Katholiek Nieuws- en Advertentieblad No. 33. Zaterdag 14 November 1896. Tiende Jaargang. DE EEMBODE voor Amersfoort, Baarn, Apeldoorn, Bameveld, Blaricum, Bussum, Driebergen, Eemnes, Harderwijk, Hilversum, Hoogland, Laren, Leusden, Naarden, Nijkerk, Soest, Stoutenburg, Veenendaal en Zeist. Verschijnt eiken ZATERDAG. Abonnementsprijs per drie Franco per post Afzonderlijke nummers BureauKrommestraat, F 227. Amersfoort. Uitgave van de Vereeniging De Eembode. CLERIC ALIRME n. (SM). Hoe allerzotst de minister ge handeld heeft met zjjn opruiende redu en alarmeeren tegen het clerica- lisme is ons reeds gebleken uit het vorig artikelmeer nog springt dit in 't oog, wanneer wij 't cleriealisma van de posi tieve zijde beschouwen en de vraag beantwoorden, wat de handelingen en daden van de geestelijkheid zjjn. Wat doen toch wel die geestelijken, dat men hun niet mag aanhangen Is het soms eene noodlottige secte, die in 't geheim aanslagen smeedt tegen de bestaande orde, of gruwelen pleegt? Neen, ze is geen magonnerie, ze werkt in het openbaar, ieder, die wil, kan het zien. Ze zoekt zelfs de openbaarheid, ze heeft niet noodig doel en streven onder den sluier des geheims te ver bergen. Ziet, eenige jongelieden gevoelen roe ping lot het priesterschap. Zij verlaten den ouderlijken kring om zich naar de seminaries te begeven en] daar jaren achtereen door studie en gebed zich ernstig voor te bereiden voor de hoogst- gewichtige bediening. Alles, wat geest of hart bederven kan wordt zorgvuldig geweerd. Orde en tucht worden ten strengste gehandhaafd. Men ziet daar niet, gelijk dikwjjls aan de Universiteiten, eene schandelijke bandeloosheid in zwen delen en zwieren, in openbare kabalen en ergernissen, soms zelfs in openbaren opstand en verzei, maar rustig en vredig, vol eerbied voor 't gezag, onderworpen aan de voorschriften wordt de tijd wel besteed, de deugd beoefend, kennis en wetenschap vergaard, om tater als een waardig priester te kunnen arbeiden tot eer van God en tot heil der zielen. Wie ter wereld kan hier iets misdadigs ont dekken Of is het misschien afschuwelijk zich na de veelvuldige jaren van voorbe reiding door de handen van den Bisschop le laten zalven tot priesters, Jzich der gehoorzaamheid te onderwerpen, zich le verplichten lot het celibaat, om zonder bekommernis voor hun eigen leven zich geheel te wijden aan het heil der naasten, alles voor allen te zijn? Wat kwaads steekt er in hun be diening, in hun verheven en heilig dienstwerk Om welke reden kan men hun priesterlijke functiën als bidden, de H. Mis lezen, biechthooren, catechis mus geven aan de kinderen, preeken voor het volk veroordeelen Is dit niet het werk voortzetten van Christus, waaruit hel tijdelijk en hel eeuwig ge luk voor de menschheid ontspruiten? Volgt den priester ook buiten de kerk, speurt zijn gangen na en zegt ons wat uw vijandschap tegen hem wettigt Gij ziet hem de zieken bezoeken, de ster venden de laatste troostmiddelen der H. Kerk brengen, in de huisgezinnen, tusschen tamiliën twist en tweedracht bjjleggen, de zondaars opsporen en ver manen om hun ongeregeld en ergerlijk leven te verlaten, heil en troost storten in de harten der bedroefden, lijdenden opbeuren en bemoedigen, armen en noodlijdenden steunen, geestelijke en stoffelijke aalmoezen uitdcelen in hullen en krottenzegt ons, wordt gij niet door feiten als eerlijk man genoodzaakt het woord der tijdgenooten van Christus, die zijn werken aanschouwden, tol de uwe te mak> n qui perlransiit benefaciendode priester gaat al wel doende rond? Of is het soms staatsgevaarlijk wan neer de priester zich in onze dagen de sociale nooden aantrekt, de revolutionaire beginselen en woelingen bestrijdt, den geest van 't socialisme weert uit den arbeidersstand, werklieden-vereeniging en volksbonden in 'lieven roept en leidt, overeenkomstig de wijze voorschriften des Opperpriesters mede te werken tot eene vreedzame oplossing der sociale quaestie om, zooveel in hem is, een bolwerk op te werpen tegen de sociale revolutie, een bolwerk, waarin, als de revolutie komen mocht, regeering en vorst zoo niet hun eenigen dan ten minste hun hechtsten steun en bescher ming zullen vinden En tegen hem en zjjn aanhang zich wapenend ter verde diging der bestaande orde alarmeert de minister van Binnenlandsche Zaken De minister Van Mouten raadplege zijn collega, den minister van Koloniën, wat de priester is ook in onze over- zecschc bezittingenbij zal hem glorie volle bladzijden toonen uil de geschiedenis zelfs der jongste lijdenhierin kan hij zich overtuigen, dat de priesters ridders zijn zonder vrees of blaam, ridders, die onversaagd onze heldhaftige troepen naar Lombok en Atjeh volgden, die, het doodsgevaar trotseerend, soms te midden van een hagelbui van kogels zich als vermenigvuldigden om den gewonden hulp en hijstand te bieden, de doodelijk getroffenen bij te staan in hun doods strijd ridders, die met de edelmoedigste zelfverloochening en opoffering de zieken en gekwetsten volgden naar de hospi talen, om daar hun zware priesterlijke functien te vervullen met toewijding aller krachten, met opoffering hunner gezondheidridders, wier verdiensten werden geëerd, wier heldenmoed en heldendeugd werden verheerlijkt en er kend in de schitterende ovatiën hun gebracht niet slechts door katholieken, maar ook door protestanten en joden, door heidenen, ongeloovigen en maho- medauen. De minister van Houten, deze glorie volle bladzijden lezende, kan zien, wat de priester is in het vuur gebracht, wal hij is voor Vorst en Vaderland, wanneer de geesel des oorlogs woedt, wat hjj is voor hun zonen op het slagveld, wat hij is voor zieken en gewonden, voor zieltogenden, den heldendood stervend misschien, wie weet wendt hjj zich tot zjjn collega, die hem op de hoogte gebracht heefl van wal gehalte de priester is, met het dringend ver zoek de hoogste onderscheidingen te doen toekennen aan deze edele ridders, die, met opoffering van zich zeiven, het Prijs d«r AdvartsntUm Van 1 tot 6 regelsf 0,30 Voor iederen regel meer- 0.05 Vaderland dienden in zijn zonenmis schien opent hij zijn oogen voor zijn departement van Binnenlandsche Zaken, ora zonder vooroordeel, eerlijk en oprecht objectief na te gaan, wat de clerus op vaderlandschen bodem Niet is en wèl is, nirt doet en wèl doet en wjj twijtelen er niet aan of onze minister van Binnenlandsche Zaken zal eindigen met een vurig volbloed clericaal te worden. BUITENLAND. Hel Centrum in den Duitschen Rijks dag heelt besloten eene interpellatie in te dienen, betreffende deonthullings- hislorie. Dit werdt door de half offici- ause Post zeer kwalijk genomen en insinueert, dat deze interpellatie slechts voor clericaal-radicaie partijbelangen kan dienstig zjjn, d. i. voor dezelfde partij, welke weigerde Bismarck op zijnen tachtigsten verjaardag te complimen teeren. Eenige Bismarek-vereerders te Karlsruhe, Stuttgart en Leipzig hebben al vast per telegraaf sym pathiebetuigingen aan Bismarck gezon den. Men kan er dus opaan, dat het er in den Rijksdag spannen zal. Volgens de liadisclitn Landesbote is luitenant Brüsewitz, de moordenaur van Siepmann, veroordeeld tot zes maanden gevangenisstraf en vervallen verklaring van den militairen stand. Of ficieel is dit vonnis nog niet bekend gemaakt hetgeen veel kwaad bloed ge zet heeft. Ook beweert men, dat hij als burger naar de vesting Ehrenbreit- stein is overgebracht. Over deze zelfde zaak werd te Frank fort a/d Main eene meeting gehouden, door de Fortschriltpartij. Op deze meeting werd de volgende motie aange nomen De vergadering teekent luide protest aan tegen buitensporigheden als Het geval Brüsewitz. Zij ziel daarin een teeken van de hand over hand toenemende wetteloosheid van geheelc beroepsklassen, welke eigenmachtig zelf het leven van den burger niet tellen, zoo dikwijls zij meenen te moeten op komen voor de verdediging van valsche eer- en standbegrippen. Zij richt daarom tot den Rijksdag het verzoek ten einde het zwaar gekrenkte rechtsgevoel vol doening te geven, met alle middelen er naar te streven, dat do militaire recht spraak beperkt worde tot vergrijpen tegen den dienst, en dat verder gevolg worde gegeven aan het besluit van 21 April 1.1. om hel duelleeren krachtdadig tegen te gaan. Een zware slag Irof het kalholieke Frankrjjk en vooral de katholieke afge vaardigden der Fransche Kamer. Mgr. Maurice Lesage d' Haulecoeur d' Hulst is Vrijdag te Parijs overleden. In 1892 werd hij tot lid der Fransche Kamer voor het district Brest gekozen. De overledene bereikte den leeftijd van 55 jaar. In 1841 geboren, werd hij in 1865 lot priester gewijd en vertrok daarna naar Rome. Hjj maakte den veldtocht 1870—71 als aalmoezenier in Mac- Mahons leger mede. In 1875 werd hij benoemd tot vicaris-generaal van het diocees van Parijs cn aartsdeken van Saint-Denis, met den titel van huispre laat van Z.H. den Paus. In 1892 volgde hjj Mgr. Freppel als bisschop van Angers op. Mgr. is overleden aan eene nierziekte en hem werden delaatste H. Sacramenten toegediend door den kardinaal Richard. De hertog van Orleans zal zich in Engeland met terwoon vestigen. Hij denkt zjjne getrouwen in de laatste helft der maand le Brussel te ontmoeten en een manifest uit te vaardigen, waarbij hij officieel kennis geeft van zjjn huwelijk, en zijne aanhangers uitnoodigt hun trouw en aanhankelijkheid ook uit te strekken tol de hertogin. De Orleanis- tischo jongelingschap zal den pretendent eene driekleur aanbieden, waarvan de stok door een gouden lelie is gekroond. In bet midden is, behalve het konink lijk wapenschild, het deviesGod- Eer- Vaderland, geborduurd. Nog steed3 hoopt de Italiaansche regeering, dat majoor Narazzini met den negoes klaar zal komen. Mgr, Macario vreest er echter voor. Menelik is n.l. geheel veranderd na het opbrengen der üoelwijkhij is dan ook niet van plan vooreerst vrede te sluiten. Menelik wil geen protecto raat en de grenzen van Erythrea terug gebracht zien tot het traktaat van 1889 van Oetsjalli, en schadevergoeding voor de krijgsgevangenen. Rusland schijnt in alles de hand te hebben en wil Etiopie sterk maken tegen Italië, Engeland en Egypte. Mgr. Macario ondervond de meest welwillende bejegeningen van Menelik. Hjj gaf Mgr. eenen brief mede voor Z.H. den Paus. waarin hij uiteen zet, waarom hjj. na het opbrengen der Doelw\jk, veranderd is van nieening en geen gevangenen wil loslaten. De gevan- FEUILLETON. Een weg neep bet sehavot. I] „Ikveisti u." antwoordde August, „en er o«n tijd waarin ik erenxoo dicht, h«t was to Mfd, toen ik ingedommeld was in de nevel achtige, verblindende herschenachimmen van hel zoogenaamd christelijk geloof. Maar daar- mee ia hel Toorbij in mjjn binnenste." .Geheel voorbij?" ■Geheel en voor altijd," hernam Angnsl. Biiot geroet ik er spijt over, want die tijd was •ebooo, Maar kan ik da dwaling terugroepen, omdat ie mjj gelukkig maakte Dat is zoo droom le bezwe- onverbiddelijk in drijft n om 'a hemels wille toch alle positief christelijk geloof xoo beslist van to hand te wijzen?" „Da moderne wetenschap drijft mjj daartoe," antwoordde August, met een zekere verwaand- beid. .Hun kan 't bjjna in ieder tjjdachriit '«aan dat bet een kindersprookje is als zou er «O persoonlijk God beslaan, dia de menacben ri*bapen heelt Niets van dit alles. Uit de van 'tuwigheid voorhanden itof heeft zich allee, wat op aarde leeft, van sell ontwikkeld, hel •en r't het ander, uit het onvolkomene, het votkomeue, opklimmende tot den measch, die >d eens Scheppers it voort- aapachtige zoogdieren zijn wat de ander is, of is hel iets anders dan het rnw geweld en de uilsluiting der zwakken, die hel onderscheid bracht toaschen heer en knecht Maar gjj weet dat alles veel betar dan ik." .Zeker ken ik dezo leer," antwoordde Augusta reismakker, „maar ik weel ook dal zjj nitls ia dan een herecheoschim, waarover reeds menige ernstige geleerde den staf gebroken heelt Uil gelijke klompjes vao iedere raadselachtigslof, die niemand breit gezien, zal zich in de eene richting ren kolil rie, in de ander een walviacb, in de derde een muis en in de vierde een mensch ontwikkeld hebben, Bij deze onzinnige eo door niets bewezen theoriéo is het eigen lijk slechts dasrom Is doen, God uit de wereld te bannen. Eo dat deze toeleg maar al te dik wijls gelokt, dat bewjjal ook gij weder j neemt ■t mii echter niet kwalijk dat het n onom wonden zeg." .Laten wjj niet langer daarover strijden," antwoordde August. .Maar ziet ge dan niet, dat het heele liberale en vrgxionige deel des volk» op hetzelfde standpunt in zaken des ge- loefs slaat, als ik?" .Helasa, ja, dal ia maar al te waar. Maar wat is daarmee bewezen?" „Minstens zooveel, dat mijn meaning die der meerderheid ia. Die voldoening ligt voor de hand. Bovendien, wat aal ik doen, wanneer ik zooals no op mijn reia is geschied, een libe* real-proleetansle leeraai prediken hoor, dat Christus geen God is, en dst hel een katholieke dwaling is, Jezus te aanbidden. En vsrder heeft op ren andere plaats gezegd, dal looft voor al zijn kleine en grocte aardsche wenschen een voelend hart in den hemel te zoeken. Ofschoon ik reeds jarenlang niets meer geloof, beeft het mg toch bijna doen huiveren znlke woorden van den kansel te hooren. En dan zal men zich nog met een hemel laten troosten Beschaamd over de vele rozenkransen, die ik als kind heb gebeden, verliet ik met wrok in het hart dien tempel en zelts mjjo weg hierheen voort." .Het is zeker bedroevend in den boogsten graad, dat zulke leer verkondigd wordt," antwoordde zjjn reisgezel, ,eo ik geef ook toe, dat deze verzoeking voor vele toehoorders zeer groot is. Maar waarom dan zulke valsche proleten, die er immer zijn geweest, meer gelooft dsn de door zoo lalrjjke getuigenissen als waar bewe- zeneKerk ons te gelooven voorstelt?" .Nog iets," hernam August. „Heeft de staat in de laatste jaren niet sen menigte van pries ters, zelfs bisschoppen, in de gevangenis ge worpen, alleen omdat zjj deden, wat zjj van eeuwen her als hun pliebt aanzagen? Due moet bet in de hoogste standen ook niet bij zonder goed gesteld zjjn met de godsvrucht en het respect voor den godsdienst, als men zich znlke daden veroorlooft. Het past alles precies io elkander. Men moet toch werkljjk een toren hoog geloof hebben, wanneer bet bjj be'. ge zicht van znlke handelingen niet in (tukken valt. En ik noem mg gelokkig, dat ik zooveel verstand bezit om het eenvoudig over boord le werpen. Ik wil niet dommer zjjn dan anderen." „Maar tot nu toe hebt gij nog geen enkel degtlgk bewjp legen het geloof ingebracht, w beroep op de veleo, die niet gelooven, zal u toch niet bevredigen. Wilt gjj mjj aan hooren, dan zult ge terngkouien „Beste heer," onderbrak August z|jn reis makker, .spaar uwe woorden, want nooit keer ik tot bet blind geloof mijner kinderjaren terug en het zou ons gemeenzaam verder reizen on verkwikkelijk maken, als gij een bekeerings- werk aan mjj wildet ondernemen." „Uw wil geschiede, zwjjgeo wjj er verder over. Ecd verzoek evenwel heb ik n te doen nl. dit, dat gjj niet ook mi) voor een afstammeling uil de apenwereld houdt. Ik kan het niemand ver- hiDdereu in bet apengeslacht zijn vooronders te zoeken, voor mjjn persoon echter bedaok ik „Wij zjjn toch in onze gesprekken zoover nog □iet gekomen," zei August zich verontschuldigend „maar deze aanwinst der moderne wetenschap is de onontbeerljjkste en soliedste bodem voor onze socialistische idcSn, en derhalve citeerde ik dat tot grondslag mijner verwachtingen. Wjj zjjn dus in ons recht, als wjj op grond biervan ver langen, met de gelijkheid, die ook het liberalisme verkondigt, vollen ernst te maker.. Want daar mee laten wjj ons niet afschepen, dat men alleen geljjke rechten bloot toekeol, dat ia slechts schijn, maar geen werkelijkheid. Wanneer ik mjj kraebleos mjjn gelijke rechten naast een rjjke in zjjn koetsje zet, dan jaagt hjj mjj eruit, en de wereld lacht mg nit. Dat is na wel is waar niets meer dan een komisch voorbeeld, en ik wil daarmee slechts zeggen, dat bet een dwaze io consequentie van de zjjde van hel libe ra llama is, de gelijkheid aller meneohen te ver kondigen, maar voor één ongelijkheid halt te ovoor die van het vermogen naamljjk. Eeral wanneer deze geheel doorgevoerd is, dan heeft ieder, datgene waarop hjj een nalour- Ijjke aanspraak heefl." ,lk moest u geljjk geven, zoodra ik met o op deoteifden bodem des oogeloofs stood. Dan hebben de menacben waarlijk geen hoogere verplichtingen, en hebben na het sleeheid des levens niets meer te vreezen of te hopen, maar worden begraven als eendoode bond. En dan, natuarljjk, ware ieder een onzinnige, die aan de bezittere van aardsche goederen de weelde liet, zich zelf echter met harden arbeid en schrale kost te vreden stelde." „Btavol riep August uit. „Gij stemt dos minstens toe, dat wjj sociaal democraten con- uqueote lieden zjjn en naar hut rechte doel .Slecba onder de uitdrukkelijke voorwaarde dat men het christendom loochent „Dat doen wjj ook, zooals ge weet, antwoordde August levendig, „Nu zal ar bjj mg een dezer li berale breren komen en zeggen, zoo heb ik 't met de gelijkheid niet gemeend ha, ha, die kameraden is het slechts om de theorie le doen, one echter om de praktische gevolgen, die wjj nil de leer trekken kannen." „Ojj hebt mjj den mond gestopt," hernam zjjn reismakker, „indien ik tot de liberalen behoorde, maar zeg mij na eens bid ik nhoe stellen zich nn de sociaaldemocraten tegenover mjjoe partjj, die n toch geen geheim meer ia „Wjj bekampen alle partjjen, die niet tot ona bahoeren," antwoordde August, „want alias

Historische kranten - Archief Eemland

De Eembode | 1896 | | pagina 1