van 1 tot 6 regelsf 0.30
Voor iederen regel meer- 0.05
Het Kieswet-ontwerp-Tak
veroordeeld.
Als men sommige woordvoerders en
couranten had willen gelooren, dan be
stond er een ontzettende aandrang onder
de mindere klasse der bevolking naar
uitbreiding van kiesrecht, een aandrang
zoo groot, dat eene uitbreiding, ai zeer
weinig verschillend van algemeen kies
recht, ter verkrjjging waarvan zelfs der
Grondwet geweld moest worden aan
gedaan, niet meer te keeren was.
De jongste verkiezingen echter hebben
deze bewering op frappante wijze gelogen
straft. Als iets bij deze verkiezing dui
delijk in het licht getreden is, dan is
het de onhoudbaarheid der stelling,
welke als een axioma gold: het volk
verlangt uitbreiding van kiesrecht; het
eischt voor zich invloed op het Staats
bestuur I
Van dezen aandrang is bij de jongste
verkiezingen al bitter weinig gebleken.
Juist nu het uitbreiding van kiesrecht
gold lot de uiterste grens, bleven bij
de eerste stemming een groot aantal
kiezen; van de stembus verwijderd, niet
tegenstaande alles in het werk gesteld
was om invloed op hen uit te oefenen.
Het werd hun van alle zjjden duidelijk
gemaakt, dat een allergewichtigst vraag
stuk van het hoogste Staatsbelang hier
aan de orde was. 't Gold hier niet min
der dan de quaestie: Zal minister Tak,
die, als heerscher, de volksvertegen
woordiging ongemotiveerd deed ontbin
den, omdat de meerderheid harer leden
grondwettige bezwaren had tegen zjjn on
zinnig kieswets-ontwerp, zegevieren bij de
stembus of niet Zullen de radicale ele
menten, door hem opgeroepen, hem een
voldoende meerderheid in de Tweede
Kamer bezorgen ter aanneming van zjjn
wetsvoorstel, of hem doen tuimelen Zal
ons Vaderland krachtens de finale kies
recht-uitbreiding eensklaps, zonder ge
leidelijken overgang, door de lagere stan
den worden geregeerd, of zal kiesrecht-
uitbreiding op redelijken grondslag bin
nen de perken der Grondwet worden
verleend Zal het radicalisme, een drei
gend gevaar voor de kroon, of het
conservatisme in dezen stembus-strijd den
palm der overwinning bevechten
Over dit allergewichtigst vraagstuk
hadden de kiezers te beslissen; vóór
of legen Tak, vóór of tegen het
radicalisme was de strjjdleus, welke
werd aangeheven.
Dit alles echter was niet in staat om
tn groot deel der kiezers belang in te
boezemen. In sommige districten bleef
vierde, elders een derde, ln weer
andere zelfs de helft en meer der kies
gerechtigden van de stembus terug. Zelfs
de meest geavanceerde Diaden spraken
onverholen hun teleurstelling over dit
wegblijven uit, en de radicale Amst. Ct.
vraagt in vertwijfeling over den uitslag
der eerste verkiezing te Amsterdam:
,Wat is dat nu?
„Overschilligheid, loomheid, bekrom
penheid
„We het weet, moet 't maar zeggen.
„Doch dit weten wij weldat we of
te veel of te weinig gedaan hebben, om
de Amsterdamsche kiezers uit hun ver-
dooving te wekken.
,Men zal dus naar een ander systeem
moeten zoeken of naar andere kie-
rs."
De teleurstelling in het radicale kamp
was dus wel groot. Men had verwacht
dat de kiezers in dichte gelederen ter
stembus zouden zijn opgetrokken en,
wat opmerkelijk mag heeten, zij, die
aan deze verkiezing een werkzaam deel
genomen hebben, kunnen conslateeren,
dat de opkomst van de kiezers uit de
lagere klassen juist het geringst geweest
is. Zal men nu nog durven spreken
van onweerstaanbaren aandrang des
volks? Of is het gering stemmencijfer
geen dooddoener voor deze bewe
ring?
In nog hoogeremate dan bjj de eer
ste verkiezingen is bjj de herstemming
van Dinsdag gebleken, dat het volk af-
keerig is vaa eene uitbreiding van het
kiesrecht, zooals dit door den minister
Tak is voorgesteld. Beier en duideljiker
ingelicht, is bjj vele kiezers de geest
wakker geschud en zjjn zij in grooten
getale bjj de herstemmingen opgekomen
om aan de tegenstanders van het radi
calisme eene groote meerderheid te bezor
gen. Het is gebleken, dat de conservatieve
Nederlandsche Leeuw uit zjjn dommeling
is ontwaakt en de spreuk gestand deed
.Je maintiendrai." Waarlijk, het con
servatieve element heeft de traagheid
der eerste stemming zooveel mogelijk
trachten te herstellen. Vooral te Amster
dam is een onverwachte uitkomst ver
kregen. De dictator Tak is gelukkig met
groote meerderheid verslagen. Het Ne
derlandsche volk wilde geen kiesrecht
uitbreiding, waarbjj het proletariaat zou
worden geroepen om over 's Lands zaken
te beslissen en de democratie ten top
punt der macht zou worden verheven.
Tengevolge van dezen uitslag zal nu
een ander Ministerie het kiesrecht-vraag
stuk moeten overnemen. Laten wij hopen,
dat dit erin slagen moge, om door ge
meenschappelijk overleg tot stand te
brengen, wat op den onwil der Regee
ring is afgestuit, een Kieswet nl. die,
met inachtneming van het in de Grond
wet daaromtrent bepaalde, bevrediging
aan hel Land zal schenken.
BUITENLAND.
Na de sluiting van den Duilschen
Rjjksdag hebben een dertigtal nipuwge-
kozen leden van de nalionaal-liberale
partij een bezoek gebracht aan Von Bis
marck te Friedrichsruhe, bij welke ge
legenheid de oud-Kanselier de volgende
rede heeft uitgesproken
Het is niet zoozeer de vredelievende
gezindheid van alle Regeeringen, die tot
heden den vrede doet stand houden,
dan wel de wetenschappelijke voortva
rendheid der scheikundigen in het uit
vinden van nieuwe kruitsoorten en van
anderen in volmaking van het geschut.
Het wordt dus voor hoofden van
krijgslustige Staten een overweging van
belang, dat hunne legers, willen zjj sla
gen, zich in het bezit der nieuwste uit
vindingen bevinden. Het klinkt bjjnaals
eene satire, maar het is er toch geen,
dat de chemicus tot nu toe het zwaard
in de scheede doet bljjven rusten en
door zijne uitvindingen over oorlog en
vrede beschikt. Ik wil hiermede slechts
dit te kennen geven, dat ik, volgens
mjjne politieke ervaring, aan dicht op
handen zijnde verwikkelingen met het
buitenland geen geloof hecht, aangezien
geen enkele der groote Europeesche
Mogendheden met hare toebereidselen
gereed is. Maar niettemin zijn de moei
lijkheden, die wij tegemoet zien, zoo
groot, dat zjj ons gebiedend de nood
zakelijkheid opleggen, ons voor den strjjd
gereed te houden. Daartoe acht ik noo-
dig, dat men gematigdheid in den partij
strijd betrachte, dat de groote Staats
partijen minder uiteen mogen loopen,
maar zoo mogeljjk tot elkander nader
treden.
Het Pruisische Huis van Afgevaardig
den heeft in eerste lezing aangenomen
een wetsontwerp tot den aanleg van een
kanaal tusschen Dortmund en den Rijn.
Dit kanaal is eene voortzetting van dat
tusschen Dortmund en de Eems en staat
ook in verband met het kanaal tusschen
Elbe en Trave. Het verbindt dus het
Noorden en het Oosten van Duilschland
met het Westen en de kosten zijn op
55 millioen mark geraamd. In het Huis
vond de aanleg van dit kanaal onder
verschillende partijen tegenstanders, meest
wegenB financieele bezwaren. De minis
ters Miquel en Tbielen echter hebben
het krachtig verdedigd en de commissie
van 21 leden, waarheen het wetsont
werp nu verzondeu is, zal allicht gele
genheid geven om hel verzet der tegen
standers te breken. Tol dusver zjjn zij
het talrijkst onder de conservatieven,
die meenen, dat alleen de industrie,
vooral de steenkolenmijnen, van dit
kanaal voordeel zal trekkenniet of
althans zeer weinig de landbouw, die
h. i. meer aanspraak heeft op eene sub
sidie van cenige millioenen.
In de Notre-Dame te Parjjs heeft
Zondag, ter gelegenheid van het inleiden
van het proces der zaligverklaring van
Jeanne d'Arc, een indrukwekkende plech
tigheid plaats gehad, welke door meer
dan 12,000 personen werd bjjgewoond.
Sedert eenige maanden reeds weerklinkt
over geheel Frankrijk de lof van de
Maagd van Orleansoveral werden
bljjde Te Deums aangeheven, en in som
mige stedeD, zooals Orleans, gaven his
torische herinneringen daar nog bjjzon-
deren luister aan maar in de hoofdstad
was Zondag het glanspunt der nationale
feestviering. Wel mocht men van de
tegenwoordige Regeering als zoodanig
geen oftlcieele deelneming verwachten,
maar het leger en de magistratuur wa
ren toch vertegenwoordigd, zoowel als
de Kerk, het corps diplomatique en alle
klassen der maatschappij. Generaal Mer-
cier, minister van Oorlog, en generaal
Saussier,-militair gouverneur der stad,
waren tegenwoordig, zoowel als de pau
selijke nuntius en de ambassadeurs van
Oostenrjjk en Rusland, eenige leden der
familie Orleans enz. Maar vooral het
volk, het groote publiek, dat niet van
kaarten voor gereserveerde plaatsen
voorzien was, was in dichte scharen op
gekomen en stond reeds uren voor het
begin der plechtigheid saamgepakt te
wachten; zoodat de deuren nauweljjk»
geopend waren, of veel duizenden stroom
den binnen en vulden weldra elke beschik
bare ruimte. Het indrukwekkend kerk
gebouw was toepasselijk versierd, en het
koor door buitengewone krachten ver
sterkt. Een nieuw vaandel van Jeanne
d'Arc werd door den kardinaal-aartsbis
schop gezegend en daarna bjj het beeld
van O. L. Vr. gedeponeerd. Na de uit
voering van verschillende overschoone
cantaten betreffende Jeanne d'Arc, be
gon tegen drie uur de feestpredicatie
van pater Feuilletes, waarna het Mag
nificat, door al het volk gezongen, het
Te Deum en ten slotte het Dieu pro
tégé la Franc» (God bescherme Frankrijk).
In de Vereenigde Staten van Noord-
Amerika is onder aanvoering van Coxey
een groote optocht georganiseerd van
werkloozen (en die er zich voor uitgeven).
Het doel is om van verschillende kanten
naar Washington op ts trekken en daar
met circa 150.000 man van hel Congres
de goedkeuring te vragen van twee
wetsontwerpen, strekkende in hoofdzaak
om vijfhonderd millioen dollars beschik
baar te stellen voor den aanleg van
wegen, uit te geven in den vorm van
schatkist-biljetten, ter beschikking der
verschillende gemeentebesturen, opdat
allen werkloozen arbeid zal kunnen ver
schaft worden van acht uur daags en
tegen een daghuur van 1 dollar min
stens.
In den Senaat is reeds beraadslaagd
over de te nemen maatregelen. Een
voorstel om eene commissie te benoemen
ten einde met Coxey 's „leger" in overleg
te treden, is met 27 tegen 17 stemmen
verworpen.
FEUILLETON.
De Reddingsplank.
Utt M FraowA, teer TH. C. A
IT.
De brief van Anna.
4) August bedroog zich zalven. Hat spreekwoord:
een» is niel slljjd. was voor hem niet van waar-
beid. Hij had den voet gezel op eene belling en,
staan nissend, gleed hg afwaarts. Al die toog»,
nssmde genoegen», die hg tot dnsverre gevlucht
bed, werden hem eigenbjj maakte geen onder-
eehaid in da keuze zjjner vrienden, maorbe-
senanwds ieder als soodsnig. Gelukkig bjj ieder
ak. tangeed kameraad en vrooijjke kient bekend
la vtaaa, was bjj evaral bg en ontzegde hg zich
ge» enkel vesauek. Beset was hat nit zwakheid
en umsjpae vrienden tn believen, vervolgens om
ta voldoen aan de zanbt om zich le verstrooien.
Soei ging zjjn weg, dis been tot laebendigheid
voerds. Hel mtnscbelgk opzicht bed hom er op
geplaatst, ds natuurlijke drilt tot genot en ge
noegen daden het overige.
Door eene doodzonde ran God gescheiden,
bad Augozt door deze formeele overtreding van
Gods gebod dis alvermogende genade verloren,
die in ooi werkt, onzen zwakken wil te halp
komt. legen bet kwaad strijdt en de deugd
aantrekkelijk en gemakkelijk maakL Bene
onschatbare genade, den christen bjj zjjn doop
geschonken, eene genade dnnr en gedocht tevens,
waarvan iedere ingeving betaeld is met al het
bloed van Jesus ChristusDat kostbaar
Moed bad bg met voeten getreden, en
met het verlies der heiligmskende genade
was hem ook de liefde voor de eenzaamheid,
de zlndie en edele genoegens ontvallen.
Weleer had bjj de eenzaamheid lief, eene
eenzaamheid, die bjj aangenaam maakte door
de gestalten zjjner ouders in den geest bjj zich
ta roepen. Thans ontvlachUe bjj haar met schrik.
Rij vermeed wat hem aan zjjne familie her
innerde en trachtte de gedachte aan zjjne moe
der nit te wisschen. Witt zg de lozbaodigheden
van haren zoon, spoedig roa zjj ten grave
gedaaltl zgn. Vroeger waa de stadie hem dier
geest en vermoeide hersenen. Vroeger spaarde
hjj om zich een goed boek l« kannen aanschaf-
ion, om zjjne familie eenigszins tegemoet te komen
worden, met zooveel zorgen door zjjn vader
reikend voor zijne uitspattingendagelijks ver
slonden het kolflehuia, de schoawbnrg ea bsls
onbarmhartig die karigs inkomsten. Anno ver
loren zoonBerooid van zjjn schitterend erfdeel,
ziet hjj zich aan nijpenden honger ten prooi,
en niets kan dien (lillen.
Bel weinige geloof, als een vonkje indiepste
dier ziel verscholen gebleven, doofde ras. Reeds
lang bad Angnsl zich gewoon gemankt
gedachten en overpeinzingen, die zjjn vroegere
opvoeding in hem deed ontstaan, van zich af
la stooten. Ijverig greep hg met beide handen
de verschillende valsche thooriën, die men rond
om hem verkondigdeen hjj trachtte te geloo-
ven, dat bjj niet behoefde te gelooven. De jongelie
den van zgneomgeving behoorden bijnaallentotde
materialistische richtingvoortdurend bet groot
ste meesterstuk des Scheppers, bet menscheljjk
lichaam, bestndeerend, durfden zjj door een
vreemde tegenstrijdigheid, in 't bjjzjjn van zulk
een verheven, volmaakt kunstgewrocht met
zjjae wonderbare samenstellingen, brutaal vol
houden, dat het toeval, het noodlot, alleen God
Evenals zg, vergenoegde Anguzt er zich mede
te gelooven, dat al wat by in zjjn jeugd bad
aangekleefd met een krachtig geloof, slechts een
dwaling was geweesL Evenals zjj zette hg de
gedachte aan God en Z(jn oordeel van zich af.
Naar hun voorbeeld trachtte hjj zich er van te
overtuigen, dat alles eindigde, wanneer de laatste
ademtocht verdwenen was, dat 's menschen
bestaan bjj hst graf ophield, en zjjne gebreken
en zonden Diets waren voor de toekomst
Hjj zocht den vrede, niet geljjk vroeger io
het geloot en de hoop, maar in twjjfel en ont
kenning. En loefc, die vrede wes slechts een
schgnvredede minste omstandigheid was
genoeg om dien le storen. Een brief als da
volgende bracht August voor langen tjjd in
Bsu.iv, 31 Ma 1831.
IVaarde Broeder,
.De sehoone Meimaand is bijna weder voorbij,
en ik kan haar niet beter eindigen dan door
mg een poosje met u te onderhonden. De ge
dachte aan u beeft mjj deze gehaele maand
vooral vervuldmeer dan ooit heb ik aan n
gedacht aan de voelen van de H. Maagdmeer
dan ooit tot de beminnelijke Moeder voor n
gebeden. Moeder, Marie en ik hebben onz ver
oen igd om eene gemeenschappelijke oefening
te honden gedurende de maand van Maria
maar reeds den eersten dag misten wjj n, want
wjj wilden een klein altaar opslaan, waarvoor
wjj eiken avond zonden nederkniolen. Hst vorige
jaar bad ge mjj zulke prachtige bloemen ge
bracht, die gjj op onto geliefde bergen verza
meld bad. Nu echter moet ik mjj tevreden
stellen met de bloemen nit onzen tuin, en gjj
weel, wjj hebben er slecbls enkelehet aange
name heeft bjj ons voor het nuttige moeten
wgkeo. Maar nn bid ik maar wat meer om aan
to vollende hymnen zooais de Salve Begina
en de Ave marie Stella zjjn ook bloemen
dichtbloemen ongetwijfeld aangenaam aan de
Koningin der Engelen.
,Ik spiak nog niet ven onze goede
ouders. Hoe ouder ik word, dee te beter
zie ik in- wat wjj bon verplicht zjja; zij
beminnen ons zoo zeer. Voor ons ontzeggen zjj
zich zoo vele genietingen op ons is huo hoop
voor de Uskomsi gevestigd. Indien wjj slocbls
good oppassen tn temden zjjn, achten zjj zich
reeds beloond. Voorsl op n, beste? August,
hebben zjj bun boop gesteldach. hos zeer
verlangen zjj naar n, zjj spreken altijd van n.
Indien gjj bun vordriot veroorzaakte!, dan
zonden zjj, geloof ik, ervan sterven. Maar wjj
hebben, Goddank, van u zoo iets niet U vree
zen.
.Wat ik nog verder wilds vragen. Is de Maria-
maand te Parjjs prachtig gevierd t Gjj zult zeker
wel scboone preeken gehoord hebben. Ik west
nog heel goed, hoe gjj er van hleldt een schoon
onderwerp op welsprekende wjjze ta boeren
behandelen. Gjj zult mjj zeker wel iets ervan
vertellen bjj nw thuiskomst.
.Marie heelt een keurige beurs voor n ver
vaardigd, en moeder beeft van 't jaar geen
nienw kleed gekocht om n nienwe klaedcren ta
kunnen verschaffen. Zjj zegt, dat zulke offertje»
aangenaam zjjn. Ja, voor een moeder ie bet dit
welen ook voor een ruiter.
.Vaarwel. Schrijf spoedig terug, vrjj moeten
voor elkander geen geheimen hebben.
Uwe tie&. Zuster Amu."
De brieven van zjjne raster, zoo ta'nderijjk
eenvondig. de brieveo zjjne vaders, vu zijne
moeder, zoo overrloeiend vu teederiieid, u neg
andere omstandigheden goten gal ia dn beker,
waaraan hjj zich trachtte te bedwelmen. Met
kracht tot zjjn vroeger leven teruggevoerd, docht
by met engst au de rerwachlingeo zjj oer
ouders en de wreade ontgoocheling, die zjj
zonden ondergaan. Hjj onderraad al het kna
gende vu de wroeging sa hat kdUere dat de
