Katholiek Nieuws- en Advertentieblad
No. 18.
Zaterdag 3 Augustus 1895.
DE EEMBODE
voor Amersfoort, Apeldoorn, Baarn, Barneveld, Blaricum, Bussum, Driebergen, Eemnes, Harderwijk, Hilversum, Hoogland,
Laren, Leusden, Naar den, Nijkerk, Soest, Stoutenburg, Veenendaal en Zeist.
Verschijnt eiken ZATEBDAO.
sn tap rijs par drie n
Franco per post
Afzonderlijke nummers
1 0,40.
f 0,05.
Bureau: Kromnmtraat, F 227. Amersfoort.
Uitgave van de Vereeniglng De Eenbode.
Prijs dar Advertenties:
Van 1 tot 6 regelsf 0.30
Voor iederen regel meer- 0.05
Bij dit nummer behoort
Een onderzoek.
HL (Slot).
Een voortgezet onderzoek wjjst van
zelf ook het steeds hooger opgevoerde
belastingwezen aan, als noodlottig voor
de nijverheid. De enorme sommen, die
de fiscus opeischt, leveren, wat voor
ieder duidelijk zal zijn, een kolossalen
schadepost voor den werkman. Of zou
den do ruim zes millioen, die met de
te vorigen jare ingevoerde vermogens
belasting om deze belasting nu eens
tot voorbeeld te nemen van de be
zittende klasse jaarlijks meer worden af
gedwongen, niet eene belemmering bren
gen voor den arbeid De luide bezwaren,
die bij de behandeling dezer wet in de
wetgevende Kamers daartegen werden
ontwikkeld, en niet minder de protesten
die daarbuiten, vooral in de pers,
werden aangeheven, geven genoeg te
verstaan, dat die millioenen, in de schat
kist vloeiend, voor een groot deel aan'
de nijverheid onttrokken worden. Het
baatte al weinig of door de voorstanders
dier wet werd voorgegeven, dat door
heffing dezer belasting de mindere stand
van lasten zou ontheven wordenmen
begreep terecht dat daar al bitter wei
nig van komen zou. Wel lokte, als ge
woonlijk, ook deze aanval op het kapi
taal bjj de haters van privaatbezit een
jubel uit, maar de gevolgen van deze
door den Staat gevergde belasting
komt mede voor rekening van den
werkman.
Over de bedrijfsbelasting, wier kwel
lend, uitzuigend karakter reeds zooveel
wrevel onder alle standen heeft ver
wekt, zullen wjj kunnen volstaan met
te beweren, dat deze evenzeer de werk
zaamheden voor den arbeider komt
bemoeilijken.
Onzen vrijhandel, die een der voor
naamste oorzaken van het soms zoo
nijpend werkgebrek mag heeten, hebben
wjj in vorige artikelen reeds uitvoerig
behandeld, en met feiten bewezen hoe
noodlottig dit liberale stelsel is voor
ons vaderland. De bespreking evenwel,
over deze brandende quacstie onlangs in
de Tweede Kamer gehouden, heeft
de overtuiging nog meer bevestigd, dat
hiermede moet gebroken worden, wil
onze landbouw en nijverheid niet lang
zamerhand geheel door de buitenlandsche
concurrentie worden overvleugeld. De
verstokte vrijhandelaars behielden, treu
rig genoeg, in ons Parlement de macht
aan hunne zijde; maar de kansen, dat
eens het recht zal zegevieren, zijn in
het verschiet gesteld. En dat geeft hope
voor de toekomst-
Of de kunstmatige opdrijving der loo-
nen, die nog steeds aan de orde blijft, en
daarom nogmaals met een kort woord dient
besproken, aan de verwachting, dat
hiermede ook de werknood zai afne
men, zal beantwoorden, meenen wij sterk
te moeten betwijfelen. Veeleer gelooven
wij, dat hiermede het werkgebrek zal
toenemen. Natuurlijk is hier geen spra
ke van het verlangen van een billijk
loon, waarop ieder werkman ten volle
aanspraak heeftmaar wij hebben hier
alleen op het oog het eiscben van hooger
loon, waar zulks gevaren meebrengt én
voor den patroon èn voor den werk
man. Waar door de onhoudbare concur
rentie in sommige vakken de patroon
zich slechts met moeite kan staande
houden, is hooger loon eischen door
zijn ondergeschikten minstens een dwaas
heid te noemen. VerschUlende voorbeel
den omtrent het eischen van hooger
loon, dat men zelfs door werkstaking
trachtte af te dwingen, hebben het
bewijs geleverd, en zullen dit bljjven
doen, dat nimmer op die manier de
werknood kan verminderen, omdat dan
nog meer van de machine wordt ge
bruik gemaakt, of nog meer afgewerkte
voorwerpen in het buitenland worden
aangekocht en ingevoerd. Dat men op-
kome voor den arbeider, waar deze met
woekerloon wordt uitbetaald, is aller-
loffeljjkst, doch nu in iedere volksver
gadering de sprekers het d ipperst wor
den toegejuicht, als door hen ook maar
met een enkel woord van hooger loon
wordt gerept, moet een uiterste voor
zichtigheid worden in acht genomen.
De loon-quaeslie is een der gevaarlijkste
sociale moeilijkheden, te meer nog om
dat werknood hiermede ten_nauwste ver
bonden is.
Wat wel het meest hinderlijk en kren
kend moet genoemd worden, is, dat
ook van regeeringswegc niet altijd reke
ning wordt gehouden met den werkman.
Jaar en dag is geklaagd over en gepro
testeerd tegen bevoorrechting van den
buitenlander, wanneer o.a. aanbestedin
gen ten behoeve des Rijks voorkwamen.
Millioenen zijn op die wijze aan de
Ncderlandsche nijverheid onttrokken,
die, bij een weinig goeden wil, bjjna ge
heel door het eigen volk hadden kun
nen genoten worden. Wij gelooven zelfs
te mogen beweren, dat door de houding
van achtereenvolgende Regeeringen in
zake aanbestedingen des Rijks menige
lak van nijverheid hier te lande groote-
lijks werd verlamd of zijn bestaan on
mogelijk gemaakt. Hierdoor zijn enorme
sommen van den vaderlandschen bodem
verdwenen, die veel werkgebrek met
al zijn aankleve hadden kunnen voor
komen, en een gegronde reden tot on
tevredenheid onder de werklieden zou
hebben weggenomen.
Niet genoeg te prjjzen en tevens aan
te moedigen is dus het aanhoudend
aankloppen bjj de Regeering om in het
vervolg deze miskenning van eigen land-
genooten te doen ophouden, en daar
mede tegelijk aan den werkman recht
te doen wedervaren. De belastingpen
ningen des volks mogen nimmer uit
genomen alleen bij noodzakelijke om
standigheden over de grenzen wor
den gezonden deze moeten weder aan
de eigen onderdanen ten goede komen,
en vooral tot welzijn van den werkman
worden benuttigd. En door vereenigin-
gen èn door bonden èn door coramis-
siën of particulieren kan dus niet ge
noeg gejjverd worden om te verkrijgen,
dat aan het lot dusverre maar al te
zeer bevoorrechten van den buitenlan
der boven de zonen des vaderlands be
slist een einde kome.
Wij meenen met ons onderzoek naar
de redenen tot werkgebrek reeds stof
genoeg te hebben geboden ter overwe
ging voor den werkgever, maar ook in
zonderheid voor den werkman. Dij eenig
nadenken zal de waarheid, dat er geen
haat, maar verzoening moet plaats vin
den tusschen arbeid en kapitaal, tot
haar volle recht komen. Immers er
komen feiten en omstandigheden voor
in het dagelijksche leven, die als een
ijzeren wet de volken beheerschen en
waarvoor een nederig buigen de gepaste
houding is. Doch nevens deze harde
ervaring komen ook omstandigheden of
zaken voor, wier knellend juk, bij ver
standig beleid, veel kan verzacht of
soms geheel afgeworpen worden. Waar
b.v. de werkman zijn klachten laat
hooren tegen misbruik van de machine,
tegen verwaarloozing van kunsl, tegen
vrijhandel of tegen miskenning van re-
geeringswege, daar zal hij ook van
veler steun verzekerd zijnmaar wan
neer middelen daarbij worden gebezigd,
waarbij de werkman zijn eer en waar
digheid prijs geeft, om aan hartstoch
ten voldoening te geven, of eischen stelt,
die niet kunnen bevredigd worden, dan
is verbetering in zijn positie niet te ver
hopen. Alleen dan, wanneer de arbeider
zich doordringt van de wetenschap dat
God de wereld bestuurt en er niets zon
der Zijne toelating geschiedt, bewandelt
hij den weg die leiden zal tot een
gewenschte oplossing der sociale moei
lijkheden van onzen lijd.
BUITENLAND.
Nu de verkiezingen in Engeland zijn
afgeloopen, blijkt dat van de 670 leden
van het nieuwe Lagerhuis 338 tot de
Conservatieven en 73 tot de Unionisten
behooren. De liberalen, die Gladstone
volgen, zullen over 176, de lersche Par-
ncllisten over 12 en de andere Ieren over 71
zetels beschikken, zoodat aan het Kabi
net van den markies van Salisbury eene
meerderheid is verzekerd van 15Ï
stemmen.
Daily-yews maakt inmiddels een schrij
ven van Gladstone openbaar, waarin
deze verklaart, dat toch nog altijd Ilomt-
Jlulf, zjjn lievelingsdenkbeeld, als arti
kel 1 op het pogram der liberale partij
moet worden gehandhaafd. De zaak zal
evenwel vanzelf wel op den achtergrond
raken, nu John Morley die met den
grooten oude als kampvechter voor
„recht voor Ierland 1" placht op te tre
den, niet werd herkozen.
De voorgenomen demonstratie van de
Belgische radicalen en socialisten tegen
hel schoolwet-ontwerp van den minister
Schollaert is Zondag te Brussel gehou
den en zonder stoornis afgeloopen. Men
schat het aantal personen, dat er aan
deel genomen heeft, op ongeveer hon
derdduizend. Aan heftige redevoeringen
heeft het echter niet ontbroken.
In de Kamer van Afgevaardigden,
heeft de socialist Defuisseaux uit naam
der radicalen en socialisten, en vooral
met het oog op de Zondag gehouden
manifestatie, voorgesteld de behandeling
van artikel 4 van hel ontwerp, waarin
het godsdienstonderwijs als verplicht
leervak op het programma der gemeen
tescholen voorkomt, tot eene volgende
zitting uit te stellen.
De minister De Burlet bestreed dit
voorstel en zeide o.a. dat het niet aan
ging om ter wille van een volksdernon-
slratie een aanhangig Ontwerp in te
trekken dit zou de opheffing z(jn van
alle parlementair regiem, want weldra
zou tegen elk Ontwerp een betooging
op touw gezet kunnen worden.
Het voorstel-Defuisseaux werd daarop
met 57 tegen 50 stemmen verworpen.
Het bekende radicale Belgische Senaais-
lid Paul Janson is zeer ontstemd over
de mislukking van dit voorstel en heeft
nu zijnerzijds tot den voorzitter van den
Senaat een schrijven gericht, waarin hjj
hem verzoekt dit Staatslichaam bijeen
te roepen, opdat de Regeering geïnter
pelleerd kunne worden over den tegen-
woordigen staatkundigen toestand.
De commissie der Belgische Kamer,
belast met het onderzoek van de wets-
voorstellen De Vriendt en Coremans,
strekkende om het Vlaamsch zoogoed
FEUILLETON.
Eene Erfenis.
16) De reis, die lot not toe zooveel vertra
ging ondervonden had, werd an verder zonder
eenig ongeval voortgezet. Welhaast was men
op de breedte van Virginia en Maryland, en na
verloop van een dag of tien kreeg men de kost
in het gezicht
Zoodra het vaarwater gevaarlgker werd, stiet
een Amerikaansche loods van wal en begaf
aieb aan boord der Guttaaf, die raslig en kalm
de Chesapeakbaai binnenzeilde. Tegen den
avond zette men de sloep uit om verscb water
en levensmiddelen te gaan halen. Mijnbeer en
mevroow Lemierre alsmede Jacob en Sander
vergezelden den luitenant, en een nor later be
traden zjj met zeer verklaarbare blijdschap den
zjj niets meer te vreezeo en konden zjj ui tros
ten van hunne vermoeienissen en lotgevallen.
't Was een prachtige avond, die aan die
zalige stonden herinnerde, welke zjj vóór den
oorlog zoo vaak op San Domingo hadden door
leefd. August en Theresa loosden een zacht van
verlichting, maar Jacob kon zjjne tranon niet
weerhouden bjj de gedachte aan zjjne ongeluk-
kige vrouw en kinderen. Zjj wandelden naar
een vrjj ver verwijderd landhuis, te midden
eener schoon-, groolsche natuur. Boicbjes van
cederboomen en palmen vervulden de lucht
met haune zoete geuren. De spotvogels en ko-
libris, die om hen heen Badderden, zongen
hunne vroolgke liedjes, en tal van insecten
vlogen om de schoonste bloemen heen, die de
rijke Amerikaansche plantengroei oplevert. Grjjze,
zwarte en gestreepte eekhorentjes huppelden
rond op de takken en schenen oogjes te knip
pen tot de wandelaars, die dan ook, na bnone
inkoopeu gedaan te hebben, slechts noode naar
de baai terugkeerden.
Men licbUe bet anker om de reede te berei
ken en de haven van Baltimore aan Ie doen,
vanwaar de familie Lemierre zich naar Phila
delphia zou begeven. De wind ging intus-
schen liggen en het scheen, alsof men op eene
breeda, kalme rivier voer. Onze reizigers ston
den op den voorsteven en verlustigden zich io
bet beerljjk schonwspel dier kalme, rustige
baai, van waaruit de stad Baltimore als uit een
blauw meer scheen op te rgzen. Tegenover de
stad ontwaarde men eene henvelrjj, waarop
zich eenige in aanbouw zjjude buizen verhieven.
tt katholieke stad der
de andere groote steden dier reusachtige repu
bliek, nog niet zoo uitgestrekt was als thans,
't Was een fraaie, sierlijke en aangename stad,
geheel in Engelschen trant gebouwd. De lami-
lle Lemiere ging aan wal en werd door ka
pitein Ramos, die in de slad bekend was, nnar
een hotel gebracht, waar zjj voor eenige dagoo
haar intrek nam. En zoo waren 2jj dan ein
delijk veilig op hunne bestemming aangeland
niet alleen, maar bovendien in eene stad, die
hel cealram was van hot Katholicisme in de
Vereenigde Staten.
Baltimore werd gesticht door Lord Baltimore,
katholiek pair van Groot-Briltannie ondor de
regoering van Karei II. Na den oorlog word
zjj op verzoek der Amerikaansche Katholieken
door den Paus tol bisschopsstad verbeven, en
Mgr. Carroll tol eeralon bisschop benoemd. Deze
priester werd een der doorluchtigste prelaten
in Amerika. Hjj was er geboren, maar hel En-
gelBcbe despotisme bad zijne ouders genood-
zaukt, naar Frankrijk de wjjk to nemen. Daar
voltooide bjj zijne sludiCn en keerde toen naar
zjjn geboorteland terug, waar bjj zich gedurende
den onafhankeijjklieids-oorlog voor de Kerk zeer
verdienstelijk maakte. Zjjn naam werd overal
met eerbied genoemd, en zelfa de groote Frank
lin bad hem bij gelegenheid eener diplomatieke
zending naar Canada geroepen.
Men kan zich do vreugde voorstellen onzer
zegend oord de Voorzienigheid hen bad bin
nengeleid, eene vreugde, die oog verhoogd
werd, ü»n men hun verhaalde, dat een
groot aantal Fransche tamüiSn, om aan
de woede der vervolging te ontkomon,
naar Bsltimoro waren uitgeweken, en zjj zich
dus te midden hunner laodgenooten bevonden.
Nog denzelfden dag bezochten zjj de kleine
kerk, die toen ter Ijjd de eenige was in Balti
more, en hun godsvrucht stichtto al do aan-
wezigen. Spoedig kwam bunno nankomat ter
oore van deo bisschop, en reeds den volgenden
dag ontvingen zjj een bezoek van hem. Mgr.
Carroll legde hun den beuardeo toestand bloot,
waarin verscheidene uitgewekenen zich door
hun overhaast vertrek bevondenen verzocht
hen, hunne landgcnooten een weinig tegemoet
te komen. Hel verzoek van dea bisschop was
niet te vergeefs, en hunne edelmoedigheid'over-
trof zjjne stoutste verwachtingen.
Spoedig verkeerden zjj met Mgr. Carroll op
een verironwelgkea voet, en ontstond er van
lieverlede een harloiyke toegeuegenheid tusschen
de Lemierre's en den waardigen prelaat. Deze
vriendschap was eene eerste 1 elooning voor
hnn liefdadigheid en hunnen godsdienstzin, en
droeg er niet weinig toe by om hun het ver-
biyr in Baltimore aangenaam te maken. Maar
vooral bleek zjj hun onwaardeerbaar, toen hnn
eenige vriend, kapitein Ramos, afscheid kwam
nemen om naar Duiokerkon te vertrekken.
Slechts noode zagen zg hom heengaan, maar
zg moesten zwichten voor do noodzakeigkheid,
daar de kapitein naar Frankrgk moest om zich
van de regeling hnnner zaken te kwgten. Vooraf
wenschlo hg echter te welen waar August zich
wilde vestigen, om daarnaar te kunnen handelen.
Na rjjp beraad, eD na den raad van bon
boezemvriend, den bisschop, te hebben inge
wonnen, besloot do heer Lemierre zich te Phi
ladelphia te vestigen. Twee omstandigheden
dreven hem hiertoe aan eerstens wjjl by op
de banken in die stad aanzienlgke sommen bad
geplaatst, en aok, omdat er een groot aantal
landgcnooten vertoefden, die bg hunne vlocht
uil Frankryk niets van hunne bezittingen hadden
„Wal mg betreft," zeide de bisschop, toen
August hem in gezelschap zgner echtgenoote
en van zgo broeder kwam vaarwel zeggen, „vrat
mg betreft, ik had u liever te Baltimore ge-
boudoD, maar ik laat u gaan, wgl gii to Phila
delphia uoodigerzyl dan hier. Als g() het goed-
viodt, mijnheer Lemierre," vervolgde Mgr. Car
roll, „wilde ik u wel gaarne een brief mede
geven voor een vriend van mg, die de ko-ke-
Ijjko bediening aldaar wairneemL"
„Zeker voor den eerwaardeo heer Neale, niet
waar monseigneurUt zou mg te gelukkig ach
ten als ik
„Ja, voor den heer Neale," viel de bisschop
in. „Maar hebt gg dan van hem hooren spreken
„Monseigneur, ik weet, dat mgnheer Neale
nw ijverige medewerker is aan ai het goede,
dat gg in deze uitgealrekte oorden tot stand
„Hy zal het ook van tt worden," zeide de
bisschop glimlachend, „als ik u uit mjjn naam
tot hom zend."
„Heb dank voor uwe goedheid, monseigneur,"
zeiden August en Theresa te gelgk, „het zal ons
een ware vreugde zjjn, met uwen geestelijken
vriend kennis te maken en hem ook
vriend te mogen noemen."