Katholiek Nieuws- en Advertentieblad
No. 45.
Zaterdag 8 Februari 1896.
Negende Jaargang.
DE EEMDODE
voor Amersfoort. Baarn. Apeldoorn. Barneveld. Blaricum, Bussum, Driebergen, Eemnes, Harderwijk, Hilversum, Hoogland.
Laren, Leusden, Naarden, Nijkerk, Soest, Stoutenburg Yeenendaal en Zeist.
Verschijnt eiken ZATEBDAO.
Abozmomontsprijs por drie maanden:
Franco per postf0,40.
Afzonderlijke nummersf 0,05.
BureauKromnmtraat, F 227Amersfoort.
Uitgave van de Vereeniging De Eembode.
Prijs der AdvertantUn:
Van 1 tot 6 regelsf 0.30
Voor iederen regel meer- 0.05
Belastingwetten.
Ingezonden.
I.
Met de meeste voldoening, geachte
Redactie, heb ik en velen met mij uw
Hoofdartikel, getiteld: Plaatselijke di-
recte-belasting naar het inkomen", ge
lezen. De willekeurige wijze van ageeren
tegenover de belastingschuldigen bij de
uilvoering dezer reeds in zich-zell zoo
hatelijke wet heeft bij velen ontevre
denheid en wrevel gewekt, en zich ge
uit in biltere klachten. Maar wat baat
het of men zich beklaagt bij zjjn vrien
den en buren, wanneer dit niet aan
het rechte kantoor geschiedt De bil
lijke klachten en grieven gaan op deze
wijze verloren, wie ze gelden hooren
daarvan weinig ol niets; de zaak wordt
op denzelfden voet voortgezelmen
verkeert dikwijls aan gene zijde in den
waan dat alles goed gaat, cn verneemt
men soms al eenige klachten, nu ja,
dit zal wel altoos het geval blijven bij
belastingwellen. Juist daarom is het
goed, als er onbillijkheden, onrecht of
waf dies meer zij geschieden, daarop
in het openbaar de aandacht te vestigen.
Dit nu is door u in bovengenoemd
Hoofdartikel geschied uw openbaar op
treden juich ik van ganscher harte toe
en prijs tevens uw lofwaardig pogen
om daarin eene verandering ten goede
te bewerken. Wille'eurige behandeling,
onrechtvaardige daden wekken wrevel
en afkeerze zijo despotisch, moeilijk
buigt zich daaronder de nek van een
vrijen zoon des vrijen Vaderlands.
Vergun mij echter, geachte Redactie,
naar aanleiding van uw Artikel, in het
algemeen eenige opmerkingen te maken
aangaande de belastingwetten zoowel
van het Rijk als ra^vele gemeenten,
welke in latere jaren werden ingevoerd.
Hel werd van lieverlede een manie be
lastingen te heffen naar vermogen en
inkomen. Dit bracht zoo de tijdgeest
mede! Dat zouden eerst wetten zjjn
van non plus uitrol Edoch ruim
twee jaren zijn vermogens- en bedrijfs
belasting des Rijks in werking en wat al
misère'» hebben we daarvan beleefd, wat
al klachten gehoord en grieven verno
men Voor het eerst werd hier de ge
meente-belasting geheven naar het in
komen, en van alle zijden gaan veroor-
deelende stemmen op, din spreken van
willi-keur en onrechtHet valt derhalve
den ontwerpers en bewerkers dezer
wetten niet meè, bittere teleurstellingen
oogsten zij in bij hun grootsche ver
wachtingen. Dit kon niet anders; wet-
in zich-zelven niet goed kunnen
nimmer heilzame uitwerkselen uitoefenen
deze wetten dragen een onzedelijk ka
rakter. Daarop wensch ik meer in 't
bijzonder de aandacht te vestigen.
it vóór de invoering dor nieuwe
belastingswetten was ieders persoonlijk
bezit, inkomen, een gesloten boek voor
anderenmet de uiterste zorg bewaar
de de bezitter dit hem dierbaar geheim
zich-zelven. Ied-r belastingschul
dige wordt thans krachtens de wet ge
dwongen de respectieve geheimen van
vermogen, bedrijf, inkomen 1e open
baren en aan Staat of gemeente over
Ie leveren, wil hij niet ambtshalve
worden aangeslagen. Heeft de wetge
vende macht hier het recht daartoe?
Minstens heeft de belastingschuldige het
recht te vorderen, dat de afgedwongen
geheimen bewaard blijven. Deze ge
heimhouding wordt door wetsbepalin
gen toegezegd, maar welke waarborg
wordt hem gegeven Worden de uit
voerders der wet onder eede tot ge
heimhouding verplicht Geenszins het
zijn zoogenaamd vertrouwde personen.
De feiten bewijzen overvloedig welk
vertrouwen men kan stellen, wanneer
de geheimen het eigendom worden van
meerdere personengegronde klachten
werden te dien opzichte overvloedig
genoeg vernomen. Echt vertrouwde per-
n zijn niet voor het grijpen, zij zijn,
gelijk de ervaring leert, slechts zeld-
i een natuurlijk gevolg dezer wet
gevingen moest zijn, gelijk de feitelijke
uitkomst bewijst, dat geheimen werden ge
schonden en een veelvuldig onrecht ge
pleegd werd tegenover belastingschuldi
gen. Ziedaar de eerste immoreele zijde
dezer wetten.
De gee'schte openbaring der gehei
men van vermogen, bedrijf en inkomen
geschiedt met het doel ora percentsge
wijze daarvan belasting te innen. Wat
vroeger als onschendbaar gold en vrij,
daarop wordt thans, wanneer men valt
binnen do termen der bedoelde wetten,
door Staat of gemeente beslag gelegd
kapitaal, bedrijf en inkomen zjjn niet
vrij meer, zij zijn in zekeren zin overge
leverd aan Staat of gemeente, die ze
belasten en bezwaren overeenkomstig
de uitgaven naar eigen goeddunken te
bepalen. Is het niet alsof de Staat of de
gemeente zegt tol den belastingschul
dige ik laat u het eigendom op voor
waarde, dat ge mij de interest betaalt,
door mij te regelendat ik het vrucht
gebruik daarvan geniet, naar eigen goed
vinden voor te schrij"en Wie ont
waart hier niet den geest van 't com-
ismo, die ons uit deze wellen te-
genwaait Worden wij niet daardoor
vooruitgeduwd op de brug die leidt naar
den socialistenschen Staal Geest en
richting beide maken derhalve, dat wij de
tweede immoreele zijde dezer wellen
kunnen conslateeren.
Vóór deze wellen in werking traden
werd belasting geheven van wat kon
worden gezien en dprhalve gecontro
leerd lhans van wat niet zichtbaar is
en alzoo niet kan worden nagegaan
de belastingheffing geschiedt thans vol
gens eigen aangifte. Wat is daarvan het
gevolg Dat eerlijke menschen het gelag
betalen, terwijl anderen in den cjjns van
den Cuesar te kort schieten de eersten
doen de door de wet gevorderde opgave
consciëntieus, volgens hun beste weten,
de anderen daarentegen lichten daarmede
de hand, zoodat, daar Staat en gemeente
moeten worden onderhouden, Je eersten
te veel, de laatsten te weinig betalen en
derhalve de eerlijkheid de dupe wordt
dezer wetgeving. In de bestaande maat
schappij v*n eerljjke en oneerlijke men
schen moest dit het gevolg zjjn dezer
wijze van belastingheffing en het is
daarom dat we haar op de derde plaats
immoreel noemen.
Maar, zal men antwoorden, de aan
gifte kan worden verhoogdIn deze
gevallen heelt de wet voorzien! Door
zoo vragen wij, en welke zijn hun
gegevens Zijn die personen alwetend
of gewapend met een alrioordringend
oog? In het algemeen genomen staan
'oor de gesloten boeken der belas
tingschuldigen en in ander man's boe
ken is duister lezen. De beslissing moet
worden genomen of de eene of andere aan
gifte moet worden verhoogd al dan niet
geval van verhooging op welke gron
den wordt ze gebaseerd? Wat het ver
mogen betr.-lt en de eigendommen meent
ze te kunnen opdiepen uit memo-
van successie, waaruit de erfenissen
bljjken, en uit de hypotheken waarmede
de eigendommen wellicht zijn bezwaard.
Van hypotheekbezwaring kan men zich
overtuigen, maar wie verzekert of er
een massa andere schulden zijn
Mol zekerheid kan men achterhalen hoe
groot een erfdeel is geweest, maar welke
zekerheid heefl men van wat thans nog
daarvan in het bezit is Is het niet geheel
of gedeeltelijk er b(j ingeteerd Heeft men
het niet besteed ter aflossing van gemaakte
schulden of wel gelaten of geschonken
lot steun of onderhoud aan een of ander
familielid Verschillende andere vragen
kunnen hier gesteld worden, waarop
alleen de belastingschuldige 't antwoord
geven kan. De beide gegevens derhalve
verstrekken weinig of geen licht, men
tast in het duisterde verhooging alzoo
geschiedt zonder eenigen zekeren grond
slag en is bijgevolg willekeurig; men
heeft niet de minste zekerheid dat de
gedane aangifte te laag is.
Gaan wij over tot de bedrijfs- en
inkomsten belasting, dan ziet het er nog
treuriger uitalles wordt hier nog vager
en onzekerder't is eenvoudig gissen, en
gij kent het spreekwoordgissen doet
missen. Men gaat af op het uitwendige,
men beschouwt de zaken die worden
gedreven, den stand waarin men leeft, de
levenswijze welke men voert, en daarop
baseert zich dan de verhooging. Maar
gij weet dat de uitwendige schijn, vooral
in onze dagen, dikwijls bedriegt. Met
wiens geld worden de zaken gedreven?
In één woord: wat wijst de balans op
het einde des jaars Aangaande stand
levenswijze willen wij slechts vragen:
schuilen zelfs achter spiegelruiten soms
niet ongekende, beklagenswaardige finan-
ciéele geheimen Moeten velen soms niet
om hun stand op te houden zich in 't
huiselijk leven bekrimpen of gesteund
worden door meer bemiddelde leden
hunner familie? Hoe staat het dikwijls
met de inkomsten van vermogenden
Vroeger of nu, wat een verschil dikwijls
ten gevolge van financiëele verliezen,
van noodlijdendheid van effecten, van
conversie's, van verminderde huur, van
verlaging of achterstalligheid of staking
zelfs van rentebetaling voor hypotheken en
andere schuldvorderingen Treft men
hier niet een zekere klasse aan, die zich
hooger aangeven dan de werkelijkheid
vordert, omdat zij hun netelige of dis-
creele positie voor niemand ter wereld
welen willen? Wie wijst hier den weg
dit duister labyrint Wie ontsteekt hier
licht? Men tast, het belastingbiljet verhoo-
gend, in het duister men verhoogt zon
der zekeren grondslag, men maakt zich
schuldig aan schandelijke willekeur en
grieft op het bitterst de rechtschapen
eerlijke burgers in hun eergevoel, en
omdat bedoelde wetten daartoe leiden,
len wij baar wederom immoreel.
Hoe weinig zeker het uitwendige de
maatstaf kan zijn tot verhooging, blijkt
ten duidelijkste uit de toepassing
onzer splinternieuwe gemeentewet van
belasting naar het inkomen. Ik herhaal
hier, geachte Redactie, gaarne uwe
woorden uit bovengenoemd Artikel:
.Waar behalve degenen, die in een
verhoogden aanslag hebben berust, of
die er niet tegen zijn opgekomen, omdat
zij zich verheven achten boven de aan
tijging van oneerlijkheid, welke in eene
willekeurige verhooging van het opge
geven inkomen ligt opgesloten, waar
behalve deze ingezetenen nog ruim drie
honderd aangeslagenen zich genoopt ge
voelden te reclameeren," daar is, zoo
besluit ik, hel verder bewijs voor de
immoraliteit dezer wet overbodig.
FEUILLETON.
Stad en Dorp.
Vrij gevolgd naar het Duitsch door M.
13) Na ni de vronw als door een wonder
uit de hinden ran den jood Terloet. OoTerwfjld
spoedde zg zich naar zijn kantoor en verzocht
om Betlchenbaom te spreken. Voor zg echter
nog een woord gesproken had, riep hg haar toe
.Wat wil je nog van mg Je weet, wat ik
gezegd heb, en daar blijft het bg."
.Maar, mijnheer," zei de rronw met hijgen
den adem, .ik zal n alles, alles betalen, wat wjj
schuldig zjjn. Hier is bonderdvpig mark,
d.armedc ia alles afgedaan. Geef mg maar eeu
c'ii tan tie."
.Mozes trad ontbotst terughg bad in bet
.Allemachtig, waar heb je dat geld vandaan
gehaald? Vronw, je b'bt het gestolen. Voor
Mn nor was ja zoo arm als een kerkmnh ca
non kan je zwemmen in Let geld."
„Dat ia mjjn zaak, mgnneer," zei de
gekrenkte vronw. „Hier b het geld en geef
°„Ne*n," zTde jood beslirt, „ik neen
vluchtig na en schreef een qoitantie, die hg de
vrouw overreikte, eo waarmede deze zich
ijlings verwijderde.
Deze onverwachte redding bad de vrouw
weder eenigermate bemoedigd. Eo van dien
stonde ar begon haar toestand ook iels drage
lijker te worden. De kleine Theresia beterde
zichtbaar, zoodat vrouw Lange er >.eder aao
denken kon zich mei andoren arbeid bezig te
honden. Geertrni, de jonge bij haar inwonende
vronw, vroeg bg anderen om naaiwerk en ook
of zij te wasscheo of te strijken hadden, en
met de karige opbrengst van dit werk wisten
zg zich te redden.
Zoe werd het half Juli, no ni
en dan kwam Lange nit de gevangenis terug.
Het spanning verbeidde de vronw den dag
zijner bevrijding, ofschoon zij i
tjjd, dien zjj met baren man geleefd had, veel
leed van bem le verduren had. Maar
dat zij hem als een ander mensih
kon. De biltere ervaringen, die hjj opgedaan
had, en vooral door de longo gevangenisstraf
was rijn gemoed voor betere indrukken toe
gankelijk geworden. Zg wilden, wanneer zg
weder le zamen waren, een nienw leven be-
Plotseling echter doorliepen verwarde, ang
stige geruchten de groote stad. Op zekeren
avond kwam Geertrni met de tjjding in huis,
dat de cholera was uitgebroken en dagelijks
vele slachtoffers maakte. Anna wist niet ol zg
zich daarover wel zoo bevreesd behoefde
maken. Zg had nooit iels naders over de e!
lera gehoordzg wist alleen maar dat het i
besmettelijke ziekte was en dat velen er i
sterven. Hare gedachten, die door de zorg v
bet dagelgksch brood zoo zeer in beslag ge
men werden, namen dos al spoedig weder
andere richting.
Slechts drie dagen later zon zg echter
zeer onzachte wgze aan de cholera worden
herinnerd, 's Avonds tegen zeven nar vers
een raw, armoedig gekleed man, die een brieljo
van Geertrni bad, waarin deze baar verzocht
aan den man haar koffer mee le geven. Zg
weggehaald. Er zi
en. De menschen sterven
sn koffer. Ik wi
Geertrui niet self meegekomen was.
.Omdal de cholera hier in hols is," bromde
de man. .Dezen middag hebben zg er reeds
twee Igders uitgedragen."
.Groots Hemeldaar weet ik niet het minste
van", jammerde de vronw verschrikt. .Wanneer
is de ziekte dan hier in hnis uitgebroken
„Dat weet ik niet", antwoordde de ander,
.maar wel kan ik n verzekeren, datzg er dezen
middag twee uit de onderste verdieping hebban
en zgn morsdood. Hue
hier is bet geld en ge*
geen oogenbiik langer in dit hois blgven."
Als versaft leidde de vroaw den man naar
de kamer van Geertrui eu wees hem haar eigen
dom aan. Het smartte haardiep, dal haar vriendin,
waarop zg meende te allen tgde te kunnen
rekenen, baar nn, in zalke omstandigheden, zelfs
zonder afscheid te nemen, aan baar lot over
liet. Hel goede mensch begreep Diet dat de ge
vreesde ziekte Je macht bezat, om zelfa hechter
banden te verbrekeo, dan die welke beide vroa-
Toen de vronw nn weder alleen mei hare
kinderca was, voelde zg zich verlatener dan
ooit te voren. Hare kinderen bracht zg
te bed en daarna iennde zg in het opene
venster om haar boete, pgnlgke voorhoofd door
den avondwind wat te laten afkoelen. Onder
haar stegen nit de diepte slechte, bedorvene
dampen naar omhoog. Uil de geopende vensters
van verscheidene vertrekken weerklonk dien
avond een levendigo verwarring van stemmen.
Uilroepen van ontsteltenis en schrik werden ge
hoord en meermalen gevolgd door kreten van
smart en doodelgken angil. Een nooit gekend
ir het vrge veld, in de verkwikkende
ook zg door de gevreesde ziekte werd ainge
last Haar ook wat zon bet vreesolgk zgo, als
de dood haar kinderen wegnam, een schat, waar
aan haar gefolterd hart zoo innig gehecht waa,
cn die haar de krachten schonk om zich slaande
le houden in de harde beproevingen, die zg te
doorworstelen had
Deze gedachten dreven haar als met geweld
oasr een buurvrouw, bg wie zg reeds dikwgls
troost gevonden bad. Om de kinderen niet le
wekken, sloop zg op de leeneo de kamer nit,
en klopte aao de deor van een nevenvertrek.
.Wie is daar?" vroeg een stem van binnen.
,lk ben het," antwoordde Anna.
.Ga maar weer naar je kamer," lnidde het
antwoord. ,Ik wil mei niemand iels le doen
hebbon. Ik heb geen lust, om de cholera le
krggen."
Ontmoedigd wilde de vronw weder in hare
kamer gaan, toen op de trappen zware schre
den weerklonken. Gelgklgdig schreeuwde een
vronwelgke slem: .Hoeder, moeder, ze willen
vader halen!"
Als verlamd van schrik bleef Anna staan;
zg wilde zich vetwgderen, maar het was baar
niet mogeljjk. Zoo hoorde zg hoe men onder
haar een zieke nil de kamer haalde, in een
brancard legde, en boe zgo vronw en kinderen
gillend en schreiend met den zieke wilden mode-
gaan, maar door de dragers met harde woor
den werden teruggewezen. En dan nog de
smartelgke uitroep door een vrouwenstem ,0,
God, wg aao ham nimmer weder 1"
