Katholiek Nieuws- en Advertentieblad
No. 29.
Zaterdag 19 October 1895.
Negende Jaargang.
DE EEMBODE
voor Amersfoort, Baarn, Apeldoorn, Barneveld, Blaricum, Bussum, Driebergen, Eemnes, Harderwijk, Hilversum, Hoogland,
Laren, Leusden, Naarden, Nijkerk, Soest, Stoutenburg Veenendaal en Zeist.
Verschijnt eiken ZATERDAG.
Abonnementsprijs par drie muidaa:
Franco per postf 0,40.
Afzonderlijke nummersf 0,05.
BureauKrommestraat, F 227. Amersfoort.
Uitgave van de Vereeniging De Eembode.
Prija dar Advsrtentiln:
Van 1 tot 6 regelsf 0.30
Voor iederen regel meer- 0.05
Het protest van den Paus.
Aan den heer kardinaal SI.
Ilampolla del Tindaro,
omen Secretaris van Staat.
Heer kardinaal
De ongewone politieke betoogingen,
welker laatste echoos nauw zijn weg
gestorven in de straten der stad, no
pen Ons te dien aanzien eenige woor
den tot u te richten, niet zoozeer om
uiting te geven aan de droefheid On
zer ziel, inaar om het gewicht van het
feit te doen uitkomen en de bedoelin
gen, die eraan ten grondslag liggen.
Inderdaad, Ons dacht, dat Wij, reke
ning houdende met het gevoel van
menschelijkheid en betamelijkheid, het
welk zelfs in door hartstocht bewogen
gemoederen pleegt bewaard te blijven,
konden hopen ten minste op eenigen
eerbied voor Onzen hoogen leeftijd.
Het tegendeel geschieddeop ruwe
wijze heeft men de dingen gedreven,
zoo zelfs, dat men als onder Onze oogen
de verheerlijking deed plaats vinden van
de ltaliaansche revolutie en van de
daaruit volgende berooving van den
Heiligen Stoel.
Door Gods genade gewoon te lyden
en te vergeven, gaan Wij de beleedi-
ging, Onzen persoon aangedaan, voor
bij, te meer wijl Wij, ter verzachting
van het Ons berokkend leed, de lipfde
der katholieke natiën zich zoo volvaar-
dig zagen betoonen en Italië onder de
ze uitmunten door edelmoedige protes
ten en zeer kostbare betuigingen van
genegenheid.
Wat Ons ontroert en Ons bedroeft,
't is de plechtigheid, aan de beleedi-
ging der rechten van den Apostolischen
Stoel bijgezet, en de blijkbare gezind
heid om een strijd, van welken nie
mand de heillooze gevolgen kan bere
kenen, te doen voortduren, in plaats
van een poging tot beëindiging ervan
te beproeven.
De zwaarte der euveldaad, reeds uit
haar-zelve voor ieder duidelijk, wordt
in nog helderder licht gesteld door de
bekentenissen van degenen die haar
hebben gepleegd, en van hen die haar
hebben verheerlijkt. Door de gebeurte
nis van 1870 gelijk men het gezien
heeft te vieren, stelden zij zich vóór
alles ten doel, zich de vruchten te ver
zekeren van hun overweldiging en aan
Italië en de wereld te verstaan te ge
ven, dat de Paus, zoover dit van hen
afbangt, zich voortaan zal moeten schik
ken in Zjjn gevangenschap, zonder hoop
daaruit ooit te worden bevrijd.
Dit is niet alles. Zij hebben boven
dien een schrede te meer willen doen
in de richting van een ideaal, dat in
zijn diepste wezen eiken godsdienst vij
andig tegenover staal. Inderdaad, het
laatste doel van de overweldiging van
Rome Wij zeggen niet in de mee
ning van al degenen die ertoe meö-
werkten, maar wel in de plannen der
sectarissen, die er de voornaamste dry
vers toe waren, is niet of ten min
ste niet geheel en al bereikt door het
voltrekken der politieke eenheid. Neen,
die daad van geweld, welke in de ge
schiedenis nauwelijks haar wedergade
vindt, moest volgens de besluiten der
secte dienen als middel en een voor
spel zijn tol nog verfoeilijker werk der
duisternis. Strekte men de hand uit,
om de muren van het stoffelijk Rome
te doen vallen, het was ten einde be
ter bres te kunnen schieten in de hooge-
priesterlijke staden ten einde van na
bij de geestelijke macht van den Paus
te bestoken, begon men met de aard-
sche omwalling neer te slaan.
Toen zij den meester kwamen spe
rt over het Romeinsche volk, over dat
volk, 't welk tot hel laatste oogertblik zijn
Souverein getrouw bleef en krachtig
weerstand bleef bieden aan machtige
en onophoudelijke verleidingen van bui
ten af, voedden zij het wel overwo
gen plan, de bevoorrechte stad van
aard Ie doen veranderen, haar te ver
vormen, haar weder heidensch te ma
ken, wat men in hun taal noemde
een derde Rome te doen geboren
worden, van waar als uit een middel
punt een nieuwe, een derde beschaving
zou uitstralen.
Inderdaad, niets werd noch wordt
gespaard om dat noodlottige plan
te verwezenlijken. Reeds vijf-cn-twintig
jaren lang ziet Rorne de tegenslan-
van christen-instellingen en loe
ring aan den arbeid op een terrein,
waarop zij onbeperkte meesters zijn.
Het ziet de meest verderfelijke leeringen
verspreid den Persoon en de bediening
van Gods Plaatsbekleeder straffeloos
geminachtde vrijdenkerij gesteld te
genover het katholieke dogma; den ze
tel der vrijmetselarij tegenover den
Stoel van Petrus. Ên juist aan dit
rampzalig samenstel van denkbeelden
en feiten heeft men onlangs een schijn
van recht willen geven, door er het
stempel op te drukken van een nieuwe
wet en door het te verheerlijken door
rumoerige betoogingen, openlijk geleid
door de aan God vijandige secte. Moet
dit de triomf heeten der ltaliaansche
zaak? ls hel niet veeleer hel ten
troon stijgen der goddeloosheid
De gerechtigheid is verzekerd van
de eind-overwinning, evenzeer als Rome
van de onveranderlijkheid der grootsche
bestemming, aan die stad geschonken.
Maar intusschen wordt de eerstgenoem
de ouder den voet getreden, en de
laatstgenoemde wordt tegengewerkt
door de samenzwering der slechte ge
nootschappen en de dwaasheid derge
nen die ze begunstigen.
En wat voordeel heeft de natie
daarbij De verovering van Rome
werd den Italianen aangekondigd als
de morgenstond des geluks en een
onderpand van toekomstige welvaart.
Wij zullen niet nagaan, of de uitkom
sten aan de beloften hebben beant
woord, wat betreft den stoffelijken
vooruitgang. Maar zeker is het, dat de
ze volkomen overwinning Italië onder
zedelijk opzicht verdeeld heeft, in plaats
van het tot eenheid te brengen. Het
is een feit, dat gedurende al dien tijd
de begeerlijkheden van allerlei aard
driester op den voorgrond zijn getre
den, dat als noodzakelijk gevolg
daarvan het zedenbederf en de ver
zwakking van het godsdienstig geloof
zioh hebben uitgestrekt tot het terrein
van het publieke recht, dat de over
tredingen der rnenschelyke en godde
lijke wetten meer en meer zyn toe
genomen dat men in tal en in kracht
heeft zien toenemen de part (jen van
het uiterste en de scharen, die gezwo
ren hebben de maatschappelijke en
zedelijke orde te verwoesten tot in
haar diepste grondslagen.
Te midden van deze steeds toene
mende kwalen ziet men hoe in plaats
te bedaren, de oorlog steeds hevi
ger wordt tegen die goddelijke instel
ling, waarvan men het voornaamste en
het zekerste geneesmiddel moest ver
wachten. Wij bedoelen den oorlog te
gen de Kerk, inzonderheid tegen haar
zichtbaar Opperhoofd, wien men tege
lijk met de wereldlijke macht ook het
zelfstandig bestuur heeft ontroofd, dat
toekomt aan de pauselijke waardigheid
en noodzakelijk is voor de vrije uitoe
fening van het apostolisch ambt. En
tevergeefs wijst men hier op wetgeven
de bepalingen. Geen enkele rechterlijke
beschikking zal Ons ooit een ware on
afhankelijkheid kunnen bezorgen, zon
der territoriale macht. De toestand,
zij beweren Ons te hebben ge
waarborgd, is niet die welke Ons ver
schuldigd en noodig is; deze is geen
wezenlijke onafhankelijkheid, maar
slechts een schijnbare en denkbeeldige,
wijl zij afhankelijk is van de willekeur
van anderen. Hij die de onafhankelijk
heid in dezen vorm heeft gegeven, kan
haar ook ontnemenheeft men haar
gisteren bij decreet vastgesteld, mor
gen kan men haar opheffen, Hebben
Wij in de laatste dagen niet van den
eenon kant hooren vragen en van een
andere zjjde in het vooruitzicht zien
stellen de afschaffing der zoogenaamde
Pauselijke Waarborgcnwet
Maar noch bedreigingen, noch drog
redenen, noch onbetamelijke beschuldi
gingen van persoonlijke eerzucht zullen
er in slagen in ons de stem van den
plicht tot zwijgen te brengen.
Welk de waarachtige waarborg voor
de onafhankelijkheid des Pausen is en
zijn moest, heeft men kunnen leeren
uit het verleden, van het oogenblik af
waarop de eerste Christen Cesar besloot
den zetel van het Keizerrijk over te
brengen naar Byzantium. Van die dagen
af tot aan de kortst verleden tijden
hedt niemand van hen die in Italic
over den gang der zaken te beslissen
hadden, zijn zetel meer te Rome ge
vestigd. Zoo ontstond en groeide de
Kerkelijke citaat, niet als een voortbreng
sel van fanatisme, maar door de be
schikking der Voorzienigheid, in zich de
beste titels vereenigend die het bezit
cener souvereiniteit wettigen de dank
bare liefde n.l. der met weldaden be
giftigde natiën, het recht der volken,
do spontane instemming der burgerlijke
maatschappij, de goedkeurende slem der
eeuwen. In de hand der Pausen is nooit
doscepter der herdersstaf tot last geweest.
Ja, zjj hebben den scepter gedragen,
die Pausen, onze voorgangers, die schit
terden door de heiligheid van hun loven
en hel voortreffelijke van hun ijver.
Zjj waren het die vaak geroepen werden
om de neteligste twisten te beslechten
die zegevierend hun onwankelbarcn wil
stelden tegenover de ongehoorde wille
keur der machtigendie, in gevaarvolle
omstandigheden, in Italië den schat des
gelools reddendie van het Oosten
naar het Westen het licht verspreidden
der christelijke beschaving en de wol
daden der verlossing.
En indien het Pausschap heden ten
dage ondanks de moeilijke en benarde
omstandigheden waarin het zich bevindt,
zijn weg blyft vervolgen, dat men het
dan niet toeschrijve aan het gemis van
deze menschelijke hulpmiddelen, maar in
waarheid aan den bijstand der Goddelyke
Genade, die aan het Pausschap nimmer
ontbreekt. Zou men misschien kunnen
beweren dal ook eertijds de wonderbare
groei der jeugdige Kerk het werk was van
de vervolgingen der Romeinsche keizers
Wy wenschten dat deze waarheden
door het practisch verstand der Italianen
beter werden begrepen. Wij spreken
niet van diegenen welke zyn afgedwaald
tengevolge der valsche leerstellingen, of
die zijn vastgeketend door de boeien
der geheime genootschappen, maar van
hen, die, ofschoon geheel vry van de
ze bandon, en weigerend zich te rang
schikken onder de verblinde volgelin
gen dezer leerstellingen, toch hun geest
laten verblinden door politieken harts
tocht.
Mochten zy begrypen hoe gevaarlyk
en dwaas het ia, de onmiskenbare be
doelingen der Voorzienigheid tegen te
werken en halsstarrig te blyven in een
verkeerde gezindheid, die slechts ten
goede komt aan de pogingen der meest
vermetele partijen en nog meer aan
de vyanden van den Christennaam I Voor
ons schiereiland was het een zeer by-
zondcr voorrecht en een groot geluk,
onder duizenden te zijn uilverkoren om
den Apostolischen Stoel te bewaken
iedere bludzyde zijner geschiedenis spreekt
van den overvloed van weldaden en
de vermeerdering van zyn roem, waar
van do zorg der Roorasche pausen
steeds de onmiddcllyke oorzaak was.
Zou het karakter van het Pausschap
zyn veranderd of de krachtdadigheid
van zyn optreden zyn verzwakt? De
dingen dezer aarde veranderen, maar de
weldadige kracht van het hoogste lee-
raarschup in de Kerk komt van Boven
bl(jft altijd dczellde.
Voeg daarby dat het Pausschap, be
stemd om door alle eeuwen te bestaan,
met yver en genegenheid den gang der
menscliheid volgt en niet zooals zijn
lasteraars beweren weigert zich binnen
de grenzen van het mogelijke te regelen
naar de rcdelyke behoeften des tyds.
Indien de Italianen Ons een gewillig
oor leendenindien zy uit de tradiliën
hunner voorvaderen en erkenning hun-
ware belangen den moed pulten
het juk der vrijmetselary af te
schudden, dan zou Ons hart de meest
zoete verwachtingen koesteren voor dezen
zoo vurig beminden Italiaaüschen bodem.
Maar mocht het tegenovergestelde het
geval zijn, dan, het smart ons dit te
moeten zeggen, zouden wy slechts nieuwe
gevaren kunnen voorzien en grootere
verwoesting.
Onder betuiging van Onze bijzondere
genegenheid schenken Wy u, heer kar
dinaal, den apostolischen zegen.
LEO XIII, Paus.
Uit het Valicaan, 8 Oct.
FEUILLETON.
De weg naar het Paradijs.
3) Op zekeren morgen nu, na hartelijk af
scheid van hare nieuwe pleegouders te hebben
genomen, stut Agues aan de poort van het
vrouwenklooster te X. Zjj bondl een brief van
den puloor in de bevende hand en vraagt aan
de portierster, die voor baar geopend heelt, of
tij de moeder-overste spreken mtg. De taster
voert haar in de slechts met een groot krusifix
versierde spreekkamer, waar spoedig een hooge
vrouwengestalte in de kleederdracht eener lief-
demsler binnen trad en minxaam vroeg wat xg
verlangde. Het meisje overhandigde nn schuch
ter den brief, dien de overste dadelijk opende
om te lezen.
De brief van den pastoor was eenvoudig en
kort. De overste las hem iangtsam door, daarna
reikte tjj Agnes de hand en sprak,Gfl ijjt
van nn af de onxe. Ge xolt met onte kin
aan bet onderricht deelnemen en n lot
bexigheid bekwamenen ons dsn eerst
laten, als ge een passende betrekking vc
gevonden hebt. Mocht ge echter na rijp beraad
roeping gevoelen voor bet klooiterleven
kont ge in ons genootschap treden."
,01 dat is te veel, eerwaarde moeder, te veel
eer en vreugde voor mijl" riep het meisje
opgetogen nit, .hoe kondei ge xoo spoedig mjjn
gedachten raden en in het binnenste mjjner
xiei leien?"
uw levensgeschiedenis heb ik dat ervarea
ge niet de leidster van een armen blinde
en stenn in xjjn verlatenheid. In de H.
schrift lexen wjj van Martha en Mariawordt
gÜ nu een Martha. Met geoefende en xachlo
hand xult gij wonden verbinden, met geduld
de kranken verplegen, de oude lieden en de
kleine kinderen met liefde bejegenen. Denk intus
schen slechts ertan, om n onder ons Ie gewennen
later kant ge mij uw heslait moedoelea."
Hierop werd Agnes ia bet schooivertrek ge
bracht en aan hare toekomstige vriendinnen
voorgesteld. In den ee- sten nacht sliep zij in de
algemeene slaapzaxl der weeskinderen en zag
in den droom hoe men haar een zilveren kruis
aanbood.
Een jaar later schreef xij aan den pastoor
den volgenden brief
.Eerwaarde Heer Pastoor
.Morgen xal ik onder het getal der novicen
worden opgenomenhet onderlooxe kind staat
op het punt een medelid van een verhevene
orde te worden. Ik gevoel maar al te wel dat
ik zulk een eer steeds onwaardig zal bljjven.
lnlnsschen geef ik U de verzekering, eerw. heer
Pastoor, dal het mjjn gansche streven zal zjjo,
onze eerw. Moeder, die een ware engel is, in
alles na te volgen. Van mijne medezusters heb
ik vernomen, dat ook xj) een weeze en reeds
in jeugdigen leeftijd hare hnlplooze zusters een
stenn is geweest. Tegenwoordig bevinden zich
ire drie zusters in hel klooster.
.Ik heb mij niet uitsluitend tot de vervalling der
rnjj hier asngeweren plichten beperkt, maar ik
leerde ook vlijtig en werd in dit streven aller
vriendelijkst door mijne leermeesteressen onder
steund. De zusters geven morgen een fcesl. De
weeskinderen, mijne toekomstige kameraadjes,
zullen in mjjne vreugde deelen. Ik zeil vermag
van ontroering en zaligheid slechts met tranen
en zwakke woorden God mijnen dank nit Ie
En op den volgeoden dag voegde zjj eraan
,Ik ben zusier Theresa I Mijn leven behoort
niet langer aan rnjj, de wereldsche kleeding ia
niet meer de mijneik draag nn het kenmerk
eener dienstmaagd der armen. Mjjne gedachten,
m|jne degen en nachten, mjjn gansche ziels- en
lichaamskrachten kan ik voortaan der lijdende
en treurende mooschheid wijden.
.Eerst beden bevind ik rnjj werkelijk op den
weg naar het paradijs en bewonder de vei borgen
slem der Voorzienigheid, die door een paar
woorden uit den mond van een armen
mij rnjja levensbaan heeft afgebakend. Dit
eenvoudige en toch zoo verbeven voorschrift
zweelde mjj steeds voor don geest, en ulle
avonden stelde ik mjj de vraag: .Hebt gjj den
rechten weg niet verlaten?" Van nn af zi
ik niet meer mjju eigen geleidster zjjn, mal
rnjj door mjjne voorschrift', n laten leiden. Ik lees
de heilige grondregels onzer ordeik zoek myn
geest te vervullen met naastenliefde en te
doordringen van die edele gevoelens, welke
groote mannen zoo geheel overstelpten. De
kunnen omgeworpen, regeeringen algeecliaft,
inrichtingen verstoord worden, maar de schepping
van den H. Vincentius van Paolo zal voortduren
zoolang de wereld beslaat, omdat zjj in zoo
hoogen graad mensclieljjk en goddelijk tegelijk
is. Aan u, mijn eerw. vader, dank ik mijne
vreugde. Wanneer ik hel geluk hebben zal,
hst lijden der kranken te lenigen, dan zal
ik do gebeden en zegeningen voor u, mijn
En sla mjj arme bjj door uwe godvruchtige
Wjj spoeden eenige jaren verder. De zon
schittert gelijk op don avond van Auslerlitz.
De trompetten schetteren, de trommen rodelen,
en de kanonnen donderen geweldig. Het nur
is gekomen, waarin het leger strijden en iege-
vieren moet. De achtste September waa de
gedenkwaardige dag der bestorming van Maïs
kolf. Van den generaal tot den soldaat heerecbl
moed en geestdrift. Een ieder strjjd voor zjjo
vaderland,* voor den roem der natie, een ieder
verlangt voor .zijn vaandel de zegemaar hel
was een hardnekkige, een bloedige strjjden of
schoon de Malakoff genomeo werd, toch waren
de Russen zoo van hun krjjgsstarkte overtuigd,
dat zjj hardnekkig besloten tot een weder
vorovcring. Alleen de dappere Mac-Mohon sloeg
van uit liet inwendigs des torens een reeks vsn
vertwijfelende aanvallen der Russen terug.
Karei, des pachters zoon, bevond zich aan
de zijde van zjjn overste als deze de borstwering
besteeg en met opgeheven zwaard zjjn soldaten
een krachtig .voorwaarts" toeriep. Daar siste
oen kogel en de overste viel. lolusschen drong
Karei door vuur- en kogelregen en verbond den
gewonde met den heldenmoed eens Franschen
soldaat-a, en de geioofssterkte eens christen. Zjjn
scapulier droeg hjj op de borst als voorbeen
do kruisvaarders hun witte kruis op hnnne
schouders. Steeds gereed in hel uur desgevaars,
vergat hjj zjjn eigen zekerheid uit lielde voor
zijn kameraden. Van nature zacht en bemin
nenswaardig, werd hjj een leenw op het slagveld.
Van alle Franseben in de Bretagne was hjj da
dapperste. Karei droomde van het eerekruia en
de epauletten, en dan van zjjn terugkeer naar
bot onderljjk huia. In zgn geest zag bjj weder
de pachthoeve, zjjn ouders en zusters sis in
da vroegere gelukkige dagen do huiselijke
bezigheden verrichten. Kareis droomen waren
half in vervulling gegaande achtste Septem
ber zon over zjjn bevordering beslissen. Het
slaggewoel kwam naderbjjhjj hield zich dapper
en streed als een held maar plotseling wsrd
bjj door een kanonskogel getroffen, die bein de
beide armen wegnam, en hem met een aantal
kameraden nedervelde.
(Wordt esreefgrfj
