Katholiek Nieuws- en Advertentieblad
No. 7.
Zaterdag 19 Mei 1894.
Achtste Jaargang.
DE EEMBODE
voor Amersfoort, Apeldoorn, Baarn, Barneveld, Blaricum, Bussum, Driebergen, Eenmes, Harderwijk, Hilversum, Hoogland,
Laren, Leusden, Naarden, Nijkerk, Soest, Stoutenburg, Yeenendaal en Zeist.
Verschijnt eiken ZATERDAG.
Abonnementsprijs par dzia aundaii
Franco per post
A&onderljjke nummers
f 0,40.
f 0,05.
Krommestraat, F 227. Amersfoort.
Uitgave van de Vereeniging De Eembode.
Prija dar AdvertentUni
Van 1 tot 6 regelsf 0.30
Voor iederen regel meer- 0.05
De toestand gezuiverd.
De dagen, waarin een geweldig poli
tiek zuiveringsproces heeft plaats ge
vonden, zijn genoegzaam weder voorbij.
De drukkende dampkring, die het staat
kundige Nederland benauwde en verveelde,
is eindeljjk gelukkig afgedreven.
Er moest verandering komende toe
stand werd te gespannen, werd ondragelijk.
"Een oplossing moest gevonden worden,
maar dat ze zoo komen zou, zullen
weinigen hebben vermoed. De kieswet-
Tak veroordeeld, zeker een geluk
kige uilkomst, waarin de nieuwe stem
mingen, al gaan er ook een paar,
zelfs meer kamerzetels mee verloren,
geen verandering meer kunnen brengen
maar dat tegeljjk ook onze staatkundige
partjjen zulk een zuiveringsproces zouden
ondergaan, maakt de zaak van nog hooger
gewicht. Immers, de liberale partij werd
uit haar verband gerukt en een gapende
klove tusschen haar gevormd. De anti-
revolutionnaire partij onderging eene
scheuring, die wellicht in de toekomst
onherstelbaar blijken zal. En de katho
lieke party sloot zich, God zij dank!
weder krachtiger aaneen en trad frisch en
jengdiguit den stembusstrijd te voorschijn.
Niet enkel deze, maar meer verrassingen
heeft de Kamerontbinding ons gebracht.
Wjj vragen slechtsIs er ooit scherper
in het licht getreden, hoe de waarach
tige belangen des vaderlands aan mee
ningen, grillen ofheerschzuchl van enkelen
wordeu gewaagd V Maar ook Wat blijft
er nu over van de bewering, zoo hals
starrig door enkele woordvoerders en
toongevers volgehouden, dat het volk,
het koste wat het wil, finale kiesrecht
uitbreiding begeert Nu gelegenheid
geschonken werd, uiting te geven aan
dienvolkseisch, werd van de zijde vanwaar
men zulks verwachten moest, bijna geen
teeken van leven vernomen; wal men
vernam werd enkel door politieke woel
waters uitgelokt
Men moge nu de beweegredenen, waar
door sommigen in den politieken strijd
r dagen worden geleid, eerbiedigen
dat ze soms zeer bedenkelijk z.yn,
kan ieder weten, die niet ziende blind
wil zyn. Tastbaar werd nu bewezen,
dat het niet zoozeer het volk is, dat
henenstuurt in democratische richting
het volk, waarmede liefdeloos door enkelen
gesold en gespeeld wordt, om eigen plan
nen te kunnen verwezenlijken, datzelfde
volk wenscht niet met een stembiljet te
worden bevredigd en afgewezen.
Al het geschetter in de pers of in openbare
bijeenkomsten over dien eisch des volks,
is, nu het volk gesproken heeft, en zijn
geest zich "Vrijmoedig heeft kunnen open
baren, op gevoelige wjjze weersproken.
Maar buigt men zich nu voor deze onver
biddelijke waarheid Ingeenen deele.Nog
wordt door de voorstanders van finale
kiesrecht-uitbreiding gesnoefd, dat hun
hartstochtelijk spel toch vruchtbaar werkt,
wijl een stemrecht-uitbreiding alreeds zal
verkregen worden, en algemeen stemrecht
een slechts een quaestie van tijd
mag heeten.
Zoo wordt niet de wil des volks,
aar enkel hartstocht van enkelen be
vredigd. Zonder degenen, die zich als
leiders van ons volk opwerpen, en die
door woord en geschrift hun despotieken
wil aan anderen zoeken op te dringen,
er zelfs van eene ruime uitbreiding
het kiesrecht geen sprake behoeven
te zijn.
Wat ons in de toekomst te wachten
staat, nu een nieuw Ministerie is opge
treden, laten wij heden buiten beschou
wing ons doel is, er op te wijzen, hoe
onze zorgvolle tijden met den werk-
in wordt geleefd en hoe onverantwoor
delijk zijn wezenlijke belangen worden
verwaarloosd. Wat hij niet begeert, moet
hem worden opgedrongen, en wat hij
icht en verlangt, laat men voorals
nog liever rusten. En de hoofden der
toekomstige kiezers worden intusschen
met dwaze verwachtingen vervuld, en
hunne harten tot verzet en verbittering
geprikkeld. Nu reeds leverde .Patrimo
nium", de door dr. Kuyper gevormde
werkliedenvereeniging, inhare vergadering
te Amsterdam er de meest afdoende
bewijzen voor. Niet alleen dat men daar
onderwerpen behandelde, die een be
denkelijk hoofdschudden rechtvaardigen,
maar ook werd een taal gebezigd, die de
socialisten met toejuiching zullen begroe
ten. In hoofdzaak", zoo werd er volgens
het Utr. D. gezegd, .werden de belangen
van slechts ééne klasse, die van "net geld,
behartigd, zoodat vaak met recht kan ge
sproken worden van de klasse-justitie."
Zulk een geest ademt nu reeds eene ver
eeniging, die, naar het heet, het welzijn
van den werkman beoogt. Moet hieruit
niet veeleer de treurige waarheid gecon
stateerd, dat formeerders van Gedeons-
benden, als volksleiders een droevig figuur
maken? Het smalen op den adel en de
plutocraten door dr. Kuyper heeft althans
zijn uitwerking niet gemist." Zyn volge
lingen hebben getoond hun leider waardig
te zijn j maar wat moet het worden als
dit rampzalig spel wordt voortgezet?
Wij, Katholieken, mogen ons hieraan
spiegelen, dan zal de werkman er wel
bij varen. Het nijvere kind des volks
moet edeler en waardiger worden ge
leid, wil zijne ellende en die der maat
schappij niet steads onrustbarender toe
nemen. Naast stoffelijke hulp, steun en
bemoediging moet godsdienstzin in hem
worden aangekweekt. Politieke illusiën
moeten nimmer zijn hoofd en hart
overmeesterenintegendeel moet men
trachten nem te doordringen van het
besef, dat in het beoefenen zijner
plichten, hem door den godsdienst op
gelegd, alleen ware zielevredeligt opgeslo
ten. Ja, hij moet geleid worden, maar
in de eerste plaats naar den voet des
kruises. Daar zal hy, opziende naar den
boom des levens, zich overtuigen, dat
kommer en smarten onafscheidelijk aan
'smenschen bestaan zijn verbonden, en
door onzen goddelijken Heiland zei
ven zyn geheiligd geworden. Met
het oog op dien goddelyken Werk
man gevestigd, zal ongetwijfeld ootmoed
en stille berusting in zyn bekommerd
gemoed nederdalen. Maar schaart men
hem vol verwachting onder den boom,
■aan onder meer verpestende vruch
ten ook het algemeen stemrecht rijpt, en
biedt men hem deze aan als een heil-
i geneesmiddel tegen de maatschap
pelijke kwalen van onzen tyd, dan kan
groote teleurstelling voor hem en daar
door ontmoediging en wrevel zijns harten
niet uitblijven. Hem daarvoor te be
hoeden is zeker een allerduurste plicht.
Alzoo beleidvol, maar moedig en vast
beraden den goeden strijd voortgezet.
En al lachen ons, nu de politieke toe
stand gewijzigd is, nog geen gouden
bergen toe, veel is toch geschied, dat
tot bemoediging strekt. De politieke par
tijen hebben eene zuivering ondergaan,
waardoor vriend van vyand beter te
onderscheiden valt, en deze gebeurtenis
moet niet worden onderschat. Mannen
als dr. Kuijper, die ons nog altyd als
medestanders werden opgedrongen, heb
ben zich zeiven ontmaskerd, en eene
afwijzing, zelfs door eigen parlijgenooten,
hun deel geworden, Daarbij weten
nu wat het volk wil, het volk heeft
gesprokenmaar dat nu dan ook de
volkswil krachtig worde gehandhaafd
BUITENLAND.
In den Belgischen Senaat werd Dins
dag, naar aanleiding van de aanslagen
te Luik, aan de Regeering gevraagd,
welke afdoende maatregelen er te nemen
zijn tegen de anarchisten.
De heer Begerem, minister van Jus
titie, verklaarde dat de aanslagen zyn
afschuw hebben gewekt. Zyn collega
voor Financiën zal voorstellen, de vroe
gere kredieten ten behoeve der veilig
heidspolitie opnieuw te bewilligen. Spre
ker was ook van meening, dat de arti
kelen van het wetboek van strafrecht
niet voldoende zyn.
De minister van Landbouw, De Bruyn,
verklaarde dat eveneens bepalingen zul
len ingevoerd worden tegen het in voor
raad hebben van ontplofbare stoffen.
Het Handelsblad v. Antw. hangt een
treurig schilderij op over den toestand
te Luik. De tijdingen, uit die stad ont
vangen, zyn niet geruststellend. Luik Is
een nest van anarchisten geworden, die
niet zelden uit den vreemde naar hier
afzakken, uit Duitschland en uit Frank
rijk. Men zal wel gedwongen zyn om
minder toegeellijk te worden voor die
vreemde helpers, die over de grenzen
komen, om hier kwaad te stichten en
ons in onze goede faam te benadeelen.
Het rechterljjk onderzoek wordt met
onverpoosden ijver voortgezetal de
huizen der magistraten worden voort
durend bewaakt. De schade, die aan de
stad wordt toegebracht, is overgroot;
de goede familiën trekken naar buiten
en de hótels zijn ledig. Men vermydt
Luik en de vreedzame burgers moeten
het nadeel daarvan dragen.
Op den eersten Pinksterdag is in de
wijk fle de Commerce een anarchistisch
Manifest verspreid, waarin het .Uitvoe
rend Comité" zijn wraakplannen tegen
de maatschappy kenbaar maakt en o.a.
bepaalt
„lo. Van af dezen dag wordt de
geheele bourgeoisie aansprakeiyk gesteld
voor de daden harer overheidelk
getuigenis tegen onze kameraden, door
wien ook, elke aangifte is verboden
2o. zij, die dit gebod overtreden, zullen
met den dood gestraft worden3». op
iedere daad van geweld, van de Regee-
geering afkomstig, zal het Comité ant
woorden met geweld 40- exemplaren
van dit manifest zullen dadelijk open
baar gemaakt en ter hand gesteld wor
den aan kameraden en aan de zooge
naamde autoriteiten."
De Courrier de P.-uxelles verneemt
uit officieele bron, dat de Belgische
Regeering ervan afziet, althans in de
tegenwoordige zitting, de door den land
bouw zoo vurig gewenschte invoerrech
ten op granen by de Kamer voor te
dragen.
De aartsbisschoppen en bisschoppen
der Anglicaansche Kerk hebben een
manifest uitgevaardigd tegen hetRegee-
rings-ontwerp tot opheffing der Staats
kerk in Wales.
Ondanks de verwerping van het wets
ontwerp tot verplichtslelling van het
burgerlijk huwelijk door de Magnaten-
tafel is het Hongaarsche Ministerie niet
afgetreden. De minister-president We-
kerlé is naar Weenon geweest en heeft
van Keizer Frans Jozef de toestemming
gekregen het ontwerp nogmaals by beide
Kamers in te dienen. Deze indiening is
FEUILLETON.
De Reddingsplank.
UH kef Frentcfc, int TH. C. B.
Brieven uitBelley.
genoemd worden, moet men deugdzaam zjjn.
August ondervond weldra de waarheid ven deze
woorden. Hjj rag hoe moeilijk het ie, werken
tob barmhartigheid te doen samengaan met
ten loebendlg larentoen de maand verstreken
wss, wu bü niet bij mocht* de tien Irenes le
betalen, die hjj den armen, onden lieden had toe
gezegd. Bovendien had hjj nieuwe schulden
gemaakt bij een woekeraarook moed de boor
vu zjjn kamer nog betaald worden, ft" moesten
Deze gedachte vervolgde bem dag en nacht;
ecoe billijke hooghartigheid belette hem, zich
nogmaals tot ijjne kameraden te wenden.
beeld vooral vu den urmen Dnbois en
vrouw op hun ellendig zolderkamertje kwelde
hel hart vu Augnst. Hjj dacht er voortdurend
au en zag gem weg, hoo er uit te komen
de eeaige weg was eene eerljjkt, oprechte ei
nederige schuldbekentenis aan zyne ondei
Na langen strijd met zich ralven nam bi
bealnithjj schreot en beleed zjjn schold
vol aebumtc durfde hj) geene beloften vu
beterschap uit te spr<
den Brief op de post, om niet op
geschiede terug te komen.
antwoord. Gedurende dien Ijjd verliet hjj zjjn
kamer niet du om de lessen bjj le wonen;
rijn» gewone genoegens hadden hunne aan
trekkelijkheid verlorende vrooljjkheid zjjner
kameraden stemde hem trenrigde verwjjlingen
vu zjjn geweten zouden een sluier geworpen
hebben over zjjn schoonslen dag. .De liel dit
terreden it," zegt de wjjze Dun, ,it gelijk een
voortdurend hoogt\jfeest." Helaas, August had
de waarheid vu die blijdschap niet weten te
waordoeren, du toen hjj haar rag vlochten.
Toen hij dit kostbare goed bezat, had hjj het
geminachtnu vroeg hjj rich mot schrik af
.waarom ben ik zoo treurig gestemd."
Eindelijk kwam er utwoord. Augnst beefde,
toen hjj op den brief den stampei en de hud
zjjner znstsr herkende. Zjjn vader had zidj don
niet verwaardigd bem te antwoorden
waarschijnlijk eene weigering, die bjj Audi
laten scbrjjven. Er violen verschillende blaadjes
papier nil de enveloppe. August begon den brief
te lerenbg erkende in het bovenste sehriit
dat zijner moeder, aa las
.Uw vader hoeft mjj uw laatste sehrgv6n
medrgedcold, en, Augnst, ik behoof n niet ie
God straft mjj rokerik was te fler op o, te
gelukkig in u. Ik heb Hem wellicht uit
noegrasm voor uw deugd gebeden, uw trouw
au rjjn wetik ben misschien met trotsebbeid
voor zijn heilig auscbjjn gekomen, vervuld
vu weuschen omtrent uw stoffelijk weirijn,
en zie hoe God mjj kastijdt, doer uwe huden,
in n mjjn zoon, op wien mijn gclnk en mjjne
verwachtingen gevestigd waren.
.Welk eene teleurgestelde hoop. Ujja arm,
ongelukkig en toch nog dierbaar kindHadt gjj
du uwe moeder vergeten, toen gjj n
gaafl au uwe driften, en bovenal, dacht gg
niet meer au God Ach, mjjn kind, keer terug
toMHem mjjn kind, Hjj is altjjd bereid, verge
ving te schonken Gjj hadt God weleer
liefweet gjj hot niet moer Den dog
eerste H. Communie waart gjj geheel ontvlamd
in liefde toot Hemweet gjj niet meer hoe gjj
mjj toen hebt toegefluisterd,lk wil Christen
sijnT' Christen zjjn, gij weet het, het is
kuiscfa en gematigd zjjnhet is zjjne zintuigen
weten le behoerscbonra au het bevel
rede onderwerpen; het is de opbruisingen
in ons in evenwicht houden, de hartstochten
bedwingen Is het noodig nog me
zeggen? Gjj zijl meer onderricht du ik; gij
kent owe plichten. Mjjn August, is bet zoo moeilijk
die na le komen? Maar nwe lonten zullen,
hoop ik, slechts afdwaliogen zijn vu voorbg-
gasuden aardgij zult terngkeeren Uil God,
die uw» Jeugd too gezegend heelt.
„Vrees nu oiels vu zjjn» rechtvaardigheid,
wut nog is bet tjjd olies te herstellen. Bid,
ocb bid, on gij zult verhooring vinden. Gij zult
kracht erlugea om den strijd tegen uwi
anden te voerengjj znlt uwe moeilijkheden
door den zachten balsem der genade verzoet zien.
Gjj znlt tevreden zjjn en uwe moeder, die u
7.0- zeer liefheeft, me', vreugde verruilen.
„Hierbjj uit gjj ecu bsnkbiljet vu honderd
frucs ingesloten vindenhet zal genoeg zjjn om
nwe schulden le betalen. Maar, mjjn kind, wu-
neer gjj nogmaals schulden maakt, waarvan
zou ik ze moeten betalen?
.Maar neeu. Ik hoop beter, mjjn kind zal mjj
teruggeschonken worden. Thans is er nog een
scheidsmuur tusschen ons. Haast u, dien omver
August was diep geroerd door dezen brief,
zoo vol vu moederlijke teederheid. Hjj nam den
tweeden t '.el, deze was vu zjjne zuster Anna
„O, mjjn geliefde broeder," zoo ving zjj san, .wat
hebt gij begaan welk eeu verdriet bobt gjj onze
goede ouders augedau Vader kwam gister bin
nen met een blik zoo streng, dat ik er vu
ontstelde. „Lees," zeido bjj, en reikte moeder
een brief over. Ik zag een weinig ter zjjde
herkende uw hand. Moeder las, maar zjj kwi
niet au het einde; zjj moest den brief ne
leggen. Ach, August, bad gjj haar bleek ge
laat gezien, door tranen overstelpt, en da
zochten gehoord, dlo zjj slaakte I „Mjjn August,
mjjn kind," snikte zjj telkens.
.Goede hemel I" riep ik,%wat is er loeh ge
beurd! Is August ziek, is hem iets overkomen?"
„God gave het!" utwoordde vader.
.Eindeijjk kon moeder spreken, en vroeg au
vader, wat hjj dacht te doen. „Niots," luidde
vaders utwoord„reeds oenmaal heb ik Au
gust's schulden betaald, en heb zulks toen voor
u verzwegen, omdat ik n niet wilde verdrieten.
August is gewiarschnwd, dat ik een tweede
maal niet voor hem betalen zou."
„Maar wat du," vroeg moedor verschrikt
„Hjj meet de gevolgen zelf dragenik be
klaag hem niet." Bjj deze woordto scheen
moeder nog bedroefder. Lug sprak zjj met
vaderzjj smeekte en bad, en ten laatste, door
bare droefheid bewogen, zeide bjj; „Ik Iaat n
vrjjbeproef gjj het 'nogmaalsik wil met o
hopen, dat dit nienwe bljjk van goedheid in
druk op hem make."
„Toon heeftmoeder een brief au n geschreven
maar eerst bad zjj lug gebeden in de kerk sa
ook hier te huis. Zjj beeft een weinig geld,
waarover zjj kon beschikken, bjjeeu gelegd, en
zendt u het hierbg ingesloten. Mjjn goede broeder,
och, ik bezweer doo baar zulk een verdriet
niet meer augjj kent bare liefde voor unaar
die mate kunt gjj weten, wat laad haar hart
nu foltert Vaarwel, goef ons d» vreugde des
hebt het in nw macht. Ge-
üwo zi
Nadat August deze brieven gelezen had,
bleef hjj langen tjjd ten prooi au innige droef
heid, terwjjl tronen overvloedig zjjn geluk
bevochtigden. Wtrdt ter Hifi.