Katholiek Nieuws- en Advertentieblad No. 24. Zaterdag 14 September 1895. Negende Jaargang. DE EEMBODE voor Amersfoort, Baarn, Apeldoorn, Barneveld, Blariciim, Bussum, Driebergen, Eemnes, Harderwijk, Hilversum, Hoogland, Laren, Leusden, Naarden, Nijkerk, Soest, Stoutenburg Veenendaal en Zeist. Verschijnt eiken ZATERDAG. Abonnementsprijs per drie maan ent BureauKrommestraat, F 227. Amersfoort. Prijs der Advertentitn: Van 1 tot 6 regelsf o.30 Afzonderlijke nummersf 0,05. Uitgave van de Vereeniging De Eembode. CorrespondenliSn en Advorleiitifln moeten uilerl; vóór 6 ure aan het bureau bezorgd zjjn. t Vrijdagavond Een droevige gedenkdag. Wel een onvergetelijke dag, die met bloedige letteren in de geschiedbocken der Kerk vermeld, en zeker al even onu''.- wischbaar in de harten der geloo igen opgeteekend staat, is de 20ste Septem ber van het jaar 1870. Het is de dag, waarop na herhaalde invallen en roof- t ochten in de Pauselijke Staten hel Piëmonteesche leger, tol onder de wallen van de Eeuwige Slad genaderd, door de bres - in de Porta Pia de hoofd stad der Christenheid binnendrong, om haar tol het middenpunt van godde loosheid en tot den hoofdzetel dermac;on- nieke wereld te maken. Want hiermede was, als met een laatste gewelddaad, de snoode aanslag voltooid, welken hot onge loof en de vrijmetselarij sinds lang hadden voorbereid om met list en verraad en met behulp van omgekochte rooverben- den den Stedehouder van Christus van zijn wereldlijke macht te berooven en aldus de Kerk zelve te treffen en, zoo men hoopte, voor immer te verwoesten. Toch werd getracht deze helsche bedoe ling heimelijk verborgen te houden. Het heette van den kant der belagers, dat men, bezorgd voor het prestige van den Paus, hem van zijn tijdelijk beheer wilde ontzetten, opdat zijne morcele macht daardoor nog zoude winnen, en dat met de nationale eenheid van gansch Italië ook de bescherming van den per soon des Pau-en werd beoogd. Niet anders luidde de bekende nota, waar mede het roovergouvernement, nadat het zjjn zetel van Florence naar Rome had verlegd, onder dagteekening van 18 October daaraanvolgende van deze bezitname officieel kennis gat aan alle diplomatieke agenten. Hierin toch stond onder meer ook de huichelachtige ver klaring te lezen, dat na eeuwen van hoop en slrijd, Italië eindelijk weder in het bezit was gekomen der stad, die geheel de wereld aanwijst als hel mid denpunt van 's lands eenheid. Niettemin werd de gansche toeleg dier lage booswichten door den H. Vader en zoo mede door al de zijnen volkomen begrepen, en al aanstonds ook voor de wereld ontmaskerd. Immers, by hel FEUILLETON. Cha pa sul. November 1893. Dierbare Z tule ra en Broeders, Ik moei mijne werkzaamheden loch weer eene een weinig onderbreken, om eenige oogen- blikken mei u te babbelen. Ik heb n vroeger bolootd u iele over munten, malen en gewichten mede te deeien, alloh I dan. Er bestaat hier koper-, zilver- en papiergeld, laat ons met de kleinljes beginnen, te welen met bet kopergeld. Het kopergeld is gemaakt van koper. Indien ge m(j hierop met een glim lach antwoordtja, dal ie natuurlijkdan breng ik tot mijne verdediging in, dat men bier ook valsch kopergeld maakt uit een mengsel van I koper en roode aarde, maar gij hebt toch nog geljjk, dan is het maar zoogenaamd kopergeld. Dat geld nu, sapiken genaamd, heeft ongeveer I de grootte van de oude Hollandsche cent. In het midden is eene vierkanto opening; wat hccfl dat te beduiden Hen draagt hier het geld niet in eene porte-monnaie, dan had men een groote noodig en nog een knecht om die te dragen. Maar men rjjgl die sapeken in een koord bjj elkaar, bevinden zich zoogenaamd 100 sapeken bjjecn dan maakt men een knoop en verbindt dan twee koorden bijeen, zoodat tnsschen eiken knoop tweemaal 100 sapeken zjjn. In 't geheel krachtig protest, het welk de Paus-Koning, Pius IX zal. ged., bij het binnenrukken der vijandelijke macht nog dienzelfden dag door de ambassadeurs en ministers aan het pauselijk hof tegen zoo driest geweld en zoo schreeuwende onrechl- vaardigh'eid liet indienen, sloot even haastig alom de Christenheid zich aan om fier en onbeschroomd op te komen voor de rechten der Kerk. Want al wanhoopte het katholieke volk geenszins aan het voortbestaan der onverganke lijke Kerk van Christus, ook al was zij van het wereldlijk erfgoed van St. Pe trus beroofd, toch was het van heilige verontwaardiging en droefenis vervuld over het schandelijk onrecht en du gruwzame miskenning aan der. algemee- nen Vader en Opperherder der volken gepleegd, en vol bekommernis tevens urn de vele wereldberoeringen, die nood wendig op de onttroning van den Paus als Souverein van Rome moesten volgen. Inlusschcn is sinds dien dag van onge rechtigheid een kwarteeuw verloopen, en bereidt men binnen het land en vooral op de eigen plaats waar die allerschandelijkste geweldpleging is ge schied, in het bijzijn dus en onder de oogen van den onttroonden Paus, die nog altijd binnen zijn paleis in gedwon gen gevangenschap leeft, nu feesten voor om de misdaad zelve luidruchtig te ge denken of beter gezegd te verheerlijken, öf er dan voor de vijanden der Kerk en voor de Ilalianissimi in het bijzonder wel zoo groote reden tot feestvieren is? Stellig niet een, die niet door hartstocht verblind en acht gevend op de meest tastbare leiten, hierop een bevestigend antwoord durft geven. Integendeel, de geschiedenis der laatste jaren spreekt te luide van de schromelijke wraakne ming Gods, die aan het schuldig Italië ten duidelijkste de waarheid bevestigt van het spreekwoordelijk gezegde: „iedere zonde strait zich zelve", of van het hier even toepasselijke .onrechtvaardig goed gedijt niet". Hoe schoon klonken de blijde voor spellingen, waarmede de lof en de toe komstige grootheid van het gezegende Eén-Italië door de zoogenaamde bevrij- houilt zulle oen koord zoogenaamd 500 sapeken. Waarom zeg ik zoogenaamd 100, zoogenaamd 500 sapeken? Omdat 100 niet altijd 100ia. Hier in Cha pa cul bijv. of liever in de nabij lig gende slad Houng Ichoung Ichoung lellen 18 sapeken voor 100, Ie Feun Fcheun tellen 81 voor 100te Eul lao bo, weer eene andere stad, worden 3i'h volle sapeken honderd gonoemd, en zoo is hot overal verschillend. 1000 zooge naamde sapeken wordt eene legaluur genoemd. Zien wó nu het papiergeld. Hen heeft papier geld van 1 ligatuur. 1 lig. 100 sapeken, 1 lig. 200 enz. B(j u is een banknoot geldig voor heel Nederland. Hier is dal niet zoo. Papiergeld van Houng Ichoung Ichoung is allren gangbaar al daar; dat van Feuu Fcheun alleen in deze slad. Ook is er in die steden geen bank of corporatie, die voor zulk een papier goed zegt, maar het zjjn particuliere personen, kooplieden (dat zjjn de mannen van geld). Nochtans is dat papier geld van een koopman of van oen winkel geldig en gangbair in geheel de stad en in de Dan is er nog zilvergeld. Denki niet dat het manten zjjn geljjk uwe guldens ca rjjksdaalders, het zjjn brokken op brokskens zilver. Het grootste zilverstuk hooi iuen pao, heelt den vorm van een kort, broed, plomp schuitje en beeft in het midden eono kleine uitholling, waarin men nut teloos kan schrjjven hoe zwaar dal stuk zilver dors des volks en de stichters van het nieuwe koninkrijk overal tn dun lande, als ook daarbuiten door allen die in Eur.pa de liberalistische en rdvolulion- nairbeginselen huldigden, luide werd verk -> tdigd. Kwam slechts de grootsche sch'.piing, de nationale eenheid in Italië ,ot stand, en waren eenmaal alle volke t des rijks onder den oenen heil- aanfrengenden scepter vereenigd, dan eerst zou een wezenlijke modelstaat zijn geschapen het zou oen wonder zijn van innerlijke kracht, een ware goudmijn voor zijn bevolking, een goluksoord, waar handel en nijverheid nevens kunst en wetenschap bloeien, een paradijs van vrede en welvaart en daarbij een toonbeeld van publieke zedelijkheid, alles tengevolge vac een welgeordend en verstandig bestuur. Doch wat is er na een bestaan van nauwelijks vijl en twintig jaren van dat hooggeprezen koni nkrijk geworden V Niets is verwezenlijkt van al hetgeen werd voorspeld. De eenheid, waarmee zooveel is gedweept, waarvoor zoovele gewetens, zooveel geld en zoovele menschenlevens zijn ten offer gebracht, zij is nog verre te zoeken. Nooit was Italië zoo oneen, zoo verbrokkeld, zoo ellendig en onge lukkig als thans. Tnwendig verzwakt, verdeeld en door allerlei kanker verleerd, is hel ook naar builen veracht en voor geheel de wereld ten schande geworden. Gogrondvest op oneerlijkheid en verraad, en voorts door eer- en gewetenlooze staatslieden bestierd, is hel niet het ruimste door de jongste onthullingen te vorigen jarc voor het oog der gansche wereld gewaarmerkt als het rijk van diefstal, van afpersing en bedrogals het land, dal, van den beginne af aan getast door eigen hederf, zich zelf ten gronde richt, en bij dien naderenden ondergang ook het peil der zedelijkheid inct den dag lager ziet zinken als het koninkrijk van het grootste financieel verval zoo in hoogere als in lagere kringen, waar bij een immer ledige schatkist de belastingen stijgen, en bij een alom heerschende malaise de ar moede op onrustbarende wijze gestadig nog toeneemtals het broeinest eindelijk eener gevaarlijke revolulionnaire bewe ging, die telkens opstand en burgeroorlog ie. Die iuen pao'» of brokken zilver wogen ieder ongeveer 50 chinecschc oneen. Gaal men nu met zulk een brok naar de markt of naar den winkel om te koopen en met zilver te betalen dan weegt de vetkooper den brok zilver. Hjj zegt dan dat bel 50 oneen en zooveel of min zoovee! weegt, maar hij zal altijd beneden de werkelijkheid bljjvon, daar ie niets aan Ie doen. Nu heeft het zilver niet altud dezelfde waarde, het ia aan rjjzing en daling onderhevig. Nu eene is een once 1700 sapeken waard, dan weer 1800, 1900. Ook zjjn er kleinere brokken van 10 oneen, en kleine stukjes zilver. Dat zil vergeld is natuurlijk overal gangbaar. schillend, hier zjjn zjj groot, daar grooler, ginds hel grootst. Doch genoeg hierover. In mjjn vorigen brief heb ik u geschreven, dat ik Hgr. Bax een paar dogen tot gast heb gehad, die daarna verder gegaan is om te vor men etc. Veertien dagen nadien moost ik naar Fai Hai om Mgr. op te halen en naar Cha pa eul te begeleiden. Als naar gewoonte legde ik den marsch tot Siang bono ti in een dag af. Toen de avond begon te vallen, mo alen wij nog een paar uur rijden, maar er waren geen rivieren meer te doorwaden, geen bergen meer over te trekken, zoodal ik 's avonds wel laat, maar zooder ongelukken in genoemde plaats bjj mjjn Hollandschen buurman aanlandde. Den verwekt cn ierier oogenblik tot volle uitbarsting kan komen. Dat is klaarblijkelijk de straiïc Gods, maar een straf, waarin de Almachtige, niet slechts op wrake maar ook op genezing bedacht, den misdadige door zyne eigene misdaden doet boelen. Doch er is meerterwijl ecnerzijds voor de belagers cn aanranders van den heiligen Stoel reeds de tijd van uitboeting en vergelding is gekomen, schijnt ook van den anderen kant, zeker geheel in strijd met hunne duivclschc plannen, voor het paus se' ap een nieuw tijdperk van glorie volle verheffing in het verschiet. Men heeft den I'aus van het tijdelijk beheer zijner Staten en van alle stoffelijke hulpbron nen wederrechtelijk beroofd om hel paus dom en de Kerk don ondergang te be reiden en ziet, hjj bleek ook in dien slaat van miskenning cn berooving als gevangene van het Valicaan toch tloor 's hemels tusschonkomst machtiger dan immer te voren. Want nooit is de pauselijke macht in de oogen der volken tot zulk een ontzaggelijke hoogte geslegen als juist in onze dagen, waarin de hel alles in het werk stelt om haar te vernederen en te vernietigen. Wie zou hierin niet den vinger Gods moeten erkennen, die vooral in onzen tijd zoo zichtbaar de groolc wereldgebeurtenissen leidt. Titans komt de vraag, wal ons wol te doen staat bij het allerbedroevendste gedenkfeest, hetwelk de Loge Vrijdag 20 September in geheel Italië, maar vooral binnen de stad der Pausen, die zij na de overweldiging lot hoofdstad van het Eönc koninkrijk, tot haar .on aantastbare Rome" heeft geproclameerd, sinds maanden reeds besloten heeft te vieren. Als trouwe zonen der Kerk zullen wij juist ook van deze gelegenheid moeten gebruik maken om op waardige wjjze te demonsteeren ter eere van ons aller Vaderen zoo is het eerste, wat van ons wordt gevraagd, opnieuw onze slem tegen het smadelijk onrecht te verheffen, wat hem in den heiligschen- nenden roof der Pauselijke Staten en in de gewelddadige belemmering van zijn voor het heil der Christenheid zoo noodzakelijke vrijheid is aangedaan. En volgenden dag gingen wij naar do andere Chris- tenlioid van de Tai Hai (Koung boei en genaamd) waar Mgr. dien dag ook was teruggekeerd. Wjj bloven daar een dag toeven, dewijl onze 70j»rigo bisschop, gedurende zijn vormreis aldaar, dag in dag uil had moeten biechthooren, vormon, nieuwe chrielcnheden bezoeken, zelfs langs voor zjjne kar onbegaanbare wegen to pnnrd had moeten rijden en dientengevolgo eet, weinig vermoeid was. Den daaraanvolgenden dag kwamen er een 10 tal christenen te paard om Mgr. naar Siang houo ti te begeleiden. Na al daar nog een dag getoefd te hebben, ging do terugreis naar Chn pa eul nan. Wjj waren reeds vroeg op marsch, dewjjl Mgr. dien dag ruim de helft van den weg van Stang houo li naar Cba pa eul wilde alleggen. Tegen het vallen van den avond kwamen wjj bij het bestemde hotel. De cour was groot genoeg, want er stonden recdB ver over de 100 wagens en misschien een 300—100 paarden, Mgr. en voor onze paarden nog ruimte genoeg. Maar waar een plaats te vinden om den bis schop te logeeren Z. D. Hw. kon toch niet te midden van al die voortui van allerhande slag in do algemeene slaapplaats, waar het een groote rommel was, logeeren. Na gezocht en gezocht te hebben vonden wjj een klein vor- '.reksken. Een king, groot genoeg voor ons L tot dat einde stemmen wjj bjj voorbaat nu reeds van ganscher harte in met het ernstig en plechtig protest, hetwelk Zondag 22 Sept. te 's Hertogenbosch, op de meeting door den Alg. Ned. Zouavcnbond belegd, door allen daar vergaderd, zeker duizenden in gelal in naam van gansch het katholieke Neder land zal worden uitgesproken waarbij wjj dan tevens de verzekering willen voegen, dat wij met geheel de Katho lieke wereld zullen volharden in dien geest vun verzet, totdat de rechten van den Paus-koning zijn hersteld, en aan het Hoofd der Katholieke Kerk weer een volle vrijheid en als waarborg daar van zijn wclleljjke Souvercinileit is teruggeschonken. Maar dit is nog niet alles. Wjj be zitten nog een ander en veel krachtiger wapen om te strijden voor de rechten der Kerk en daarbij te eerder nog ons een goeden uilslag te verzekeren. Het is hel alverwinnende wapen des gebeds, waarvan wjj gedurig wel, maar loch bijzonder op den dag zijner droefheid voor de belangen van den Paus vol ijverig gebruik behooren le maken. Daarom zullen wjj op dien eigen dag en den daaropvolgenden Zondag ons vercenigcn in gemeenschappelijk gebed om voor Kerk en Paus een nieuwen en haastigen triomf van God den Heer af te smeeken, en in stede van 's hemels wraak veeleer Gods eindelooze erbar ming en de genade der bekeering voor al de vijanden der Kerk in le roepen. Maar ook bij dien geestelijken steun des gebeds mag onze stoffelijke hulp van de aalmoes niet ontbrekenen zoo moge een extra gave als tffer voor den St. Pieterspenning gebracht bij dezen treurigen gedenkdag een nieuw en Op recht blijk zijn van onze liefde voor den Paus, die, in zijn benarden staat van andere hulpmiddelen beroofd, nu een maal onmogelijk de offervaardigheid der Katholieken kan missen. Zoo zal inderdaad dit hatelijke feest, dat de vijanden van het Pausdom gaan vieren, de goede zaak veeleer dienen, en gaan wjj te minder bevreesd, maar hoop- en vertrouwvol de toekomst te gemoet. V. C. t. A. dric8o (or was nog «en Chineescli priester in ons gezelschap), nam bjjna do goheelo ruimte in en liet slechts een plaatsje over om te passoe- ren. Er was geen zolder in dat vertreksken, maar boven ons was een met spinnekoppcu en dergeljjke onreinheden versierd dak. Ook wjj hadden oen schapevelkaars bjj ons, die ons in staat stolde ons avondmaal le verorberen, onze gebeden te verrichten, een woinig te bab belen enz. Wjj begaven ons dien avond spoe dig ter ruste eu sliepen als beeren, gelijk Lan goor in den Groninger almanak zegt. Den volgenden morgen kneop Monseigneur, die nevens mjj sliep, mjj in de armen en riep „Ricus, zijl ga wakker?" Daardoor ontwaait, antwoordde ik: „Ja, Mgr., wat is er van uw verlangen?" .Zou bet geen tijd zjjn om op te slaan, wjj moeten vroeg vertrekken." Ik ontstak een Inciter en zag op mjja horloge, dat hel reeds halfvjjf was. Tegen 6 uur waren wjj weer op marsch. 't Was grimmig koud, zoodat de Chinaesche priester en de ondorgeteekendo beslaten hel eerste ge deelte van den weg te voet af le leggen. Toen de zon een eind boven de kimmen was geste gen, klommen wjj op onze paarden en na oenige uren over rotsen gukloulerd, en door het water gepolst te hebben, kwamen wjj tegen den middag bij eene herberg, Onze voederiok nas ledigl

Historische kranten - Archief Eemland

De Eembode | 1895 | | pagina 1