Katholiek Nieuws- en Advertentieblad
No. 30.
Tie:
aargang.
DE EEMBODE
voor Amersfoort, Baarn, Apeldoorn, Barneveld, Blaricum, Bussum, Driebergen, Eemnes, Harderwijk, Hilversum, Hoogland,
Laren, Leusden, Naarden, Nijkerk, Soest, Stoutenburg, Veenendaal en Zeist.
Verschijnt eiken ZATERDAG.
Abonnemontapriji par drie ouidm
Franco per post
Afzonderlijke nummers
Bureau: Krommestraat, F 22?Amersfoort.
Uitgave van de Vereeniging De Eembode.
Prijs dar Advartentièni
Van 1 tol 6 regelsf 0,30
Voor iederen regel meer- 0.05
n uiterlijk Vrijdagavond
Bij dit nummer behoort
een bijvoegsel.
Bond van R. K. Werklieden.
Zondag jl. werd te Arnhem de vierde
algemeene vergadering gehouden van
den Bond van R. K. werklieden-veree-
nigingen in het aartsbisdom Utrecht,
welke door 2200 vertegenwoordigers van
26 rereenigingen in Musis Sacrum werd
bijgewoond. Aan een verslag daarvan,
voorkomende in De Tijd, ontleenen wij
het volgende:
De groote zaal van dit gebouw le
verde door deze talrijke schaar leden
van den Bond, hun schoone banieren
en de toepasselijke versieringen, een
groolschen aanblik op. Op het podium
«tonden, te midden van planten en bloe
men, de buste van H. M. Koningin Wil-
helmina, en aan weerszijden daarvan
die van Z. H, Paus Leo XIII en H. M.
de Koningin-Regentes. Achter hel spreek
gestoelte schaarden zich de besturen
der afdeeiingen met hun eerw. adviseurs.
Onder daverend applaus kwam te elf
uur de bondsadviseur dr. Schaepman
de zaal binnen, waarna de bondspresi
dent, de heer J. A. Overdijk, de verga
dering het welkom toeriep en de ver
wachting uitsprak, dat ook deze verga
dering, gelijk de vorige, veel tot den
bloei van den dioceesaan-bond mocht
bijdragen. Spreker herinnerde aan de
eerste vergadering te Deventer, waar
acht vereenigingen, te zamen 1900 leden
tellende, samenkwamen, terwijl het leden
tal thans 5000 bedraagt, ongerekend de
elf afdeeiingen, die in wording zijn. Dil
«ucces dwingt, zegt spreker, tol dank
baarheid jegens God, en daarna jegens
hem, aan wiens initiatief de Bond zijn
ontstaan dankt, den huidigen bondsad
viseur dr. Schaepman.
Terwijl spreker zijn dank aan dezen
bracht, betuigde de vergadering in le
vendige toejuiching haar instemming.
Daarna deed spreker voorlezing van een
telegram, dat aan Z. D. H. den aarts
bisschop van Utrecht, den beschermheer
van den Bond, zou worden verzonden,
luidende als volgt
.Monseigneur. De Bond van R. K. Werk
lieden Vereenigingen in het aartebiedom van
Utrecht, met zgn bondsadviseur vereenigd te
Arnhem, brengt langs deien weg ijjn hulde aan
Doorluchtige Hoogwaardigheid, en vraagt
met kinderlijken eenvoud Uwen bisschoppclgten
Na meededeeling van eenige maatre
gelen van orde door den Bonds-president,
heette ook dr. Schaepman de vergader
den welkom, en gaf zijn vreugde te
kennen over het groote getal, hier ver
eenigd, tevens het symbool der eenheid
van gedachte en gevoelens, die allen
samenhoudt. Wat ons groot maakt is
die eenheid van het hart in trouw en
liefde voor Kerk en Vaderland die een
heid van hoofd door het geloof, dat
ons samenhoudt in de belijdenis van
waarheid, vryheid en recht, de grond
zuilen der maatschappij I Hierna riep
spreker de vergadering nogmaals het
welkom toe en noodigde nu uit, om
met ontplooide vaandels op te gaan
naar Gods kerk, om den zegen ovei
het werk van heden af te smeeken.
In de schoonste orde, die zeker op
de langs den weg geschaarde menigte
groo'.en indruk maakte, trokker. de ver
gaderden nu naar de kerk van den H.
Martinus. Na het uitstellen van het
Allerheiligste werd door het koor het
Veni Creator gezongen, waarna dr.
Schaepman een toespraak hield naar
aanleiding van den brief van den H.
Faulus aan die van Ephese over de
verhouding tusschen dienaar en heer,
bevattende de grondwet van den chris-
telijken arbeid en der christelijke maat
schappij. Hierna zong het koor het
schoone Ave Maria van Maller en het
gregorieansche Tantum ergo en werd
de benedictie met het Allerheiligste ge
geven.
Ten 1 uur vergaderden de sectiën.
Ir. de eerste werd behandeld: de op
leiding van den ambachtsman, welk on
derwerp werd ingeleid door den heer G.
A. Liethof uit Arnhem, die de volgende
motie voorstelde:
De le Algemeene Vergadering van den Bond
.an H. K. Werkliedenverenigingen in hel
Orerlmgd zijnde: dal de achleruigang van
verschillende ambachten, een hooldoorzaak
vindl in de opleidiDg |van den jeugdigen am
bachtsman, besluildal voornoemde Bond
overal, waar aan den Bond aangesloten Ver
eenigingen beslaan, mei allo kracht er naar
zal streven om goed Ambacbls-ooderwjjs te
bevorderen, le ontwikkelen en le steunen.
In de tweede sectie stelde de heer H.
Banning uit Utrecht voorbeschermende
rechten tot wering van werkeloosheid,
en concludeerde aldus
in het Aartebiedom Utrecht, in een algemeene
vergadering te Arnhem in Mueie Sacrum ver
gaderd,
overwegendedat de invoer van eerwerkte
grondstoffen den arbeid hier te lande vermin
dert en de werkloosheid vermeerdert,
spreekt den wensch uitdat de Regeering
door do invoerrechtea op verwerkte grond
stoffen le verhoogen, de binncolandsche ngvor-
heid bescherme.
Hierbjj traden een vijftal sprekers in
debat, waarbij o. a. dr. Schaepman
verklaarde, behalve clericaal ook anti-
protectionist te zijn.
In de derde sectie leidde de zeereerw.
heer Vasters, adviseur te Zwolle, de
conclusie in
De vierde algemeene vergadering van den
Bond van R. K. Werkliedcnvereenigingen in
hel aartsbisdom Utrecht,
overwegendedat hel zwaartepunt der so-
ale reorganisatie gelegen is in de oprichting
migtngei
'Diginge;
genoegzaam t
zich naar plaatselijke omstandigheden
il het n
heljjk dat
beslaren onze
stellen, ten einde vakbonden op lederalieven
grondslag op le richten, en dal uil de bestuurs
leden van onzen Bond eene commissio worde
beuoemd, die de oprichting vun vakbonden be
spoedig» door het nemen van practische nlge-
meene maatregelen en door het dienen van
voorlichting.
Na deze vergadering had om 3 uur
de gemeenschappelijke maaltijd plaats
en om 5 uur was de groote zaal van
Musis wederom gevuld voor de alge
meene bijeenkomst, het slot van den dag.
De heer Overdijk opende deze ver
gadering met de mededeeling van het
volgende telegram in antwoord ontvangen
op de betuiging van hulde aan H. M.
de Koningin.
.Hare Majesteit de Koningin Regentes draagt
m|j op den Bond van R. K. Werklieden-Ver-
niginge
te I
i belaigeu 1
Hoogstder-
De adjudant van dieast
Vos dzn Bosch,
Van Z. D. H. den aartsbisschop was ontv.tngeD
et volgende antwoord:
.Dank voor de hulde en zegen den Bond
n zjjn werkzaamheden."
Dz Aartsbisschop va* Utrscht.
Daarna werden de in de drie sectiën
behandelde conclusiën aan het oordeel
der afgevaardigden onderworpen en de
eerste conclusie met algemeene stemmen
aangenomen. Omtrent de tweede staakten
de stemmen, zoodat daarover geen be
slissing kon worden genomen. De derde
conclusie werd met bijna algemeene
stemmen aangenomen.
De bondspresident achtte nu zjjn taak
geëindigd en gaf het woord aan dr.
ScliEepman.
Na zich gekweten le hebben van zijn
plicht van dankbaarheid jegens de re-
gelings-comtnissie uit den Arnhemteken
Volksbond voor de schitterende en or
delijke ontvangst, dieaanalle toekomende
commissiën als voorbeeld kan worden
aanbevolen j jegens den bondsbroeder
Blijer, die wegens ziekte het voorzitter
schap moest neerleggen, en jegens diens
opvolger, den heer Sol, thans de ziel
van den Arnhemschen bond, hield de
spreker een beschouwing over den ar
beider ten opzichte van het thans ver
kregen kieirecht. Bij de eerste te ver
wachten verkiezingen zullen breedere
kringen worden geroepen, om van hun
hoogste staatsburgerlijk recht gebruikte
maken, en hiertoe behooren ook do
katholieke arbeiders. De spreker behan
delde daarna de vragen wat men door
de beoefening van den kiesplicht moet
trachten te verkrijgen, en op welke
wjjze de werkman tot de uitoefening
van zijn plicht zal worden voorbereid en
geleid.
Wat het eerste betreft hoede men
zich voor illusiën en ongeduldmet
overhaasting en overdrijving komt men
tot nietsalles moet worden verkregen
naar regelmaat en orde. In de eerste
plaats mag worden verlangdafschaf
fing van misstanden, waarin door den
Staat verandering kan worden gebracht
men mag niet meer van hem verwachten
dan hü geven kan. Indien er b. v. een
misstand is, dan is het de toestand der
arbeiderswoningeen hoog, heilig, ze
delijk belang. Verder kan op stellige
wijze verbetering worden gebracht door
verzekering tegen ongevallen, invaliditeit
en ouderdom. Het loon moet berekend
worden naar de behoette en een be
hoorlijken levensstand.
Wat de voorbereiding tot de uitoefe
ning van hel kiesrecht betreft, is de
vraag gerezen, of afzonderlijke vereeni
gingen voor arbeiders, evenzeer op
politiek als op maatschappelijk gebied
dienstig zijn. Die meening moet spreker
bestrijden niets zou gevaarlijker zjjn en
slechter vruchten dragen. Het zoo ons
voeren naar hetgeen anderen hebben
gewenschtklassen-heerschappij en klas-
sen-justitie. Wij hebben het recht niet,
alles voor ons alleen te eischengeen
stand mag vtrgelen, dat hij slechts een
deel van hel geheel is. Bestaande kie
zerskorpsen behooren daarom hun deuren
zoo wijd mogelijk open le zetten voor
de kiezers uit de werklieden, want de
groote regel van het katholieke leven
is de eenheid. Aan de zjjde der oude
garde strijde nu de jongeallen volgen
slechts één hoofd, dan zal het kiesrecht
zyn een eer voor den werkman, een
nieuwe, frissche kracht voor het Vader
land, dan zal het zijn een middel tot
verheerlijking van God.
Een stormachtige toejuiching was het
antwoord op deze schoone rede.
De heer Overdijk sloot hierna de ver
gadering en betuigde dank aan allen,
die tot het welslagen van deze grootsche
manifestatie hadden bijgedragen.
BUITENLAND,
Dinsdag 1.1. is te Londen in St. James
Hall wederom eene talrjjk bezochte mee
ting gehouden voor de Armeniërs. Vele
moliën werden aangenomen, waarbij de
gepleegde gruwelen gewraakt en de Mo
gendheden uitgenoodigd werden om on
verwijld slappen le doen en op hervor
mingen aan te dringen. Ook Gladstone
bemoeit zich er weder mede, houdt zich
op zijn oud standpunt, te Liverpool in
genomen, staande en bestrijdt de raee-
ning, dat Engeland in zijn optreden af
hankelijk zou zijn van de andere Mogend
heden. De toestand, na het vertrek van
den Czaar, schijnt er dus nog niet beter
op geworden te 'zijn en nog sieeds blijft
Engeland voor de verdrukte Armeniërs
strijden.
In zijne bezittingen krjjgt Engeland
het in den laatsten tijd ook te kwaad.
Het schijnt er in het ontzettend groote
rijk van Britsch-Indië, waar de Engel-
schen al aan zooveel opstanden men
denke maar aan dien van 1857 het
hoofd hebben te bieden gehad, weer te
spannen. Er zijn reeds enkele Europeanen
vermoord, hier en daar is de telegraphi-
sche gemeenschap doorgesneden en zjjn
de afgezonden soldaten met geweer
schoten ontvangen.
Op zich zelf zjjn zulke feiten, hoe ern
stig ook, uiet onrustbarend, maar erger
FEUILLETON.
weg naar tot sehavot.
Ondanks de winterkoude heerschte een druk
'erkeer in de boofdstrateo der stad. De win
kels waren dóór schitterend verlichtbeweging
i gewoel, gelach en scherts vernam men van alle
idee. Bijna had men mogen veronderstellen, dat
ergeon leed of droefheid meer in de groote stad
(deden werd.
Doch wie in de SeUerstraat no. 1» naar het
bovenraam opzag, kon daar een knaap opmer-
beo. wien d;kke tranen over de wangen stroom
den hjj deeloe de vreugde niet, die in de straat
°P zoo vele gezichten le lezen was.
•August I" riep nn een zachte stem, en snel
Ijlde by naar bet aan een alkool staande bed zjjner
moeder.
•Wil ik b drank geven, moeder vroeg bjj
de zieke op kinderlijken toon.
•Ach neen, Angust," zei de zieke, „met
dezen drank is voor roü toch geen herstel meer
mogelgk. Ik govoel dal rasch mgn einde
"oden.
.Maar moeder I" smeekte de knasp.
.Niet weenen, lieve August," antwoordde de
moeder met zwakke stem, .want uw jammeren
ion mg het sterven nog slechts verxwareo. De
halsle li IJedienst, die uw moeder van u ver
leekt, is, dat gjj uwe tranen ophoudt, tot ik
ftgospro^en heh."
•Maar na nog niet sterren, lieve moedertje,"
riep de koaap in vcrtwgfeling uit, terwijl hg
zich over de uitgeputte in de kussens terug-
gezonkene boog, „nu nog niet, besto moeder,
want don ben ik zoo geheel alleen I"
Evenels of een herlevende kracht bg de
zieke zich openbaarde, zoo ademde zg bg deze
woorden van haren zoon plotseling weder met
voller borst Met moeite hief zg de witte hand
in de hoogte en streek over de hloode lokken
van haren treurenden lieveling. „Gg zgt in het
leven nooit alleen, Aogusl," troostte zg hem,
.zoolang gg braaf en deugdzaam zgt. Uw en
gelbewaarder zal u leiden en de almachtige
Vader in den hemel neemt met l.gzondere liefde
de weeskinderen ouder Zgoe hoede."
Slechts met moeite onderdrukte August de
innerlgke beweging, die zjin hart ia beroering
bracht. .Weeskinderen" had zgn moeder gezegd.
Hoe verwhrikkelgk klonk hem dit woord -i de
ooren. Want olschoon de arme jongen reed»
weken lang wist, dal de ziekte zgner moeder
onherstelbaar was en baar einde spoedig te
wachten stond, toch klampto hg zich aan het
langzaam maar gestadig afnemende dure leven
evenals of h0 het terughouden en zich zelf
tusschen den immer begeerlgk sankloppenden
dood en zgn geliefde moeder plaatsen kon. Dal
hg in de naaste toekomst
daaraan bad hg tot ni
liever, hg wilde daaraan t
bedwelmende slag viel
weeskind werd,
ilgk gedacht, of
eoken. AU eei
derhalve op zgt
gemoed, toen hg nu zgn stervende
dil woord hoorde niUpreken.
.Oom Frans zal voor o zorgen, August, dal
weet ge immers," bggde
zwakker wordende stem. .Maar van veel meer
gewicht is voor mg," ging zg voort, .dat ge
mg belooft, nw gehecle leven lang Uod te be
minnen, het bidden nooit te vergeten, gelgk ik
u heb geleerd, en een trouw kind van onze
Moeder de H. Kerk te hlgven al de dagen nws
levens. Dan zult gg igk zgn, August, iu uwe
armoede, en wg zullen elkander in een heler
Augnst knielde naast het bed der stervende
moeder, bedekte hare reeds koud wordende
hand met heete kussen, maar aU door een ge
heimvolle macht innerljjk gesterkt, zoo werd het
hem plotseling te moede. Hg weende niet meer,
maa» zgn hart luisterde als of hem van boven
woordeo van hemels.hen troost werden inge
geven in dezen hangen stonde. AU vragend was
de blik zgner moeder op hem gericht, die on-
doorgrondelgke liefdevolle moederblik, die juut
zgo oogen ontmoetten.
,Gg zgt eerst veertien jaren old en nog een
kind," beraam de zieke weder, .maar belooven
kant ge toch, waarom ik n gebeden heb."
„Ik beloof hel n, lieve moeder," riepAngnst
vol zielesmart wel is waar, maar daarbg even
eens met een zekere kinderlgke geestdrift
nit. .Gg kant van nit den hemel op mg neder-
zien," ging de knaap diepbewogen voort, ,ik
bond woord."
Bg dezen woorden helderde bet doodzbleeke
aangezicht van August' moeder nog voor de
laatste maal op. Zegenend matte haar meer en
meer verdoovende blik op baar geliefden zoon.
In hetzelfde oogenblik verscheen de pastoor
van de naburige 8L StepbuneAerk, om naar
de brave zieke te zieo, die hg reeds daags te
voren met de heilige Sacramenten der sterven
den had voorzien. Hg kwam jnist op tgd om
de gebeden voor de vreedzaam afstervende le
bidden.
August Hnber was een weeskind geworden.
II.
Den volgenden dag bevond zich Angust in het
huis van zgn oom, Frans Lauber, diedenouder-
loozen zoon zgner zueter hg zich had opgenomen.
Het was evenwel niet zoo beel gemakkelgk ge
gaan, toen deze oom Frans den eenzaam en
verlaten in de wgde wereld staanden neel in
zijn familie wilde inleiden. Zgn vrouw, die in
het gezin den hoogsten toon voerde, was met
het plan van haren man volstrekt niet ingenomen.
Het was geen gierigheid en evenmin een noo-
dige spaarzaamheid, die baar dreven, want de
heer Lauber leefde in geen bekrompen om
standigheden, zgn handeUzaak was een der
bloeiemUte nit de stad. Maar bg zelf was van
bins nit evenzoo oobemiddeld als zgn neef
Augustvóór enkele jaren was bg bg zgn
schoonvader aU commissionnair in betrekking
gel:omenspoedig werd hg diens rechterhand
en later de echtgenoot zgner eenige dochter.
Lauber werd hiermede opeens een welgesteld
man, en toen zgn schoonvader stierf, viel hem
de zaak geheel en al als eigendom ten deel.
Een eigenlgke bartelgke verhouding tusschen
Lauber en zgn vrouw bestond echter nooit. Zg
kon niet vergeten, dat zg het was geweest
Lanber tot bemiddeld man had gemaakt,
gedroeg zich du ook zoo, aU behoorde
van haar alleen, en aanstonds van den eersten
dag van bnn huwelgk al trad zg aU onbeperkt
alleenheerscheres in huu op. Lauber was vu
een vreedzame natuur, auvukelgk bad hg het
voor eene aanmatiging gehouden, opdat hg over
het door zgn huwelgk verkregen goed niet de
heer zou kannen spelentoen echter later
de steeds toenemende machtsontwikkeling zgner
vrouw menigmaal hinderlgk voor hem begon
te worden, bezat hg loch geen energie genoeg
Hg verdiepte
in zgn kantoorboeken
ls hg al
zgn kantoor te doen was. Hier was
bloei toenamen.
August' moeder was de eenige zuster vu
Lauber geweestsedert zg weduwe was, had
hg het niet nagelaten haar degelgk te onder
steunen. Gaarne bad bg haar zelis bg zich in
zgn groote huis genomen, en zg zon er zeer
nuttig zgn geweest. Maar zgn vronw was daar
toe oiet te bewegenhaar trolsche hart ver
zette er zich tegen met de arme bloedverwute
van haren man te verkeeren. Dat was de reden
ook, waarom zg do opneming van Angust in
haar huis, niet gaarne zag. Toch had de xaak
nog een uder, dieper bezwaarvronw Lanber
was protestant, en liet hare kinderen in het
protestantisms opvoeden, u haar mu, die sgn
plicht als katholiek vergetond, zulk een huwelgk
aanging, was bovendien zwak genoeg ook dezen
gruwelgken dwug zich te laten welgevallen.
Io deze quaestie verstond agn vronw bgsu o van-
zoo goed de aMoesbeertehappg te Toaten, als
