Katholiek Nieuws- en Advertentieblad
No. 52.
Zaterdag 27 Maart 1897.
Tiende 1
aargang.
DE EEMBODE
voor Amersloort, Apeldoorn, Baarn, Barneveld, Blaricum, Bussum, Driebergen, Eemnes, Harderwijk, Hilversum, Hoogland.
Laren, Leusden, Naarden, Nijkerk, Soest, Stoutenburg, Veenendaal en Zeist.
Verschijnt eiken ZATERDAG.
Abonnementsprijs par drie
Franco per post
Afzonderlijke nummers
BureauKrommestraat, F 227. Amersfoort.
Uitgave van de Vereeniging De Eembode.
IV. (Slot.)
Andermaal is reeds voor langen tijd
in Turkije een bloedig spel aangevangen,
moorden en gruwelen zijn weder ge
pleegd, en worden nog dagelijks vol
trokken, die om wraak ten Hemel
roepen.
En wederom worden dezelfde ver
schijnselen waargenomen, als die, welke
den oorlog van '77 zijnvoorafgegaan,
Ook nu ontwaart men een schijnbaar
radelooze diplomatie, die én vergadert
èn beraadslaagt èn nota's zendt aan de
Porte èn bedreigingen doet hooren aan
den gebieder van het Turksche Rijk.
Evenmin heeft een heftig protest van
de zijde des Engelschen volks ontbro
ken, gelijk in den jare '76, toen Bul
garije ten deele werd uitgemoord. Toen
werden in meetings de Turksche gru
welen gebrandmerkt, maar de Engelsche
gezant te Constantinopel zond kalraee-
rende rapporten, en de ministers Dis
raeli en lord Derby wisten in het
Hooger- en Lagerhuis de protesteerende
stemmen tot zwijgen te brengen. Is het nu
niet evenzoo? Destijds trad Gladstone op
om de bloedtooneelen der Turken door
woord en in brochure in al hun af
grijselijkheid op de kaak te stellen,
maar eigenbaat triomfeerde over de
stem van waarheid en recht. Ea weder
beeft de hoogbejaarde Staatsman in
nog krasser termen de thans gepleegde
gruwelen gebrandmerkt, en den moor
denaar op den troon een schande voor
Europa genoemd. Maar ook nu wordt
deze stem, die recht eischt voor de
geweldig verdrukten, met verlijnde sluw
heid gesnoord door een macht, die den
vereerenden naam voert van Europeesche
diplomatie.
Ook de rol, welke Rusland thans op
nieuw in het Europeesche drama ver
vult, komt vrijwel overeen met die,
welke het in de dagen van '76 heeft
afgespeeld.
Maar hoeveel gunstiger staan thans
de kansen voor Rusland lot bereiking
van zijn doel dan in den tijd
van den jongsten oorlog met het
Ottomaansche Rijk. Zie slechts Europa
rond en de waarheid dier bewering
springt aanstonds in hel oog.
In 't geheim of openlijk, doch met
ijzeren volharding heeft Rusland daartoe
geijverd, en wel met een schitterend
succes. Door een te betalen oorlogs
schatting was 1 urkije reeds den strop
om den hals geslingerd, en bovendien
werd het met de uiterste zorg door
zijn Noordschen nabuur bewaakt en
bewerkt. De vorstendommen, die Turkije
gedeeltelijk omsluiten, heeft het met
goud, en schoone beloften onvoorwaar
delijk aan zich verknocht. En voor geen
middel, hoe laaghartig ook, deinsde hel
terug. Vorst Ferdinand van Bulgarjje
strekke hierin tot een droevig voor
beeld. Deze, naar eer en grootheid dor
stende vorstelijke telg, mocht zich niet
eerder in de vriendschap van den
Kussischen Czaar verheugen, dan na
zijn éigen kind aan het Sehisina te
hebben overgeleverd. En nauw had de
cerlooze fortuinzoeker aan het Russi
sche Hof zijn judasloon voor het ver-
r..ad zijns eigen kinds ontvangen, be
slaande in de officiëele erkenning van
Vorst van Bulgarije met den titel van
Koninklijke Hoogheid, ol de rampzalige
moest gevoelen, dat hij voorgoed aan de
zegekar van Rusland was vastgesnoerd.
En uit de latere gebeurtenissen blijkt
nog te overvloediger, dat de verzoening
met hel Petersburgsche Hof Bulgarjje
tot een wachtpost heeft verlaagd, die
zijn machtigen vriend, bij een eventu-
eelen oorlog met Turkije, zjjn diensten
niet meer onthouden raag.
En Servië V Nooit zal het de dien
sten, doorRusland in de netelige dagen
van '76 bewezen, vergeten en mogen ver
geten, daar spreekt de sluwheid en de
despoticke geest van zjjn machtigen be
schermer voldoende borg voor.
Ook Montenegro maakt een deel uit
van het trio, waarop Rusland onvoor.
waardelijk rekenen kan. Dc voorganger
van den thans heerschenden Czaar
snoefde reeds op zijn onverbreekbare
vriendschap met den vorst van Monte
negro en de bruidschat door den Keizer
aller Russen aan de dochtgrs zijns
viiends geschonken, zijn de meer tast
bare bewjjzen, dat een gouden band de
slavenboei is, die beiden te zamen
bindt.
Een nog klaarder bewijs van Rus-
lands reeds verworven ontzaglijken
invloed en macht bood de zegetocht
van Nicolaas II door Europa in den
herfst des vorigen jaars. Met een krui
perige onderdanigheid werd hij schier
overal toegejubeld. Kwalijk nog was
een der vorstelijke Hoven door hem be
zocht, of als een bazuinstoot weerklonk,
dat de wil en de wensch des Czaren
ook de meening van zijn Gastheer was,
Up de goudschaal der diplomatie wer
den de toosten gewikt en gewogen,
opdat het evenwicht in de onderlinge
harmonie niet zou verbroken worden.
Engeland, men weet dit immers,
hield toen zelfs een zonderlinge drijf
jacht naar anarchisten en wist ze te
snapr°n ook, waardoor hel zich den
titel waardig maakte, van beschermer
en bewaker van den Czaar van Rus
land. En de grootmoedige Keizer
aller Russen beloonde het, wel niet
met een luidruchtig bezoek, gepaard
gaande met jubel en pret, maar met
een in stilte gebracht familie-bezoek,
dat enkele dagen duurde en waarbij,
naar het heette, volstrekt geen politiek
besproken werd. De machtige gebieder
van het Russische Rijk had zulks ver
langd en Albion was verheugd den
vorsteiijken vriend ter wille te kunnen
zjjn!!
En de geesl des volks in het land
van Clovis en den H. Lodewijk is over
bekend. De zonen van het fiere Frank
rijk buigen zich deemoedig in het stof
als de stoere Noor, Nicolaas II, met
beminnelijke hoffelijkheid hun prikkel
bare eigenliefde streelt.
Prijs dar Advertontilnt
Van 1 tot 6 regelsf 0,30
Voor iederen regel meer- 0.06
Nog rest Italië, dat Rusland ten
hoogste aan zich heeft verplichthet
moet slechts dankbaar zjjn. In zijn
groote goedertierenheid heeft immers
Czaar Nicolaas erin toegestemd, dat de
dochter van zjjn Montenegrjjnschen
vriend, vorst Nikita, in het huweljjk
trad met den troonopvolger van den
Rooverstaat, één Italië. En bovendien
is de bruidschat, welke de vorstin van
baar vaderlijken vriend ontving, niet een
gouden band, welke toch slechts ineen
uiterste geval mag verbroken worden?
En wie verklaart het thans onver
wacht stoutmoedig optreden van Grie
kenland voor de arme, door Turkije ge
tiranniseerde Christenen op Kreta? Het
kleine Koninkrijk durlde zes groote
mogendheden trotseeren I Zou Rusland
niet in staat zjjn dit oogenschijnlijk on
verklaarbare geheim tot eene volle op
lossing te brengen
Hoe en van welke zjjde ook beschouwd,
altijd komt men tot de conclusie dat
de kansen voor Rusland in de Ooster-
sche quaestie uitermate gunstig staan.
Het weet maar al te wel, dat èn nota's,
èn voorstellen, èn bedreigingen der ge
zamenlijke Mogendheden niets zullen
uitwerken, wjji de Turksche Regeering
toch machteloos staat, al was ook een
goede wil aanwezig, om afdoende her
vormingen in te voeren. Bovendien
heeft Rusland de leiding van het Euro-
peesche-diplomatiek-concert in han
den
De tjjd nadert intusscben snel, waarop
de diplomatie het wanhopige van hare
schjjnvertooning zal inzien, daar het
Ottomaansche Rjjk financieel en zedeljjk
verkankerd is. Redding is hier, naar
allen schijn, onmogelijk. En al aan
schouwt men nog de vertooning van
deelnemende vrienden, het is toch over
bekend, dat het in zijn laatste stadium
verkeerende Turkije van dezen liefst
wenscht verschoond te bljjven.
Zeer waarschijnlijk zullen binnenkort
de wapenen en vuurmonden, die nu
reeds 'dreigend op bet Turksche Rijk
slaan gericht, ook thans eene beslissing
moeten brengen, maar dan ook zal ver
moedelijk het netelige vraagstuk volgen
der verdeeling van den buit. Ongetwij
feld zal daarbjj meer ip het licht treden
dan door blauw-boeken, groen-boeken
enz. enz. der verschillende Mogendheden
of door de Regeering in de Parlementen
wordt openbaar gemaakt. Ieder voor
zich zal zijn deel van den buit opeischen,
deze quaestie zou wel eens erger
gevolgen kunnen hebben dan de beruchte
Oostersche quaestie tot nogtoe heeft
gehad.
BUITENLAND,
Het Centrum in den Duitschen Rijks
dag heeft weer eens getoond, dat het
noch voor bedreigingen beducht, noch
door vleierij te winnen is, waar het
geldt de belangen van het land te be
vorderen en de onzinnige uilgaven voor
leger en vloot in dit geval voor
uitbreiding van de vloot met twee
nieuwe kruisers tegen te gaan. 't Is
thans weer gebleken, dat het Centrum
de rots is, waartegen alle onrechtman
lige eischen te pletter gestooten worden
en waarop alle intriges afstuiten. In
zjjne laatste zitting heeft de Rijksdag
wel het begeerde panlserschip toege
staan, maar de twee nieuwe kruisers
zeven zjjn er nog in de maak 1 ge
weigerd. In weerwil van het drijven
van den minister van Marine, Holl-
3, en de brutale aanmatiging van
Freiherr von Stumm 's Keizers rech
terhand in dezen heeft het Centrum
haar standpunt niet verlaten, den
doorslag gegeven bjj de stemming, en
den Keizer en zijne satellieten ge
trotseerd, trouw aan plicht en vader
landsliefde. Toch was door den Keizer
gedreigd, dat er, bij weigering, een
Kladderadalich zou plaats hebben,
zooals nooit te voren. Zullen nu
de ministers weggezonden, of zal de
Rijksdag zijne stoutigheid moeten boe
ten? Of zal de Keizer eindelijk eens
gaan inzien, dat hij wel degelijk reke
ning heeft te houden met de vertegen
woordigers des volks Wat hiervan zjj,
zal ons de naaste toekomst leeren.
Een bittere droppel, voorwaar, in den
beker der vreugde, die voor hem op
den 22sten Maart 1.1. bestemd was I
Geheel Duitschland, maar vooral Ber-
FEUILLETON.
EEN VEROORDEELDE
10) Lansberg sloeg een zgstraet »*"'0
weinig menschen te xien waren. Geljjk een kal
voortsluipend, gluurde hjj in de weinige winke'j,
welke in die bunrt te vinden waren. Daar ont
waart hjj een bakkerswinkel, in den winkel
xgn rechts en links voor de ramen brooden
van veracbillenda groote uitgestald. Een meisje
van ongeveer lestien jaren zit achter de toon
bank en breit, de koopers afwachtend.
Landsberg schouwde de straat op en af
slechts in de verte bewogen zich een ige gestal
ten. Hjj klopt aan do deur, het meisje verheft
rifh, open. en vraagt naar rijn 'erlangen. Nn
vraagt hjj met bevende stem een brood van
vijftig penningen. Het meisje reikt hem een
zoodanig toe, doch hjj wijst hem aten verlangt
een dargenen, die verder achter in den winkel
opgestapeld liggen, Terwijl nn het meisje daar
heen gaat en hem den rug toekeert, «nJP^O
bliksemsnel dat voor zjjn handen liggend brood
en ontvlaehL
Nanwljjks heeft hij echter twinhg schreden
afgelegd, ol achter hem weerklinken haastige
«breder Nog eer hjj xich omwenden kan, heeft
een sterae vnist hem bg den kraag gevat en oen
atroel klinkende stem roept
„Was bet daarom dal ge xoo rondxloopt?
"Si, .«1
«bh ia de handen van aan pobüe-egeou
xgn smeekeo ia te Vergeefs, bg moet volgen, en
nu is bg een dief
Toen na den dood van den eerbiedwaardigen
pastoor de koopman Morsbaih de woning van
Landsberg opxocht, waartoe bg xich in geweten
verplicht achtte, vond hg een hallverhongerde
familie en hg boorde van de vrouw de laatste
treurige gebeurtenis. Ontroerd, en xich xell een
verwjjt ervxn makend, nam hg de xorg voor
de ongelukkige familieleden van Landsberg op
V1IL
Haor ook de lamilie Lassen had een onlzet-
tende ramp getroffen. Mevrouw Lassen lag on
der diepe smart op de knieën en hield in hare
aidderende handen de pholografie van een
scboonen jongen man. Lassen xat aan de tafel,
met de ellebogen daarop steunende en xgn hoofd
raslende in zg'ne hinden. De Irolsche vronw had
do hoogheiJsvolle stemming verloren, die xg
anders steeds xoo zorgvuldig wist te bewaren
haar atrakke blik rustte op het portret en op
hartveischeurenden toon riep xg:
.Ernil, Emil. wat hebt ge gedaan
da, hel was een treurig einde van een over
moedig leven. AU een afgod had zjj haren zoon
vereerd, ieder lijoer wenscben had zij ver
vuld, xl waren ie ook nog xoo onzinnig en al
vorderden se ook nog zoo groote altgaven. Hjj
was xgn eigea heer geweest van zjjne jeugd af,
zjjn beurs wss steeds gevold geworden, en hg
had zjjn moeder beheorscht als een slavenhou
der en door de moeder ook deo zwakken vader.
vader had ze moeten betalen. Wel honderdmaal
bad hjj beloold een ander leven Ie zullen aan
vangen, maar altjjd opnieuw wat bjj terugge
vallen in zjjn slechte gewoonte, altjjd weder
had bjj duizenden zoek gemaakt aan da speel
tafel.
En nu was alles voorhjj. in Monlo Carlo,
dat groote rooverahol van de negentiende eenw,
op dit paradijsachtige plekje der aarde, dat de
ondernemende menschengeesl lot een sehand-
vlek voor Europa heelt misvormd, had bij
enorme sommen verloren en deze met esn munt
betaald, die daar zoo gangbaar ishij
bad zich een kogel door het hoofd gescholon.
Wjj vinden de oogelnkkige ouders in hnnne
woonkamer, voor hen lag een brief, op welks
adres te lezen was„Aan mijne ouders. Na
mijne begrafenis te openon."
„Ik kan het niet," jammerde de moeder, „bet
verscheurt mijn bert, een geschrift aan Ie roeren,
dat het laalste is van mjjn kind. O God, wat
heb ik gedaan, dat Gjj mjj zoo straft? Open
gjj hem Lassen."
Lassen nam xwjjgend den brief in de beven
de hand. O, hjj kent deze schrjjftrtkken zoo
nauwkeurig! Hoe vaat die alzonderi|jke letters
getrokken waren, niel aUof ze geschreven
door een man, die den dood zoo nabij
Wat kon hjj bevatten De laatste alscbeidsgroel,
of vol verwjjlingeu aan zjjne oudere? L
voelde nu te goed, hoe zeer hjj ze verdiend
voor de zwaarste aller emarten, die ik a heden
moei aandoen. Jfori Ik kan niet meer leven.
Mjjn gansche beslaan ia verwoest en ik ben mjj
zelf lot last geworden. Ik heb sommen verspeeld,
die ik nooit betalen kan, die in staat zjjn n te
rutneereu, .maar ik beb meer gedaan
ik heb mjjneo, en uwe namen door een mis
daad bevlekt, waarvoor geen vergeving bestaat
Veratjjfd van acbrik liet Lasten don brief zin
ken. Zjjn vrouw zag tot hem op en riep in
wanhopige angst: „Om 's hemels wil, scbrjjft
hjj zoo vreeseljjk O mjjn arm kind 1" En op-
Lassen bracht <len briel weder voor de oogen,
die hem echter als met een vloert schenen be
dekt Ie zjjn, en ging voort:
,Het is nn ruim eeD jaar, dat uit do geldkast
van papa vjjlhonderd mark vordwenen waren.
Op Landsberg viel de verdenking en hjj werd
lot een jaar gevangenisstraf veroordeeld. Ieder
een hield hem voor een die:, maar dedielwas
ik. Ik sloop van den gang in hel kantoor en
nam de rol weg. Vader weet, dat ik inniterste
geldverlegenheid was, en dat hjj mjj getrooi
beeft, met het mjj binnen korten tjjd te znlle
De diefetel heelt mjj geen gewetenswroeging
veroorzaakt, meer dat een onschuldige voi
boeten moeet, dat beeft mfjn leren van
stonde af aan verbitterd. Ik hed lichtzinnig ge
handeld, meer wjjl ik den onschuldige voer mjj
ljjden liet, werd ik een miadadiger. VaUcbe
schaamte hield mjj terug, mjjn daad aan Ie
geven, en xoo atortteik Landsberg in het verderf.
zocht ik de slem mijns gewetens te verdoovan.
Maar alles was tevergeels, ik kon den geest der
wrake, die mi) op de hielen volgde, niet ont-
„Ik boet mjjne misdeed, maar ook ven hem,
die ik xoo diep gekrenkt heb, cel de schande
weggenomen worden, hjj zal weder als een eer-
Ijjk man kannen verschijnen, en ik bid g, lieve
oaders, dat gjj het overige doel."
De brief eindigde met een innige bede, hem
te vergeven en het onrecht, hetwelk bjj beging,
weder goed te maken.
Toen Lassen den brief geleien had, weende hij
luid en verhief xich onder den nilroep: „Det
ie toch ontzettend".
„Wet is het den vraagde zijne vronw, ang
stig opziende.
„Lee* xelfl" antwoordde hg en ging mate
loos in de kamer op en neer.
Mevrouw Laasea zette zich een de tafel en
begon te lezen. In vliegenden spoed overzag zjj
de weinige bladzjiden, en toen zjj geëindigd hed
sprong zij hartstochtelijk op, trad voor haren
men en slingerde hem de driftig uilgeetootene
woorden toe:
„Gjj hebt hem in den dood gedreven, gjj hebt
den armen jongen tot een misdadiger gemaakt
Lassen stond aU verpletterd. Hed de ontzet
tende tjjding nn ook bet verstand van zjjne
vrouw gekrenkt?
„Ik weel niet, wat ge wilt", antwoordde bjj,
hebt ge dan den brief ven Emil niet goed ge-
lezan
„Ik beb hem gelezen", riep de vranw, „en ieder
woord, det mijn zoon heeft geschreven, ie een
