Katholiek Nieuws- en Advertentieblad
No. 35.
Zaterdag 30 November 1895.
Negende Jaargang.
DE EEMBODE
voor Amersfoort, Baarn. Apeldoorn. Barneveld. Blaricum, Bussum, Driebergen, Eemnes, Harderwijk, Hilversum, Hoogland,
Laren, Leusden, Naarden, N ij kerk, Soest, Stoutenburg Veenendaal en Zeist.
Verschijnt eiken ZATERDAG.
Abonnomentaprija par drie maanden:
Franco per postf 0,40.
Afzonderlijke
BureauKrommestraat, F 227. Amersfoort.
Uitgave van de Vereeniging De Eembode.
Prija dar AdvartentiSn:
Van 1 tot 6 rogelsf 0.30
Voor iederen regel raeer- 0.05
CoiretpondanUI
De gevolgen van werkstakingen.
Als eene ernstige waarschuwing ne
men wij het volgende over uit De Katho
lieke Werkman
zeer practisch brochuurtje is
door de Ligue du Travail, du Com
merce et de l' Industrie (Vereeniging
van Arbeid, Handel en Nijverheid) te
Verviers onder liet werkvolk uitgedeeld,
waarin wordt nagegaan welke gevolgen
de jongste werkstaking aldaar heeft ge
had. Wij achle.i het niet zonder be
lang, die opsomming hier weer te ge
ven.
.Vooreerst werd dan becijferd, dal de
werkstakers zich aan verloren arbeids
loon een schade hadden berokkend
van niet minder dan driehonderddui
zend frank in ronde cijfers. Wal dit
beteekent, wordl evenwel pas duidelijk,
als men op de gevolgen let, die het,
uil allerlei oogpunt beschouwd, niet
enkel voor de betrokkenen, maar ook
voor anderen gehad heeft.
.Vooreerst uit hel oogpunt van den
werkman
.Gebrek bij sommigen, zekere ellende
bij de meestem Aanspreking van alle
spaarpenningen. Gedwongen toevlucht
tot leenen en borgen, tot den lommerd,
de openbare liefdadigheid en zelfs tot
bedelarij. Het in duigen vallen van al
le mooie plannetjes, door het gezin
soms lang gekoesterd. Neiging lot lui
heid en lediggang des duivels oor
kussen, dat wil zeggende bron van
allerlei ondeugden. Verlies van 't besef
van eigenwaarde, dat den werkman te
Verviers van ouds eigen is. Eindelijk
de noodlottige terugslag op de werk
lieden, die, gedwongen mee te staken,
daardoor het bestaan .an hun gezin
bedreigd zien.
.Eleschouw' men de zaak uit het oog
punt van de kleine nering, dan krijgt
men de volgende nadeelen in rekening
te brengen
.Geen ontvangsten, maar onverbidde
lijke aanmaningen tot betaling. Gedwon
gen vermeerdering van kredietwant
geen krediet, geen klanten. Alzoo op
drijven van het krediet, moeite oin het
geld binnen te krijgen en daardoor ze
kere ondergang.
,Nu uil het oogpunt van do njjver-
Onmogelijkheid om te bekwamen
tjjdc de aangenomen bestellingen uit
te voeren. Ontevredenheid van do be
stellers en aanvragen om schadever
goeding, in 't vervolg gaan de bestel
lingen naar 't buitenland. De patroons
moeten zich ontzaglijke offers getroos
ten, om zich uit dien toestand op te
werken. Vandaar weer nieuwe verla
ging van de loonen. Het kapitaal wordt
wantrouwend. Do industrie ziet zich
verplicht naar het buitenland te ver
huizen. Derhalve geen werk meer voor
tie arbeiders te Verviers.
.Nu uil liet oogpunt van den handel:
.Er worden haast geen zaken meer
gedaan. Men komt tot spotprijzen, ten
gevolge van het wantrouwen en de ge
dwongen werkloosheid van de indus
triëlen. Vandaar noodzakelijkheid om
het personeel Ic verminderen en de
bezoldigingen te verlagen. Ophouden
van allen handel in grondstoffen, be-
noodigd voor de njjverheid. Gedwongen
werkloosheid van alle arbeiders en be
dienden, voor het vervoer en het op
slaan dier waren gebezigd.
.Ten slolte uit hel oogpunt van al
gemeen bi lang
.Schrikkelijk miscrediet van de stad
Verviers. Waardevermindering van ge
bouwen. Vermeerdering van den post
van openbaren onderstand. Belemme
ring voor den welstand voor allen.
.Het hier opgehangen tafereel is ze
ker allertreurigst, maar niemand zou
kunnen betwisten, dat het volkomen
overeenkomstig de waarheid is. (Ons
dunkt dat een en ander wel wat al te
somber gekleurd zal zijn, maar daar
blijft toch genoeg van over wat waar is.
Reu. K. W.) Terwijl te Verviers al
dus de woelwaters en drijvers de ge-
heele industrie ondermijnen, wrijven de
Engclsche fabrikanten zich de handen en
verkneukelen zich in het vooruitzicht,
met den buit te mogen gaan strjjkeu.
„Om dat te verhoeden, wordl den ar
beiders op het hart gedrukt, toch in
vredesnaam in 'l vervolg niet meer te
werkstaken, zich niet Ie laten medeslee-
pen door gcivctcnlooze opruiers, maar
hun eigen welbegrepen belang voor
oogen te houden.
.Die raadgevingen mogen ook ten onzent
wel ter harte genomen worden, want,
behoudens verschil in do omstandighe
den, konten de gevolgen hier op 't zelf
de neer als in België en elders."
Is deze mcdedeeling cene ernstige
waarschuwing aan de wcrkliodcn,
ernstiger, meer benauwend voor de
verantwoordelijkheid en hel geweten is
zij voor degenen, die als leiders, door
hun laat ons hopen, zonder neven
bedoelingen ondoordachten raad en
aansporingen, aanleiding geven lot on
tevredenheid, wrevel, opstand tegen
de overheid en werkstakingen, wel
ker gevolgen hierboven hoofdzake
lijk in stoffelijkcn zin zijn vermeld,
maar dievoor hel maatschappelijk en gods
dienstig leven en voorhei ziclehcil onbere
kenbaar zijn.
BUITENLAND.
Gelijk met weet, moesten Zondag in
de groot'' steden van België aanvullings
verkiezingen gehouden worden, waarbij
het getal gemeenteraadsleden inoest aan
gevuld worden met 4 patroons en 4
werklieden in gemeenten boven 70.000
zielen, met 2 patroons en 2 werklieden
in gemeenten van 20.000 tot 70.000
zielen Iedere categorie koos daartoe uit
den stand, waarloe hij behoortkoop
lieden, advocaten of andere vertegen
woordigers van den werkman konden
dus niet andidaat gesteld worden. Ook
waren het alleen patroons en werklie
den, die lot het uitbrengen van hun
stem gerechtigd waren.
Deze bevoorrechting van enkele stan
den valt niet algemeen in den smaak
en er worden van vele zijden bedenkin
gen legen gemaakt, dat de kiezers van
Zondag j.l. reeds bij de algomccnc ver
kiezing gelegenheid gehad hebben om
hunne belangen te behartigen en nu
bovendien nog tens exlra mochten kie
zen. Alleen als een proef om tot een
algeheele vertegenwoordiging van belan
gen te geraken, valt wellicht voor deze
nieuwigheid iels le zeggen.
In den stand der partijen is overigens
door deze aanvulling weinig verandering
gebracht. De liberalen hebben hun groot
sion knak reeds bij de ulgemneno ver
kiezingen gekregen. Te Brussel o.a. heb
ben zij slechts een meerderheid van
ééne stem behouden, cn dit heeft den
liberalen burgemeester Buis, alsmede
den wethouder De Mot, aanleiding ge
geven om ontslag te vragen. De ka
tholieken zullen dus voorlaan in het
Dagelijksch Bestuur der hoofdstad een
woordje mee lo pralen hebben.
In Frankrijk is eene gcheelo Kamer
zitting gewijd geweest aan de aange
legenheden op Madagascar. Do vrees,
dat het nieuwe kabinol-Bourgcois het
niet koningin Ranuwala ge: loten trnc-
laat zou omverworpen, ten einde hel
eiland geheel te atmexceren in plaats
van er protectoraat over uit te oefe
nen, bleek ongegrond, want de minis
ter van Buitenlandsche Zaken Borlhelol
stelde in het licht hoe een rocmrjjk
slot alles bekroonde, dank zij den hel
denmoed en dc tucht van het leger en
de geestkracht des opperbevelhebbers
en der officieren. Madagascar, zeide de
Minister, is nu eene Fransclie bezitting
geworden. Na de gebrachte offers mag
cene uitgebreide, deugdelijk gewaarborg
de vergoeding worden verlangd.
Do Regecring zal te barer Ijjd hare
besluiten doer, kennen, die van dien
aard zullen wezen, dat gcenerlei ver
wikkeling kan onlslaar. niet andere Mo
gendheden. De aangegane verplichtin
gen zullen worden nagekomen. EIct
binncnlandsch bestuur zal worden ge
reorganiseerd, maar op cene wjjze, dat
aan de waardigheid der Koningin niet
worde le kort gedaan, want het in-
landsch bestuur moet niet door een
Fransch worden vervangen.
De inet de Koningin gesloten over
eenkomst wordt door de tegenwoordige
Regeering overgenomenmaar enkele
wijzigingen zullen toch worden voorge
steld, uitsluitend ten doel hebbende om
voor de toekomst misverstanden te
voorkomen. Een in dien geest vernieuwd
traclaat zal aan de goedkeuring der
Kamer worden onderworpen.
Na een vrij langdurig debat werd
een voorstel tol benoeming eencr en
quête verworpen met 409 tegen 112
stemmen waarna een voorstel van den
Republikeinschen afgevaardigde Codet,
waarmede de Regeering zich had ver-
eenigd, slrekkendo om te verklaren,
dat de Kamer genoegen neemt mot de
medodcclingen dor Regeering en de
troepen gclukwenscht met don uitslag
der expeditie, met 420 tegen 54 stem
men werd aangenomen.
Een voorstel van den socialist Grous-
set lot dringendverklaring van zjjn ver
zoek om het vorig Kabinet in staat
van beschuldiging te stellen, werd met
417 tegen 48 stemmen verworpen.
Het Oostenrijksch Huis van Afgevaar
digden heeft verlof gegeven tot gerech
telijke vervolging van den afgevaardig
de Schneidci, wjjl deze in eene open
bare redevoering tot Jodenvervolging
hnd aangespoord.
Aan liet debat werd ook deelgeno
men door den bekenden Dc. Lueger,
legen wien nu oveneens eene gerechte
lijke vervolging is toegestaan. Dit laat
ste besluit nam de Kamer met 120 te
gen 51 stemmen.
De toestand in hel Oosten schjjnt
heler te worden. Aan het verlangen
der Mogendheden, om een tweede sta-
lionncerend schip in den Bosporus toe
le luien, is di or do Porto toegegeven.
Nauwelijks eenige dagen geleden was
dit nog geweigerd, omdat zoo heet
te het de aanwezigheid vun zooda
nig schip waarschijnlijk eene tegenover
gestelde werking zou hebben dan de be
doelde, nameljjk de Muzehnansehe bevol
king in opgewondenheid brengen, en
daarenboven was het ook volkomen
onnoodig geworden met het oog op de
maatregelen, door de Porte tot herstel
der orde genomen.
In de Italiaansche Kamer is het
Woensdag weer onstuimig toegegaan.
Het Kamerlid Barzilai bracht de om-
kooporijen ter sprake, welke aan de
verkiezing van den afgevaardigde Guy
waren voorafgegaan. Deze antwoordde,
dat de omkooping was geschied door
personen die buiten dc regeering stonden.
Hierover ontstond zulk een geschreeuw,
dat de voorzitter zich genoodzaakt zag,
de zitting te schorsen.
Toen de zitting hervat was, stelde
Crispi voor, een commissie van enquête
FEUILLETON.
Stad en Dorp.
Vrij gevolgd naar hel Duitsch door At.
4) De zon slond reed» laineljjk hoog aan den
hemel toen bü zich herionerde, dat hjj nog heel
nat te do>n bad vóór zjjn taak voor dien dag
algeloopeo was. Het een feilen zweepslag wilde
hg zjjn paard, dat inol hangenden kop slaperig
stond te wachten, bcgrjjpeljjk maken, dat het
met luieren nit was, toen hg zgn vrouw op
hem zag aankomen. Hg veronderstelde, dat de
aanmaning van den deurwaarder haar in angst
had gebracht, en bromde: ,don wgf' lus-
scheo de landen door, maar zg bad hem heel
andere dingen le vertellen.
Deeds vanuit de vertoriep zjj hem knehend
en hggend toe
.Christioan, tante is dood 1"
Eenige oogenblikken stond Lange sprakeloos.
Daarop echter maakte lig een luchtsprong en
o en kloppend hart voor hen
.Moet je nn zoo denken en spreken, n:
[oede onde tante nog pas de oogen ge
heefl?"
dnizc
van harte den 1:
at zg zeker na.'
rrouw te kras.
.Je vraagt nog niet eens hoe ze gestorven
is I Het epgl mg maar dat ik haar de oogen
niet heb kunnen toedrukken. Zoo dikwijls hoeft
mgno moeder gezegd, dat ik voor haar zorgen
motst. Maar wie had ook kuonen denkon, dat
het zoo schielgk met haar zou ailoopen. Gisteren
was ze nog gezond, en nu is ze reeds-ecu
lgk."
.Houd loch op met die schroeuwerg," zei
Lauge gemelijk. .Eens moeten wg toch allen
sterven, en dan is het toch maar het beste dat
dit gebeurt, vóAr de kwalen van den ouden
dag den mensch komen plageo. Maar heeft men
,Ja, dal is liet 'm juist," zuchle de vrouw.
.Men heelt de arme oude sukkel dood gevonden.
Zo is gehool verlaten geslorvon. 't Is verschrik
kelijk zoo te sterven, zonder de laatste H.
Sacramenten te ontvangen."
Bg deze woorden kon ook Lange een zekere
ontroering niet onderdrukken; maar hg ver
dreef die betere gevoelens uit zgu hart, ge
bood zgne vrouw naar huis terug le gaan en
maakte zich gereed haar te volgen. Hg brandde
van verlangen spoedig in het bezit der erfenis
te komen, waarmede hg nu meende gewaar
borgd le -gn voor de toekomst. Flnks had hjj
zgn paard uitgespannen en dreel nn in geslrek-
ten draf zgn tiouw dier naar de slat terug.
Denzolfden avond van dien voor Lango zoo
bewegelgken dag zat bg weder met Woorltuan
in do herberg, maar nu met hem aan een
tafeltje alleen. Beiden hadden ook rnol elknndor
zoo veel vertrouwclgks te behandelen on
Woortman had zich vast voorgenomen zijn
vriend eens met overtuigingsbewgzen geheel
voor zleli lo winnen. Dat ging dan uok niet
zoo heel mooiljjk. Lange kwam len laatsto tol
het besluit dat liet maar het beste was om
zgn huia on land te verkoopen, on met dat
geld en de le verwnchten erlenis naar Hamburg
te trekken. Woortman wist hem voor le spie
gelen, dat men in een groote stad zich voor
weioig geld vestigen en goed klceden kan. Hg
zou wel voor een goede betrekking zorgen, on
hem in alles behulpzaam zün.
Hal hoofd van Lange begon te gloeien van
opgewondenheid. Hg maakte het vasln voorne
men, zoodra hg in het bezit der erfenis zou
wezen, aan zgn plan uitvoering te geven. Van
den kant zgnor vrouw vreesde lig woinlg logon-
slandin den grond van haar hart vorlaogdo
ook zg naar een stadsleven, en wanneer zich
toch liet onverwachte gevat voordeed, dat zg
bezwaren maakte, dan zou hg haar wel wolon
te dwingen.
Den volgenden dag vertrok Woortman weder
naar Hambnrg. Spoedig daarop ontving Lange
bladen, welke loezending geregeld aanhield,
ia een daarbggevoegdenbriefwerdhy gesmeekt
om toch vooral do bladen zooveel mogclgk in
den omtrek te verspreiden. Lange verslond als
het ware do opruiende artikelen dier bladen,
berg ter hand, maar zonder «enig succes. Geen
enkele hoor wilde van die prullen iels welen,
zelfs denude Bierman met zgn ronden neus, die
anders oen twialzocker van den oorslun rang
was, en die niets liuver dood dan zjjn dorst to
lesschen aan don hrandowyo, hodanklo er hnr-
Als de pastoor van hel dorp liet dwaze be
sluit van Laoge ter oore kwain was het reeds
lo laat, om hein daarvan lerug lo brengen.
Want op zekeren dag liep hel gerucht dat
Lange zgn huis had verkucht, on reeds voor
goed was afgereisd. Da pastoor was bcdroeld
zeide: .Dat zgn alweer de gevolgen van het
II.
Slechts met het noodigsto loegerusl, om
dat Woorlman had gezogd, dat mon in Ham
burg alles veel beter on goedkooper kon aan
schaffen, maar in zün jaszakken drie duizend
mark en een goedgevulde porlomonnaie, landde
de hoer met zün familie in Hamburg aan. Als
by echter aan het station uit don wagon steeg,
en het onboschrgleiyk gewoel eener grooteslad
hem een weinig overwoldigdo, voelde by zich
toch beklemd om bet hart, en zgn vrouw kon
met moeite baar tranen weerhouden. Dat was
nu hel beloofde laad, waarnaar zg zoo vurig
hadden verlangdde slad waar zg oen geluk
hoopten le vindeD, dat zü le vergeofs op hot
land gezocht hadden.
Maar er wbb nu geen tyd van peinzen, zü
moesten een nienwe woning zooken, zich be-
hoorlgk vestigen, en zü wislon nu nog niet eena
waur zü des avonds hun hoofd zouden le rusten
loggen. Rondom hen zagon zü niets dan vreemde
gezichten, die onverschillig op hen neerzegen
ovoral een loopen en con draven alsof voor
die monschen geen rust bestond. Zoo slondon
ze daar, loen een spoorwegbeambte op hen af
kwam en op barschen loon gobood, met hun
pakkage uit den weg to gaan. Hulpeloos keek
Lange om zich been, maar niemand bood zich
aan bom le helpen aan een boor, zoo heet
hel daar, is toch niets te verdiaoon. Elndelgk
't zgn vr
aar le dragen, cn de kinderen werden
met het overige belast. Aan den uilgang van
het station bood een ruw, onbeschoft persoon
zün diensten aan, die door Lnnga met graagte
werden aangenomen. Do sjouwor, een kerel als
oen boom, en gespierd als oen herknlee, pakte
den kolfor op, terwyl Laoge oen briefje uil zün
zak haalde, waarop Woorlman don naam van
een horberg geschreven had.
.In het wille lam vroeg de pakkendrager
nadenkend. .Ah, in do Sleenslraat, en (linke
boel daar! Voornit maar!"
De sjouwerman ging voorop, terwjjl Lange
met zu'n familie met loome schreden volgde.
Met verb iziog staarden ze op de prachtige hui
zen, bleven stilstaan voor de reusachtige win
kelramen met de verleideiyke uitstalling, too
it zü ai
den verzadigen. Van
i voorbijgangers a
I