1
Katholiek Nieuws- en Advertentieblad
No. 1L
Zaterdag 16 Juni 1894.
Achtste Jaargang.
DE EEMBODE
voor Amersfoort, Apeldoorn, Baarn, Barneveld, Blaricum, Bussum, Driebergen, Eenines, Harderwijk, Hilversum, Hoogland,
Laren, Leusden, Naarden, Nijkerk, Soest, Stoutenburg, Veenendaal en Zeist.
Verschijnt eiken ZATERDAG.
Abonaamantapriji par drie n
Franco per post
Aizonderljjke numi
BureauKrommestraat, F 227. Amersfoort.
Uitgave van de Vereeniging De Eembode.
Prijs dar Advertantitm
Van 1 tot 6 regelsf 0.30
Voor iedoren regel meer- 0.05
Zij, die zich vóór
1^^ 1 Juli a s. abon-
neeren op DE EEMBODE,
ontvangen de tot dien tijd
verschijnende nninxners
GRATIS.
Oorzaken en gevolgen.
Waar men God niet erkennen en
dienen wil, kan ook een welgeordende,
zedelijke samenleving niet bestaan. Daar
zullen orde, tucht en regel, die voor de
maatschappij onmisbaar zijn, met onstui-
migen hartstocht worden geschonden
rust en vrede zal daar nimmer gevonden
worden. Vestigen wij slechts het oog
op Frankrijk, d'-it ons een verpletterend
bewijs verschaft voor onze bewering.
Is er wel een Slaat aan te wijzen, wiens
positie meer onzekerheid biedt dan dit
ongelukkige Land? Is daar niet al wat
onder het bereik der Godverzakers viel,
zoowel op zedelijk als maatschappelijk
gebied, op waggelende grondslagen ge
plaatst, zoodal ieder oogenblik het ergste
te vreezen staat Eenige zekerheid om
trent het heden of de toekomst bestaat
daar niet meer. Zelfs het hoogste Staats
gezag is aan het grillig spel der men-
schelijke meeningen zoo onderworpen,
dat niet de minste zekerheid aangaande
zijn levensduur te voorspellen is. In stede
van een koninklijk gezag, dat vastheid
en duurzaamheid kan ontwikkelen, moet
daar een presidentieele waardigheid als
hoogste gezag gelden, omdat deze beter
tot speelbal der volkshartstochten dienen
kan. De ministeriën, soms door hare
eigen schanddaden gevonnisd of wel
door den minsten staatkundigen of
parlementairen rukwind bewogen, stui
ven als dorre bladeren uiteen, om
dan later weder warrelend tot elkander
te kringelen. Oude elementen, die vroe
ger door dergelijke oorzaken waren uit
een geslagen, vereenigen zich dan weder
en vormen een geheel, dat de taak van
een vorig bewind weder komt opvatten,
om na een korte wijle weder plaats te
maken voor een andere regeering, die
weder uit bestanddeelen van vorige
regeeringen wordt saamgesteld. Maar
vastheid of zekerheid, ook nog van zoo
luttele waarde op dit gebied, is daar in
't geheel niet meer te vinden.
Evenmin kan van zekerheid in het
dagelijksch leven en bestaan des volks
worden gerept. Nergens vindt men daar
rust noch veiligheid meer. In het Par
lement dringen monsters binnen, om
er moord en verwoesting om zich
heen te verspreiden. Noch in café's,
onschuldige en schuldige uitspan
ning wordt gezochtnoch in schouw
burgen of openbare vermakelijkheden,
waar de wufte, ijdele hartstochten van
denwereldling word® geprikkeld en ge
streeld noch zelfs in de tempels, waarin
de geloovige zijn bekommerd gemoed
komt ontlasten, waar de tranen van
liefde en van berouw den Dricëeni-
gen God worden aangeboden, is zijn
leven tegen aanslagen meer beschut.
Overal wordt men daar met dood en
verdelging bedreigd.
Treurig genoeg heeft Frankrijk deze
ellenden aan zich-zelf te wijten. Niels
heeft het nagelalen om zulk een rotte
maatschappij met koele berekening en
verfijnden hartstocht in het leven te roe
pen en staande te houden. Aan God
werd formeel de oorlog verklaard, en
Zijn wetten met voeten gelreden.
Met de leer,Geen God en geen
eeuwigheid" werd ook alle zekerheid
voor wat in de wereld door orde en
gezag moet worden geregeld, voorgoed
opgeheven. Hel werd een strijden en
worstelen onderling om de heerschappij
het oogenblik, een strijd die alle
en vrede in de gemoederen, maar
ook de geringste zekerheid omtrent de
toekomst te eenenmale moest vernietigen.
Tot een peillooze diepte is Frankrjjk
op godsdienstig, zedelijk en staatkundig
gebied daardoor afgedaald. Geen vinger
wijzing Gods, hoe zichtbaar ook gegeven,
heeft iets ten goede uitgewerkt. Het zag
de hoofdstad des Rijks door de misdadige
hand zjjner zonen nog in onzen lijd
voor een deel in vlammen opgaan, en de
straten met het bloed zjjner kinderen
als gewasschen, zonder dat eenige in
druk van waarde op de verharde ge
moederen werd waargenomen. De leer
der stoffelijkheid en der verdierljjking
moesi toch hardnekkig worden voert-
gepredikt, en vooral in de horten der
jeugd worden ingeprent. Maar de gevol
gen daarvan openbaren zich op gruweljjke
wijze. Het heeft daarmede monsters ge
kweekt, die den rechter op zjjn zetel
doen ijzen en beven. De anarchist Entile
Henry, die gevoed en vergiftigd was door
de moderne leer, en haar in toepassing
bracht, heeft, vóór hjj het hoofd onder
den valbijl neerlegde, der wereld een
opheldering gegeven hoe hjj door de
goddeloozc leerstelsels van onzenMijd
n zoo groot misdadiger geworden is.
«Men had mij gezegd verklaarde
hij aan zjjn rechters dat het leven
gemakkeljjk was en wagenwjjd openstond
voor hen, die verstand en veerkracht
hadden, maar de 'ondervinding bewees
mjj, dat alleen cynische en kruiperige
naturen een goede plaats uan het ban
ket des levens kunnen veroveren.
.Men had mjj gezegd, dal de maat
schappelijke instellingen gevest waren
op de rechtvaardigheid en de geljjkhcid,
ik zag rondom mij niets dan leugens
en schurkenstreken.
.Ik begreep spoedig, dat de groote
woorden, die men mij geleerd had te
Teneer, toewijding, plicht, niet
meer dan een masker waren, dat de
schaamtelooste schandelijkheden verborg.
De industrieel, die een kolossulc
fortuin verwierf door don arbeid der
werklieden, die zelf alles te kort kwamen,
een eerlijk man.
De afgevaardigde, de minister, wier
handen altijd waren geopend voor ge
schenken, behartigden het algemeen be
lang."
Toen sloot do ongelukkige zich bij
het socialisme aan, doch slechts voor
korten tjjd.
.Een oogenblik door het socialisme
aangetrokken, heb ik mij spoedig van
die partij vorwjjderd. Ik had te veel
liefde voor de vrjjheid, te veel eerbied
voor het porsoonljjk initiatief, te veel
afkeer van inljjving, om een nummer te
m in het leger van don vierden
stand.
.Bovendien zag ik, dat het socialisme
feitcljjk aan de tegenwoordige orde niets
verandert. Het handhaaft hel autoriteits
beginsel, en dit beginsel is, in weerwil
van hotgeen zoogenaamde vrjjdenkers
daarvan mogen zeggen, niets dan een
oud overblijfsel van het geloof in een
hoogere macht.
.Wetenschappelijke studiën luidden
mjj trapsgewjjzo ingewjjd in hut spel der
uatuurljjke krachten.
Ik nu was materialist en godlooche
naar ik had begrepen, dat du hypo
these God opzjj was gezel door de mo-
c wetenschap, die ze niet meer
noodig had. De godsdienstige, autori
taire zedenleer, op een verdichting ge
grond, moest vordwjjnen. Welke was
de nieuwo zedenleer, in overeenstem
ming met, de wetten der natuur, die de
oude wereld moest herscheppen en een
gelukkige menschheid het aanzijn geven
.Op dit oogenblik werd ik in betrek
king gebracht met eenige anarchistische
'ompugnons, die Ik nu nog als de bes
ten beschouw, die ik gekend heb. Hel
karakter dier mannen nam mjj onmid
dellijk in. Ik waardeerde in hen een
groote oprechtheid, een volkomun open
hartigheid, een innige verachting van
alle vooroordcelcn, en ik wilde het denk
beeld kennen, dat mannen gemaakt had,
verschillend van alle, die ik tot
dusver gezien had.
.Dit denkbeeld vond in mjjn geest
een terrein, door persoonlijke opmerkin
gen en overwegingen geheel voorbereid
het op te nemen. Het gaf enkele
scherper Ijjnen aan hetgeen er in mjj
nog onbepaalds en zwervends was.
„Ik werd op mjjn beurt anarchist."
Welk een njjdige zweepslag wordt
hier door dezen misdadiger der moderne
wetenschap en haren beoefonaren toege
bracht. Hnrde verwjjlen slingert hjj den
bedriegers tegen, die hul volk tot in
merg en boen rampzalig maken.
anarchist heeft hen voorgehouden,
hoe hjj, door hunne leer gevoed, traps
gewijze verdierlijkte, tot hjj ton laatsto
aanlandde in handen van den beul. Met
zijn leven heeft hjj reeds voor zjjn mis
daden goboct. maar het anarchisme bljjlt
toch nog in nl zj]n gruwzaamheid be-
stuan, I)e wortels van het anarchisme
tc diep gevestigd in do rotte maat
schappij, heeft de veroordeelde ongeluk
kige totzjjn rochlers gezegd, en hjj voegde
daar onheilspellend bjj.Het zal u ten
slotle doodon."
Vrueseljjke voorspelling, wior vorvul-
ling, helaas, kan verwacht wordon. En
zulk een ontzettend onzukorea toe
stand heeft het godloochenend Frankrjjk
zich-zelf gcbruchl
BUITENLAND,
Keizer Frans Jozef heeft moeten zwich-
i) voor do pressie, door do liberale
partjj onder uanvooring der Logo, op
hem uitgeoefend. De Keizer had den
afgetreden minister-president Wekerlé
do vorming van een nieuw Kabinet op-
godragon, evenwel met verwijdering van
den minister van Justitie Szilagyi, den
vader van de wet op hel verplicht bur-
gorljjk huwelijk. Dit was don liberalen
niet naar den zinzjj namen een reso
lutie aan, wnarbjj zij zich voor het behoud
van dozen minister uitspraken en toon
dun Keizer deze resolutie werd medege
deeld, was hjj zwak genoeg om toe tc
geven, zoodat thans, het vorige ministerie,
ook mot behoud van Szilagyi doch mot en
kele ondergeschikte wyzigingen, opnieuw
is opgolruden. Voor de Kamer verklaardo
Wekerlö, dat het Kabinet ontslag had
genomen, omdat de Kroon weigerde de
eventueele benoeming van een aantal
liberale l'tiirt toe te zeggen, ten einde
de Kamer der Magnaten aan het
ontwerp tol invoering van hel burger
lek huwelijk eene meerderheid te ver
zekeren.
Het Kubinut is nu evenwel gemach
tigd te verklaren, dat Kroon on Regee
ring hel eens zjjn wat betreft de erken
ning der staatkundige noodzakelijkheid
FEUILLETON.
De Reddingsplank.
De waarde van een ziel.
11) Wellicht nog *u deze levendige en
roerende indruk weggewischt uit August'» gemoed,
indien God die niet hernieuwd bad. .Daar
zijn", zegt Bosanet, „genaden, dio in zich zolvon
eenig zjjn, waarvan de eerste indruk niet terug
komt, maar die worden voortgezet eo hernieuwd
door de herinnering. God geeft die, wanneer het
Hem behaagtplotseling en eensklapszjj gaan
spoedig voorbij i maar een zoele berinnering er
aan blijft gelijk een welriekende balsem.''
Zoodanig was de genade, die August or
gen hadeen oogenblik, een enkel oogenblik had
den jongen man herschapen van een ongeloovigo
in oen ijverig apostel, doordrongen en overtuigd
van de waarheden, die bij leerde,
king met de kcude, kille wereld
lijk de vlam van het herboren geloof verflauwd
en uitgedoofd hebben. Het ws
Voorzienigheid, die door eene aaneenschakeling
van omstandigheden, de werking dier oerste
genade bestendig in August on
Gewillig leende August gehoor aan de zachte
ingeving, waardoor bij geleid werd. Den go-
heelen dag, die op den dood van Pierre volgde,
hjj te huishjj gevoelde behoefte aaD de
eenzaamheid. Hjj arbeidde veel en overwoog en
voortdnrend na; den volgendon dag kleedde
:h om uit to gaan, en begaf zich naar de
Rue do Clóry om den lijkstoet vao Pierre Dubois
lions laatste rustplaats te vergezellon. Eenige
buren en vroegere kameraden van Frans volg
de lijkbaar, en toen de begrafsnla was
afgeloopen, begat August zich weder Daar de
armzalige woning, waar de oude weduwe met
leine kind voortaan alleen zouden wonen.
Hjj schonk haar zooveel ondersteuning als
hjj zich eenigszins van zjjne kurigo middelen
kon voroorloven maar Agalba gaf hein een
vjjflrancsstuk terug zeggende„Nu mjjn arme
man niet meer leeft, heb ik zooveel niet nuodig
bovendien is de liefdadigheid van do zusters
van liefde er nog; zjj zullen mjj niet aan injjn lot
overlaten. Maar, ziet u, ikvrilde gaarne oen H. Mis
laten lezen voor de ziel van mjjo echtgenoot.
Zoudt u die aan den pastoor willen aanvrage
on erbjj tegenwoordig willen zijn?"
„Houd dit geld," antwaorddo August,
hebt het wei noodigik heb nog wel over ei
klein bedrag te beschikkenik zal tweo Missen
laten lezen, morgen een en overmorgen."
„Maar, mijnheer I"
„Hoor eens, Agatha, ik ben u meer ver.
digd dan gü waarschijnlijk kunt vermoedei
goedon dag verder, tot morgen 1"
Hjj begaf zich aanstonds naar de nnnslbijgo-
legeno kerk reeds viel do avond on August,
dio sinds twee jsren verzuimd had do kerkelijke
feesten te vieren, wist niet dat het juiil octaaf
van H. Sacramentsdag was. Een schemerdonker
heerschto iu de kerkaan 't einde bevond zich
hel altaar stralend van waslicht en rjjk tnot
bloemen getooid. De H. Hostie, in een rjjk
ostensorium geplaatst, stond ter aanbidding
uitgesteld. Naast een der pilaren kni-ldo August
neder, het hoofd in de handen verborgen.
Zjjn geest voerde hem terug naar de jaren van
vroeger, toen h|j met zulk een innige blijdschap
zjjn God, verborgen onder de gedaanto van
brood, daor de dalen van zjjn gehuld Belley
gevolgd was. Diezelfde God was hier tegen
woordig op hel altaar.
Eeosklups word hg uit zijne overpolnzingen
gewekt door de stem eens priesters, die den
kansel bestegen had. Nadat do gewjjde radenaar
de woorden van den Apostel i'aulus Bij tjt
vrijgekocht poor Mn grootin prijt" had uitge
sproken, ontvouwde hu de matelooze beleekenis,
die in die eenvoudige woorden ligt opgosloten.
Hjj zette de voortreffelijkheid en de groote
waarde van de monscheljjke ziel uiteen,
waarvan God zelf de groote wnurde had aan
getoond, door de offers, die Hjj voor haar
gebracht had.
„De eindeloos goede en milde Schopper,"
zeido hjj, „heeft aan het laatste werk
handen, met kwistige band gaven weggerchonken
die zelfs do engelen verbaasden. Laat on
tnentch makt», sprak Hjj in dit driovoudige
raadsbesluit, waar de Almacht, do Wjjshuld no
zegt niet: Jat it mtntch tij, goljjk hjj sprak
Ad tij Uckt. Neen, mot een zekeren eerbied
roods handelt God tegenover zulk oen edel
schepsel, samengesteld wel is waar uit aardscho
bestanddeelen. Maurdll lichaam wordt bolicorsehl
door none ziel, toegeruat mol rode, verslond,
vrijheid en onsterfelijkheid, llod voegt dnarblj
ijtUjktnit, opial hij gtbied' aan J» vinchtn in
dtxtt, aan dt vogilen Jet htmtli, aan dt ditrtn
tn geheel dt aardt «n al teal tieh daarondtr
Hü b
ovol
Hjj geeft hein de aarde als erfgoed
hemel te verworven, die eveneens zii
is. En toch, ondanks het genot van zooveel goed»,
overtreedt do monsch hel gebod van z|jn .Schop
per h(j luistert naar dat noodlettigo
gij snit Both gtl(jb tijn en do zondi
in do wereld en zie, verbroken is ds bewonde
renswaardige orde
Nog langen tijd ging dn pril
toonood hoo nu geheel d« nu
ondur het juk der zondehou de eindolooze
rechtvaardigheid Gods rorzoening elicblo, dl
door den zondigen meusch niet kon gohract
wordenGods Zoon hood zich zelvon nan n
slachtoffer: in Zjjn bloed werd de schuld bi
taald, door de zonden op het mcnselidoni geil
don. Dit is do liefde van den Zoon Gods voc
onze ziolen I Maar meer nog heeft Hjj gedaan
do gedachtenis aan die liefde heeft tl|j vo;
eeuwigd door do instelling van hel H, Ihioranien
Mot dlopo oplettendheid bad August do
priester govolgd en telkens klonken hem d
woorden, waarmede de heerlijke rede geëindigd
en berouw vervulde zjjn hart. Maar ook volgde
de lierlunoring aan de barmhartigheid Qudi
lij) dacht aan don vader van don verloren zoen,
aan den herder, die liet verdwaalde schaap
naar den schaapstal terugvoert. Ecu overvloed
ven hoop eu lloflu voelde hij z(ja ziel bluiioa
Toen lie zogon mot liet Allorh. Sacrament
gegevon was, begaf hij zich aanstonds near do
sacristie, waar h|j don pastoor vond, H(j gaf
hom hel v»rlangen der arme weduwe te kennen.
rwaardo," antwoordde August, „ik
n lol i
ik ben i
werktuig geweest i
zelf, door God mot zijno genade verlicht, vraag
u, mijne biecht bjj u te tnogen spreken."
Een uur later verliet eea jonge man de reeds
ledige kerk en een gtijte ptieiter knielde neder
voor hot altaar eu gar io den Magnificat zjjn
dankbaar hart lucht. „Mijn God I" riep h|) uit,
„walko z|)n uwe plannen met dien jongeling?
Grijt onnaspnui l(|k in uwe wegon en uwe
barmhartigheid zij gelooid in eeuwlgholdl"
(Wordt vervolgd.)