Katholiek Nieuws- en Advertentieblad
No. 3.
Zaterdag 20 April 1895.
Negende Jaargang.
DE EEMBODE
voor Amersfoort, Apeldoorn, Baarn, Barneveld, Blaricum, Bussum, Driebergen, Eemnes, Harderwijk, Hilversum, Hoogland,
Laren, Leusden, Naarden, Nijkerk, Soest, Stoutenburg, Veenendaal en Zeist.
Verschijnt eiken ZATERDAG.
Abonnementsprijs per drie maanden:
Franco per post
Afzonderlijke nummers
Bureau KrommestraatF 227,
Uitgave van de Vereenlglng De Eembode.
Prijs der Advartentltni
Van 1 tot 6 regelsf 0.30
Voor iederen regel meer0.06
Bij dit nummer behoort
een bijvoegsel.
De Anglicaansche Kerk.
II Slot.
Mocht de H. Vader het verblijdend
verschijnsel constateeren, dat, in het al
gemeen genomen, de beweging der
volkeren tot de katholieke waarheid zich
er en meer openbaart, meer in het
bijzonder geldt zulks van de Anglicaan-
sche Kerk. Niet alleen zijn daar de in-
dividuëeie bekeeringen vooral in de ia-
tere jaren vele, maar ook bij het gansche
kerkgenootschap treedt het verlangen,
zich wederom met Rome te vereenigen,
meer en meer op den voorgrond. Ver
schillende oorzaken verklaren ons deze
beweging.
Vooreerst werd in Engeland het Pro
testantisme op gewelddadige wijze door
de hoogste Staatsmacht ingevoerd hel
ging hier van den troon uit en werd
het volk opgedrongen te midden der
wreedste vervolgingen en slroomen mar-
telbloeds werd de nieuwe secte gehand
haafd en bevestigd. Vandaar heeft het
nimmer zoo diepe wortelen geschoten
als in vele andere iandeD, waar, door
de prediking der nieuwe dwalingen, het
volk voor het Protestantisme werd ge
wonnen en van het volk zich tot de
tronen verhief.
Vervolgens heeft het Protestantisme in
Engeland veel gespaard, wat elders door
hetzelve werd verwoest. Gelijk wij in
ons vorig artikel breedvoerig hebben
aangetoond, bleef de uitwendige vorm
der Moederkerk behouden, de hiërar
chische orde bewaard. Bovendien ble
ven hier, ofschoon vele dwalingen van
het Protestantisme werden overgenomen,
vele waarheden der Katholieke Kerk be
houden, andere, alhoewel met dwalin
gen vermengd, niet tot de uiterste grens
gedreven.
Daarbjj komt, dat, ofschoon men ook
hier met het Protestantisme de overle
vering in theorie als kenbron der
waarheid verwierp, haar echter in
practijk niet geheel los liet. Immers het
is bekend, dat men in Engeland vooral
onder de Anglicaansche geestelijkheid
voile aandacht bleef wijden aan de ge
schriften der H.H. Vaders, dat de studie
der oude H.H. Kerkvaders zich slaande
hield, die in een onalgebroken rjj de
katholieke waarheden van de Apostoli
sche tijden af hebben uiteengezet, ver
klaard en tegen de verschillende opko
mende ketterijen gehandhaafd en ver
dedigd. Deze studie leidde tot de be
keering van de aanzienlijkste geleerden
der Anglicaansche Kerk, wier oogen ge
opend werden voor het schitterend licht
der katholieke waarheid deze studie
weerhield hel geheel, in tegenstelling
met andere protestantsche landen, voor
verdere afdwaling en dieper verzinken
integendeel, ze bracht haar steeds nader
tot de katholieke Moederkerk.
Eindelijk heeft de politieke invloed
van het veldwinnend liberalisme ook in
Engeland een gunstigen invloed in deze
richting uitgeoefend. Beurtelings nam
het de teugels der regeering in handen
en ten gevolge van deszelfs neutrali
teitsbeginsel, gelijkstelling aller gods
diensten, werd der bevoorrechte Staats
kerk de eene gevoelige slag na de
andere toegebracht. De band, waardoor
de orthodoxe Staatskerk werd samen
gehouden, werd verbroken, de grond
slag, waarop zij steunde, ondermijnd.
In andere protestantsche Rijken, waar het
liberalisme aan de regeering kwam, had
zijn beginsel de treurigste gevolgen het
geloovig Protestantisme, door den Staat
gesteund, werd uiteengeslagenhet
grootste gedeelte werd met het libera
lisme ongeloovig het geloovig Protes
tantisme, niet meer saamgehouden door
den Staat, verdeelde zich in een on-
noemljjk getal verschillende secten. Doch
in Engeland kwam het regeeringssystecm
van het liberalisme aan de Katholieke Kerk
ten goede. Te geloovig, te nauw ver
want met de Katholieke Moederkerk,
om in het ongeloovig liberalisme eenig
heil te zoeken, brokkelde, 't is waar.
ook hier de Anglicaansche Kerk af, maar
ten voordeele der Katholieke Kerk; 't
werden voor haar kostbare steenen,
waardoor het Katholicisme in Engeland
voortdurend in achting en aanzien rees.
Wjj herinneren hier slechts aan de be
roemde mannen, die van de Anglicaan
sche tot de Katholieke Kerk zijn overge
gaan, door den Paus tot de hoogste ker
kelijke waardigheden zijn verheven en
in deze hoedanigheid den heilzaamslen
invloed op de besprokene beweging heb
ben uitgeoefend.
Een ander gevolg, uit het vrijzinniger
regecrings9telsel voortvloeiend, was het
herstel der bisschoppelijke hiërarchie
eerst in Engeland en later in Schotland.
Daarmede nam het katholieke leven een
hoogere vluchtreligieuse congregalie's
en orden begonnen zich te vestigen en
uit te breiden, allerlei godsdienstige
stichtingen en vereenigingen werden in
het leven geroepen, het katholieke on
derwijs werd, dank aan den steun door
den Staat verleend, alom uitgebreid,
zoodat onder de bekwame leiding der
Bisrchoppen, die men veilig in den laat-
sten tijd onder de grootste mannen van
Engeland mag rekenen, de Katholieke
kr>rk een toenemende macht werd en
een steeds heilzamer invloed begon uit
te oefenen zij bloeide in verjeugdigde
kracht. Meer en meer gevoelden zich
de Anglicanen tot de Katholieke Kerk
aangetrokkenin de laatste jaren wer
den de bekeeringen bij duizenden geteld.
Deze zichtbare en genadenrijke leiding
van Gods Voorzienigheid, die het land
der heiligen na eene eeuwenlange
scheiding zachtkens stap voor stap tot
de katholieke eenheid nader voerde,
kon den scherpen en opmerkzamen blik
van Leo XIII niet ontgaan. Ofschoon
hij in het algemeen reeds tot de pro
testantsche volkeren zijn vaderlijk woord
had gericht en hen had vermaand om tot
de Moederkerk terug te keeren, meende hij
evenwel hel geschikte oogenbiik geko
men om zich meer in het bijzonder
met Engeland bezig te houden en tot de
Anglicaansche Kerk afzonderlijk zjjn
derlijke stem tot hereeniging met Rome
te doen hooren, te meer omdat var
zijde veelvuldig de wensch werd uitge
sproken, dat de Paus de formules mocht
voorschrijven, de middelen aanwjjzen lot
overeenkomst tusschen de Katholieken
en Anglicanen.
In deze zaak van zoo groot gewicht
wenschte de H. Vader, gelijk hjj in
dusdanige gevallen gewoon is te doen,
voorgelicht te worden. Te dien einde
ontbood hij den Primaat van Engeland,
den kardinaal Vaughan, naar Rome, die
van het begin drr maand Februari reeds
daar vertoeft, om den H. Vader bchulp-
i te zjjn bij de voorbereiding ccner
Encycliek, welke lot do Anglicaansche
Kerk zal worden gericht, 't Schijnt, dat
de Pau9 zich van het plan om zich on
middellijk tot het Anglicaansche Episco
paat Ie wenden, heeft laten afbrengen
en dat hij dit gewichtig document zal
zenden tot de Bisschoppen der Katho
lieke Engelsche Kerk. Hoe hel zjj, zeker
is het, dat de Paus ook hier den ge-
schiktsten weg zal kiezen om zjjn doel
te bereiken de wijsheid en do voorzich
tigheid van Leo XIII staan ons hier
voor borg.
Steunen wij als Katholieke Nederlan
ders de grootsche en heilrijke onder
neming des H. Vaders door ons vurig
en dringend gebed, opdat God zjjn aan
gevangen werk moge zegenen, en zijn
Plaalsbekleeder het land der heiligen
wederom moge terugvoeren tot de een
heid en den schoot der Katholieke Kerk.
Wij hebben eene hoogere restitutie te
voldoen, een heilige schuld te betalen.
Uit Engeland kwamen tot ons de eersto
Evangelie-verkondigers, die onze voor
vaderen hebben geroepen tot het Christen
dom, van het rijk der duisternissen heb
ben overgevoerd lot het rijk des lichts.
Door onze beden mede worde Engeland
thans teruggevoerd tot de ware Kerk
van Christus, waarin alleen het i
heil te vinden is.
BUITENLAND.
Het belangrijkste nieuws op politiek
gebied is wel, dat tusschen de oorlog
voerende Mogendheden in het Ooslcn,
China en Japan, de vrede gesloten is.
Maandag zijn te Simonoseki, in Japan,
de vredesvoorwaarden geteekend, en bin
nen drie weken moet ook het formeele
tractaat in duplo door de respectieve
Keizers dezer twee Rpen geteekend en
uitgewisseld zijn. Met het oog hierop is
dc wapenstilstand, die anders juist heden
nacht zou geëindigd zijn, tot 8 Mei
verlengd.
Tot de vredesvoorwaarden behooren
onafhankelijkheid van Korea annexatie
van het eiland Formosa aan het Japan-
sche Rijkhet bezetten door Japan van
de Chineesche provincie Liao-toeng tot
den 40sten breedtegraad (met inbegrip
van Port-Arthur^); openstelling van vjjf
nieuwe havens, waaronder Tientsin, voor
den wereldhandel, en betaling door China
van een oorlogsschatting tot een aan
zienlijk bedrag, waaromtrent echter de
berichten nog variëeren van ëén milliard
lot twee en een half miliard gulden.
In het laatste geval zou de door China
te betalen som gelijkstaan met de fameuze
schatting, door Duitschland in 1871 van
Frankrijk opgelegd. Bovendien zal het
aan alle vreemdelingen vrijstaan fabrie
ken in China op te richten,machines in
te voeren of depóls voor handelswaren
te tiuren in het binnenland. Nog wordt
vermeld, dat tusschen de beide rijken
een of- en defensief verbond gesloten is.
Reuter telegrapheert uit Shanghai,
dat in verschillende groote steden van
China, nadat het tot standkomen van
den vrede bekend was gewonden, een
proclamatie verspreid is, waarvan de
inhoud groote ontroering teweegbracht
onder de Chineezen. Daarin wordt ge
zegd, dut de Keizer onbekwaam tot
regeeron is en bel rjjk z(jn val nabij
gekomen, daar de ambtenaren, op wie
de heerscher zjjn vertrouwen had ge
steld, allen blijken omgekocht te zijn.
De bevolking is door dit stuk in staat
van groote opwinding geraakt en reeds
zijn er teekenen van oproer. De talrijke
geheime genootschappen in China zullen
in deze aangelegenheid wel de hand
gehad hebben.
Tereerevan den president der Fran-
sche Republiek is te Rouaan een recep
tie gehouden, waarop Faure de tot hem
gerichte toespraken als volgt beantwoord
heeft Mijn politiek geloof is u bekend;
sedert den dag, waarop ik begonnen
ben met u voor de republiek te strijden,
hebben wjj nooit opgehouden, het eens
te zjjn over het doel van ons gemeen
schappelijk pogen voor het welzijn der
democratie. Ik weet, dat ik niet beter
kan beantwoorden aan uwe eigen ge
voelens dan door een beleid van vrede,
verzoening en toenadering te doen gel
den, dan door met alle kracht te
werken aan de grootheid des vaderlands
en der republiek. Tot den aartsbisschop
zeide hg o. a., dat het vaandel der re
publiek groot genoeg was om alle Fran-
schen te bedekken, en de tijden bewe
zen hadden, dat er plaats was in de
schaduw van dat vaandel voor allen,
die van goeden wil waren, welke ook
hun geloof en ideeën mochten zjjn. Tot
een radicaal lid van den departementa
len raad, die in zjjn toespraak den
wensch uitdrukte, dat er wetten zonden
FEUILLETON.
i ongoneesljjke k
Eene Erfenis.
EERSTE HOOFDSTUK.
Weinige jaren voor de Fransche Revolutie
van 1789 leefde er te Duinkerken eene eerzame
familie, wier uitstekende hoedanigheden van
vader op zoon do achting van ai hunne mede
burgers hadden weggedragen, 't Was dé familie
Lemienezjj bestond uit eene bejaarde moeder,
die niet minder eerbiedwaardig was om de
teodere liefde, welke zjj baren kinderen toedroeg,
dan om hare levendige en algemeen bekende
godsvruchtuit hare beido zonen, op wier schou
der* de zorg voor hunnen handel rustte, en nit
eene nog jonge vronw, de echtgenoote van den
jongste, die hare schoonmoeder evenzeer toege
negen wis als mevrouw Lemierre hars schoon
dochter. Grootgebracht in den gelukkigen mid
delstand, hadden de beide broeders wel geen
schitterende opvoedUfc genoten, maar zjj koester
den, wat oneindig meer waard is, loffelgke
Thans echter was mevrouw Lemierre door
al aangetast,
leling der bekwaamste
'leUende zorgen barer
kinderen, voelde zj) bare krachten met den dag
verminderen,- in weinige maanden had hare
ziekte een ontzettende verwoesting in haar gestel
aangericht T Was een groote troost voor haar,
zich omriogd te zien door een liefhebbend
kroost, dat haar hear ljjden deed vergeten,
maar intnsscben konden al die zorgen haar
de gezondheid niet teruggeven. Zjj zag dit maar
al te goed in en verborg de gedachten niet,
die haar begonnen te overmeesteren.
.Kinderen," zeide zjj vaak, „ik weet niot of
ik den goeden God niet veeleer dankbaar moet
zjjn voor de ziekte, die hjj mjj heeft toegezonden.
Thans toch ben ik eerst goed in staal, owe
toegenegenheid voor mjj naar bare juiste
waarde te acbatten. Ik zal er u niet voor be
danken, want ik gevoel het, ik zal welhaast
naar beter gewesten gaan, waar ik n zal knnnen
beloonen door mjjoe gebeden voor o aan des
le storten."
unnen n nog niet missen, God zal
ran onze zjjde wegnemen. En dan,
voegde do jongste er bjj, baar de
id, „hebt gjj ons niet beloofd, dat
zoudt laten operearco? Er heeft zich een
re heelmeester in onze stad gevestigd, en
algemeen roemt men zjjne bekwaamheid."
.Spreekt daar niet van, kinderen, ik vreet
den dood niet; ik zal voor God verachjjnen,
waaneer hel hem behaagt; maar ik schrik
terug voor eene operatie; ik zal er Dimmer
toe kunnen overgaan, mjjn lichaam zoo te laten
kerven en snjjden."
Als zjj zoo sprak, dnrlde men niets meer in
le brengen, en vergenoegde men zich met
haar ongerust gade te slaan en te zien, hoe
haar bleek gelaat meer en meer de sporen der
vreeseljjke kwaal begon te vertoonen. Het gevaar
nam toe, en volgens hel zeggen harer genees-
boeren was er geen hoop meer, zoo de zieke
niet in de operatie '.oeslemde. Eindelijk kwam
het hooge woord er nit, dat de dood nog slechts
enkele dogen kon oitMjjven, zoo mavrouw
Lemierre zich niet liet overreden.
Nu namen de broeders eeo laatste middel
te baal. Zjj besloten, den abbé Go ris, du vromen
en eerbiedwaardigen biechtvader hnnosr moeder,
in den arm te nemen, opdat deze mocht zien
te bewerken, wat zjj niet gedaan konden krjjgen.
Het ongeduld wachtten zjj zjjn dageljjksch
bezoek af.
De goede priester begreep tentond, wat men
hem verzocht, en zag er tot hunne groote
vreugde geen bezwaar in, san hun verlang
legomoe! le komen.
,Ik zal terstond nwe moeder trachten
overtuigen," zeide bjj welwillend, .en ik geloot
zeker, dit gjj aw doel zult bereiken, niot omdat
ik zoozeer van mjjne welsprekendheid overtuigd
beo, maar wjj! nwe moeder le godvreezend is
om nog te weigeren, wanneer ik haar zeg dat
God joist verlangt, dat wjj ons leven tracht
te belionden door de wettige middelen, die o
ten dienste staan."
Ea zonder hanne dankbetuigingen af te wachti
nam de abbé hen bjj de hand en geleidde
naar het ziekbed hunner moeder, wier gelaat
verhelderde, toen de groep binnentrad.
.Goeden middag, mevrouw Lemierre,' zeide
mijnheer Gorie, zich aan haar hoofdeinde zettei
.lk zie wel, ge zjjl nog altjjd even vroolflk
opgeruimd ondanks uwe pjjnen I"
„Wel, eerwaarde heer, wat zon ik and
doen I" antwoordde zjj, „mjjn geweten verwjjl
mjj niets, en du aan de pjjn begin ik al
een weinig gewend te raken. Ik
overigens met bijjdachap, want ik troost mjj met
de gedachte, dat mjjne rekening hierboven erdoor
zal bekort worden."
„Gjj hebt geljjk, mevrouw,hernam deabbi,
„maar men moet ook de middelu te but
nemen, dio ton diemfle staan, om in hst lavu
te blijven, zoo God ons die aan de bud doet
„Wat wilt gjj zeggen, eerwaarde heb ik niet
alles godau, wal er au te doen wu, hebben
mjjne kinderen mjj nietmet de liefderijkste zorgen
omringd? Vu du vroegen morgu tot du
laten avond bad ik hen au mjjne zjjde, u
niets lieten zjj mjj te wenschu over."
,Hur zoo die zorgen alleu niet voldoude
waren, zoo God n het levu wilde sparu tu
koste vu nieuwe smarten?"
„01 eerwaarde," hernam zjj, met gelatenheid
glimlachend, „gjj hebt o laten bepraten u wilt
na, dat ik mjj laat opereeren, niet waar?"
„Zoo dit n de gezondheid kan hergevu,
mevrouw, geloof ik dal het nw plicht is, er in
te berusten, geljjk hot de mjjne ia, u dit volgens
bet verlangen nwer kinderen onder het oog te
brengen
.Ach, eerwaarde i gjj weet niot half hoezeer
my die operatie tegen de borat stnit. Ik zie
niet op tegen stervenmaar mjj zoo levud te
latu snjjden, zie, ik kin n niet zeggen, hoe
akelig ik dat vind."
.Met uw geloof, mevrouw Lemierre, hebt gjj
niets te duchten. Zeker, gjj zult erdoormostu
ljjden, bet zal zelfs zeer pjjoljjk zjjn, maar God
zal er n voor beloonu. Bedoek ook, dat, zoo
God dit middel un de hud doet, Hjj ook wil,
dat gjj «r gebruik vu maakt. Bat lavu keen