Katholiek Nieuws- en Advertentieblad No. 37. Zaterdag 12 Decembor 1896. Tiende Jaargang. DE EEMBODE voor Amersfoort. Baarn, Apeldoorn. Barneveld, Blaricum. Bussum, Driebergen, Eemnes, Harderwijk, Hilversum, Hoogland. Laren, Leusden, Naarden, Nijkerk. Soest, Stoutenburg, Yeenendaal en Zeist. Verschijnt eiken ZATERDAG. 4-boimem«nt»prij« p r drie maanden i Franco per post Afzonderlijke nummers BureauKrommestraat, F 227, Amersfoort. Uitgave van de Vereenlging De Eembode. Prije der Advertentilni Van 1 tot 6 regelsf 0,30 Voor lederen regel meer0.05 ,Bij dit nummer behoort een bijvoegsel. ZIJ, die zleh vóór M 1 Januari abooneeren op „DE EEMBODE" ontvangen de tot dien tijd verschijnende nmers gratis. Liberale verdeeldheid. i. Nu de verschillende politieke partijen zich opmaken, om bij het in werking treden der nieuwe kieswet slagvaardig le zijn, blijkt a! meer eo meer de een heid onder de Katholieken, de verdeeld heid daar buiten. Katholieke Kamer leden hebben een program voor de katholieke Staatspartij ontworpen, dat voorzeker, in volkomen overeenstemming met de in verschillende Encyclieken uitgedrukte wenschen van Zijne Heilig heid Leo XIII, onder toezicht en hooge goedkeuring van Neerlands Episcopaat, tot stand gebracht, al de Katholieken vsn Nederland voor de toekomst zal vereenigen. Dit is onze zekere hoop en stellige verwachting! Dit gevoelen vooral in den laatsten tijd de overige partijen. Zij leveren een schouwspel van grenzelooze verwarring, zij klagen bitter over onderlinge ver deeldheid en grijpen wanhopig rondom zich naar middelen om de reeds zoo talryk verbrokkelde deelen op kunstma tige wijze te vereenigen, samen te lijmen. Heeft men vroeger niet getracht eene verbroedering tot stand le brengen tus- schen de vooruitstrevende liberale club en de radicalen Heeft Minister van Houten, bij het eindigen der beraad slaging over zijn ontwerp-kieswet in de Eerste Kamer, niet, volgens de uitdrukking van Het Vaderland, het signaal voor de liberale partijverzamelen" geblazen, door den vijand aan te wijzen in het clericalisme met het protectionisme, valschelijk door hem te zaam 'gekoppeld Moet de vader dezer wet zelf den toestand FEUILLETON. Het Mariabeeld aan het meer. (Naar hit Dcitsch.) Hel w*s op den feestdag van O. L. Vr. Vi sitatie, den S Juli van het jaar 188-, dal ik van het vriendelijk stadje Weesen uit, hetwelk aan de oostzijde van het heerlijke, wildromau- tische Wall entneer in Zwitserland gelegen is, in een lichte boot voortroeide op de glanzende, klare, staalblauwe watervlakte. Het was een heerlijke zomermorgen, geen gollje bewoogzich en de zon scheen zoo heet op het water, dal zachte dampwolken gelijk glinsterende sluiers over het meer zweelden. Hetzelve verscheen OÖ in de stgte roUanomlijsling als een roos achtige offerschaal, waaruil wierookwolken tot lol van den aigoeden Schepper opstegen. Het vier uren lange en een nor breede Wal- lenmeer, dat in zuidoostelijke richting van hei Zdrichermeer gelegen is, komt de grootsch- heid der bergnatunr van het Vierwaldemeer zeer nabij on wordt door geen der overige Zwil- schersche meeren in dit opzicht geCvenaard. Hel is een hniverig-schoon schouwspel, op de lichtgekrnlde golven van het Wallenmeer in oen lichte boot te schommelenrondom om sluiten ons naakte rotsmassa's, bjjoa zonder boom of struikgeen geluid is te hooren, dan het ruiacheu der watervallen ol het gekrasch van roofvogels, en op den achtergrond, in het oosten, rjjzen in ernstige majesteit de eeuwig met sneeuw bedekte GUmez-Alpen met hunne zijner party voor de toekomst niet wan hopig achten, wanneer hy het roerige lied Iaat schallen door Ncerland's lan douwen, otn -- hetgeen hij niet kan verwachten van ztjne parlij, wegens hare historisch befaamde gematigdheid voor te gaan, en plotseling zonder de minste aanleiding den haat op te roepen legen het clericalisme, zich wel bewust dat daar, waar de liefde niet vereenigt, de haat als andere pool moet worden aangebracht om de verstrooide elementen aan te trekken en te vereenigen 't Is otn medelyden te hebben met den armen man, die een wet ontwerpt, welke de ondergang zal worden zijner tanende party, en dan zijn toevlucht moet nemen tot een verouderde, afgezaagde en tot wal- gens toe vervelende leuze, tot den al- ouden aanvalskreet der ongeloovigen, en dat in een land, waar de vryheid van den godsdienst den clericalen bij de grond wet is gewaarborgd Daarbij ondervindt de man in zijne poging de bitterste teleurstelling. Verne men wij hier slechts het oordeel van hel Utrechtach Dagblad„De minister van Houten heeft, van de ministertafel de trompet stekende, het signaal „verzame len" geblazen op de wyze van een oud Geuzenliedje. En, evenals liet Vaderland en onderscheidene andere bladen kun nen wij de keuze van die wijze voor dit signaal niet onverdeeld goedkeuren. De tijden, waarin de leuzen „clericaal" of „anti-clericaal" scherp legen elkander overstonden zijn voorbij. Wij gelooven niet, dat het voor ons Vaderland ge lukkig zoude zyn, indien die strijd nog eens weder gestreden worden moest. En wij gelooven niet, dat er voorshands reden of oorzaak wezen zou, om dien strijd weder te strijden. Negatieve leuzen: „anti", tegen het een of ander, zonder te zeggen waar men dan wel vóór is, zijn gemakkelijk in het gebruikmaar ze werken niet opbouwend. En opbouwen is noodig in dezen tijd. En dandie leuzen zijn uit tijden, die jjakuiven en gletschers op. Ik stuurde mijn boot om een steil in hot meer afdaleudeu rotswand, tusschen wiens spleten en openingen nederig krnipelhoul. zooals eenige dennen- en pjjnboompjes bun beslaan zochtenopeens ontwaarde ik mg, dicht bg den steilen rotswand, een boot, welke door een jenge vrouw met vorschi riemslagen werd voortgedreven. Op een bundel geurig groen zat een bloudlokkige kuaap van iDgeveer vier jaren, wiens onschuldig rein achen en juichen als muziek in de ooren klonk, - die de roodo bloempjes van het groen op do telende watervlakte strooide, jonge vrouw, bljjkbaar zgn moeder, was u. u„ bevallige dracht der Zwitschersche vrouwen gekleedzjj droeg, ofschoon het werkdag was, zonder twjjfel haar Zondagsklederen ook liet de zorgvuldigheid, waarmede zjj hare krullige igstanjebruine baren had opgemaakt, wier Hechten zich als een breede krans op haar dal het Nariafeest voor de vrouw eene bijzondere beteekenis nebben moest. „Geloofd zg Godriep zjj mjj loe, als mjjn lichte boot haar iets cwaarder gebouwde vaar tuig inhaalde, en gelijktijdig trok zjj de roei riemen in en bracht de boot, terwjjl zjj met beide banden een rotspunt vatte, lot stilstand. „Gjj wilt toch hier niet landen?" vraagde ik, want het ware onmogelijk geweest, ook slechts een voet op den ruwen rotswand, die door de spattende golven besproeid werd, le zetten; ook vreesde ik, dal een stoot van de boot tegen de steile rotsen bet leven van het kind, hetwelk xor ge- vervlogen zyn. Anders gaan thans de stroomingen, anders staan de figuren der partyen tegenover elkander". Algemeenen bijval oogstte de minister derhalve niet in. Onderscheidene bladen zijner partij willen van zyn anti-clerica- lisme niets weten. Wij beamen volkomen het gevoelen van den schrijver in het Ulrechtsch Dagblad, dat afbreken een gemakkelijk werk is, een werk gewoon lijk niet te moeieliik voor sjouwerlui. Maar opbouwen is geheel iels anders. Daartoe wordt het meesterschap gevor derd, zoowel in de praktyk als in theo- geoefend, in staat een concept te ontwerpen, een bestek te leveren, wat aan de eischen des tijds ten eencnmale voldoet. Bovendien kunstvaardige handen het ontworpen bestek te volvoeren, realiteit te geven aan de plannen des sestets. En als onmisbare voorwaarde n vaste soliede bodem. Of dit alles nu onder het libera lisme te vinden is? Wij betwyfelen dit ten zeerste. Ziehier de reden waarom- De historie van het liberalisme consta teert het doorloopend feit, dat ^het kennis noch oeiening bezitten kan, omdat het den geest steeds gespitst heeft op en de handen immer bezig zyn geweest met afbreken, m. a- w. op zyn hoogst heeft inen daar meesters gezien en vaar dige handen in het werk der sloopiug. Hoe kunnen wij het werk van 't liberalisme anders noemen. Is het niet deze eeuw gestadig bezig geweest, den posilief christelijken Staat af te breken en de negatie daarvoor in de plaats te stellen, nl. den athelstischen Staat En nu zal men op eens met opbouwen beginnen Iets tot stand brengen, waarvan men de wetenschap mist, waarin men zich nimmer heeft geoefendIs dit niet het onmogelijke beproeven? Wij zouden haast geneigd zijn het liberalisme toe te roepen „schoenmaker houdt u bij uwe leest!" Verlaat toch uw sjouwersvak niet I Wy moeten erkennenMinister Van Houten wil zich houden by zyne leest, zijn aangeleerd vak niet verlaten I Ande- echtor begrijpen, dat er in onzen tyd van sociale nooden iets positiefs moet geleverd worden. Maar. de minister met zijn volgelingen vergeten, dat het sloopingswerk door eene jeugdiger party, socialisme, is overgenomen, zoodat er by dien arbeid voor hem en de zijnen geen plaats meer overbiyft, en zy aldus gedoemd zullen worden tot werkloosheid de dissidenten vergeten, dat zij de ver- eischten missen om als ware bouw meesters op te treden, iets positiefs te leveren. Dat zit nu eenmaal niet in de dwalingDe dwaling is de ontkenning der waarheid, zij draagt altyd een nega tief karakterafbreken kan ze, opbou- en niet. Op eene alpha privans bouwt men niet opde negatie geeft geen vasten grondslag, slechts in 't gunstigste geval schuivend zand. Hoe kunnen wij de elkander afwisselende en verdringende politieke meeningen van het liberalisme anders noenten Het eene polilick pro gram volgde op, of liever verschoof, het andereiets positiefs werd er telkens weinig of niet in gevonden. BUITENLAND, Volgens Daily News is er eene nieuwe regeling getroffen, betreffende tie Ooi terscho quaestie. Rusland zou het grond gebied (usschen den Bosporus en de Zwarte Zee bezettenConstantinopel en de Dardnnelien zouden komen onder Europeesch protectoraat, ofschoon ver blijvende onder T rechtstreeks bestuur des Sultans. De vestingen aan de Dar- danellen moeten gesloopt worden en vrije vaart moet worden toegestaan aan elke natie, Rusland in 't bijzonder. Ruslands wil is dan ook wet in het Oosten- Veel belang heelt dit land echter niet by 't oponslellen der Dardanelles daar er sedert geruimen tyd een trac- taat schijnt te bestaan, dat Rusland den vrijen doortocht waarborgt. In den laatsten tijd worden er le Constantinopel vele Turken gevangen ge nomen ze worden in de duisternis ver voerd in huurrijtuigen naar Jildiz-Kiosk. Wat mag hiervan de reden zijn Men looi op zijn zitplaats schommelde, ia gevaar zou brengen, want het gletscherwater van het Wallenmeer ia jjskond, en zgn dieple bedraagt honderden voeten. „Neen," antwoordde de vrouw ernstig, „lot deze plaats roei ik ieder jaar op den feestdag van O. L. Vr. Viiitatis, en ik zal hel blgven doen, zoo lang de goede God mjj gezond laai." Mei deze woorden haalde zjj uit de bool een groene, met bloemen doorvlochten krans, dien zü om een in de nis van een rots aangebracht Mariabeeld hiDg. Eerst nn ontwaarde ik dit beeld, dat zich ongeveer vier voet boven don waterspiegel bevond on schijnbaar in denlaalsten tjjd was vervaardigd, want de kleoren ervan waren nog tamelijk friach en de nis stak docr zjjn helder geschilderde lint acherp af legeo hel grauwe verweerde rotsgesteente. „Dat ia edel en braaf," zeide ik, „het gsluigl van den godsdienstzin der Zwileers, dat zij zelf aan de ruwe rotswanden der meeren godsdienstige leekens aanbrengenen dnbbet braaf i9 he'. van u, dat gjj bet beeld van Gods Moeder op baar feestdag met bloemen tooit." ongeknnstelden eenvoud, „dat is wel zoomaar met dit beeld hier beeft hel een bijzondere be teekenis, en wanoeer bet ook juist geen gelofte van mg is, bet heetd jaarlgks op dezen dag le sieren, toch beb ik bet mg voorgenomen en hoop bet ook mgn ganscbe leven te kunnen Toen zjj den (rans aan het beeld bevestigd had, knields de vronw, zonder verder notitie van mjj te nemen, in de boot neder, vonwde de handen, en deed een kort doch innig gebc-J ook haren kleine, die van zgn zitplaats alge- gleden was, vouwde zjj de handjes en zeide hem met luide slem de woorden voor: „Godenk, o genadigste Maagd, dat men nooil gehoord heelt, dal ietnand, die tot U zjjn toevlucht nam, is verlaten geworden." Ik lichte den hoed van het hoofd en sl onwillekeurig in met bet kinderlijk rromi bed. Hot wezen der vrouw was zoo eenvoudig en natuurlijk, zoo ongekunsteld eo wars van pronkerij, dat het mjj bijna tot tranen roerde. Zelden heb ik mg In godadienstiger stem ming bevonden, den in dat oogenbl kboven ons welfde zich het eindeloozo, azuurblauwe Armamentonder onze schommelende tuigen gollde het diepe meerde ruwe rotswand verbeelde als 't ware een altaar met bet ee voudige Mariabeeld, en geljjk de znilen vi een reuzendom rezen de ten hemelopwaur strevende steenmassa's roudom omhoog. En dezen geweldigen dom knielde een eenvoudige, innig godsdienstige vrouw uit bel volk, hel kind Ier zijde, voor bet beeld der Hetnclko- nioginoe neder, haar dankend en hare machtige voorspraak alsmeekend. Hel was een der aan grijpendste raomeoleo, die ik onder de onverge- teljjkste mijns leven lel. De vrouw greep weder naar de riemen, en onder bare geoefende, krachtvolle slagen school het vaartuig voort. Op de waDgen der vronw zag ik een traan sidderen. .Msg men," vr.sgd. ik, met haar koers houdend, „zonder nieuwsgierig le sebgnen, in- formeer en welke geschiedenis met het Maria- verdiept zich in gissingen, maar houdt het er voor, dat deze zich afkeurend hebben uitgelaten over het bestaande regeeringsstelsel. Geen moordenaars dus Armeniërs, van wie er nog steeds groot aantal vry en frank rond- loopcn 't Ziet er intusschen echter mot de Armeniërs zeer ellendig uit. Na al wat zy te verduren gehad hebben, overvalt hen nu de hongers nood. In het district Diabekir heerscht schaarschlc aan levensmiddelen alleen in do stad Diabekir bevinden zich 25000 mensehen, die gebrek lydon. lloesni-pasja heeft aan de Turkschc Regeering, van uit St. Petersburg, waar hij geaccrediteerd ambassadeur is, de tijding gezonden, dat tusschen Enge land en Rusland volkomen overeen stemming heerscht aangaande de door Turkije voorgestelde hervormingen. De Sultan en diens omgeving in Jildiz Kiosk begrijpen dat het nu ernst wordt. Ünmiddelyk is er eene ministerraad belegd en er worden doortastende maatregelen verwachtrnen spreekt zelts van kabinetswijziging De afgezette minister van politie Nazim-pasja is met zijn secretaris en 19 onderltoorige ambténaren naar het binnenland van Klein-Azië verbannen. De Europccsche eskaders blijven den geheolen winter in de Turksche wateren kruisen en doen zoo nu en dan eene haven aan. De Brusselschc Soir meldt, dat te Brussel eenige gedelegeerden van het Cretenzcr rovolutioniiair comité zijn aan gekomen. Zy hebben te Luik eene groote hoeveelheid wapenen voor rekening van genoemd comité besteld. De vijf demissionaire schepenen te Brussel zijn wel zoo goed geweest zich te laten herkiezen Eene heel aardige vertooning hebben zy ten beste gegeven't Was dan ook alles afgesproken werk. „De Katholieken moeten eens een lesje hebben," heeft een der groote schepenen gezegd. Samengaan met de socialisten, tegen de party bij uitnemendheid, de liberalen, dat was toch al te boud! De liberale heeren kunnen dan ook na hunne herbenoeming weer eens met eene flinke leening voor den dag komen, en behoeven voor de Katholieken niet meer te vreezen, want die zyn, o zoo bang geworden en zullen zich niet meer verstouten met de socialisten tegen beeld aan het meer in verhand slaat?" „Watmoer het mjjnheer belangstelling in boezemt," antwoordde de vrouw, „zeer gaarne. Daarginds in MQIilehorn heb ik logement. Wilt ge daar een half uurtje vertoeven, dan wil ik u de merkwaardige gebeurtenis verhalen. Bo vendien hebben we heden Zondag. Wy alunrdon onze vaartuigen naar den aan de andere zjjde gelegen oever, en ds geschie denis, die ik daar hoorde, wil ik hier met korte woorden meedeelen. In het met Uiinop-omrankte huisje van den houtsnijder M&dli zag het er treurig uit de moeder zuchtte en leed in stilte; de vader,die verscheidene maanden bedlegerig was goweest, wrong zich in sombere smart de handen, on nil do blauwe oogon der dochter Pla, etui deugdzaam meisje van twintig jaren, vtel menige traan in het heldere water van de kleine woeste beek, die om den luin hat huls voorbjj in bet meer vloeide, wanneer Pin aan dat water knielde en de wasch bezorgde. Do lange ziekte des vaders had do familie in den hitteraten nood gebracht, en de spaarpenningen verslonden. Men was gedwongen geweest, by een geldschieter in ZOricb een som op Is nemen en de wissel zou op 3 Juli vervallen. Vanwaar zou men het geld holen, om dezen te dekken? Alle bomoeiiogen van Midli waren le vergeefa geweest, om den hardvochligen geldman tot verlenging van den termyn der wissel te be wegen hy hed gedreigd het huis, de eenige bezitting der familie, onder den hamer te zullen brengen, om zjjn geld betaald te krijgen. Maar

Historische kranten - Archief Eemland

De Eembode | 1896 | | pagina 1