Katholiek Nieuws- en Advertentieblad No. 46. Zaterdag 13 Februari 1897. Tiende Jaargang. DE EEMBODE voor Amersfoort, Apeldoorn. Baam, Barneveld, Blaricum. Bussum, Driebergen, Eemnes, Harderwijk, Hilversum, Hoogland. Laren, Leusden, Naarden, Nijkerk, Soest, Stoutenburg, Veenendaal en Zeist. Verschijnt eiken ZATERDAG. Abonnementaprija par drie maasdam Franco per postf0,40. Afzonderlijke nummersf0,05. BureauKrommestraat, F 227. Amersfoort. Uitgave van de Vereeniglng De Eembode. Frija dar Advertentiini Van 1 tot 6 regelsf 0,30 Voor iederen regel meer- 0.05 Correspondenten cn Advertentiên moeien uiterlijk Vrijdagavond Weelde. n (siot). Na te hebben aangetoond, waarin de weelde bestaat, en hoe ze in strijd is met de christelijke beginselen, zullen we thans in 't kort wijzen op de rampzalige ge volgen, die daaruit voortvloeien voor het individu, 't huisgezin en de maat schappij. Voor het individu. Ieder, die der weelde offert, maakt een schromelijk misbruik van de tijdelijke goederen aan zijne zorgen toevertrouwdniet slechts onttrekt hjj den arme, wat dezen wezen lijk toekomt, maar wendt het bovendien aan tot voldoening zijner ongeregelde neigingen van hoovaardigheid of zinge not. De zucht derhalve om te schitteren en te genieten, door de weelde voort durend gevoed, wordt steeds sterker, wordt eene passie, die hem voorlstuwt op den eenmaal ingeslagen weg met het gevolg, dat hij dikwijls, gelijk de ondervinding leert, tot ellende en ar moede komt en tegelijk lot diep zedelijk verval. De weelde ontaart gewoonlijk in verkwisting en op verkwisting volgt de armoede, de ruïne van soms aan zienlijke persoonlijke fortuinen. Haar slachtoffer deelt het lot van den onrecht- vaardigen rentmeester, die van zijn ambt ontzet, zijn rentmeesterschap verloor. Voor 't huisgezin. Wat van dc weelde geldt voor bizondere personen, geldt mede voor de huisgezinnen, met dit ver schil echler, dat de gevolgen veel ellen diger en rampzaliger zijn. Hoeveel gezinnen zijn reeds hel slacht offer der heerschende weelde geworden of neigen ten ondergang, zoowel ten platten lande ais in de steden. Is niet de weelde het machtigste wapen, dat de vrijhandel hanteert legen de bescherming van den boerenstand wordt daaraan de achteruitgang niet toegeschreven, de ondergang der vele grondbezitters? De beschuldiging moge overdreven zijn en daarom in hare alge meenheid valsch, toch valt de gedeelte lijke waarheid, vooral in betrekking tot vroegere jaren, niet te ontkennen. Immers opmerkelijk, dat daar, waar de weelde liet hoogst werd opgevoerd, liet verval 't duidelijkst zichtbaar is. in de steden klaagt de neringdoende stand soms steen en been ever de malaise, die we gaarne als bestaande emen. Maar de vraag dringt zich hier op: kan men hier iets bespeuren, van besparing en inkrimping der uitgaven voor uitwendigen pronk en tooi En zou Hit niet dikwijls wel iels meer zijn dan een staaltje van plicht door de rechtvaar digheid gebiedend gecischt Wie hier in goede verwachting een onderzoek wilde instellen, zou zeker de treurigste ervaringen opdoen, de bitterste teleurstelling ontmoeten. Het opdrijven der standen, een onderlinge wedstrijd, heeft de weelde in menig huisgezin bin nengeloodst. In vroegeren lijd was er een bepernlen kring, om iets te noemen, voor de benamingMevrouwthans is de grens zoover overschreden, dat inen wel weet waar zij begint, maar niel waar ze eindigt. Gold het hier slechts enkel dc beti teling, men zou er vrede mede kunnen heb ben of er om lachen. maar zijstaai treurig genoeg doorgaans niet alleen, ze heeft een droevigen nasleep. De juffrouw verlaat op zekeren dag hel gezin en treedt een oogenblik later weder binnen als Mevrouw, terwijl zij in haar voorschoot draagt de weelde. Hel huisgezin, wat zij bestiert, onder gaat van lieverlede een geheele gedaante verwisseling want zij moet met de haren volgens haren stand leven, met het gevolg, dat de eenvoud wijkt voor eene zekere deftigheid, de zuinigheid voor verkwisting, hel batig saldo van vroeger voor klimmende uitgaven en niet zelden voor een aanzienlijk deficit op 't einde des jaars. Heer en Mevrouw bemoeien zich niet meer zoo direct met de zaken i deze worden overgelaten aan het dienstdoend personeel. De heer houdt er zelfs een boekhouder op na, terwjjl hij zelf een renteniersleventje leidtde mevrouw heelt een voldoend getal dienstboden voor zich om al liet werk te verrichten. De uitgaven voor kleeding en opschik houden daarmede gelijken tredmen volgt inet een zekere angst vailigheid de dwaze, rillige mode op den voet, niet alleen voor zich, maar ook voor de kinderen, die in weelde groot gebracht, boven hun stand opgevoed, later het getal der ongelukkigen in de maatschappij zullen vermeerderen. Zoo ziet men menige zaak in onzen lijd ten gronde gaan, welke vroeger winstgevend was, waarin de oude luidjes, een meer eenvoudige levenswijze leidende, rijk geworden zijn, terwijl het jongere geslacht, ten gevolge der ingevoerde weelde, achteruit gaal, verarmt en ten gronde gaat. Men wijdt aan de malaise de schuld, en men ziet den hooldschuldige niet, zoozeer is men door de weelde verblind, of wel daaraan zoozeer gehecht, dat men als principe huldigt/ml non diluviumna ons de zondvloed. Voor de inuaheha/ijiij. 't Is duidelijk, dat wanncerde ledematen lijden, 'tgansclie lichaam lijdt, dat, wanneer do weelde de huisgezinnen binnendringt, de ge-' heele maatschappij daarvan de nadeelige gevolgen moet ondervinden. Vooreerst de algemeene armoede. Te recht heeft een geleerd schrijver ge zegd, dat de openbare armoede in de voetstappen der weelde treedt. De weelde toch drijft het gemeenschappelijk kapi taal in du handen van enkelen. Van daar behoeft het geen verklaring, dat in onze dagen hel kapitaal zich heeft ge concentreerd en als kapitalisme zich in zijn afschuwelijke en schrikwekkende ge stalte vertoont, en een steen des aan stoots voor velen geworden is. Vervolgens strekt de weelde hare verdorde hand uit om de twee bronnen van bestaan der armen te stoppen. Zij toch moeten leven van eigen arbeid de milddadigheid van anderen. Naarmate het gemeenschappelijk kapitaal vermin naar die mate zal ook de gemeen schappelijke arbeid als bron van bestaan afnemen en hieruit verklaart men, ten minste voor een groot gedeelte, de thans heeischende werkeloosheid. De weelde kent alleen liefde voor zich is echt egoïstisch. Zjj vordert liet overvloedige voor uitwendige praal en schittering, zoodat er niets overblijft weldadige doeleinden, tenzij men fatsoenshalve daar niel buiten kan. Dik wijls zelfs is men, na aan de weelde offers gebracht te hebben, niet meer in staat nog eenige brokkelingen ter wel dadigheid af te zonderen. Eindelijk wekt de weelde de jaloezie der minderbedeelden en is dienvolgens een der minste oorzaken van hel sorialisme. Dc minderbedeelde ergert zich niet aan de uitwendige deftigheid en rijkdom, die rijkgeforluneerde en aristocratische farniliën aan den dag leggen; hij gevoelt het, dat komt hun toe, dit vordert hun staat. Maar wat ;en doorn steekt in hel oog is de weelde, omdat zij altijd met een zekere ostentatio gepaard gaat, met een uit wendig praalvertoon, om te laten zien hoezeer men geniet en hoe rijk en schit terend men leeft, cn dit is wat tart ergert, wal den mindere vaak tot ontevredenheid cn wrevel stemt, dennjjd opwekt en hem doet overloopen tol het socialisme, dat zich heeft aangegord tot den strijd legen den rjjkdnm. BHTENLAND. De werkslaking te Hamburg is zoo goed als geëindigd en alweer uitge- looptn op teleurstelling en ontzaglijke schade voor werkgevers en stakers. Niet '.liter is ze op kalme wijze geëindigd, >en, er is gevochten, en hevig ge vochten Vooral werd de politie zeer lastig gevallen door opgeschoten jongens, toen zij in eene straat mir. of meer 't nauw gebracht werd, werden de agenten met flesschen, steenen, asch, ja zelfs met kokend water verdreven en eerst toen er eene groote verster king kwam, werden de oproermakers uiteengejaagd. Dat de stakers zich bitter teleurgesteld en bedrogen vinden door socialistische raddraaiers, valt niet te ont kennen. en de meesten zouden nog gaarne tot eene minnelijke schikking hebben willen komen, maar den lijd daarvoor hebben zij laten verstrijken en op 't oogenblik is het te laat. Groot is dan ook 't verlies, door stakers en patroons beiden, ge leden, Alleen het verlies, dat de handel er door geleden heeft wordt op 50 k 60 inillioen mark geschat. Pijnlijk z[jn in Duitschland de ge moederen van 't meerendeel der be volking getroffen door 't feit, dat de keizer nog steeds volhardt in zjjne per soonlijke dwaalbegrippen over de zoogenaamde „eer." Te Dusseldorf werd d.d. de officier Vrijheer von Ehrhart uil gedaagd door een jong assessor. De officier weigerde te duelleeren en werd daarom op last des keizers van de officiersljjsl geschrapt. Genoemde officier had in 1870 dapper gevochten en daarvoor 't kruis verdienddit mocht hij behouden als eene gunst. Ook bepaalde Z. M. plaats en uur, waar hij door zijn chef zou bezocht worden. De Vrijheer von Ehrhart heeft den moed gehad te bedanken voor de eer om iiel kruis te blijven dragen en er tevens bijgevoegd, dat, als hjj iemand wenschte te spreken, hij zelf plaats en tijd zou bepalen, 't Ware te wenschen dat allen zoo spraken en 't onzinnige tweegevecht bij allen in miscrediet ge raakte. Aan den politieken hemel in 't Oos ten stapelen zich donkere wolken op. In liet laatst der vorige week werd van Greta gemeld, dat daar weder een moorddadig bloedbad werd aangericht cn de bezittingen der bewoners aan de vlammen werden prijs gegeven. Vele Cretenzers vluchten van het eiland en trokken naar Griekenland, alwaar door de Kamer reeds een bedrag van 100000 drachmen is aangevraagd, om deze vluchtelingen te kunnen onder steunen. Met groote moeite werd de groote brand te Kanea, door de Turken ge sticht, gebluscht. Tweehonderd huizen en eenige oliepakhuizen zjjn door den feilen brand vernield. Meer dan 5000 personen namen de vlucht op de schepen, welke ter reede lagen. Uit Malta is voor 1200 personen voor 14 dagen vleesch gezonden, wijl men vreest voor hongersnood. In de wateren van Crela kruisen zes Engelsche oor logsschepen en de llevenge is, onder FEUILLETON. TTRW VEROORDEELDE 6) .Moeder", vraagde hel oudste meisje, dal ongeveer zes jaren oud was, .heelt vader gel .Wal staal daar dan in .Dat zi haren zoetsappigeo glimlach, ,on- derleeken maar even, zie hier heb ik al een pen meegebracht, omdat ik weet dal uw soort menschen gewoonlijk schrjjlgereedscbap ont- Met veel moeite krabbelde de vrouw, die sinds jaren niet meer geschreven had, haren naam op het papier, waarop de huishoudster, die inlusschen de .lieve kindertjes", die echter niets van baar wilden welen, gestreeld had, zich verwijderde. Een iaogeo tijd stood vronw Landsberg na denkend in het midden van de keuken, met den briet in de hand, zjj talmde hem te openen, hel was haar, als zou zij de zwaarte van het on geluk, dat zoo plolseliog op haar was neerge komen, niet dragen kunneo. Maar schielijk overwon zjj zich, opende hel schrijven en las .Daar gjj toch in de keuken gewasschen hebt, zeg ik u aan binnen drie dagen de woning te Alezander Meijer." ,0 mijn God!" brak zjj snikkend uit. Na was zij zonder onderdak en haar man zat in de gevangenisBestond er dan geen gerechtig heid meer op de wereld? Wal had zij dan Inch gedaan, dat haar zulke zware beproevingen werden opgelegd Eo wat zal zij ou beginnen Zjj moest handelenzg mocht hier niet werke loos staao en zich aan hare onlslnimige smart overgeven. Zg moest bidden, smeeken, de harten vermurwen, wanneer zjj niet wilde ten ondergaan. Schielijk kleedde zjj hare kinderen aan en jjida mat hen de trappen af om mjjnbeer Mager hardvochtige n nfel te spreken. Z met haar lieftallig heer in zjjn ziel hit bandelen moest, inaar hjj kon geen uitzondering voorwaarden. En als nu de vrouw smeekend aanhield, slechts een paar minuien mei mjjnheer Meijerte mogen spreken, antwoordde de aoder, dal baar heer znlks oiet loestood, hjj had oen veel Ie goed hart om oiet te vreezen, dat hjj zich door klagen zou laten verteederen. 1 bel smeekco der ongelukkige vrouw Ie vergeelsmjjoheer Hejjer was niet Ie sprc Bijna wasnzinoig vao smart spoedde zjj de straat op, om den heer Lassen te verzot dat bij zich over baar zou erbarmen. De weg tolhel handelskaDloor der firma Lassen en Comp. was niet ver, maar de begeleiding der kindei spoedende menschen in den weg liepen. Vronw Landsberg echler antwoordde de kleinen vrien delijk en geduldig als altijd, olschoon hare ge- gevangenis s, God wegeljjk straatleven der hooldstad. En wat voo heerlijke dingen zagen zfi welHier de eindi looze rjj van koetsen en tramwagens, de vrooltjke miters en de prachtige soldaten-uniformen huizen met «ondervolle wiokelkaslsn met nit- stalliogeo vao duizenderlei koalbaarheden, speel goederen en snoeperijen. De kinderen werden niet moede in hun juichende uitroepen scheldwoorden, c Ook bjj mjjnheer Lassen gelukte bet haar niet, te worden toegelaten, lig was even zoo week hartig als mijnheer Meijer. Vrouw Landsberg, die niet ineer wist, waarheen zjj zich wenden zon, kwam plotseling op de gedachte bjj mevrouw Lassen hulp te zoeken, en in schielijk opflik kerende vreugde der hope, meende zjj, niet te vergeels te zullen aankloppen. Mev Met kloppend hart steeg zjj de breede pracht volle trap op, die lot de woonvertrekken der familie Lassen voerde. Een dienstmeisje ontving haar met oplrekkenden neus, en gal haar aan stonds te kennen .de lal geven niet aan de deur." Dat is dan ook wel de gebruikelijke wjjze om beschaamde en onbeschaamde bedelaars weg te krjjgen 1 Vrouw Landsberg echler bad intusschen zoo smeekend, eenige woorden met mevrouw te mogeo sprekeo, dat het meisje zich eindelijk bewegen liet, cn de vrouw met de kiodereo in een hoek vao de gang plaatste, waar zjj moesten wachten. Daar stond vrouw Landsberg nu te wachten en hoe langer zjj wachtte, des te meer ontzonk haarden moed. Rjjke menschen zjjn nog al eens minder week vu harte, velen onder hu gaan onverschillig de menschelgke ellende voorbjj, omdat zij haar niet hebben leeren kennen en, naar bet zich laat aanzien, ook niet zullen leeren kennen. Zon mevrouw Lassen anderszijn? Eindelijk, eindelijk ging de deur open en me vrouw Lassen verscheen met oen rjjk gekleede .Dus mevrouw", hoorde vronw Landsberg haar zeggen, .voorloopig teeken ik voor het kindertoevluchtsoord voor driehonderd mark. Natuurlijk ben ik later steeds bereid helpend bjj lenV Mevrouw Lassen boog zich, zoo diep zjj ver mocht, en wendde zich weder naar hare kamer. Zjj droeg het hoofd hoog, want het was geen geringe eer door een soortgelijke dame bezocht te worden, al had dat bezoek ook driehon derd mark gekost. De kleine som was toch wel te verbeuzelen. Dat zjj voor enkele nren nog pas een armen man om een som vu vijfhon derd mark in de gevangenis had gebracht daaraan dacht zjj niet eens meer Juist wilde zjj de dear achter zich aloitu, toen zij vlugge schreden en den angsivolleo ai troep .Mevroaw I" hoorde. Daarop keerde zjj zich om. Toen zjj echter de poover gekleede vronw met de kleine kinderen zag, rimpelde zfi haar vooihoold en riep op Iniden toon gjj hier? Wie heeft n binnenge laten ,0 mevroaw", riep vr w Landsberg smeekend

Historische kranten - Archief Eemland

De Eembode | 1897 | | pagina 1